TABERİ (RH.A)’İN BAKIŞ AÇISIYLA ENBİYA SURESİ 71. VE 75. AYET-İ KERİMELER

71- Biz, ibrahim’i ve Lut’u, âlemlere mübarek kıldığımız yere ulaştı­rarak kurlardık.

* Allah Teala bu âyet-i kerimede, Hz. İbrahim’i ve Hz. Lüt’u Irak civarın­da yaşayan Nemrut’un tasallutundan kurtarıp, âlemlere mübarek kıldığı Şam topraklarına göç ettirdiğini beyan ediyor. Böylece Hz. Muhammed (s.a.v.)in Hz.

İbrahim’in yolunu tutup onun çektiği çileleri çektiğini, Kureyş müşriklerinin ise Nemrud’un izini takibedip onun İbrahim’e yaptıklarını Hz. Muhammed (s.a.v.)e yapmaya kalkıştıklar™ beyan etmiş oluyor.

72- Biz ona İshak’ı ve fazla olarak bir de torunu Yakub’u ihsan ettik. Hepsini salih kullar kıldık.

* Bazı müfessirler bu âyet-i kerimeyi Mealde verildiği gibi açıklamışlar bazhan da şu şekilde izah etmişlerdir: “Biz İbrahim’i, ateşten ve zorba kavim­den kurtanp mübarek olan yerlere göç ettirdik. Buna ilaveten bir de ona oğlu İs­hak’ı ve torunu Yakub’u bahşettik. Bunların hepsini de salih kullar kıldık.” Yani, Allah’a itaat etmeye çalışan ve onun yasaklarından kaçman kullar kıldık.

73- Onları, emrimizle doğru yolu gösteren önderler yaptık. Onlara hayırlı işler yapmayı, namazı dosdoğru kılmayı ve zekatı vermeyi vahyet-tîk. Onlar ancak bize ibadet eden kimselerdi.

Allah Teala bu âyet-i kerimede, Hz. İbrahim’i, Hz. Lut’u, Hz. İbrahim’in oğlu İshak’ı ve İshak’ın oğlu Hz. Yakub’u önderler yaptığını, bunları, insanlara doğru yola gösteren ve onlan Allah’a davet eden Peygamberler yaptığını beyan ediyor ve bunlara hayır işlemelerini, namaz kılmalarını, zekât vermelerini vah-yettiğini, bunların da samimiyetle Allah’a kulluk ettiklerini bildiriyor.

Kur’an-ı Kerim’in birçok yerinde olduğu gibi bu surede de Peygamberler­den kısa olarak bilgiler veriliyor bu bilgiler Hz. İbrahim ile başlıyor ve devam ediyor.

74- Biz Lut’a hüküm ve ilim verdik. Onu, halkı iğrenç işler yapan bir ülkeden kurtardık. Doğrusu onlar kötü bir kavim idiler, fasiktılar.

* Âyet-i Kerime’de, Hz. Lût’a hüküm verildiği beyan ediliyor. Bu htikünK den maksat, bazı müfessirlere göre davacı ile dâvâlı arasında isabetli karar ver­me yeteneğidir. Bazılarına göre ise hikmetli davranmadır. Bazılarına göre de Peygamberliktir. Taberi birinci görüşü tercih etmiştir.

Âyet-i Kerime’de, Hz. Lut’a verilen hüküm yanında ayrıca ilim verildiği zikrediliyor. Bu ilimden maksat ise, Allah’ın gönderdiği dine ait bilgilerdir.

Lut kavminin yapmış olduğu iğrenç işlerden maksat ise, erkeklerin birbir­leriyle cinsi münasebette bulunmalarıdır. Kur’an-ı Kerim’in birçok yerinde bu iğrenç işi ilk olarak bu kavmin icad ettiği, bundan dolayı da üzerlerine taş yağa­rak helak oldukları beyan edilmektedir.

75- Biz Lut’u rahmetimize garkettik. Şüphesiz o, salihlerdendi.

Biz Lut’u, kavminin uğradığı azaptan kurtararak rahmetimize garkettik. Şüphesiz ki; Lut, bize itaat eden, emrimizi tutup yasaklarımızdan kaçan salih kullanmızdandı.

* İbn-i Zeyd, buradaki “Rahmeften maksadın İslam olduğunu söylemiş­tir.