Kadir: kökünden türeyen “kadir” ism-i fail, “kadiir” ise mübalağalı şeklidir, mastan “kadr” gelir. Kelime olarak; güçlü olmak, ölçülü olmak, ölçmek, biçmek, takdir etmek, kıyaslamak, miktarını beyan etmek, planlamak, tedbir almak, hükmetmek, taksim etmek, yüceltmek, malik ve hakim olmak, hazırlamak, rızkı daraltmak, tanzim etmek, biçim vermek, zengin ve kuvvetli olmak gibi manalara gelir.

Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Kadir; çok güçlü olan, istediğini istediği gibi yapabilen, eksiksiz, kusursuz irade ve kudrete sahip olan demektir.

Yüce Allah’ın el-Kadir ismi Kur ‘an-ı Kerim’de bazen el­Kadir bazen de Kadiir olarak bazen de azamet cem’isiyle Kadirun veya Kadirin olarak geçmektedir. Bu ayet-i kerimelerden iki tanesini okuyalım.

قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَى أَن يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذَابًا مِّن فَوْقِكُمْ أَوْ مِن تَحْتِ أَرْجُلِكُمْ أَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعاً وَيُذِيقَ بَعْضَكُم بَأْسَ بَعْضٍ انظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الآيَاتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ

De ki: “O, size üstünüzden ya da ayaklarınızın altından azab göndermeye veya sizi parça parça birbirinize kırdırıp kiminizin şiddetini kiminize tattırmaya güç yeti rendir.” Bak, iyice

kavrayıp anlamaları için ayetleri nasıl çeşitli biçimlerde açıklamaktayız?( En’am Suresi: 65)

Allah’ın gücü her şeye yeter, hiçbir şey Allah’ı aciz bırakamaz. O her dilediğini yapar, hiçbir şey O’nun dilediğini yapmasına engel olamaz. Esasen Allah’ın her şeye kadir olduğu O’nun apaçık olan fiillerinin tezahürüyle akıl sahipleri tarafından müşahade edilmektedir.

أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَمْ يَعْيَ بِخَلْقِهِنَّ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ يُحْيِيَ الْمَوْتَى بَلَى إِنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

Gökleri ve yeri yaratan ve onları yaratmaktan yorulmayan Allah’ın, ölüleri diriltmeye gücünün yeteceğini görmediler mi? Evet şüphesiz O, her şeye hakkıyla gücü yetendir. (Ahkaf Suresi: 33)

Hakikaten Yüce Allah’ın kudreti apaçık olarak mahlukattan her birine bakıldığında görülmektedir. En küçük bir canlıdan en büyük kürrelerin nizamına kadar ve onların hayatlarının her saniyesinin devam etmesindeki nizama kadir oluşundan anlaşılmaktadır. Oysa masivai hiçbir güç sahibi O’nun yarattıklarından en küçük bir canlıyı yaratmaya veya O’nun kudreti olmadan bir saniye dahi canlının hayatını devam ettirmeye güç yetiremez. Hakikat bu iken Allah’ın kendilerine güç verdiği bazı kimselerin Allah’a teslim olmayıp gücü kendinden bilmeleri hakikaten Allah’a karşı büyük bir nankörlük ve küstahlıktır. Mutlak Kadir, her varlığı tek başına ve kendi dilemesi ile hiç kimseden yardım alma ihtiyacı duymadan yoktan var edendir. Bu da ancak Allah için geçerlidir. Kul da birtakım şeyler yapmaya kadirdir. Ancak onun kudreti oldukça sınırlıdır. o, bu gücünü sadece varlığı mümkün olan bazı şeyler üzerinde gösterebilir. Yüce Allah gibi, bir şeyi yoktan var edemez. Yoktan var etme özelliği yalnız Allah’a mahsustur. Kulların gücünü de yaratan O’dur.( Gazali El-maksadul esna, s. 96)

Yüce Allah’ın el-Kadir ism-i şerifiyle ilgili hadislerden bir tanesini okuyalım:

Hz.Cabir (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resülullah (aleyhissalatu vesselam) Safa tepesinde durduğu zaman üç kere tekbir getirip sonra: Allah’tan başka ilah yoktur. O tektir, O’nun ortağı yoktur, mülk O’nundur, hamd O’na aittir, O her şeye kadirdir” derdi. Ve bunu üç sefer tekrar eder, dua okurdu. Aynı şeyi Merve tepesinde de yapardı. “( Muvatta, Hace 127, (1, 372); Müslim, Hace 147, (1218); Ebu Davud, Menasik 57, (1908); İbnu Mace, Menasik 84)

Yüce Allah mükemmel kudret sahibidir, bütün güç sahipleri gücünü O’nun kudretinden alırlar. O’nun güç vermediği kimseler hiçbir şeye kadir olamazlar. Yüce Allah yerleri, gökleri ve bu ikisi arasında bulunanları kudretiyle yaratıp, yönetirken gücünde bir eksiklik, yorgunluk ve asla zaafiyet olmaz. Dilediği an bütün mahlukatı yok etmeye de kadirdir. Hiçbir şey O’nun gücünün dışında olamaz ve asla hiçbir şey O’nu aciz bırakamaz. Her şeye güç veren Allahu Teala’dır. O mahlukata emirler verirken ve onlardan kulluk yapmalarını isterken güçlerinin yetmediği şeylerden mesul tutmamaktadır. Kula gereken gücü nisbetinde Allah’a kulluk etmektir.