• Tarzik

Rızıklandırmaktır. Allah (c.c)’ın bütün canlı hayat sahibi olan mahlûkatı rızıklandırmasıdır. Küçük, büyük, insan, cin, hayvan ve her türlü canlıyı ihtiyaçları keyfiyetine göre rızıklandıran ancak Allah (c.c)’dır. Allahu Teala Rezzak’tır, Ondan başka Rezzak yoktur. Rızık ise canlıların hayatını idame ettirmesi için yemek, içmek ve giymekle tüketmiş olduğu meta’ ve de ölmeden önce ahirete takdim etmiş olduğudur. Dünyada biriktirmiş olduğu şey rızık yerine yüktür. Ahirette ise bu biriktirmiş olduğunun hesabını verecektir. Allah rızkı verendir. Ancak kulun helal yollardan elde etmesi veya helal yollara tasarruf etmesini emretmiştir. İktisabı ve tasarrufu harama mebni edenin azabı hak etmesi adli ilahidir.

Yüce Allah’ın Rezzak sıfatının yegane sahibi olması ile ilgili Kur’an’ı Kerim’de birçok ayet-i kerimeler mevcuttur. Bunlardan bir tanesini okuyalım;

وَمَا مِن دَآبَّةٍ فِي الأَرْضِ إِلاَّ عَلَى اللّهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا كُلٌّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ

Yeryüzünde hiçbir canlı yoktur ki, rızkı Allah’a ait olmasın. Her birinin (dünyada) duracakları yeri de, (öldükten sonra) emaneten konulacakları yeri de O bilir. Bunların hepsi açık bir kitapta (Levh-i Mahfuz’da yazılı)dır.( Hud Suresi: 6)

Yeryüzünde canlı olarak bildiğimiz. Hayatının idamesi için rızka ihtiyacı olan tek hücreli mahlüklardan, fillere ve balıklara kadar bütün canlıların rızıklarını Allah ( c.c) vermektedir. Her canlı kendi hayat imkanları dahilinde rahatlıkla rızkını temin edebilecek ortam ve kapasitede yaratılmıştır. Tek hücreli canlıların rızkı kendiliğinden yanlarına gelir. Uçan kuşlar rızıklannı zorda olsa temin edebilecek kabiliyet ve güçte yaratılmışlardır. Yeryüzünde yürüyen dört ayaklı hayvanların, otyiyenlerin gıdaları kendiliğinden, ekip biçmeye ihtiyaç duymadan meydana gelmektedir. İnsanların yiyecekleri ekip biçme ve bir takım uğraşılardan sonra meydana gelir. Ancak insan bu kabiliyetlere sahiptir. İnsanın yavrusu iki yaşına kadar anne sütü ve benzeri gıdalara muhtaçtır. Ama anne buna bakabilecek imkana sahiptir. Bir koyunun kuzusu doğar doğmaz ayaklan üzerinde durur ve kısa sürede ot yiyecek kabiliyete sahiptir. Et yiyen hayvanlar kendi avlarını yakalama ve parçalama gücüne sahip olarak yaratılmışlardır.

Bütürı bu durumlar okumuş olduğumuz bu ayet-i kerimenin manası çerçevesindedir. Yani Allah ( c.c) her canlının rızkını da yaratan yegena rezzaktır. Esasen tarzik sıfat dahi Allah ‘tan başkasına isnat olunamaz.