TABERİ (RH.A)’NİN BAKIŞ AÇISIYLA BAKARA SURESİ 171. AYET-İ KERİME

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Hamd kendisinden başka ilah olmayan, mutlak manada tek güç ve kudret sahibi olan Allah(Celle Celaluhu)’a mahsustur. Salat ve selam tüm peygamberlerin ve onları takip eden tabilerinin üzerine olsun.

171- Kâfirlerin durumu: Ancak çobanın bağırıp çağırmasını duyabilen ve mânâsını anlamayan hayvanların durumu gibidir. Bu kâfirler, sağır, dilsiz ve kördürler. Bu yüzden hakkı idrak edemezler.

Allah’ın bir olduğunu kabule ve ona itaat etmeye çağrılmayı kötü karşı­lamaları ve anlayışlarının kıt oluşu bakımından kâfirlerin durumu, sesleri duyan fakat o seslerin ne mânâya geldiğini anlamayan hayvanların durumu gibidir. Bu kâfirler sağırdırlar hakkı duymazlar. Dilsizdirler hakkı söylemezler. Kördürler doğru yolu göremezler.

İbn-i Abbas diyor ki: “Âyet-i kerimenin izahı: Hidayeti duymaz, onu görmez ve onu düşünmezler.” demektir.

Müfessirler bu âyet-i kerimeyi iki şekilde izah etmişlerdir.

İkrime, Abdullah b. Abbas. Mücahid, Katade, Rebi’ b. Enes, Atâ ve Süddiye göre bu âyet-i kerimenin izahı şöyledir: Kâfirlere öğütte bulunan kimse, çobana, kâfirler ise çobanın seslendiği hayvanlara benzerler. Nasıl ki bu hayvan­lar,, sadece çobanın sesini duyup bir şey anlamazlarsa kâfirler de kendilerine, Allah’ın âyetlerini okuyan kimsenin sadece sesini duyar fakat ne demek istedi­ğini anlamazlar. Kendilerine okunan Allah Teâlâ’nın âyetlerini kabul etme istida­dı göstermezler. Abdullah b. Abbas bu kâfirlerin âdeta develer, merkepler ve koyunlar gibi olduklarını söylemiştir.

İbn-i Zeyd ise bu âyet-i kerimeyi şöyle izah etmiştir: “Bir şey işitmeyen ve bir şey anlamayan putlara seslenen ve onlara tapan, kâfirlerin durumu, cansız varlıklara karşı bağırıp çağıran ve sesinin yankısından başka bir şey işitmeyen kimsenin durumuna benzer. Nasılki cansız varlıklara konuşan kimse onlardan hiçbir fayda görmezse, kâfirlerde o putlardan hiçbir fayda görmezler. Taberi diyor ki: “Bu izah tarzına göre âyete şu şekilde mânâ vermek de mümkündür. “Bir şey işitmeyen ve bir şey anlamayan putlara seslenen kâfirlerin durumu, hayvanlara seslenen çobanın durumuna benzer. Hayvanlar da bir şey anlamazlar putlarda.

Taberi, âyette hakka davet edenin çobana, kâfirlerin de hayvana benzetildiğini söyleyen görüşün tercihe şayan olduğunu söylemiş buna delil olarak ta âyet-i kerimenin Yahudiler hakkında indiğini, Yahudilerin de putlara tapmadık­larından dolayı onların çobana benzetilmesinin doğru olmayacağım göstermiş­tir.”

Mücahid diyor ki: “Kâfirler, sesi işiten fakat onu düşünemeyen hayvanla­ra benzerler.” İbn-i Abbas ta yine diyor ki: “Onlar, deve ve eşekler gibidirler. Onlara “Ye” desen ancak sesini işitirler başka bir şey anlamazlar. İşte kâfirler de böyledir. Sen onlara hayrı emredip kötülükten sakındırdığında sesini duymaktan başka bir şey anlamazlar.