MELEK KELİMESİNİN LÜGAT VE ISTILAH MANASI – MELEKLERİN GÖREVLERİ | Akaid Programı – 22. Bölüm

Meleklerin Görevleri

      Melekler; konumları ve görevlerine göre çeşitli sınıflara ayrılırlar. Evvela konumlarına göre genel olarak iki sınıfta incelemek mümkündür.

            1.Mukarrebun melekleri

            2.Müdebbirat melekler

1.Mukarrebun Melekleri

     Bunlar her an Cenab-ı Hakk’ı zikirle, O’nu noksan sıfatlardan tenzihle ve her türlü kemal vasıflarıyla takdisle meşguldürler. Allah(cc)’ın marifeti ve muhabbeti içinde kendilerinden geçmiş haldedirler. Bunlara keribiyyun veya illiyyun melekleride denir.

2.) Müdebbirat  Melekleri

        Bunlar kainatı idare eden,düzenini,nizam ve intizamını te’min eden ilahi kanunları tatbik ile vazifeli meleklerdir. Alemde, Allah’ın irade ve kudretinin tecellilerine nezaretçi ve seyirci durumundadırlar.

    İnsanların bütün halleriyle alakadar olan melekler de bu kapsama girer.

“Söküp çıkaranlara,yavaşça çekenlere,yüzdükçe yüzenlere,yarıştıkça yarışanlara,iş düzenleyenlere andolsun.”[1]

“Sonra iş bölümü yapan (melek) ler hakkı için.”[2]

Meleklerin Görevlerine Göre Çeşitleri

          Meleklerin görevlerinin hepsini bilemeyiz.ancak Kur’an-ı Kerimde bazı görevleri belirtilmektedir.Melekleri bu yönden tam olarak sınıflara ayırmak imkansızdır.Zira onların tümünün ne gibi işler yaptıklarını ancak Allah bilir.Biz burada en meşhur kısımlarını zikretmeye çalışacağız.

1-) Hamele-i  Arş

             Bunlar mukarreb meleklerden olup kainatın varlığının mebdei olan nuru Muhammediden sonra dördüncü sırada yaratılan büyük meleklerdir. Bütün kainatını kaplayan Arşı Azamı bu melekler taşır. Arşı taşıyıcı büyük melekler 8 tanedir. Arşın mahiyetini bilmediğimiz gibi bu meleklerin arşı taşıma keyfiyetini de bilemiyoruz.

            “Gök de yarılır ve artık o gün o,çökmeye yüz tutar. Melekler onun(göğün) etrafındadır.O gün Rabbinin arşını ,bunların da üstünde sekiz(melek) yüklenir.”[3]

  2-) Dört Büyük Melek

             Malum ve meşhur olduğu kadarıyla kainatta ki iş bölümlerini tedbir etmede vazifeli dört büyük melek vardır. Bu dört büyük melek Cebrail, Mikail, İsrafil ve Azrail  (as)’lardır. Bunlardan her birisinin görevleri içerisinde insanları alakadar eden işler olmakla beraber ayrıca vazifelerinin mevcudiyeti ve mahiyetlerinde çok sayıda meleklerin bulunduğu hadis-i şeriflerde anlaşılmaktadır. Bu dört büyük melek aynı zamanda meleklerin peygamberlerindendir.[4]

  3-) Cebrail (a.s.)

     Vahiyle görevlendirilen meleğin Cebrail olduğu mütevatir haberle sabittir.Kur’an-ı Kerimde bu hakikati işaretle;

    “Onu Ruh-ül-Emin indirdi.Senin kalbin üzerine,ta ki,sen korkutuculardan olasın.Açık seçik Arapça bir dille indirdi.”[5] Diye buyrulmaktadır.

      Cebrail(a.s) dört büyük melekten biridir. İnsanlar tarafından bilinen en belirgin vazifesi, ilahi vahyi peygamberlere ulaştırmaktır. Bu sebeple, ona Vahiy meleği de denir.İnsanla alakalı meleklerin diğer bir görevi de, Allah’ın Peygamberlerine ve Salih kullarına kuvvet vermek,sıkıntılı ve üzüntülü zamanlarında onları teselli etmek,maneviyatlarını yükseltmek,gerekirse fiilen yardım yapmaktır.

 4-) Mikail (a.s.)

Kur’an-ı kerim’de adı geçen dört büyük melekten birisi. Mikail(a.s) Rızıkları sahiplerine ulaştırmak, hastalıkların ve şifaların verilmesi, rahmet ve bereketlerini  Allah’ın iradesine göre düzenlemekle görevli meleklerin başıdır.

        Mikail(a.s) kainatta vaki olan tabii olaylarla görevli olan bir melektir. Bu itibarla tabii olayların vukuu onun bilgisi ve yetkisi dahilindedir. Rüzgarın ve bulutların hareketi, yağmurların inişi, bitkilerin yetişip gelişmesi, kasırgaların ve depremlerin meydana gelmesi, dağların ve denizlerin hareket etmesi gibi tabiat olayları tamamen Mikail(a.s)’ın kontrolündedir.

       Dört büyük melekten biri olan Mikail(a.s) bun olayları kontrol ederken onun emrinin altında sayısız amir, memur ve hadim melekler vardır. Mesela bulutları sevk etmekle görevli melekler olduğu gibi dağları kontrol eden melekler de Mikail(a.s)’in emri altındadır.

5-) Azrail (a.s.)

      İnsanın ruhlarını kabzetmekte görevli olan melek  hasebiyle Kur’an-ı Kerimde ve bazı hadis-i şeriflerde melekul mevt (ölüm meleği)denilmektedir. Bu isim görevi icabı Azrail’in sıfatıdır.Kur’an-ı Kerimde melekul mevt olan Azrail(a.s)’dan bahseden ayet-i kerimeler mevcuttur.

Azrail(a.s)’a Düşmanlık Küfürdür

      İnsanların cehaletleri ve inançsızlıkları  sebebiyle Azrail’e karşı sevimsizlikleri, Azrail’in ruhları kabz etmesi yani ölüm meleği olmasından dolayıdır. Oysa bu vazifeler Yüce Allah’ın emri ve takdiri iledir.Azrail (a.s)’da Allah’ın emrini ifa etmekle görevli büyük bir melektir.Bu nedenle Azrail’e düşmanlık  Allah’a düşmanlıktır.[6]

D-)İsrafil(as)

 İsrafil kelimesi Abdullah (Allah’ın kulu) anlamına gelmektedir.

            Zühri şöyle rivaye etmiştir: “Cebrail(a.s) Peygamber (s.a.v)’e dedi ki: Ey Allah’ın elçisi  İsrafil’i bir görsen nasıl şaşarsın! Onun onikibin kanadı var. Bu kanatlarda biri doğuda biri batıdadır. Arş ise,onun omzundadır.”[7]

            Bütün kainatları içerisinde toplayan arşı omuzlamış olan bu büyük meleğin büyüklüğü akılların, hafsaların ve hayallerin dahi kavrayamayacağı bir büyüklüktür.

            Her bir kanadı şarkı ve ğarbı kaplayan, altı yüz kanadı olan Cebrail(a.s) gibi büyük bir meleği hayrette bırakan ve Cebrail’in kanatlarının yirmi misli kanada sahip olan İsrafil(a.s)’ın büyüklüğü gerçekten harikulade ve hayretengizdir.

İsrafil(as)’ın Görevleri

            İsrafil(a.s)’ın birçok görevleri vardır. Bunlar içerisinde en belirgini sur üfleme görevidir. Oysa bundan daha öncelikli ve daimi görevleri vardır.

1-Levh-i Mahfuzdan Allah’ın  Emirlerini Alıp Büyük Meleklere İletmesi

            Gerek  büyük meleklerin yapacağı işleri, gerek sonraki gelecek meleklerin yapacakları bir takım vazifeleri ve hatta yeryüzündeki  mahlukatın rızıklarını ve onları alakadar eden birçok olayların meydana gelmesinin ilahi emirler listesini levhi mahfuzdan alıp ilgili meleklere derece sırasına göre iletir veya taksim eder.

2-)Suru üflemek

            İsrafil (a.s)’in en belirgin vazifesi suru üflemektir. Rivayetlerde geçtiği üzere; İsrafil(a.s) kıyametin kopacağı vakte kadar elinde surla beklemektedir. Fakat melekler nurani oldukları için kendilerine ait hususi vazifelerini  yaparken, aynı zamanda  yine birçok vazifeleri hiç birini birine karıştırmadan yapabilmektedirler.[8]

Diğer Meleklerin Görevleri

1. A) Dünyada İnsanlarla İlgilenen Melekler

1- Hafaza melekleri (mü’minlerin muhafazasını ve mağfiretini isteyen melekler).

2- Kiramen Katibin (insanların iyi-kötü her türlü hareketlerini, söz ve davranışlarını yazan melekler).

3- Rahmet ve Azap Melekleri( insanlara verilen ceza ve mükafatları icra eden melekler).

4- Peygamberleri Destekleyen Melekler (Peygamberlere yardım ve manevi destek veren melekler).

5- Zikir Meclisinde Bulunan Melekler ( İslam nizamının hayata hakim olması için bir araya gelerek toplanan cemaate bu melekler iştirak ederler ve bu cemaate dua ederler).

6- İbadet Edenlere Dua Eden Melekler

7-Mü’minlerle Devamlı Bulunan melekler ( hayır işlerde şahid ve duacı oldukları gibi, mahrem veya kötü işlerde uzaklaşan melekler).

8- Ahir Nefesinde ve Ölümünde İnsanla İlgilenen Melekler(insanın ölümü esnasında ve öldükten sonra kabre götürülürken  kişinin ameline göre kolaylaştıran veya işkence eden melekler).

9-Gezici(Seyyah) Melekler (Allah için toplanan bir cemaat gördükleri zaman onlarla beraber aynı ibadete iştirak eder ve onlar için dua ederler. Allah Rasulüne getirilen salavat-ı Şerifeleri Allah’ın izni ile Rasulullah’a ulaştırırlar.[9]

1. B) Ölümden Sonraki Hayatla İlgilenen Melekler

1- Kabir ve Berzah Hayatıyla İlgilenen Melekler(insanlar ölüp kabre girdikten sonra sorguya çekmekle görevli olan melekler).

2- Ahiret Hayatı ile İlgilenen Melekler

 a- Cennet ve Ehliyle Görevli Melekler

Cennetin muhafız ve bekçileri meleklerdir. Cennet ehlini melekler müjde ve iltifatla karşılar.

Ayet-i kerimede “Rablerine karşı gelmekten sakınanlar da grup grup cennete sevk edilirler. Cennete vardıklarında oranın kapıları açılır ve cennet bekçileri onlara şöyle der: “Size selam olsun! Tertemiz oldunuz. Haydi, ebedi kalmak üzere buraya girin.”[10] Diye buyurulmaktadır.

 b-Cehennem Hayatıyla İlgilenen Melekler

Cehennemde azaplandırmakla görevli meleklerin en üst yetkilisi Malik’tir. Cehennemlik olan insan ve cinlere azab işleriyle görevlendirilen  meleklere zebani denilmektedir. Cehennemlikler fevc fevc cehenneme doğru sürülürler. Cehennemin kapılarının önüne geldiklerinde cehennemin bekçileri onları azarlamaya başlarlar.

1. C) Sırf İbadetle Meşgul Olan Melekler

       Çeşitli görevleri bulunan melekler olduğu gibi, başka bir görevi olmayıp sadece Allah’a ibadet etmekle meşgul olan melekler vardır. Bu meleklerin sayı hepsinden fazladır. Bu meleklerin ibadetleri; tesbih, tahmid, zikir, ve dua gibi meşguliyetlerdir. [11]

[1] Naziat Suresi/1-5

[2] Zariyat suresi,4

[3] Hakka suresi,16-17

[4] ŞAHIMERDAN SARI/İslam Akaidi/C:6/Yenda Yayn./Sf.117

[5] Şuara Suresi,193-194-195

[6] ŞAHIMERDAN SARI/İslam Akaidi/C:6/Yenda Yayn./Sf.173

[7] Carullah  Zemahşeri,Keşşaf,3/470

[8] ŞAHIMERDAN SARI/İslam Akaidi/C:6/Yenda Yayn./Sf.184

[9] ŞAHIMERDAN SARI/İslam Akaidi/C:6/Yenda Yayn./Sf.250

[10] Zümer Suresi,73

[11] ŞAHIMERDAN SARI/İslam Akaidi/C:6/Yenda Yayn./Sf.262