TABERİ (RH.A)’NİN BAKIŞ AÇISIYLA ENAM SURESİ 161. VE 165. AYETLER

161- De ki: “Şüphesiz rabbim beni, dosdoğru bir yola, dimdik ayakta duran bir dine, hakka yönelen ve müşriklerden olmayan İbrahimın dinine şevketti.”

Ey.Mtıhammed de ki: “Şüphesiz ki rabbim beni, sağlam ve dosdoğru bir yol olan İslam dinine iletti. Bu din, sağlam bir dindir. Bâtılı bırakıp hakka yöne­len İbrahimın dinidir. İbrahim ise hiçbir zaman müşriklerden olmadı. O, MiLsiü-mandı. ^[1][225]

162- De ki: “Şüphesiz benim namazım, ibadetlerim, hayatım ve ölü­müm, âlemlerin rabbi olan Allaha aittir.

Ey Muhammed de Jki: “Namazım, ibadetlerim ve ibadetlerimden olan Kurban kesmem, hayatım ve ölümüm, sizin, Allaha ortak koştuğunuz putlara değil, sadece, alemlerin rabbi olan Allaha aittir. ^[2][226]

163- Onun hiçbir ortağı yoktur. Ben böyle emrolundum. Ve ben, Müslümanların ilkiyim.

Allanın hiçbir ortağı yoktur. O, âlemlerin rabbidir. Herşey onun emriyle var olmakta, onun bilgisi ve emri dışında hiçbir şey meydana gelmemektedir. Ben de bu ümmetin Müslümanlarının ilkiyim.

Cabir b. Abdullah diyor ki: “Resuluîlah (s.a.v.) Kurban bayramında iki koç kurban etti ve onları keserken şu âyetleri okudu:

“Ben, hakka eğilerek yüzümü, gökleri ve yeri yaratana çevirdim. Ben, Allaha oıtak koşanlardan değilim. De ki: “Namazım, kurbanım, hayatını ve ölü­müm, ancak âlemlerin rabbi olan Allaha aittir. Onun hiçbir ortağı yoktur. Ben, böyle emrolundum ve ben, Müslümanların ilkiyim. ^[3][227]

164- De ki: “Allah, herşeyin rabbi iken ondan başka bir rab mı ari­yayım? Herkesin kazandığı günah ancak kendi aleyhinedir. Hiçbir günah­kar kimse bir başkasının günahını yüklenmez. Sonra dönüşünüz yine rab-binizedîr. O, ihtilafa düştüğünüz şeyleri size haber verecektir.

Ey Muhammed, de ki: “Allah, herşeyin terbiye edeni, yetiştireni ve sevk ve idare edeni iken ben, Allahtan başka bir rab mı ariyayım? Her günah işleyen, kendi aleyhine işlemiş olur. Çünkü o, günahından dolayı cezalandırılacaktır. Ve hiçbir kimse başkasının günahını yüklenmeyecektir. Eyinsanlar, sonunda dönü­şünüz ancak rabbinize olacak ve o size, dünyada ihtilaf ettiğiniz dinlerinizin . gerçeğini haber verecek ve amellerinize göre sizleri cezalandıracaktır.

Allah tealanın adaleti icabı, hiçbir kimse başkasının günahından sorumlu tutulmayacaktır. Bu hususta diğer bir âyette de şöyle buyurulmaktadir:

“Hiçbir günahkâr başkasının günahım çekmez. Eğer günahı ağır olan bir kimse, yükünü taşımak için bir başkasını çağırsa, akrabası bile olsa, yükünden hiçbir şey taşımaz. Ey Muhammed, sen ancak, görmedikleri halde rablerinden korkanları ve namaz kılanları uyarırsın. Kim, günahlardan arınıp temizlenirse, kendisi için annıp temizlenmiş olur. Nihayet dönüş Allahadır. ^[4][228]

165- Verdiği şeylerle sizi imtihan etmesi için sizleri yeryüzünün Hali­feleri kılan ve sizi derecelerle birbirinizden üstün yapan O’dur. Şüphesiz ki rabin, cezalandırması sür’atli olandır. O, çok affeden ve çok merhamet edendir.

Ey insanlar, Allanın size venniş olduğu rızıklarla sizleri imtihan edip, ita­at edenlerinizi isyankârlarınızdan ayırması için, sizlerden önceki ümmetleri he­lak edip, onların yerine sizleri, yeryüzünde Halifeler kılan O’dur. Sizin bir kıs­mınızı diğerlerinden mal, güç ve kuvvet gibi bazı derecelerle üstün kılan O’dur. Ey Muhammed, şüphesiz ki rabbin, cezalandırması sür’atli olandır, çok affeden ve çok merhamet edendir.

Allah teala bu âyet-i kerimede, insanların bir kısmını diğerlerinden, n-zık, ahlak, güzellik ve renk gibi özellikler bakımından üstün kıldığı bildirilmek­tedir. Bu, onun hikmeti icabıdır. Bu hikmet, bu âyette belirtildiği gibi, kullarını imtihan edip, emirlerine uyanlarla uymayanları ortaya çıkarması olabileceği gi­bi, insanların psikolojik durumlarım tanıtması da olabilir. Nitekim başka bir âyet-i kerimede de şöyle buyunıluyor:

“Ey Muhammed, onlar, rabbinin rahmetini mi paylaştırıyorlar? Onların dünya hayatındaki geçimliliklerini aralarında biz taksim ettik. Birbirlerinden faydalansınlar diye, derece bakımından biz onların bazısını bazısına üstün kıl­dık. Rabbinin rahmeti, onların dünyada topladıklarından daha hayırlıdır. ^[5][229]

Peygamber efendimiz de bir Hadis-i Şerifinde şöyle buyurmaktadır:

Şüphesiz ki dünya tatlıdır, yeşildir, Allah, sizleri oraya halifeler kılmıştır. Nasıl ameller işleyeceğinize bakmaktadır. Dünyadan sakının. Kadınlardan sakı­nın. Zira İsrailoğullannın ilk fitnesi kadınlar olmuştur. ^[6][230]