Hafız: kökünden gelen ism-i faildir. Hafiz mübalağalı şekliyle de okunur. Luğatta; hıfz etmek, ezberlemek, zihinde tutmak, korumak, saklamak ve muhafaza etmek gibi manalara gelir.

Yüce Allah’a sıfat olarak el-Hafiz; koruyan, gözeten, kulların bütün yaptıklarını saklayan, hiçbir şey kendisine saklı olmayan, bütün kainatı gözetip muhafaza eden demektir.

Bu hususta Kur’an-ı Kerimde ayet-i kerimeler vardır. Bunlardan iki tanesini okuyalım:

وَمَا كَانَ لَهُ عَلَيْهِم مِّن سُلْطَانٍ إِلَّا لِنَعْلَمَ مَن يُؤْمِنُ بِالْآخِرَةِ مِمَّنْ هُوَ مِنْهَا فِي شَكٍّ وَرَبُّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ حَفِيظٌ

Halbuki şeytanın onlar üzerinde hiçbir nüfuzu yoktu. Ancak ahirete inananı, şüphe içinde kalandan ayırd edip bilelim diye (ona bu fırsatı verdik). Rabbin gerçekten her şeyi koruyandır.( Sebe Suresi: 21)

Yüce Allah, kullarını yani yarattığı bütün mahlukatı korumaktadır. Din ve dünya işlerinde, hayırda ve şerde, kulların yapmış olduğu bütün işleri bilir. Buna rağmen kullarını verdiği hayatların süresince onları korumaktadır.

Yüce Allah Hafız ismiyle koruma gücüne yegane sahip olan ve koruyabilendir. Yüce Allah’ın koruması ilim ve hayat sıfatlarıyla da alakalıdır. Hafız ismi Yüce Allah’ın zatına, sıfatlarına ve fiillerine dahi sıfat olarak kullanılır. Zatına sıfat olduğunda ilim manasını ifade eder. Bu manadaki hıfzın zıddı unutkanlıktır. Unutkanlık da Allah için muhaldir. Sıfatlarına sıfat olması Yüce Allah’ın sıfatlarının ezeli ve ebedi olarak zatıyla birlikte bulunmasıdır. Fiillerine sıfat olması bütün varlıkları koruma anlamına gelir, zira bu anlamın zıddı ihmallıktır ki ihmal etmek de Allah için muhaldir.

فَإِن تَوَلَّوْاْ فَقَدْ أَبْلَغْتُكُم مَّا أُرْسِلْتُ بِهِ إِلَيْكُمْ وَيَسْتَخْلِفُ رَبِّي قَوْمًا غَيْرَكُمْ وَلاَ تَضُرُّونَهُ شَيْئًا إِنَّ رَبِّي عَلَىَ كُلِّ شَيْءٍ حَفِيظٌ

Eğer yüz çevirirseniz; bilin ki ben, benimle gönderileni size tebliğ ettim. Rabbim (dilerse) sizden başka bir kavmi sizin yerinize getirir ve siz O’na bir zarar veremezsiniz. Şüphesiz Rabbim, her şeyi koruyup gözetendir.( Hud Suresi: 57)

Yüce Allah’ın Hafiz ism-i şerifi koyduğu hükümlerin ve hadlerin korunmasını gerektirir. Diğer taraftan kulun öğrendiği ve ezberlediği bütün bilgileri korumayı da gerektirir. Kim Allah’ın kanunlarını, hududunu ve hakkını korursa Allah’da O’nun hakkını korur.

Allah’ın Hafiz isrn-i şerifi hakkında bir hadis-i şerif okuyalım:

İbnu Ömer (radıyallahu anhümü) anlatıyor: “Hz. Hafsa (radıyallahu anha)’nın yanına girdim, saçlarından su damlıyordu. Bana: “Babam, yerine halife tayin etmiyormuş biliyor musun?” dedi. Ben: “Tayin etmesi gerekir” dedim. “Etmiyor!” dedi. Abdullah der ki: “Bu hususta babamla konuşmak üzere yemin ettim, sustum ve sabahleyin eve gittim. Ama babamla konuşmadım. Sanki elimde bir dağ taşıyor gibi sıkıntılı idim. Nihayet dönüp babamın huzuruna girdim. Bana halkın durumundan sordu. Haber verdim. Sonra kendisine: “Halkın birşeyler söylediğini işittim. Onu size söylemeye azmettim. Sizin, yerınıze halife tayin etmeyeceğinizi zannediyorlar. Halbuki sizin bir deve çobanınız veya koyun çobanınız olsa, sonra sürüyü bırakarak size gelse, siz mutlaka sürünün zayi olacağını bilirsiniz. İnsanlara nezaretin daha (ehemmiyetli ve) çetin olduğu da malumunuzdur” dedim. Bu sözlerim ona muvafık geldi ve bir müddet başını (yastığa) koydu. Sonra tekrar bana doğru kaldırarak: “Allah dinini, muhafaza edecektir. Ben yerime halife bırakmamış olsam meşrudur, çünkü Resülullah (aleyhissalatu vesselam) da yerine kimseyi bırakmamıştır. Şayet bir halife bırakacak olsam o da meşrudur, çünkü Ebu Bekir bırakmıştır” dedi. İbnu Ömer der ki: “Vallahi babam, Resülullah (aleyhissalatu vesselam) ile Hz. Ebu Bekir’i anmaktan başka bir şey yapmadı. Anladım ki, Resülullah (aleyhissalatu vesselam)’a hiç kimseyi denk tutmayacak ve yerine de kimseyi halife bırakmayacak. “( Buharı, ahkam 51; Müslim, İmaret 12, ( 1823); Tirmizi, Fi ten 48, (2226); Ebu Davud, Harac 8,)

Allah’ın Hafiz ismini kalbine yerleştiren kimse O’nun emanetini korur, emirlerini yerine getirir, helal ve haram hududlarına riayet eder. Kul böylece görevini yerine getirince Allah’ da onu dininde sabit kılar. Dünyevi ve uhrevi bütün tehlikelerden muhafaza eder.