Allah(cc)’nun Er-Rahim Sıfatı

Er-Rahim

 Rahim ism-i şerifi: Arapçada “rahime” kökünden gelip “rahume” lazim-i fiiline çevrildikten sonra feilun vezninde mubağala sığasıyla bir sıfat-ı müşebbehedir. Er-Rahim isminin başındaki elif lam’da harf-i tarif olup sukun üzere mebni olarak irabtan mahali yoktur.

Rahim kelime olarak; merhamet eden, çok merhametli, acıyan, bağışlayan, nimetlendiren ve mükafatlandıran gibi manalara gelir, ism-i mefhul olarak da kullanılır. Bu mana kullar için olur buna göre merhamet olunan ve nirnetlendirirlen manalarına gelir.

Yüce Allah’ın sıfatı olarak er-Rahim; ebediyen kullarına merhamet eden, sonsuz ve sınırsız bir şekilde rahmet eden, Mü’min kullarına ebedi hayatta merhamet edip onları cennet ve cennet nimetleriyle mükafatlandırandır.

Rahman sıfatı ezeli merhameti, Rahim sıfatı ise ebedi rahmeti ifade etmektedir. Yine Yüce Allah’ın sıfatı olarak bu  ism-i şerif; Kur’an-ı Kerimde “erhamurrahimin”, “hayrurrahimin” ve “zurrahme” şeklinde de ifade olunmaktadır.

Rahman sıfatı; Allah’ın dünyada mü’min kafir, canlı cansız bütün mahlukatı yaratması ve onları nimetlendirmesi manalarını ifade eden, zatına mahsus bir sıfat olup kullara verilmesi caiz olmayan bir kelime iken “rahim” mahiyeti tamamen Allah’a ait olup mananın cüz’ü kullarda bulunmakla kullar için de kullanılmıştır. Kur’an’ı Kerim’de bu hususta Yüce Allah şöyle buyuruyor.

لَقَدْ جَاءكُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُم بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُوفٌ رَّحِيمٌ

And olsun ki size sizden bir Peygamber geldi. Meşakkat ve sıkıntıya uğramanız ona ağır gelir; ( doğru yolu bulup iman nimeti içinde hayra yönelmenizi) çok arzu eder, mü’minlere karşı çok şefkatli, çok merhametlidir.( Tevbe Suresi: 128)

Rabbimizin “Rahman” ismi Kur’an-ı Kerim de 57 defa tekrarlanmıştır. “Rahim” ismi ise 115 defa tekrarlanmıştır. Yalnız Tevbe Suresinin 128 inci ayetindeki “Rahim” Peygamberimizin sıfatı olarak verilmiştir.

Okuduğumuz bu ayet-i kerimede geçen rauf ve rahim sıfatları Efendimiz (s.a.v) için zikr olunmaktadır. Rahim isiminin kapsayıcı küllü manası ise ancak Allah (c.c)’a aittir.

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ وَالَّذِينَ هَاجَرُواْ وَجَاهَدُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ أُوْلَئِكَ يَرْجُونَ رَحْمَتَ اللّهِ وَاللّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

Şüphesiz iman edenler, hicret edenler ve Allah yolunda cihad edenler; işte onlar, Allah’ın rahmetini umabilirler. Allah bağışlayandır, esirgeyendir.( Bakara Suresi: 218)

Okuduğumuz ayet-i kerimden de anlaşılmaktadır ki; Er-Rahim ismi, isim benzerliği yönünden insanlara verilebilen ama Allahu Teala ( cc )’ya izafe edilince sınırı çizilemeyen bir merhameti ifade eder.

Rahim ismi de Rahman ismi gibi merhametin aşın şeklini ifade eder. Aralarında ise ince bir fark vardır. İslam uleması bu durumu şu şekilde ifade etmişlerdir: Rahman ismi Allahu Teala (cc)’mn sıfatıdır ve fiil ile doğrudan bir ilişkisi yoktur. Allahu Teala (cc)’nın ezeli merhametini beyan etmektedir. Rahim ismi ise fiil ile alakalıdır ve akıl sahipleri için sonradan tecelli etmektedir. Misal verecek olursak mesele daha iyi anlaşılacaktır.

Bütün canlılar ve bitkiler Allahu Teala (cc)’nın Rahman sıfatı sayesinde vücut bulup nimetlendirilmektedir. İnsanın da var oluşu Allahu Teala (cc)’nın Rahman isminin bir tecellisidir. Ama iman edip salih amel işleyen Müslümanların cennete girmeleri ve ebedi mükafata nail olmaları Allahu Teala (cc)’nın “Rahim” isminin bir tecellisidir. Yani Rahman ismi, hiçbir çalışmaya bağlı olmadan Allahu Teala ( cc )’nın yaratıklarına merhametini ifade ederken “Rahim” ismi ise belirli şartlara dayalı rahmeti ifade eder.

Allahu Teala (cc)’ya kul olan kimselerin bu iki hakikati çok iyi kavramaları lazımdır. Esasen insan ile taş arasındaki fark Rahim ismindeki tecellide saklıdır. İnsan kesb kazanabilen bir varlıktır. Allahu Teala (cc)’nın yaratıklarına karşı olan merhametinin büyüklüğünü de az çok aklı ile tahlil edebilmektedir. Yani Allahu Teala (cc)’nın merhameti sonsuzdur. İnsanoğlu Rabbi yolunda çalışırsa Allahu Teala (cc) sonsuz lütfunu kullarına açar ve O’nu ebedi nimetlere ğarkeder. Allahu Teala (cc) yolunda çalışan kimselerin bu sebeble hiçbir şekilde ümitsizliğe kapılması caiz değildir. Allahu Teala (cc) kendi yolunda gidenleri hem dünya da hem de ahirette mutlaka hayırlara ğarkeder.

Er-Rahim ism-i şerifi Allah (c.c)’ın esma-ül hüsnasının başında gelen isimlerindendir.

Bu ismi anlayan bir mü’min Yüce Allah’ın ebedi merhametine nail olmak için azami gayret gösterip günahlarında affu mağfiret diliyerek salih amellerini attırır.