Allah(cc)’nun Es-Sabûr Sıfatı
Sabur: kökünden türeyen “sabir” ism-i failinin mübalağalı mana içeren şeklidir, mastan “sabr'”dır. Kelime olarak; sabretmek, dayanmak, tahammül etmek, alıkoymak, hapsetmek, ertelemek, tutmak, kefalet vermek gibi manalar gelir.
Yüce Allah’ın sıfatı olarak es-Sahur; çok sabırlı olan, suçluları cezalandırmada aceleci olmayan, fırsat ve mühlet veren, kullarına sabır veren ve sabretmeye dayanıklı kılan, hulasa sabırlı olup sabrı yaratandır.
Yüce Allah’ın en güzel isimlerinden birisi de es-Sabur’dur.
Yüce Allah’ın suçlu kullarını cezalandırmada acele etmemesinden dolayı bazı alimler es-Sahur ismini zati sıfatlarından saymışlardır. Ancak el-Halim manasında değildir. Zira halim cezayı düşürme, sahur ise erteleme manasındadır. Bazı alimlere göre es-Sabur cezayı erteleme iradesine dayandığı için Yüce Allah’ın fiili sıfatlarından olduğunu söylemişlerdir.
Es-Sahur ism-i şerifi ile ilgi olarak doğrudan es-Sabur lafzının geçtiği bir ayet-i kerime bulunmamaktadır. Ancak Yüce Allah’ın esma-ul hüsnasını ifade eden badis-i şeriflerde zikr olunup İslam ulemasının ittifakı ile sabittir. Bununla beraber, Allah ( c.c )’ ın esSabur ismi geçmemekle birlikte Allahu Teala’nın sabredip suçluların cezasını ertelediğine dair ayet-i kerimeler mevcuttur. Evvela bu ayet-i kerimeler den bir tanesini okuyalım.
أَمْ لَهُمْ شُرَكَاء شَرَعُوا لَهُم مِّنَ الدِّينِ مَا لَمْ يَأْذَن بِهِ اللَّهُ وَلَوْلَا كَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ
Yoksa onların, Allah’ın izin vermediği bir dini getiren ortakları mı var? Eğer erteleme sözü olmasaydı, derhal aralarında hüküm verilirdi. Şüphesiz zalimlere can yakıcı bir azap vardır.”( Şura Suresi: 21)
Allah ( c.c ), herkesin yaptıklarını kaydettirip ihmal etmeyip ancak cezalarını ertelemektedir. Bu mühlet suçlulara suçlarından dönüp tevbe ve istiğfar ederek hallerini düzeltmelerine fırsat vermektir. Bu durum dahi Allah (c.c)’ın çok sabırlı olduğunun bir ifadesidir.
Allahu Teala ‘nın es-Sa bur isrn-i şerifi ile alakalı hadis-i şerifler mevcuttur. Bunlardan bir tanesini okuyalım.
Ebu Musa (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resulullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki:
“İşittiği şeyin verdiği ezaya aziz ve celil olan Allah’tan daha sabırlı kimse yoktur. Çünkü O’na şirk koşulur, evladlar nisbet edilir. O, yine de onlara afiyet ve rızık vermeye devam eder.”( Buhari, Edeb 71, Tevhid 3; Müslim, Sıfatu’l-Münafıkin 49)
Bu hadis-i şerifte anlaşılan sabır; Yüce Allah’ın, suç işleyenlerin cezasını takdir ettiği bir süreye kadar ertelemesidir. Bu Yüce Allah’ın es-Sabur ism-i şerifinin selbi sıfatlarından oluşunun da bir ifadesidir. Zira Allah (c.c) bizzat kendisine iftira edenleri (evlat edin veya ortak koşma gibi) yanlış iddialarına karşı sabr edip onları cezalandırmada acele etmemesi. Çünkü Allah ( c.c) acele etmekten veya cezalandırmada tereddüt etmekten münezzehtir. Yukarıda okuduğumuz hadis-i şerif de bunu ifade etmektedir.
Bir manada da es-Sabur Yüce Allah ‘ın zati sıfatlarındandır Çünkü sabrın özü ve ruhu dayanmak ve sebat etmektir. Allah (c.c) için gücünün kaybolması yada zayıflaması muhaldir. Bu durumda Yüce Allah’ın sebat etmesi es-Sahur isminin zati sıfatlarından olduğu manası anlaşılır.
Başka bir mana ile Yüce Allah’ın es-Sahur ism-i şerifi fiili sıfatlarındandır. Yüce Allah’ın sabırlı olup sabır sıfatını yaratması, sabreden kullarının kalplerine sabırla dayanıklılık vermesi ve kullarının işlerini böyle kolaylaştırıp tehlikeli tepkilerden korumakla Allah’ın fiili sıfatı olduğunu ifade etmektedir.
Es-Sahur ismi şerifi mana olarak hem Allah (c.c)’ta mevcuttur hem de kullarında mevcuttur. Ancak Allah’ın sabır sıfatı kullarda olan sabırdan farklıdır. Bu farklılıkların bazıları şunlardır. Birincisi; Yüce Allah (c.c) tam kudret sahibidir, dilediğini dilediği anda yapmaya kadirdir. Ancak kullar böyle değil, kulların gücü sınırlıdır. Her istediklerini her zaman yapamazlar. İkincisi; Allah (c.c) yaptığından sorumlu değil ve yaptığının sonucundan korkmaz, kullar ise hükümdar da olsa sonucunu düşünüp korkarlar. Üçüncüsü; Allah(c.c) cezalandırmada acele etmez, kullar acele edip hemen cezalandırmak ister. Dörüdüncüsü; sabır nedeniyle Allah (c.c) bir üzüntü ve sıkıntı çekmez fakat kullar için sabır çok acıdır, üzüntün ve sıkıntı verir.
Yüce Allah’ın es-Sahur ismini bilen kişi, karşılaştığı zorluklara sabır ve sebat gösterir. Allah kullarına sabırlı olmayı tavsiye eder. Bütün samimiyet ve içtenliği ile ancak Allah’a güvenir, O’ndan yardım diler, sadece O’ndan korkup O’na ümit bağlar ve bütün zararlardan ancak O’na sığınır. Böylece saadeti dareynin yolunu tutarlar.