EBU’L A’LÂ MEVDUDİ’NİN BAKIŞ AÇISIYLA AL-İ İMRAN SURESİ 84. VE 95. AYETLER ARASI

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Hamd kendisinden başka ilah olmayan, mutlak manada tek güç ve kudret sahibi olan Allah’a mahsustur. Salat ve selam tüm peygamberlerin ve onları takip eden tabilerinin üzerine olsun.

84- De ki: “Biz Allah’a, bize indirilene, İbrahim, İsmail, İshak, Yakub ve torunlarına indirilene, Musa’ya, İsa’ya ve peygamberlere Rablerinden verilenlere iman ettik. Onlardan hiç biri arasında ayrılık gözetmeyiz.(72) Ve biz O’na teslim olmuşlarız.”
85- Kim İslâm’dan başka bir din ararsa asla ondan kabul edilmez. O, ahirette de kayba uğrayanlardandır.
86- Kendilerine apaçık belgeler geldiği ve peygamberin hak olduğuna şahid oldukları halde, imanlarından sonra küfre sapan bir kavmi Allah nasıl hidayete erdirir?(73) Allah, zulmeden bir kavmi hidayete erdirmez.
87- İşte bunların cezası, Allah’ın meleklerin ve bütün insanların lanetlerinin üzerine olmasıdır.
88- İçinde temelli kalıcıdırlar. Onların azabı hafifletilmez ve onlar gözetilmezler.
89- Ancak bundan sonra tevbe edenler. ‘salih olarak davrananlar’ başka. Çünkü Allah, gerçekten bağışlayandır, esirgeyendir.
90- Doğrusu, imanlarından sonra küfredenler, sonra küfürlerini arttıranlar;(74) bunların tevbeleri kesinlikle kabul edilmez. İşte bunlar, sapıkların ta kendileridir.
91- Şüphesiz küfredip kâfir olarak ölenler, bunların hiç birisinden, yeryüzü dolusu altın olsa -bunu fidye olarak verse de- kesin olarak kabul edilmez. Onlar için acıklı bir azab vardır ve onların yardımcıları yoktur.

AÇIKLAMA

72. “Biz farklı peygamberlere farklı davranmayız”, biz onların herbirini kabul eder ve hiçbirini reddetmeyiz. Onlardan hiçbirine yalancı demeyiz, hepsinin hak peygamber oluduğuna inanırız. Biz önyargıdan ve cehaletten uzağız, yeryüzünün neresine gelirse gelsin Allah’tan Hakk’ı (Gerçek) getiren her rasulun hak olduğuna şehadet ederiz.”
73. Burada Hz. Peygamber’in (s.a) zamanında yaşayan Yahudi âlimlerinin, O’nun gerçekten Allah’ın peygamberi olduğunu ve O’nun öğretilerinin daha önceki peygamberlerle aynı olduğunu açıkça anlayıp, şehadet ettikleri anlatılıyor. Fakat buna rağmen onlar, sadece, O’nu reddetmekle kalmadılar; yüzyıllardan beri süren önyargıları, inatçılıkları ve Hakk’a düşman oluşları nedeniyle, aynı zamanda O’na düşman da oldular.
74. “Onlar küfürde direndiler”: İmanı reddetmekle kalmadılar, daha da ileri gidip ona karşı düşmanlık ve kötü niyetlerini ortaya koydular. Kafalarda şüpheler ve sorular yaratarak ve tebliği başarısız kılmak için çeşitli tuzak ve gizli planlar kurarak insanları Allah’ın yolundan engellemek için ellerinden geleni yaptılar.

92- Sevdiğiniz şeylerden infak edinceye kadar asla iyiliğe erişemezsiniz.(75) Her ne infak ederseniz, şüphesiz Allah onu bilir.
93- Tevrat indirilmeden evvel, İsrail’in(76) kendine haram kıldıklarından başka, İsrailoğullarına(77) bütün yiyecekler helal idi. De ki: “Şu halde eğer doğruysanız, Tevrat’ı getirin de onu okuyun.”
94- Artık bundan sonra kim Allah’a karşı yalan düzüp-uydurursa, işte onlar, zalim olanlardır.
95- De ki: “Allah doğru söyledi. Öyleyse Allah’ı bir tanıyan (Hanif) ler olarak İbrahim’in dinine uyun. O, müşriklerden değildi.”(78)

AÇIKLAMA

75. Bundan kasıt, Yahudilerin fazilet konusundaki yanlış anlayışlarını ortadan kaldırmaktır. Onlara göre en büyük fazilet, yüzyıllardan beri ataları tarafından uygulanan gelenekleri dış görünüşlerinde sergilemekti.
Bunun yanısıra onlar, fazileti (birr) , bilginlerinin ortaya koyduğu legal sistemin standartlarıyla ölçüyorlardı. Dıştan çok dindar görünmelerine rağmen en “muttaki”leri bile bağnaz, açgözlü ve cimri idi. Bunun da ötesinde onlar Hakk’ı satmakta veya Ona ihanet etmekte tereddüt etmiyorlardı. Yine de sıradan insanlar onları faziletli olarak tanıyorlardı. Burada onların gerçek fazilete (birr) , sadece dışta kendi icat ettikeri bazı ibadetleri yapar görünmekle sahip olamayacakları; ancak Allah’ı sevip, O’nun dileğini her şeyden üstün tutarak birr’e erebileceklerinin söylenmesinin nedeni işte budur. Herhangi dünyevi bir şeyi Allah’tan çok seven bir kişi için fazilet kapısı kapalı olduğundan, Allah aşkı için sevdiği şeyleri feda etmeye hazır olmayan bir kimse gerçek iyiliğe (birr) ulaşamaz.
Bu sevgi ruhu olmaksızın yapılan ibadetler, kurtlar tarafından yenmiş bir tahta üzerine çekilen boya gibidir. Bir insanın bu dıştaki boya ile aldatılması mümkündür; fakat, Allah’ı bu tür düzenlerle aldatmak imkânsızdır.
76. 93. ayet bir itiraza cevap vermektedir. Yahudiler, Kur’an’ın ve Hz. Peygamber’in (s.a) talimatlarının esas noktalarında bir hata bulamayınca -çünkü bu din ile daha önceki peygamberlerin getirdiği din arasında fark yoktu- fıkıhla ilgili itirazlarda bulunmaya başladılar. İtirazlardan biri de Hz. Peygamber’in (s.a) diğer peygamberler zamanında helâl olan şeyleri haram kıldığı konusu idi.
77. Eğer İsrail kelimesi İsrailoğulları’nı kastediyorsa, onların Tevrat’ın indirilmesinden önce, geleneksel olarak yasak olan bazı şeyleri kendilerine yasakladıkları anlaşılır. Fakat eğer kelime Hz. Yakub’u (a.s) kastediyorsa (ki bu ihtimal daha kuvvetlidir) , o zaman Onun bazı şeyleri sevmediği için veya bazı hastalıklara neden olduklarından dolayı yemediği, fakat Onun soyundan gelenlerin bunları yasak olarak kabul ettikleri anlaşılır. Bunu izleyen ayet, Kitab-ı Mukaddes’te devenin, yabanî tavşanın, vs. haram olduğunu bildiren hükmün Tevrat’ta olmadığını, fakat sonradan Yahudi bilginleri tarafından Tevrat’a sokulduklarını gösterir. (Bkz. Enam an: 122) .
78. Burada onlara şu ders anlatılmak isteniyor: Hz. İbrahim (a.s) tarafından öğretilen yalnız Allah’a itaat ilkesi gerçek imanın köküdür. Fakat siz bunu terkettiniz ve O’nun yanısıra başka ilâhlar edindiniz. Bundan başka, yüzyıllar süren sürgün hayatınız boyunca Hz. İbrahim’in (a.s) dinini bıraktıktan sonra, bilginleriniz tarafından ortaya konulan küçük meselelerle uğraşmaya daldınız.