EBU’L A’LÂ MEVDUDİ’NİN BAKIŞ AÇISIYLA ARAF SURESİ 28. VE 30. AYETLER ARASI

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Hamd kendisinden başka ilah olmayan, mutlak manada tek güç ve kudret sahibi olan Allah’a mahsustur. Salat ve selam tüm peygamberlerin ve onları takip eden tabilerinin üzerine olsun.

28- Onlar, ‘çirkin bir hayasızlık’ işlediklerinde: “Biz atalarımızı bunun üzerinde bulduk. Allah da bunu bize emretti” derler.(17) De ki: “Şüphesiz Allah, ‘çirkin hayasızlıkları’ emretmez.(18) Bilmediğiniz bir şeyi Allah’a karşı mı söylüyorsunuz?”
29- De ki; “Rabbim adaletle davranmayı emretti. Her mescid yanında (secde yerinde) yüzlerinizi (O’na) doğrultun ve dini yalnız kendisine has kılarak O’na dua edin. ‘Başlangıçta sizi yarattığı’ gibi döneceksiniz.”(19)
30- Bir kısmına hidayet verdi, bir kısmı da sapıklığı haketi. Çünkü bunlar, Allah’ı bırakıp şeytanları veli edinmişlerdi. Ve gerçekten onları doğru yolda saymaktadırlar.

AÇIKLAMA

17. Bu ifade Arapların Kâbe’yi çırılçıplak tavaf etme geleneklerine sanki Allah’ın bildirdiği bir dinî ibadetmiş gibi devam edegelmelerine işaret etmektedir.
18. “Allah çirkin birşeyi (fahşayı) asla emretmez” anlamındaki bu kısa cümle, Arapların inanç ve geleneklerine karşı güçlü bir delili içerir. Bu delilin gücünü takdir etmek için şu iki ana konunun bilinmesi gerekir:
a) Araplar, belli dinî ayinleri çıplak olarak icra etmelerine rağmen yine de onlar, çıplaklığın bizatihi ayıp bir şey olduğunu kabul ediyorlardı. Bundan dolayıdır ki, bu geleneklerine rağmen, hiçbir saygın Arap çarşı-pazarda, herhangi bir dostunun yanında veya umumî toplantılarda çıplak olarak bulunmazdı.
b) Hatta onlar, çıplaklığı ayıp bir durum olarak kabul eder ama bunu, Allah’ın emri olduğu için yaptıklarını söylerlerdi. Bu kanaat tabi oldukları dinlerinin, Allah tarafından gönderilmiş bir din olduğu gibi yanlış bir bilgi temeline oturmakta idi. Fakat Kur’an, bu kanaati delil getirerek şöyle çürütür: “Çıplaklığın çirkin birşey (fahşa) olduğunu, siz kendiniz de kabul ediyorsunuz. Bundan dolayı, çıplaklık adetinizi “Allah’ın emridir” gibi öne sürmeniz tümüyle asılsızdır. Bu sonuca göre, eğer dininiz bu hayasızlığı tasvip ediyorsa, bu onun Allah’tan gelen bir din olmadığı gerçeğinin en açık bir delilidir.”
19. Allah bizzat kendisinin tanımladığı dinin ve onun aşağıda anlatılan temel prensiplerinin, müşriklerin saçma geleneklerle beslenen din anlayışlarına tamamen ters düştüğünü, 29. ayette beyan etmiştir.
1) Bir insan, hayatını, adalet ve hakkaniyete uygun bir şekilde düzenlemeli,
2) İbadetinde sadece hakka yönelmelidir. Yani, “yalnız Allah’a yönelinmeli, bu konuda şirkin her türünden kaçınmalı, Allah’tan başkasına en ufak bir itaat, saygı veya yönelim göstermemelidir.”
3) İnsan, hidayeti, yardımı ve her türlü kötülükten koruma ve kollanmayı sadece Allah’tan dilemelidir. Bunun için de Allah’tan yardımını istemeden önce bütünüyle tüm hayatını O’na adamalı, O’na teslim olmalıdır. Çünkü inançsız, asi ve başkasına kul olarak, hayatını şirk içinde sürdürmek ve sonra da “Ey Allah’ım, bizzat sana karşı başkaldırışımızda başarılı olmamız için bize yardım et” der gibi duada bulunmak elbette abestir.
4) Bütün bunlarının yanında şüphe duymadan, bu dünyada nasıl doğduysa ahirette de öyle diriltileceğine ve daha sonra dünyada yaptığı bütün işlerin hesabını vermek üzere çağrılacağına samimi bir şekilde inanması gerekir.