EBU’L A’LÂ MEVDUDİ’NİN (RH.A.) BAKIŞ AÇISIYLA CASİYE SURESİ 18. ve 21. AYETLER

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Hamd kendisinden başka ilah olmayan, mutlak manada tek güç ve kudret sahibi olan Allah’a mahsustur. Salat ve selam tüm peygamberlerin ve onları takip eden tabilerinin üzerine olsun.

18- Sonra seni de bu emirden bir şeriat üzerinde kıldık;(23) öyleyse sen ona uy ve bilmeyenlerin heva (istek ve tutku) larına uyma.
19- Çünkü onlar, Allah’tan (gelecek) hiç bir şeyi senden savamazlar.(24) Hiç şüphesiz zalimler, birbirlerinin velisidirler. Allah ise, muttakilerin velisidir.
20- Bu (Kur’an) , insanlar için basiret (nuruyla Allah’a yönelten ayet) lerdir, kesin bilgiyle(25) inanan bir kavim için de bir hidayet ve bir rahmettir.
21- Yoksa(26) kötülüklere batıp-yara alanlar, kendilerini iman edip salih amellerde bulunanlar gibi kılacağımızı mı sandılar? Hayatları ve ölümleri de bir mi (olacak) ? Ne kötü hüküm veriyorlar.(27)

AÇIKLAMA

23. Yani, bu görevi daha önce İsrailoğulları’na vermiştik, şimdi ise sizlere veriyoruz. Onlar, hak kendilerine geldikten sonra, aralarında ihtilafa düştüler ve çeşitli gruplara ayrıldılar. Sonuçta da Allah’ın kendilerine verdiği vazifeyi ifa edemeyerek, yoldan çıktılar.

Şimdi aynı vazifeyi, insanları Allah’ın gösterdiği yola çağırmanız için sizlere veriyoruz. İşte bu yol İsrailoğulları’nın daha önce kaybederek kendisinden saptıkları yolun ta kendisidir. İzah için bkz. Şuara: 1/3-15 ve an: 25-27.

24. Yani, “Şayet sen onların hatırı için, Allah’ın dininde bir değişiklik yapmaya yeltenirsen, onlar seni Allah’ın elinden kurtaramazlar.”
25. Yani, “Bu kitab ve onun getirdiği şeriat tüm insanlık için bir aydınlıktır. O hak ve batıl arasındaki farkı bildirmektedir. Fakat onun aydınlığından ancak Hakka iman edenler yararlanabilirler.”
26. Tevhid’e yapılan çağrılardan sonra şimdi de ahiret hakkında açıklamalar yapılıyor.

27. Burada ahiretin vuku bulmasıyla ilgili ahlaki deliller serdedilmiştir. İyi ahlaklı olan ve salih ameller işleyen kimselerle, kötü ahlaklı ve fasid ameller işleyen kimselerin aynı akibetle karşılaşmalarının mümkün olmayacağı buyurulmaktadır. Çünkü hayır ve şer aynı şey değillerdir ve iyiliğe mükafat, kötülüğe ceza verilmesi adaletin gereğidir. Şayet böyle olmazsa, iyi ve kötü kavramları bir anlam ifade etmezler. Kötü yolu takip eden kimselerin, dünyada işledikleri amellere bir karşılık verilmesini istemeyecekleri gayet doğaldır. Onlar sorumsuzca ve başıboş yaşadıkları hayatın sürmesini arzu ettiklerinden dolayı, böyle bir fikri düşünmek bile onları rahatsız eder. Ancak iyilik ve kötülüğün aynı sona sahip olması, Allah’ın hikmet ve adaletine ters düşer. Sözgelimi salih bir mü’min, tüm hayatını Allah’ın koyduğu sınırlara bağlı olarak geçirirken, sırf Allah’ın emri olduğu için başkalarının hakkını yemeyip, Allah’ın haram kıldığı zevkleri terkederken, hatta Hak ve doğruluk adına dünyada her türlü zararı göze alırken, kafir ve facirler hiçbir sınır tanımaz ve hiçbir ahlaki kurala uymazlar. Nerede çıkarlarına uygunluk görürler ve nasıl bir yarar sağlarlarsa, o şekilde davranırlar. Başkalarının hakkını çiğnerlerken yaptıklarının başkalarına zarar verip vermeyeceğini düşünmezler bile. Şimdi bu her iki tip insanın da sonlarının aynı olması Allah’tan beklenebilir mi? Bu insanlar hayatlarının sonlarına kadar farklı yolları takip etmişlerken, ölümden sonra aynı akibetle karşılaşmaları mümkün müdür? Şayet böyle olsaydı, bu çok büyük bir haksızlık olmaz mıydı? İzah için bkz. Yunus an: 9-10, Hud an: 106, Nahl an: 35, Hac an: 9, Neml an: 86, Rum an: 6-8, Sad: 28 ve an: 30.