EBU’L A’LÂ MEVDUDİ’NİN (RH.A.) BAKIŞ AÇISIYLA ZÜMER SURESİ 6. VE 7. AYETLER

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Hamd kendisinden başka ilah olmayan, mutlak manada tek güç ve kudret sahibi olan Allah’a mahsustur. Salat ve selam tüm peygamberlerin ve onları takip eden tabilerinin üzerine olsun.

6- Sizi tek bir nefisten yarattı, sonra da ondan kendi eşini var etti ve sizin için(12) davarlardan sekiz çift indirdi.(13) Sizi annelerinizin karınlarından, üç karanlık içinde,(14) bir yaratılıştan sonra (bir başka) yaratılışa (dönüştürüp) yaratmaktadır. İşte Rabbiniz olan Allah budur;(15) mülk de O’nundur.(16) O’ndan başka ilah yoktur.(17) Buna rağmen nasıl çevriliyorsunuz?(18)
7- Eğer küfre sapacak olursanız, artık şüphesiz Allah size karşı hiç bir ihtiyacı olmayandır (19) ve O, kulları için küfre rıza göstermez.(20) Ve eğer şükrederseniz, sizin (yararınız) için ondan razı olur.(21) Hiç bir günahkâr, bir başkasının günah yükünü yüklenmez.(22) Sonra Rabbinize döndürüleceksiniz, böylece yapmakta olduklarınızı size haber verecektir. Hiç şüphe yok O, sinelerin özünde saklı olanı bilendir.

AÇIKLAMA

12. Bu ifade, Allah’ın önce insanları, sonra Havva’yı yarattığı anlamına gelmez. Burada önemli olan tertib-i zaman değil, tertib-i beyan’dır.
Nitekim Kur’an’ın pek çok yerinde kronolojik sıralama dikkate alınmadan zikredilen olaylar vardır.
13. Burada “en’am” ile dişi ve erkek olmak üzere 8 çift (deve, öküz, koyun ve keçi) kastolunmaktadır.

14. Üç perde; ana karnı, ana rahmi ve zardır.
15. Yani, tasarruf sahibi, hükmeden ve rızık veren.
16. Yani, tüm kâinat O’nun tasarrufu altındadır ve O’nun emirleriyle idare olunmaktadır.
17. Başka bir deyişle, “Şayet Allah’ı kâinatın sahibi ve Rabbi olarak kabul ediyorsanız, yegane ma’bud olarak da onu kabul etmelisiniz.”

Bu bir mantıktır ki, kâinat üzerinde hükümranlığında hiçbir ortağı bulunmazken, yine de Allah’ın dışında ma’bud ittihaz edinilebilmektedir. Aklınıza ne oldu ki, böylesine mantıksız düşünceleri kabul edebiliyorsunuz? Sizi, her çeşit hayvanı, yeri, göğü, ay ve yıldızları yaratan gece ve gündüze hükmeden sadece Allah iken, başkalarını nasıl ma’bud ittihaz edebiliyorsunuz?

18. Bu dikkate değer bir ifadedir. Çünkü burada “Nasıl döndürülüyorsunuz?” denilmektedir, “Nasıl dönüyorsunuz?” değil. Yani, “Sizleri doğru yoldan çıkaran başkalarıdır ve sizler o kimselerin söylediklerine uyarak en doğru şeyleri bile göremiyorsunuz!” Yine dikkate değer bir husus, burada hitabın, başkalarını yoldan çıkaranlara değil, yoldan çıkan zavallılara olmasıdır. Bu çok manidar bir ifade biçimidir. İnsanları yoldan çıkaranlar toplum içerisinde legal (açık) faaliyet gösterdikleri için, isimlerinin zikredilmesine gerek bile duyulmamıştır. Onlara hitaben yapılacak bir konuşma anlamsız olurdu. Çünkü onlar Allah’a bile bile ortak koşuyorlar ve Allah’a kulluk edenleri engellemeye çalışıyorlardı. Bu tür insanlarla diyaloğa girmek bir yarar sağlamaz, zira sapıklık ve dalâlet ile onların çıkarları artık özdeşleşmiştir. Onlar gerçeği kavramış olsalar bile, sırf çıkarları yüzünden, dalâleti terketmezler. Ancak diğer insanların bu çıkar şebekelerinin etkisi altında yoldan çıkmış olmaları üzücüdür. İşte hitap böyle insanlaradır. Çünkü onlar kandırılmıştır ve sapıklıktan bir menfaatleri de yoktur. Bu insanlar biraz düşünecek olsalar, kendilerini şirk koşmaya teşvik edenlerin, bu davranışlarıyla nasıl bir çıkar ilişkisi içinde olduklarını farkedeceklerdir.

19. Yani, “Sizlerin inkar etmeniz, Allah’ın hükümranlığına bir halel getirmez. Sizler Allah’ı tek ma’bud olarak kabul etseniz de, etmeseniz de, Allah için farkeden bir şey olmaz.”
Hz. Peygamber’in (s.a) şöyle söylediği rivayet olunur: “Allah; ey kullarım! Gelmiş-geçmiş tüm ins ve cinden daha fazla fâcir olsanız, yine de benim hükümranlığıma bir halel getiremezsiniz” demiştir. (Müslim) .

20. Yani, Allah kendi çıkarı için değil, kullarının iyiliği için küfrü tasvib etmez. Çünkü küfür Allah için değil, insanlar için zararlıdır. Burada dikkate değer husus, Allah’ın dilemesiyle rızasının ayrı şeyler olmasıdır. Çünkü Allah’ın dileği dışında hiçbir şey vuku bulmaz. Fakat O’nun razı olmadığı olaylar cereyan edebilir, zaten olmaktadır da. Dünyada zalimler, zorbalar, haydutlar, hırsızlar, katiller, caniler, gece gündüz faaliyet göstermektedirler. Allah Teâlâ, yaratmış olduğu nizamda bu kimselere fırsat tanımıştır. Allah tıpkı salih insanlara iyilik yapmaları için fırsat tanıdığı gibi, fâcir insanlara da kötülük yapmaları için fırsat tanımıştır. Allah onlara böyle bir fırsat tanımamış olsaydı yeryüzünde kötülük diye bir şey olmazdı. Tüm bunlar Allah’ın dilemesi dahilinde olmaktadır, yoksa bu, Allah’ın bu kötülüklerden razı olduğu anlamına gelmez. Nitekim bir kimse haram yol ile rızkını kazanmak istediğinde, Allah o kimseye fırsat tanır. Allah’ın bir hırsıza ya da rüşvet alan bir kimseye bu şekilde rızıklarını kazanmaları için fırsat tanıması, yaptıkları o işten razı olduğu anlamına gelmez.

Sizler eğer küfür üzerinde ısrar ederseniz, biz sizi zorla mü’min yapmayız. Fakat yaratıcınızı inkar etmenizden de hoşlanmayız. Çünkü bu sizin zararınızadır. Aksi takdirde benim hükümranlığıma halel gelmez.

21. Burada küfrün karşıtı olarak, iman değil, şükür kelimesi kullanılmıştır. Bu kullanımdan küfrün nankörlük, imanın da şükür olduğu anlaşılıyor. Allah’ın ihsanını idrak eden bir kimse için, iman etmenin dışında başka çıkar bir yol yoktur. Bu kimse eninde sonunda mutlaka iman edecektir. Dolayısıyla şükür ile iman birbirine bağlıdır. Şükreden kimse iman eder. Tam aksine küfür sözkonusu iken şükür olmaz.

22. Yani, hepiniz kendi yaptıklarınızdan sorumlusunuz. Başkasının tesiriyle küfür içinde olan bir kimsenin vebalini onu küfre sokan kimse taşımayacaktır. Dolayısıyla suçunun cezasını kendisi çekecektir. Bu yüzden küfür ile iman arasındaki farkı anlayan kimse, hemen küfrü terketmeli ve İslâm’ı kabul etmek suretiyle kendisini cehennem azabından kurtarmalıdır.