ALLAH(C.C.) SIFATLARI

Adl: kökünden gelen mastar olarak bazen ism-i fail manasında da kullanılır, ism-i faili esasen “adil” olduğu halde “adi” ile de ifade olunur. Adl lugatta; adalet, gmail, dönmek, eşit davranmak, düzeltmek, doğrultmak, dürüst olmak, zulmetmemek, şirk koşmamak ve haktan sapmamak gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Adl; adeletli olan, hakla...

Hakem: kökünden gelen ism-i mastardır, ism-i fail manasına da kullanılır. Kelime olarak Hakem; hükmetmek, hikmetli olmak, yönetmek, sağlam yapmak, düzenlemek, düzenlemek amacıyla men etmek, hakim olmak, yargıç, hakim, tarafsız hüküm veren, hükmü elinde bulunduran, alim, yanlışlığı önlemek, filozof hekim (doktor) gibi manalara gelir. Yüce Allah’a sıfat olarak el-Hakem; hikmet sahibi,...

Basir: kökünden gelen feilun vezninde ism-i fail manasında sıfat-ı müşebbehe olan bir kelimedir. Lugatta; görmek, bakmak, görüş sahibi, bilmek, kesmek, ölçmek, biçmek, anlamak ve basiret sahibi olmak gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Basir; gizli aşikar, gözetmek, aydınlık ve karanlıkta, küçük büyük, geçmiş gelecek ve halde herşeyi gören demektir....

Semi: kökünden gelen ism-i fail bir kelimedir. Semi’ lugatta; işitmek, dinlemek, kulak vermek, kabul etmek, itaat etmek, duymak gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak es-Semi’; bütün sözlerin gizlisini, açığını, kalpte geçenleri, hislerde dahi her şeyi işiten demektir. Yüce Allah kalblerde geçen ve söylenen, iyi kötü fısıltılara varıncaya kadar her...

Müzill: kökünden gelen sulasi mezid fillerden if’al babından ism-i faildir. El-Muzill ise lugatta; zayıf olmak, emrine amade olmak, hor görülen, küçük görülen, horlanan, güçsüz, hürmet ve sevgi gösterilmeyen anlamına gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Muzill; alçaltan, hor ve hakir kılan, boyun eğdiren, güçsüz ve değersiz yapan demektir. El-Muzill ism-i şerifi...

Muiz: kökünden gelen sulasi mezit bablarından if’al babından ism-i faildir. Mastan izzettir. İzzetin manası lugatta; yücelik şeref, güç, kuvvet, zor, nadir, kerim, cömert, galip, üstün gelmek gibi manalara gelir. El-Muiz bütün bu özelliklere sahip olan, yüce Allah’ın sıfatı olarak üstünlük sahibi, güç ve kuvvet sahibi, hep galip olup hiç aciz...

Rafı: kökünden gelen ism-i fail olarak esma-ı ef’aldendir. Lugatta; yükseltmek, yukarı kaldırmak, taşımak, nakletmek, derecesi yüksek olmak, kadri ve kıymeti yükselmek, şerefini ve itibarını artırmak gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak er-Rafı’; göğü yükselten, Peygamber ve Mü’minlerin itibarını, şanını ve şerefini arttıran, bizzat kendi mertebesi yüce olan, azamet ve...

Hafid: köklerinden gelip ism-i fail olan esma-i efaldendir. Lugatta; indirmek, vakarlı olmak, eksiltmek, ikame etmek, alçaltmak, geçimi iyi olmak, mütevazı olmak ve mütevazı davranmak gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Hafid; hem dünyada hemde ahiret hayatında küfür ve isyan edenleri şeref itibar ve makam bakımından alçaltan, değersiz yapan ve...

Basit: kökünden gelen bir ism-i faildir. Lugatta Basit; uzatmak, cömertlik, yaymak, sevindirmek, izah etmek, inceltmek, genişletmek, rızkı çoğaltmak, eli açık olmak, kılıcı çekmek ve el uzatmak gibi manalara gelir. Yüce Allah’a sıfat olarak el-Basit; kullarına rızkı açıp cüd ve rahmetiyle genişleten, bol rızık veren, dilediği mahlukuna ruh ve hayat veren,...

Kabid: kökünden gelen ism-i faildir. Kullara ihsan, nimet ve rızkı bir maksada binaen kısan, daraltan, az veren manasında olup lugatta; tutmak, daraltmak, avucuna almak, sevk etmek, toplayıp döşemek, gidermek, almak, cimrilik etmek, öldürmek ve ruhları almak gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Kabid; dilediğinin rızkını daraltan, eceli gelenlerin ruhlarını...

Alim: kökünden gelen feil vezninde ism-i fail manasında olan bir kelimedir. Mübalağalı ism-i fail olarak “Allam” veya ismi taftil olarak “A’lam” kelimeleride en iyi bilen manasında kullanılır. Atim kelimesi lugatta; bilmek, anlamak, tanımak, hakikatini idrak etmek, işaretlemek gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Alim; Allah (c.c) sırları, gizlilikleri, olanları...

Fettah: kökünden gelen yine ism-i fail sığasında bir kelime olup esma-i ef’al olmakla beraber Yüce Allah’ın bir sıfatıdır. Kelime olarak; açmak, hükmetmek, aralarını ayırmak ve ele geçirmek gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Fettah; zorlukları aşan ve kolaylaştıran manasına gelmektedir. Kelimenin mastan “feth” tir. Feth ise kapalı olan bir...

Rezzak: kökünden gelen ism-i faili “razık” yani rızık veren mübalağalı ism-i fail sığasıyla çok çok rızık veren manasında bir kelimedir. Kelime manası; doyuran canlıların hayatını devam ettiren, nimetlendiren, besleyen, büyüten ve yetiştiren gibi manalara gelir. Istılahta; yaratmış olduğu canlıların hayatlarını devam ettirmesi için ihtiyacı olan su, hava ve gıda gibi...

Vehhab: kökünden gelen, mübalağalı ism-i fail sığasında esma-i ef’alden olan bir kelimedir. Lugatta; çok çok veren, karşılıksız bağış yapan, bolca tasarruf eden manalarına gelir. Yüce Allah’ın ismi olarak el-Vehhab; gayb hazinelerinden bol bol veren odur, hiç bir karşılık olmaksızın nimetler bağışlayıcı, daima verici manasını ifade eder. Çok fazla ihsan eden,...

Kahhar: kökünden türeyen mübalağalı ism-i fail sığasından olan bir kelimedir. Lugatta; kalır (mastar olarak); muktedir olmak, hakim olmak, galip gelmek, her istediğini yapabilmek, karşı çıkanları ezmek, üstün güce sahip olmak gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Kahhar; düşmanlarına karşı kahredici güce sahip olan, onları öldürüp zelil kılan, ebedi azaba...

Gaffar; kökünden gelen ve mübalağalı ism-i fail sığasıyla okunan “Gaffar” kelimesi lugatta; örtmek, gizlemek, ıslah etmek, çok affeden, çok bağışlıyan gibi manalara gelir. Yine Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Gaffar; tevbe edenleri çok affeden, mağfiret dileyen, kullarını çok çok bağışlayan, günahlarını kökten silen, tekrar tekrar affeden, kulun günahları ne kadar çok...

Musavvir ism-i şerifi; kökünden gelip mufe’ale babında ism-i faildir. Lugatta; tasvir, yaklaşmak, icat etmek, mail etmek, eğilmek, yönelmek, bir şeye şekil vermek, suret vermek, resim yapmak, boya ile nitelemek demektir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Musavvir; varlıklara şekil ve suret veren manasına gelir. El-Musavvir Yüce Allah’ın esma-ül hüsnasından ism-i fail sığasıyla...

Arap Lugattında bari kelimesi; “b-r-e yada b-r-y” kökünden gelen ismi faildir. Kelime olarak yaratma manasını içerir. Bununla beraber iyileştirmek, iyi niyetli olmak, ayıptan kurtulmak, uzak durmak ve icat etmek gibi manalara gelir. Yine araplar arasında bir şeyi başka bir şeyden dikkatle araştırarak kurtarmaya da derler. Nitekim “Filan, hastalığından beri oldu.”...