SEYYİD KUTUB’UN BAKIŞ AÇISIYLA EN’ÂM SURESİ 100. AYET

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Hamd kendisinden başka ilah olmayan, mutlak manada tek güç ve kudret sahibi olan Allah’a mahsustur. Salat ve selam tüm peygamberlerin ve onları takip eden tabilerinin üzerine olsun.

MÜŞRİK CİNLER

100- Müşrikler cinleri Allah’a ortak koştular. Oysa cinleri yaratan O’dur. Körükörüne, hiç yoktan O’na oğullar ve kızlar yakıştırdılar. Haşa O, onların uydurdukları sıfatlardan uzak ve yücedir.

Arap müşriklerinden kimisi cinlere ibadet ederdi. Bununla beraber cinlerin ne olduğunu bilmezlerdi. Sadece birtakım asılsız putçu kuruntuya dayanırlardı. İnsan mutlak tevhitten bir karış dahi sapmaya görsün, artık bu sapıklık giderek büyür ve başlangıçta kâle alınmayacak kadar küçük olan sapma açısı gittikçe genişler. Nitekim bu müşrikler de önceleri Hz. İbrahim’in (selâm üzerine o(sun) dinine bağlıydılar. İbrahim’in (selâm üzerine olsun) bölgeye getirdiği tevhid dini… ancak onlar bu tevhitten saptılar. Kuşkusuz başlangıçta bu sapma önemsizdi. Gittikçe de bu iğrenç düzeye ulaşmıştı. Öyle ki, cinleri Allah’a eş koşacak kadar alçalmışlardı. Oysa cinler de herkes gibi O’nun yaratmış olduğu varlıklardır.

“Müşrikler cinleri Allah’a ortak koştular. Halbuki cinleri O yaratmıştır.”

Değişik cahiliye toplumlarında yer alan birçok putçu düşüncede şeytan fikrini andıran kötü varlıklara inanıldığı bilinmektedir. Bu varlıklardan korkup (ister kötü ruhlar, ister kötü kişiler olarak algılansın), kötülüklerinden korunmak için kurbanlar sunmuş, sonra da ibadet etmişlerdir.

Arap putperestliği de, bu tür kötü düşünceleri barındıran bozuk putperestliklerden biridir. Cinlere ibadet etmek ve onları yüce Allah’a ortak koşmak suretiyle onlara benzemektedirler. (Kelbî “kitab-el-esnam”da “Huzzae” kabilesinden Melihoğulları’nın cinlere taptıklarını anlatır.)

Kur’an’ın akışı onları, bu inancın gülünçlüğüyle yüzyüze getirmektedir. Ancak tek bir cümleyle…

“Halbuki cinleri O yaratmıştır.”

Evet tek bir cümle… Ancak bu düşüncenin gülünçlüğünü ifade etmek için yeterli oluyor bu kelime… Onları “yaratan” yüce Allah olduğuna göre, ilâhlık ve Rabblıkta nasıl O’na ortak olabilirler?

Onların sapıkça iddiaları bununla da bitmiyordu. Putçu düşüncenin asılsız kuruntuları birkere başladı mı sapıklıkta sınır tanımaz çünkü. Yüce Allah’ın, oğullarının ve kızlarının da bulunduğunu iddia ediyorlardı.

“Körükörüne, hiç yoktan O’na oğullar ve kızlar yakıştırdılar.”

Ayette geçen uydurmalar anlamındaki harakal kelimesinin özel bir vurgusu ve havası vardır. Yırtılıp parçalanan yalanın doğuş tablosunu çizmektedir adeta.

Yüce Allah’ın oğullarının olduğunu uydurdular. Yahudiler Uzeyr’in hristiyanlar İsa’nın Allah’ın oğlu olduğunu uydurdular. Bir de kızlarının olduğunu ileri sürdüler. Nitekim müşrikler, melekleri Allah’ın kızları olarak kabul ediyorlardı. Onların dişi varlıklar olduklarını ileri sürüyorlardı. Tabii ki, hiç kimse neden dişi olduklarını bilmiyordu. Dolayısıyla bu iddiaların tümü herhangi bir bilgiye dayanmıyordu. Bütünüyle bilgisizce söylenmiş sözlerdi:

“Haşa O, onların uydurdukları sıfatlardan çok uzak ve çok yücedir.”

Sonra ayetlerin akışı bu yalanlarını, ilâhlık gerçeğine ilişkin sapıkça düşüncelerini ele almakta ve düşüncelerindeki tutarsızlığı ortaya çıkarmak suretiyle bu sapıklıklarını tartışmaktadır.