TABERİ (RH.A)’NİN BAKIŞ AÇISIYLA BAKARA SURESİ 192 VE 193. AYETLER

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Hamd kendisinden başka ilah olmayan, mutlak manada tek güç ve kudret sahibi olan Allah(Celle Celaluhu)’a mahsustur. Salat ve selam tüm peygamberlerin ve onları takip eden tabilerinin üzerine olsun.

192- Şayet vaz geçerlerse şüphesiz ki Allah, çok bağışlayan ve çok merhamet edendir.

Eğer o kâfirler, sizinle savaşmayı bırakır da tevbe eder ve müslüman olurlarsa Allah onların günahlarını affeder, lütfuyla onlara merhametli davranır.

193- Fitne ortadan kalkıp din yalnız Allah’ın oluncaya kadar onlarla savaşın. Eğer vaz geçerlerse bilin ki düşmanlık ancak zalimlere karşıdır.

Ortada şirk kalmayıncaya ve ibadet ve taatin de putlara ve tağutlara ya­pılmayıp yalnız Allah’a yapılmasına kadar müşriklerle savaşın. Eğer onlar sizin­le savaşmaktan vaz geçer de sizin dininize girerlerse hemen onlarla savaşmayı bırakın. Zira düşmanlık, ancak Allah’a ortak koşan zalimlere karşı geçerlidir.

Âyette zikredilen “Fitne”den maksat, “Allah’a ortak koşmak”tır, inkâra düşmektir. Nitekim Katade, Müeahid, Süddi, İbn-i Zeyd ve Abdullah b. Abbas bu kelimeyi bu şekilde izah etmişlerdir.

Âyette zikredilen “Din” kelimesinden maksat, ise, Allah’ın emir ve ya­saklarına itaat etmektir. Bu izahlara göre âyetin baş tarafının mânâsı şöyledir: “Ey müminler, yeryüzünde Allah’a ortak koşma inkâra düşme fitnesi sona erinceye kadar ve yalnız Allah’a kullak edilip deninceye kadar kâfirlerle savaşın.”

Bu hususta Peygamber efendimiz (s.a.v.) bir hadisi şerifinde şöyle bu­yurmaktadır:

Ben, şehadet ederim ki Allah’tan başka hiçbir ilah yoktur, Muhammed Allah’ın Peygamberidir.”

deyinceye, namazı kılıp zekatı verinceye kadar ben onlarla savaşmakla emrolundum. Onlar bu şeyleri yaptıkları sürece kanlarını ve mallarını benden koru­muş olurlar. Ancak İslam’ın getirdiği haklar müstesnadır. Onların her birinin he­sabı Allah’a aittir.

Âyet-i kerimenin sonunda: “Eğer vaz geçerlerse bilin ki, düşmanlık ancak zalimlere karşıdır.” Duyurulmaktadır. Bu ifadeden maksat şudur: “Şayet size karşı savaşan kâfirler, savaşmaktan vaz geçer, kinininize girer, putlara tapmaktan vaz geçer ve Allah’ın size emrettiği şeyleri kabullenip boyun eğecek olurlarsa artık onlara karşı savaşmaktan vaz geçin. Zira ancak zalimlere karşı düşmanlık yapılır. Onlar da Allah’a ortak koşanlardır.

Âyette ifade edilen “Zalime karşı düşmanlık” tan maksat, onun zulmü­ne dur demek ve karşı koymaktır. Yoksa zalime cezasını verdikten sonra hak­sızlık yapmak değildir. Buradaki “Zalim” ifadesinden maksat, Rebi’ b. Ene.s ve İkrimeye göre dememekte direnenlerdir. Mücahide göre ise, Müslümanlara karşı savaşanlardır.