TABERİ (RH.A)’NİN BAKIŞ AÇISIYLA ENAM SURESİ 111. VE 115. AYETLER

111- Eğer biz onlara, Melekleri indirseydik, ölüler kendileriyle ko­nuşsaydı ve herşeyi karşılarında toplasaydık, Allah dilemedikçe yine de iman edecek değillerdi, fakat onların çoğu, bu hususta cehalet içindedirler.

Şayet biz o müşriklere, gözleriyle görecekleri Melekleri indirseydik ve ölüleri diriltip te onlar da senin Peygamberliğinin doğruluğunu ispat için kendi­leriyle konuşmuş olsalardı ve herşeyi onların karşısına toplayacak olsaydık yine .de Allah dilemedikçe iman edecek değillerdi. Fakat onların çoğu, herşeyin, Al­lanın elinde olduğu hususunda cehalet içindedirler. îmanın, kendi ellerinde ol­duğunu zannederler. Diledikleri zaman iman edeceklerini, dilediklerinde de imandan çıkabilme hürriyetine sahip olduklarını sanırlar. Halbuki durum böyle değildir. Ve Allah dilemedikçe onlar imana erişemezler.

Kafirler, iman etmek için Resulullah (s.a.v.)’den çeşitli mucizeler gös-tennesini istemişlerdir. Şu âyet-i Kerimeler bu hususları beyan etmektedir: “Ka­firler şöyle derler: “Bizim için yerden, suyu kesilmeyen bir kaynak’çıkarmadık­ça sana iman etmeyeceğiz” “Veya içinde üzüm ve hurma bulunan bir bahçen ol­sun, ortasından şarıl şanl ırmaklar akıt. Yahut zannettiğin gibi, göğü başımıza parça parça düşür veya Allahı ve Melekleri karşımıza getir.” “Yahut altından bir evin olmalı veya göğe çıkmalısın. Allahtan, Peygamber olduğunu yazan, okuyabildiğimiz bir kitap getirmedikçe göğe çıktığına da inanmayız.., ^[1][149]

Görüldüğü gibi, açıklaması yapılan bu âyette, kâfirlerin bu işlekleri yeri­ne getirilse bile, Allah dilemedikçe yine de İman etmeyecekleri bildirilmektedir. ^[2][150]

112- Sana yaptığımız gibi her Peygamber için de insan ve cin şeytan­larından düşmanlar yaratmıştık. Bunlar birbirlerine, aldatmak için süslü sözler fısıldarlar. Eğer rabbin dilemiş olsaydı, bunu yapamazlardı. Onları iftiraları ile başbaşa bırak.

Ey Muhammed. kavminin müşriklerinden olan şu düşmanlarla seni imti­han ettiğimiz gibi senden önce gelen Peygamberleri de imtihan etmiş, onlara eziyet veren insan ve cin şeytanlarını onlara düşman yapmıştık. Bu şeytanların bir kısmı, süsledikleri batıl sözleri diğerlerine fısıldarlar ki bunları işitenler Al-lahin yolundan sapsınlar. Eğer rabbin dileyecek olsaydı elbette ki bunların, Pey­gamberlere karşı olan kötülük ve eziyetlerini bertaraf ederdi ve bunu yapamaz­lardı. Bırak onları, iftiralanyla başbaşa kalsınlar. Onlara tahammül et. Çünkü onların cezalandırılması bana aittir.

Müfessirler, bu âyette zikredilen “İnsan, ve Cin şeytanlarından” neyin kast edildiğini hususunda iki görüş zikretmişlerdir.

Süddi ve İkrimeye göre, insanların şeytanlarından maksat, şeytanlardan, insanlara musallat olan ve onlarla beraber bulunan şeytanlardır. Cinlerin şeytan­larından maksat da, cinlere musallat olan ve onlarla beraber bulunan şeytanlar­dır.

Görüldüğü gibi bunlara göre şeytanlar, İblisin çocuklarıdır. İnsanların ve cinlerin herhangi bir türü, şeytan değildir.

Âyet-i kerimede, insanlara musallat olan şeytanlarla Cinlere musallat olan şeytanların, birbirlerine bir kısım yaldızlı sözleri fısıldadıkları ve Peygam­berlere her iki sınıfın da düşman kılındıkları bildirilmiştir.

Taberi bu izah şeklini anlamanın herhangi bir yolunun bulunmadığını söylemiştir. Çünkü İblis ve onun bütün çocukları, sadece Peygamberlerine değil Ademoğullarının hepsine düşmandırlar. Allah teala bu âyette, özellikle Peygam­berlere düşman olan şeytanları zikrettiğine göre buradaki şeytanlardan maksa­dın, sadece İblisin soyundan olan şeytanlar olmadıkları anlaşılmaktadır. Bu da göstermektedir ki, buradaki, insanların şeytanlarından maksat, insanların azgın­ları, cinlerin şeytanlarından maksat da cinlerin azgınlarıdır. Nitekim bu hususta Ebu Zer el-“Ğifarî’nin şöyle dediği rivayet edilir:

“Ben, Resuîullah (s.a.v.)’e geldim. Resulullah mescitte bulunuyordu. Ben de oturdum. Bana: “Ey Eba Zer, namaz kıldın mı?” buyurdu. “Hayır” dedim. “Kalk namazı kıl” dedi. Kalktım namaz kıldım sonra oturdum. Resulullah: “Ey Eba Zer, insanların ve Cinlerin şeytanlarından Allaha sığın.” dedi. Dedim ki: “Ey Allanın Resulü, insanların da Şeytanı var mı?” Resulullah “Evet” buyurdu. ^[3][151]

113- Bir de âhirete iman etmeyenlerin kalblcri, o süslü söze meylet­sin, ondan hoşlansın ve işleyecekleri suçu işlesinler diye böyle yaparlar.

Bu insan ve Cin şeytanlarından bazdan, diğerlerine bâtıl sözleri süslü bir şekilde fısıldarlar ki. Peygamberlere tabi olan müminleri aldatıp yoldan çıkar­sınlar, âhirete iman etmeyenlerin kalbleri de o sözlere meyletsin, o sözler hoşu­na gitsin ve kötü amelleri işlemeye devam etsinler. ^[4][152]

114- Size kitabı genişçe açıklanmış olarak indirmişken, Allatılan baş­ka hakem mi ariyayım? Kendilerine kitap verdiklerimiz, o Kur’anın, ger­çekten rabbin tarafından hak olarak indirilmiş olduğunu bilirler. O halde sakın şüphe edenlerden olma.

Ey Muhammed, bu müşriklere de ki: “Altahtan başka daha adeletli bir hakem mi ariyayım? Halbuki o size, hükümleri açıklayan Kur’ant gönderdi. Kendilerine Tevrat ve İncili verdiğimiz kitap ehli, Kur’an’in, rabbin tarafından indirilen bir gerçek olduğunu bilirler. O halde sen, sana anlattığımız şeyler hu­susunda şüphe edenlerden olma. ^[5][153]

115- Rabbinin sözü doğruluk ve adalet bakımından tamam oldu. Onun sözlerini değiştirecek kimse yoktur. O, herşeyi çok iyi işiten ve çok iyi bilendir.

Rabbinin sözü olan Kur’an âyetleri, vermiş olduğu haberlerin doğruluğu ve getirmiş olduğu hükümlerin adaletli olması bakımından tam kemale ermiştir. Rabbinin, kitabında bildirmiş olduğu sözlerini değiştirecek hiçbir güç yoktur. O, kullarının sözlerini çok iyi işiten ve hallerini çok iyi bilendir. ^[6][154]