TABERİ (RH.A)’NİN BAKIŞ AÇISIYLA TEVBE SURESİ 43. VE 47. AYETLER
43- Allah seni affetsin. Doğru söyleyenler sana belli olmadan ve yalan söyleyenleri bilmeden cihada çıkmamalarına niçin izin verdin?
Bu âyet-i kerime’de Cenab-ı Hak, yumuşak bîr üslup ile Resulullaha sitem etmektedir. Ancak Allah teala, Resulullahm bu olayda daha uygun olan hareketi yapmamasından dolayı ona sitem etmeden önce, onun bu davranışını affettiğini bildirmektedir ki bu da Resulullah için bir lütuftur.
Katade diyor ki: “Allah teala bu âyet-i kerime’de, savaşa katılmamak için bahaneler uydurup izin isteyenlere izin verdiği için Resulullahı kınamış ancak bundan sonra Nur suresinin şu âyetini indirerek bu gibi insanlara izin verip vermemekte Resulullahı serbest bırakmıştır. “… Eğer onlar, bazı işleri için senden izin isterlerse içlerinden dilediğine izin ver. [1][61]
44- Allaha ve âhiret gününe iman edenler, mallarıyla, canlarıyla cihad etmemek için senden izin istemezler. Allah, takva sahiplerini çok iyi bilendir.
Ey Muhammed, Allahın varlığını ve birliğini tasdik eden, Öldükten sonra dirilmeye ve âhiret yurduna iman edenler, Allah düşmanlarına karşı, mallarıyla, canlarıyla cihad etmemek için senden izin istemezler. Allah, emirlerini yerine getirip yasaklarından kaçınarak kendisinden korkanları çok iyi bilendir. Bu âyet-i kerime, üstü kapalı bir şekilde münafıkları kınamaktır. [2][62]
45- Senden, ancak Allaha ve âhiret gününe iman etmeyenler, kalbleri şüpheye düşmüş ve kuşkuları içinde bocalayıp duranlar cihada çıkmamak için izin isterler.
Ey Muhammed, geçerli bir özürü olmadığı halde, seninle beraber cihada gitmemek için izin isteyenler: “Allahın varlığını ve birliğini tasdik etmeyenler, âhiret gününe iman etmeyenler, Ailaha itaat edenlerin mükâfaatlarındırılacağı, karşı gelenlerin ise cezalandırılacağı hususunda şüphe içinde bulunanlardır. Zaten onlar, şaşkınlıkları içinde bocalayıp durmaktadırlar. Neyin hak neyin bâtıl olduğunu seçmemektedirler,
îkrirne ve Hasan-ı Basri, bu âyetin ve bundan Önceki âyetin, Nur suresinin şu âyetiyle neshedildiğim söylemişlerdir: “Gerçek müminler ancak o kimselerdir ki, Allaha ve Resulüne iman ederler. Bir arada olmayı gerektiren bir meselede Peygamberle bir araya geldikleri zaman Peygamberden izin almadan ayrılmazlar. Senden izin isteyenler, işte onlar, Allaha ve Resulüne iman edenlerdir. Eğer onlar, bazı işleri için senden izin isterlerse içlerinden dilediğine izin ver. Onlara, Allah’tan mağfiret dile. Şüphesiz ki Allah, çok bağışlayan ve çok merhamet edendir. [3][63]
Taberi, bu âyetlerin, birbirlerini neshetmedüçlerine işaret etmiştir. [4][64]
46- Eğer bunlar, cihada çıkmak isteselerdi onun için hazırlık yaparlardı. Fakat Allah onların savaşa çıkmalarını hoş görmedi de yerlerinde durdurdu. Onlara: “Geride kalıp oturanlarla beraber siz de oturun.” denildi.
Ey Muhammed, eğer bu münafıklar seninle beraber, düşmanlarına karşı cihad etmek için çıkmayı istemiş olsalardı, yolculuk ve savaş için gereken malzeme ve teçhizatı hazır ederlerdi. Fakat Allah, bunların, seninle beraber savaşa çıkmalarını istememiş, onları yerlerinde durdurmuştur. Onlara: “Cihattan geri kalan hasta, âciz, çocuk ve kadınlarla birlikte oturup kalın.” denilmiştir.
İbn-i İshak diyorki: “Savaşmamak için Resulullah’tan izin isteyenler, münafıkların ileri gelenlerinden Abdullah b. Übey b. Selul, Çed b. Kays vb. kimselerdir. Allah, bunların çıkıp müminlerin ordularını ifsad edeceklerini bildiği için bunları, yerlerinde bırakmış ve savaşa çıkmalarını nasibetmemiştir.
Allah teala, münafıkların, Resulullah ile birlikte savaşa katılmalarını niçin istemediğini ise şu âyette beyan ederek buyuruyor ki: [5][65]
47- Eğer onlar, sizinle beraber cihada çıkmış olsalardı, ancak bozgunculuk çıkarır, sizi birbirinize düşürmek İçin aranıza fitne sokarlardı, içinizde onları dinleyenler de vardır. Allah, zalimleri çok iyi bilendir.
Eğer bu münafıklar sizinle beraber savaşa çıkmış olsalardı, sizin aranıza fitne sokmaktan sizi cihattan geri bırakmaya çalışmaktan başka bir şey yapmayacaklardı. Sizin içinizde, onların sözlerini dinleyen zayıf iradeli kişiler bulunmaktadır. Özellikle bunları kandırmaya çalışacaklardı. Allah, zalim olan münafıklar güruhunu çok iyi bilendir.
Taberi, bu âyetin: “İçinizde onîan dinleyenler de vardı.” kısmını şöyle izah etmiştir: “Sizin içinizde, sözlerinizi dinleyip büyüklerine götürmek için onların casusları vardır.” Mücahid de bu görüşü tercih etmiştir. Birinci izah şekli ise Katade’nin görüşüdür, İbn-i Kesir de bunu tercih etmiştir. [6][66]
Yorumlar
Benzer Konular
Müminlerin, Kişiliklerini Korumaya, Kur’an’a Ve İslâm’a Sarılmaya Yöneltilmesi 100- Ey iman edenler! Eğer siz Kitap Ehli’nden bir zümreye itaat edecek olursanız sizi imanınızdan sonra kâfirler olarak döndürürler. 101- Size Allah’ın ayetleri okunup durmakta ve Onun peygamberi de içinizde iken nasıl inkâr edersiniz? Kim Allah (m dinin)’a sımsıkı tutunursa muhakkak...
11- Eğer Allah, insanların^ hayırı acele istedikleri gibi onlara şerri de acele verseydi vadeleri bitmiş olurdu. Fakat biz, bizimle karşılaşmayı umma yanlan azgınlıklarında bırakırız da bocalayıp dururlar. Eğer Allah, insanların mal ve canlarına zarar verecek olan beddualarım, hayır dileğinde bulundukları duaları gibi hemenkabul edecek olsaydı, ölüm derhal kendilerini yakalar ve...
GÜNÜN AYETİ وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَث۪يراً مِنَ الْجِنِّ وَالْاِنْسِۘ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا يَفْقَهُونَ بِهَاۘ وَلَهُمْ اَعْيُنٌ لَا يُبْصِرُونَ بِهَاۘ وَلَهُمْ اٰذَانٌ لَا يَسْمَعُونَ بِهَاۜ اُو۬لٰٓئِكَ كَالْاَنْعَامِ بَلْ هُمْ اَضَلُّۜ اُو۬لٰٓئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ Andolsun, biz cinler ve insanlardan birçoğunu cehennem için yaratmışızdır. Onların kalpleri vardır, onlarla kavramazlar; gözleri vardır, onlarla görmezler;...
Kitap Ehli’nin Küfürde Israr Etmeleri Ve Allah’ın Yolundan Alıkoymaları 98-De ki: “Ey Kitap Ehli! Allah’ın ayet- lerini niçin inkâr ediyorsunuz? Halbu- ki Allah sizin bütün yaptıklarınıza tanıktır.” 99- De ki: “Ey Kitap Ehli! Kendiniz şahit olup dururken Allah’ın yolunu eğri göstermeye yeltenerek iman edenleri niçin döndürmek istiyorsunuz? Allah yaptıklarınızdan...
6- Şüphesiz ki gece ve gündüzün, birbiri ardınca gelmesinde, Allahın, göklerde ve yerde yarattıklarında, Alahtan korkan bir topluluk için deliller vardır. Şüphesiz ki gece ile gündüzün, biri gidip diğeri gelerek, birbirlerini taki-betmelerinde ve Allanın, göklerde ve yerde yarattığı çeşitli varlıklarda, Allahın tehdit ve cezalandırmasından korkan bir topluluk için, Allahın varlığını...
GÜNÜN AYETİ مَنْ يَهْدِ اللّٰهُ فَهُوَ الْمُهْتَد۪يۚ وَمَنْ يُضْلِلْ فَاُو۬لٰٓئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ Allah kimi hidayete erdirirse, doğru yolu bulan odur. Kimi de şaşırtırsa, işte asıl ziyana uğrayanlar onlardır. (A’râf – 178) GÜNÜN HADİSİ 537. Ebû Bişr Kabîsa İbni’l–Muhârik radıyallahu anh şöyle dedi: Yüklendiğim bir kefâlet borcu yüzünden Resulullah sallallahu...
