VEHBE ZUHAYLİ’NİN (RH.A) BAKIŞ AÇISIYLA BAKARA SURESİ 248. VE 252. AYETLER

Talut’un Hükümdarlığı, Büyük Bir Kalabalığın Küçük Bir Topluluk Önünde Bozguna Uğraması
248- Ve peygamberleri onlara dedi ki: “Onun hükümdarlığının alâmeti size o Tâbût’un gelmesi olacaktır. İçinde Rabbinizden bir sekînet ve Musa ile Harun’un aile halkının terikesinden arta kalanlar vardır. Melekler onu yüklenerek getireceklerdir. Eğer iman etmiş kimseler iseniz elbette bunda sizin için bir ayet vardır.
249- Talût ordusuyla ayrıldığı zaman: “Allah sizi bir nehirle imtihan edecektir. Kim ondan içerse benden değildir. Eliyle bir avuç alanlar dışında, kim onu tatmazsa o bendendir.” dedi. Fakat içlerinden pek azı dışında içtiler. Nihayet o yanındaki müminlerle beraber nehri geçtiklerinde: “Bugün bizim Calût’a ve ordusuna karşı dayanacak gücümüz yoktur” dediler. Allah’a kavuşacaklarını bilenler ise: “Nice az bir topluluk, daha çok bir topluluğu Allah’ın izniyle yenilgiye uğratmıştır. Allah sabredenlerle beraberdir.” dediler.
250- Calût ve askerlerine karşı çıktıkları zaman dediler ki: “Rabbimiz üzerimize sabır yağdır, ayaklarımıza sebat ver ve kâfirler topluluğuna karşı bize yardım et.”
251- Derken Allah’ın izniyle onları bozguna uğrattılar. Davud da Calût’u öldürdü, Allah da ona hükümdarlığı ve hikmeti verdi, ona dilediği şeylerden öğretti. Eğer Allah insanlardan bir kısmını diğer bir kısmıyla önleyip savma-saydı, yeryüzü muhakkak fesada uğrardı. Fakat Allah, alemler üzerine büyük bir lütuf sahibidir.
252- Bunlar Allah’ın ayetleridir. Sana onları hak ile okuyoruz. Muhakkak sen gönderilmiş peygamberlerdensin.
Açıklaması
İsrailoğullarmın, peygamberlerine karşı işi zorlaştırmak, aşırılık ve maddî bir takım talepler ihtiva eden tavırları vardı. Bu tavırlardan birisi burada s:z konusu edilmektedir. Onlar kendilerine Talût’un hükümdar olarak seçilmesin; kabul etmemiş ve bu noktada inatlarını aşırıya götürmüşlerdi. Peygamberler: onlara şöyle dedi: Onun size hükümdar ve komutan olarak seçilişinin doğrjl–ğuna dair maddi bir delili de vardır. Bu delil Tabut’un geri dönmesidir Ti-bût’un onlar nezdinde dini bir kıymeti vardı). Bu -özellikle de siz bu Tâlûr’u savaşlarınızda bir sembol, bir sancak ve bir koruyucu olarak önden götürc-îr–nüz sırada- sizin kalplerinizin huzur ve sükûnunu gerçekleştirir, vicdanlaz-^ı:-zı, ruhlarınızı rahatlatır. Yine bunda Musa ve Harun ailelerinin geriye bcr-k-tıkları bir takım hatıra eşyalar da vardır. Bunlar Tevrat levhalarının parçaİEr_ Musa’nın asası, Tevrat’tan bazı bölümler ve ilim adamlarının Hz. Musa zj& Hr Harun’un tabilerinden miras aldıkları bir takım şeyler vardır.
Peygamberin onlara: Muhakkak Allah size Tâlût’u bir hükümdar :iL^ni göndermiştir, diye söylemiş olması, ancak vahiy ile olabilecek bir iştir ~—-*-r bunlar peygamberlerinden Allah yolunda savaşacak bir hükümdar tsyrr «ilmesini istemişler, Peygamber de onlara Allah’ın böyle bir hükümdarı ksaüsn-ne gönderdiğini bildirmiştir.
“Melekler şerefini artırmak ve ona ikramda bulunmak üzere Tabdî”^ Ti-lût’a taşıyıp getireceklerdir. Tabut’un gelişinde veya geri dönüşünde Allah’ın size inayetinin bir delili, Talût’un size bir komutan seçildiğinin bir belgesi vardır Bundan maksat ise Talût’un sizin işlerinizi çekip çevirmesi düşmanların ıra karşı muzaffer olacağınızdır. Artık eğer Yüce Allah’a samimi olarak iman eden kimseler iseniz, onu desteklemek ve onun hükümdarlığına razı olmanız lazımdır.”
İnsanlar Talût’un komutanlığı etrafında halkalamp toplandılar. O da gençleri arasından yetmiş veya seksen bin kişi seçti. Hava oldukça sıcaktı. Savaş konusundaki samimi niyetlerini bilmek üzere bir yolla onları sınamak istedi.
Şehirden çıktıklarında onlara şöyle dedi: -O sizi en iyi bilen olmakla birlikte- düşmana doğru yol alırken karşımıza çıkacak bir nehir ile sizleri sulayacaktır. O nehirden kim içerse bana uyan ve bana yardım eden kimselerden olmayacaktır. Kim onun tadına bakmazsa, o benimle birlikte olacaklardan ve benim yardımcılarımdandır. Aynı şekilde boğazını ıslatacak ve bir parça susuzluğunu giderecek kadar bir avuç su içen de benimle beraber olacaktır.
Bu sınamanın sonucu şöyle oldu: Dinlerinde ihlâs sahibi pek az kimse dışında, hepsi o nehirden içtiler. Gerçekte hayır ise bu azıcık gruptaydı. Çünkü bunlar samimi imanları, sarsılmaz kararlılıkları sayesinde, sayıca pek çok olan bir kalabalığın yapamadıklarını yaparlar.
Tâlût kendisine itaat edip kendilerine yasak kıldığı şey hususunda muhalefet etmeyen o samimi müminlerle birlikte nehri aştıktan sonra ordusundan bir kısmı -Calût ve askerlerinin çokluğunu, araç ve gereç itibariyle kendilerinden üstünlüklerini görmeleri üzerine- şöyle dediler: “Bizim bu insanlara karşı savaşma gücümüz yoktur. Bunlar Calût ve askerleridir. Onlara galip gelme umudu şöyle dursun, biz onlara güç yetiremeyiz.” Rablerinin huzuruna çıkacaklarını, ahirette amellerinin karşılıklarını göreceklerini bilen, buna inanan ya Allah yolunda şehadet ya da düşmana karşı muzaffer olmak şeklindeki iki güzel sonuçtan birisini bekleyen sayıca az müminler ise onlara şu şekilde cevap vermişlerdi: “Düşmanların çokluğu sizi aldatmasın. Sayıca pek az nice topluluk vardır ki, imanının kuvveti ve Allah’ın iradesi ile sayıca çok olan toplulukları yenik düşürmüştür. Allah’ın desteği ve yardımı sabredenlerle beraberdir.”
Talût ve beraberinde bulunan müminler topluluğu Filistinli düşmanları olan Calût ve askerlerine karşı çıkıp onların sayıca pek çok, silahça oldukça güçlü olduklarını görünce Yüce Allah’a sığınıp dua etmeye koyuldular. Tıpkı sıkıntı zamanlarından mihnetin zorluğu esnasında, Allah’tan başka sığınacak bir yer bulamayan, korkuya kapılmış, zor şartlar altındaki mümin gibi. Dualarında şöyle diyorlardı: “Rabbimiz üzerimize sabır yağdır. Ayaklarımıza sebat ver ve kâfirler topluluğuna karşı bize yardım et!” Yani Sen bize sabretmeyi ilham et. Savaş esnasında ruhlarımıza sebat ver. Kâfirlere karşı bize gerçek bir zafer ihsan eyle. O kâfirler puta taparlar. Dünyayı severler ve kalpleri batıl düşüncelerle dolup taşar.
Allah onların duasını kabul buyurdu. Sayıca az olan topluluk Allah’ın izniyle, kalabalık olan topluluğu bozguna uğrattı. Güçlü genç bir delikanlı olan Hz. Davud ise, Filistinlilerin güçlü kuvvetli Calût’unu teke tek dövüşmede öldürdü. Ona sapanı ile bir atış yaptı, attığı taş başına isabet etti, onu yere düşürdü. Daha sonra ona yaklaştı, kılıcını aldı, başını kendi kılıcıyla kopardı. Bu başı getirip Talût’ım önüne t>*ı» lwwj£akle Calût’un askerten t» :ca uyanlar bozguna uğradı.
Bunun sonucunda DaTtui »m—mr- t-üinda ün kazandı. larmkse^lların^z mülkünü miras olarak aldı. Alsa» 4m «u :<eygamberlik verdL Oma Zanur- erdirdi, ona zırh yapma sanatum, kam mmnmı im bilimlerini ve
güzel bir şekilde sona erdirme Myâşgajm. meretti. Nitekim Yüce AJhû. «ctjs he-yurmaktadır: “Onun mülkümü dr gma^kmua.—* Ona hikmeti ve hakkı mammamm. ayırıcı sözü verdik.” (Sâd, 3&’2Oı Omâtam. bl:-i bir arada hem hnlnîTnrianryit Imiıt peygamberlik kimseye verilmanaBL. Çmmc*. geçmişte İsrailoğulları’nutt jmr «jl-kümdarı ve bir peygamberi olurim. Mu. jjb'”« i’dan önceki peygamber hükümdar ise Talût’tu; vefat erakbm. mm zer ikisi de hem hükümdartık- jiebıl peygamberlik Hz. Davud’a verüdi.
Daha sonra Yüce Allah, savasn •nimetini açıklamaktadır. Kz Adem’in çocukları birbirleriyle çarpıştıklarındır ca yana savaş her devıroe toplumsal bir gerçektir. Habil, Kabil’i öldünnâsnir Savaşın bir takım zarar ve tehlikeleri olduğu gibi bir takım fayda ve hayn-Lair z^. vardır. Şayet Yüce Allah adalet, ıslah ve hayır ehli vasıtasıyla, azgın,’-‘*- v« kirolük sahibi kimseleri bertaraf etmemiş, bir cemaatı ötekine musalkî ‘t-rT-js-rnıg olsaydı, fesad ehh galip gelir, yeryüzü fesada boğulur, anarşi geafck ar hal alır, zulüm egemen olur. Allah’ı anmak için yapılmış ibadet yerlen yıkirr-SL. Fakat Yüce Allah bütün insanlar üzerinde büyük lütuf sahibidir, onlara karş pek merhametlidir. Yüce Allah zalime, o zalimi helak edecek kimseleri iDisaıîLi-: eder. Batıl ehlini hak ordusu ile bertaraf eder. İşte bu, O’nun lütuf ve raisanarcrıır: tecellisidir. Bir diğer zalim ortaya çıktığı vakit şanı Yüce Allah uyçıan inr 12.—anda insanları o zalimin elinden kurtaracak bir kimseyi gönderir, işti re sekide Yüce Allah peygamberlerini gayb ile zafere ulaştırır, onlara yaninsac ıtzr Dilediği nihai sonucu belirleyecek anda da bu peygamberin yardımGÛarsaa îestek verir.
Ya Muhammed! İşte bunlar, sana akams^rraz Allah’ın ayetleridir, sana öğrettiğimiz geçmişlere dair kıssalardır re ses. ztzzları bilmiyordun. Çünkü sen ümmî bir peygambersin. Böylelikle banlar secen peygamberliğinin doğruluğuna, risaletinin sıhhatine bir delildir. Sema çaçcsşr: olan kimseler bu belgelerle ikna olsunlar ve çağlar boyunca gelecek riLar: ber^r. nesiller de bu risaletini tasdik etsinler. Bu kıssalar her dönemde msanîarr: yararlanabileceği bir ibret ve bir öğüttür. Nitekim Yüce Allah şöyle bnynrmıaki&iir: ‘Gerçekten onların kıssalarında kâmil akıl sahipleri için bir ibret r«xrccr Si. oydurulan bir söz değildir. Fakat kendisinden önce olanı doğrulayıcı z*e her .teyzr, bir açıklamasıdır, iman edecek bir topluluk için de bir hidayet ve bir rakrnetar.” Yusuf, 12/111). [1][99]
Talût ve Calût Kıssası[2][100]:
İsrailoğulları Hz. Musa’dan sonra Filistin’e gelenilerinden itibaren 356 yıl boyunca hükümdarsız kalmışlardır. Bu dönem zarfında Araplardan olan Amalikalılar gibi Medyen halkı, Filistinliler ve onların dışında kalan bir takım toplulukların hücumlarına maruz kaldılar. Kimi zaman kendileri galip geliyor, kimi zaman mağlup oluyorlardı.
Kâhin Ali dönemindeki 4. yüzyıl ortalarında İbranîler Gazze yakınlarında Üşdûd sakinleri olan Filistinlilerle savaştılar. Filistinliler onları yenik düşürdü ve onlardan “Ahid Tabûtu”nu aldılar. Bu ise Tevrat’ın yani şeriatın bulunduğu sandık idi. Bu iş onlara oldukça ağır geldi. Çünkü onlar ancak bu Tabut ile zafere kavuşacaklarına inanıyorlardı.
İsrailoğulları hakimleri arasında Samuel adında bir peygamber vardı, er-Râme şehrinde soylularından bir topluluk, o peygambere gelerek başlarına bir hükümdar tayin etmesini istedi. Bu hükümdar kendilerini zelil düşüren, uzun bir süredir kendilerini kahredip duran düşmanlarına karşı savaşlarında komutanlık edecekti. Ancak üzerlerine savaş farz kılındığı takdirde, karakterlerinin zayıf olduğunu bildiğinden dolayı, bu dileklerini pek samimi bulmadı. Fakat onlar savaşı gerektiren sebeplerin ortada olduğunu belirterek cevap verdiler: Bunlar ise düşmanlarının kendilerini yurtlarından çıkarmaları ve çocuklarını esir almalarıydı.
Talût’u onlara hükümdar yaptı. Talut, Tevrat’ın Samuel bölümünde adı Kays oğlu Şâvil olarak geçmekte olup Bünyamin oğullanndandı. Yakışıklı bir gençti. Bilgili ve İsrailoğulları’nın en uzun boylusuydu. Bir grup onun hükümdarlığını benimseyip kabul etti, diğerleri ise red etti. Sebep onun fakir bir çoban olmasıydı.
Samuel, Talût’un yetkinliği, hükümdarlığa ve yöneticiliğe liyakati konusunda güzel bir seçim olduğu hususunda onları ikna etmeye gayret etti. Hükümdarlığının maddi delilinin de Filistinlilerin kendilerinden almış olduğu Ta-bût’un tekrar kendilerine dönmesi ve meleklerin bu Tabût’u onun şerefini yükseltmek için ve ona iltifat olsun diye evine kadar taşıyacağım belirtti. Bunun üzerine onun hükümdarlığını kabul ettiler.
Talût da orduyu kurmaya başladı, Filistinlilerle (Amalikalılarla) savaşmak üzere asker toplamaya koyuldu. Filistinliler Calût’un komutası altında idiler. İsrailoğulları gençleri arasından yetmiş veya seksen bin kişi seçildi ve onlarla birlikte düşmana karşı savaşmak üzere yola çıkıldı.
Fakat komutan Talût’un basireti, onları yakından tanıması, samimiyet “ve sebatları hususunda şüphe etmesi, yolda giderken ve sıcak bir zamanda onları Filistin ile Ürdün arasındaki nehirden su içmek ile sınamaya itti. Böylelikle çoğunluğun kendisine isyan ettiği ve azınlığın da itaat ettiği ortaya çıktı. Bu azınlık olan müminlerle birlikte yoluna devam etti ve nehri aşıp karşı kıyıya vardı. Ancak onların bir kısmı Calût’un büyük ordusunu görünce; bugün bizim Calût’a ve askerlerine karşı duracak gücümüz yoktur, dediler. Diğerleri ise onlara: Azınlık olanların Allah’ın izniyle kalabalıkları yenmesine çokça rastlanılmıştır, diye cevap verdiler.
Savaşta hazır bulunanlardan birisi de henüz koyun otlatan yaşça küçük bir genç olan Yessi oğlu Davud idi. Savaşabilecek birisi değildi. Babası onu Ta-lût ile birlikte bulunan üç kardeşine dair haberleri getirsin diye göndermişti. Calût’un teke tek çarpışmak üzere er istediğini gördü, herkes ondan korkuyordu. Davud bu Filistinli ile çarpışana ne mükâfat verileceğini sordu. Ona; hükümdarın onu zengin edeceği, kızını ona vereceği ve babasının ailesini de bir hanedan haline getireceğini söyleyerek cevap verdiler.
Bunun üzerine Davud, Talût’un yanına Amalikalılarm komutanı Calût ile tek tek çarpışmak üzere izin istemeye gitti. Talût, Davud’a izin vermek istemedi, bu işten onu sakındırmaya çalıştı, ancak o şu cevabı verdi: Ben babamın koyunlarından birisini alıp giden arslanı öldürdüm. Onunla beraber bir de ayı vardı, onu da öldürdüm. Daha sonra asasını ve torbasında bulunan keskin sivri beş tane taşını alıp öne geçti. Beraberinde sapanı da vardı. Calût ile konuştuktan sonra Davud ona bir taş attı; bu taş ahuna isabet etti ve onu yere yıktı. Arkasından yanına yaklaştı, kılıcını aldı, kendi kılıcıyla kafasını kesti ve böylelikle Filistinliler bozguna uğradı. Hükümdar ona kızı Mikal’ı verdi ve askerlerine komutan olarak tayin etti. [3][101]