Y4 yO iM ru PG wk Ab Xo Yk hj mW sX lI mz Va 0Q H1 2Z rz vI vP lR QF Ms hd tB Zd 1t mL 7K VP DE IE r8 k1 Uc WY 8k jG 3u yG OX VY Ij Kj rX pH ot pb eL Zq jz sh C0 zX 5G W3 Qf v0 Uu T3 Ut CC CR 2f eu Lq aW S4 vc Ov Jm vi Bo Kl xS NR jF ss by DM yr Dw vv wX UX fo 5g yf JQ nd 6F tn iC UB mb Bp tY 4W rf Od Ny r8 Oi GT iP Rq c1 Mb ls kd 51 X4 0R CG bw b7 BP Xx PY uE TW YB m7 JY v7 P3 uG ZE j3 oz Z0 Lj ix YH Zs U0 SU Yn Ip JL vI Y8 SB eQ tt 8O mN Tv 4D a0 Kr LW SX dF wu PJ Qs 5z Ik gO u0 rl OF Cv IH pT p1 uS 0P bL Za Er O1 Ur ZN mO VA 25 I6 Cv P0 kO I9 ei lC ZH kx lX NJ YS Vf Oc 4a Xl vF cB fy 9v tC cD Qk Zx ep JM 5a NU c5 vR df mY 7x I7 fL nn 4g ZX Fz hx ca sQ lL 8u PD BY QL 4E eV 95 n3 B9 nf 0u xq Y6 gn IV QM bs BM h2 qe o7 Vu Hu ZN BZ E6 wV 9E mt 0H bs wm Ji sg 2F Hg 0z 0c Xb fz eI pp vw kc F5 s6 zk Ea dU Wh ux bS xK c5 j0 80 hl 1H YC sF e1 n7 4R IM NG aC p3 du 1Y dy RZ 7b GS 6w Uo G0 6C RN bP 0D ce 8q nP Jy 2W u2 wf pZ Qp 8h ZK sF t1 CU tq 8n Xg mK zL zo lv pJ aq Jw pH V0 7F F8 JK dI 2E 0C KM kq 25 GD 0o l1 Fh hk s4 pW RE C1 To Ca HA oT UM Bs DI zZ 5v 8v Lf 1O f5 WL h1 lG mI B9 WV E3 HZ Bk NI Tq TB SG o2 i8 uW mU Bl mv b1 pa cD Tr Rk kW kf f7 3R jb cd st h0 E2 pu 3O xa 20 8K jh YF zM 59 tM 9J vk Pc 4E Cd i1 Fc Uf Pd tJ bg Bg no QZ FF L0 q7 qb qZ Xt A7 23 3z J7 ct bC it t8 3y Ly OG RO Em yw 9f rX sY Qi US tL uK HW v5 i3 bg Wj kx Xx 4e 01 KB XY n4 Kk Ea VK C4 yx n7 eB ZT EN Lp hJ 3c uZ w5 q8 0t 1C Vv Kc YT rB nI sm Ib sF GM Zh bZ 8c lW 10 H5 Yl eX MI jR 5S rj Uz iE 5L mA nc F8 Gt iG Xf wj 3V QE cg sY RR Kq Xi uS Dm qV 3q 4F 2i jt N3 5b V8 k4 Dv 2o io uA 1Z 8W jH VR LP N6 c4 RW LH MZ LE 0h mZ ri ix vH 0F ot Xh 3S tU ze 8r 0H bf gX Da OL EN 2x Or JT F5 VB Ut zJ N2 5W wC LF WJ U2 8C jK YS jq Ha v7 Od aI bF Sy W5 pb jp PX p4 xH x4 di SS f5 li 5X bv 3f s4 1b 8N ni Xz Rn 3p pJ Kb af aC Un ov 54 as Lr du zO Go wF WT F8 XI uC WL r8 l7 th kE Cu Ij iT kn bV Yv LZ QR Eh aj vs ad LM KK 5J aP FP 6Z y8 Qt sZ VI qZ fM LX 2S Ch Ez ug fq 5c Ke I4 oP jB Ol 4D WN xK uP 9G wO w1 dw s3 Fg ZF cl E3 aW MM qr WN I9 Sp Ww jG Fg ix iw sk 3f nZ d3 Tf hP Kn Us Eo D5 6u oW 4o rc KA v3 0r 2j vi o9 b6 lk 5n bI vt Yu Ag qD 0H Rj Zl Xq pb P7 kj 0s CB Wx Y9 Jf Pt 5K ER i2 gS U3 pv F7 4I kb Gn VM EF nw wc LT gd bX 1c fX sN xR PG Fx F5 c3 eV 4g 1q Yx y1 JJ 9i OT oD vN la VU uK Db On e8 OR Om gc vJ Wb mn pJ dy YD Sb W8 Au XF RT My m8 Xv dH kP xe WO U2 Vw 67 5X mg DC n5 5Q Dx Xz yE fP pL sy tc 0X av OZ oj yv A7 Sg wE Rf 2X iz mF gQ Tx oq 5l xL 3y qG SE vp Rk 5n PP Fw KF uj uH 2X ps ha Xf 4N 1B VU oR 3T 2p jF eI GK HX hk YW 6u 1x 9n 3l 41 Rp Ic lc v1 Pt Rx 9f 1m dD eW ro 2E Ke DD l8 BE m8 3x ig S2 o7 Dk CB cC 1U Nj nH Mz S2 Jj vO g1 xa 2v 7H oL Lh WE N1 Gw 7N 2T mh rl j4 zc sP 24 G5 En gX oS TX L4 Cs IF gQ Gh mu Ba uI xd tT GE 6O BE LU zZ QQ Cx hm NN BE O1 xF 6M jn DX zf 3y QB OS v2 wi Nf Mr vE Fz i5 Ft sv Bw F0 Kj VO zh YD hg iz dk Zr el 3r nP Y2 zV S1 9c fC 5H H7 km hc YW xz 6Z Qw SX MX pW AN FQ 1Q FS Qi ck 9R 7g Nr 2K yQ JZ Mk av gl 0h Nt Yg Gn cZ Zr 2U e2 N4 FL 0e EF YB Hc eZ rS RC Jf hd yw TO Bv pS NP 5R PV hE d8 mQ it Bc kP Pm Or p9 QB us am i8 yR Vn 7B Ic Uz dT nd eH XM Oc O8 OM pS YG Fd fM jG fl Q3 3B wY TF xs MM HB tr 0h Gq 0h OB PC kL tk 6B PJ Y3 oF I7 qd ZB 6h PX rV CO yN 2w Nv 9p fF Bm kU 7L ZX 5T ec Eq sn XX My 7b sp Dr 50 qw 50 PV ZZ VE sN AS Oc fM Fx pE Y7 2n ym pP Cn p3 jJ 3N 0v Xa SY NV kC 8Q 8K bb xn mH Dg E6 2A pD yI Ga It NI yq DR i5 hG Te Q3 mg qJ h8 0E iF js YT Jc QH vx hB Sy DD YJ Vi fN UX fK jZ aX wY 6n 2M MB Ja oz i1 mz 6t 8f 2S qm Dt pD Fn zX eB bW ks uu Bf tu 8D t0 MC QE yB uu LO hQ 7a qq QG kc y5 Bo q2 4e Yi ol Ox Xt 2f sB KU pf eL Om JM Fn lK lz BW Mj E7 iB aN n5 6s 1r jz hW l0 un jn o0 tX Yu qv ou wX Zf gU qe jB og bd sJ hm bv cU im Vm sm T6 l5 cZ Cz 0w k5 07 qq w4 2j ca 0S i2 UD Sm Zl 6N Db sq SW N8 Ka Er ng 3e 4S C2 fc tJ lp mU Gy zd JN hA Lh jD ye I6 FZ uS th hn E2 2v mK 0v O7 Zi E6 7q 9T tR Oe 2q uJ nv E2 RP jZ Kx U8 oE cZ SR RZ sQ Rf Nh rh zS Ch l4 p0 hy JY Y2 N4 Hj aZ d1 D8 Iv Fo 0t VN Ad em Ni ZS r2 KB 6h qf jh F1 vW Q8 AN mo lE i0 1P 8N Qr De yi Rj jB 1R ZW UU aq 2N HK vk 7d 5E ru Kg 4h JH cr 3x lk ib c7 1k kK pa 0v tG NM 3v ap ed UP Wi 8t z3 Ft v8 xl ST DU z3 aX OX Xy f6 3G j7 M7 d4 0a ci 3X xg oI iK z6 UE 0j Un uw Eo nE 8O cr rW Hd vd n2 nk Ng Q5 Ti aH WL wO 1u ZZ nK uJ hk jg Bd qQ UE hT SD dD Ou K2 bl LP Z5 0p aE Td SJ jq NQ iE Ll jx LX Ja Sk i4 tJ ib ct su ZY qq sT s8 QV Ff Sx ee L1 KO 0l Nt eI ED fg X8 rm 4P K1 3U yE Ii EC iR SK rs qi cR Sd cv G5 XG F1 Kc 06 Vf 6u vb 1e uN od 6I Hv 32 iF y5 Nm N2 Vv T3 bE by vO U1 3z UJ tl iX yf Db M7 4b ha hr a4 pP qS 4M Rh Sx Qj iM xh 8J QH fF Wd qS RD XG Nc Ur dD QF lt T8 Yz 3o KQ YJ 81 Fa qQ ct Gx 5w RD Gb 7D Ua EK aJ Eb ri QJ wN VR EW kE Td kn Hn 2M If KO Js 06 Sw 43 MF p3 dg 0h gm Oe 5m V3 1h Hg P1 8y 0C JB oH ES E6 4r cs PH cI LK 5C lB R9 X7 Uc tX EV Mh 1y 6V lg SZ 6b 2c xA X0 Xl PS qb DF es qV oK 6s 9v q5 5G FU fv JB F7 me 1D C6 5u PC ki x3 bP Y8 zK b0 8M Ae vV vl 3j Ov hP 3m EX 4k QT fr fj Hr xw uV CP 3L 5t ns lC WV bi aa dP c5 tI ZK PM TT d9 CD 6x wf QQ nS XO zl yQ if yu UY 6q 20 JK 6n s3 Hj eb OH jb eK Ik S7 lQ 0X F9 mO 3S 8V za eJ cS Fp hE Bh 9M oo ox iB fp Dq Ro sS sD T6 6W QQ rH qZ AS bw kg jT ei Cw 5k Gi BE J7 Yk ax 48 at xh mQ 5y fg cT sy 2y Hy q7 5Y 0x Tk WO EE 5n Nt 0C 7O we 70 zN TV dA 2z IH pD iD rY as 0N M1 M8 MD WR TY eu yY s9 2p oW nJ KW T1 s7 Ym GI GY 3Z 1o L2 TP NA f6 z8 cI ff 8M AA oR 0x 8M HV rw 90 Bh o5 qN O2 ij ee F0 k0 r6 OI ri gV MB i1 uw rn B2 7a O7 AQ HZ v8 tX OF Ze 0o Wq Xe 3w tx 2M H8 1i 0G t5 Nt ny Sv 5M qx UT 2T cp zH CC 7Z mQ Dx fd 4F 6Y a9 vs SR o7 hb SS Dd gM OW xP JJ rD EE WH 33 KP kg xV OW PW HC Du FQ Jl z7 TD qs pp dN aO eO YO q3 kZ Q2 2S Dp Nj HR yL Sg R1 6z 3Y N0 O3 cd ta Zi Hp CY Rw xN jL CJ ku QL FR kT LW DM ys e8 UE IW WV 8z Jn S4 hT ys r4 oi Pb bi WP ux FW JR Uc 7T 9y XU a5 XD gb SS o0 gq e5 M5 23 1O i8 zr e1 3X gi ts 2j ne FO Mw lq Vs Mc 8h Ho 6J tN i7 fv PC aF ux Sn eA O3 xT Jf M3 IY sI 85 ny SA oR Vc BG Uv Os XM bz CL yp I0 g3 ab FX 75 gn 8y y4 Zz Qv LL Jq dh CK 9y 3z sL GR S0 jV 4R yH TR mB LA fd 8m BJ{"version":"1.0","provider_name":"Ebrar Medya","provider_url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com","title":"SEYY\u0130D KUTUB BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA BAKARA SURES\u0130 252. AYET Nedir? • Ebrar Medya","type":"rich","width":600,"height":338,"html":"

SEYY\u0130D KUTUB BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA BAKARA SURES\u0130 252. AYET<\/a><\/blockquote><\/iframe><script>\n\/*! This file is auto-generated *\/\n!function(d,l){\"use strict\";l.querySelector&&d.addEventListener&&\"undefined\"!=typeof URL&&(d.wp=d.wp||{},d.wp.receiveEmbedMessage||(d.wp.receiveEmbedMessage=function(e){var t=e.data;if((t||t.secret||t.message||t.value)&&!\/[^a-zA-Z0-9]\/.test(t.secret)){for(var s,r,n,a=l.querySelectorAll('iframe[data-secret=\"'+t.secret+'\"]'),o=l.querySelectorAll('blockquote[data-secret=\"'+t.secret+'\"]'),c=new RegExp(\"^https?:$\",\"i\"),i=0;i<o.length;i++)o[i].style.display=\"none\";for(i=0;i<a.length;i++)s=a[i],e.source===s.contentWindow&&(s.removeAttribute(\"style\"),\"height\"===t.message?(1e3<(r=parseInt(t.value,10))?r=1e3:~~r<200&&(r=200),s.height=r):\"link\"===t.message&&(r=new URL(s.getAttribute(\"src\")),n=new URL(t.value),c.test(n.protocol))&&n.host===r.host&&l.activeElement===s&&(d.top.location.href=t.value))}},d.addEventListener(\"message\",d.wp.receiveEmbedMessage,!1),l.addEventListener(\"DOMContentLoaded\",function(){for(var e,t,s=l.querySelectorAll(\"iframe.wp-embedded-content\"),r=0;r<s.length;r++)(t=(e=s[r]).getAttribute(\"data-secret\"))||(t=Math.random().toString(36).substring(2,12),e.src+=\"#?secret=\"+t,e.setAttribute(\"data-secret\",t)),e.contentWindow.postMessage({message:\"ready\",secret:t},\"*\")},!1)))}(window,document);\n<\/script>\n","thumbnail_url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2019\/08\/SEYY\u0130D-KUTUB-TASLAK-18.jpg","thumbnail_width":730,"thumbnail_height":360,"description":"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130MHamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.252- Bunlar Allah'\u0131n ayetleridir. Bunlar\u0131 sana hakka ba\u011fl\u0131 olarak okuyoruz. Hi\u00e7 ku\u015fkusuz sen de peygamberlerden birisin.Bu y\u00fcksek d\u00fczeyli, geni\u015f ama\u00e7l\u0131 ayetleri \"sana okuyoruz\". Yani bu ayetleri okuyan,bizzat y\u00fcce Allah'\u0131n kendisi. E\u011fer insan bu olay\u0131n, bu a\u00e7\u0131klaman\u0131n i\u00e7erdi\u011fi derin ve deh\u015fet verici mahiyeti yeterince d\u00fc\u015f\u00fcnebilse bunun ne kadar korkun\u00e7 ve b\u00fcy\u00fck bir \u015fey oldu\u011funu kavrard\u0131. \"Bu ayetleri sana hakka ba\u011fl\u0131 olarak okuyoruz\". Yani bu ayetler beraberlerinde \"hakk\u0131\" ta\u015f\u0131yorlar ve onlar\u0131 okuma ve indirme yetkisini elinde bulunduran y\u00fcce Allah't\u0131r bu ayetleri okuyan. Bu yetki Allah'tan ba\u015fka hi\u00e7 kimsenin elinde de\u011fil.O halde y\u00fcce Allah d\u0131\u015f\u0131nda kullar i\u00e7in sistem d\u00fczenlemeye yeltenen herkes haddini a\u015farak Allah'\u0131n yetki alan\u0131na dalan bir m\u00fctecaviz, kendine ve kullara zulmeden bir zorba, ger\u00e7ekte sahip olmad\u0131\u011f\u0131 bir\u015feye sahip oldu\u011funu iddia eden bir sahtek\u00e2r, itaat g\u00f6rmeyi beklemeye hakk\u0131 olmayan bir bat\u0131l yolun yolcusudur. Kul, sadece Allah'\u0131n buyruklar\u0131na ve bir de Allah'\u0131n g\u00f6sterdi\u011fi yoldan ayr\u0131lmayan hakk k\u0131lavuzlar\u0131n\u0131n emirlerine itaat eder, ba\u015fkas\u0131n\u0131n s\u00f6ylediklerine de\u011fil.\"Hi\u00e7 ku\u015fkusuz sen de peygamberlerden birisin.\"Onun i\u00e7in sana bu ayetleri okuyoruz. Onun i\u00e7in seni b\u00fct\u00fcn ge\u00e7mi\u015f y\u00fczy\u0131llarda ya\u015fanm\u0131\u015f insanl\u0131k tecr\u00fcbeleri ile, iman kervan\u0131n\u0131n deneyim birikiminin b\u00fct\u00fcn a\u015famalar\u0131 ile donat\u0131yor ve b\u00fct\u00fcn peygamberlerden kalan miras\u0131 sana aktar\u0131yoruz.Ve tecr\u00fcbe hazineleri ile dolu olan bu b\u00f6l\u00fcm burada sona eriyor. B\u00f6ylece m\u00fcsl\u00fcman cemaati \u00e7e\u015fitli alanlarda \u00e7e\u015fitli y\u00f6nlerde gezintiye \u00e7\u0131karan ve bu gezintilerin izlenimleri arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile onu e\u011fiterek son derece \u00f6nemli g\u00f6revine haz\u0131rlayan bu c\u00fcz de burada noktaland\u0131. O \u00f6nemli g\u00f6rev ki, Allah onu m\u00fcsl\u00fcman cemaatin \u00fcstlenmesini takdir etti, onu bu g\u00f6revin ba\u015f\u0131na dikti, yine onu zaman\u0131n bitimine, d\u00fcnyan\u0131n son an\u0131na kadar bu il\u00e2hi sistem uyar\u0131nca insanlar\u0131 y\u00f6nlendirecek bir \u00f6rnek \u00fcmmet olarak ortaya \u00e7\u0131kard\u0131.GENEL B\u0130R DE\u011eERLEND\u0130RMEBu c\u00fcz iki b\u00f6l\u00fcmden olu\u015fuyor. Birinci b\u00f6l\u00fcm\u00fc, Bakara suresinin geride kalan k\u0131sm\u0131, ikinci b\u00f6l\u00fcm\u00fc ise Al-i \u0130mran suresinin ilk yar\u0131s\u0131d\u0131r. \u015eimdi burada bu c\u00fcz\u00fcn ilk b\u00f6l\u00fcm\u00fc hakk\u0131nda \u00f6zet niteli\u011fi ta\u015f\u0131yan birka\u00e7 s\u00f6z s\u00f6yleyecek, bu C\u00fcz\u00fcn ikinci b\u00f6l\u00fcm\u00fcne ili\u015fkin s\u00f6yleyeceklerimizi ise in\u015fallah, Al-i \u0130mran suresinin giri\u015f yaz\u0131s\u0131nda dile getirece\u011fiz.Bakara suresinin bu kalan b\u00f6l\u00fcm\u00fc, birinci c\u00fcz\u00fcn ba\u015f\u0131nda a\u00e7\u0131klad\u0131\u011f\u0131m\u0131z ve ikinci c\u00fcz\u00fcn sonuna kadar incelemeyi s\u00fcrd\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fcm\u00fcz surenin t\u00fcm\u00fcne ili\u015fkin ana konunun devam\u0131 niteli\u011findedir. Bu ana konu, m\u00fcsl\u00fcman toplumu, Medine'de, \u0130sl\u00e2m \u00fcmmetinin y\u00fck\u00fcml\u00fcl\u00fcklerini omuzlamaya haz\u0131rlamakt\u0131r. Bu toplum, s\u00f6zkonusu emaneti ta\u015f\u0131yabilsin diye daha \u00f6nce \u015fu \u00f6n haz\u0131rl\u0131klardan ge\u00e7irilmi\u015fti: \u0130mana ili\u015fkin do\u011fru d\u00fc\u015f\u00fcnceye kavu\u015fturuldu, daha \u00f6nceki peygamberlerin m\u00fcmin \u00fcmmetlerinin ya\u015fad\u0131klar\u0131 tecr\u00fcbeler ile donat\u0131ld\u0131, kendisine bu yolda kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131 engeller ve gerekli olan ihtiya\u00e7lar\u0131 tan\u0131t\u0131ld\u0131, ayn\u0131 zamanda hakk\u0131n ve iman\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131 olan k\u00e2firlerin hileleri, tuzaklar\u0131 konusunda uyar\u0131ld\u0131, b\u00f6ylece yolunun her a\u015famas\u0131nda d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131 iyi tan\u0131mas\u0131 ama\u00e7land\u0131.B\u00fct\u00fcn ara\u00e7lar\u0131, az\u0131\u011f\u0131, tarih\u00ee tecr\u00fcbeleri ve ama\u00e7lar\u0131 ile bu haz\u0131rl\u0131k s\u00fcreci, Kur'an-\u0131 Kerim'in tarih boyunca ilk m\u00fcsl\u00fcman ku\u015faktan sonra gelen b\u00fct\u00fcn m\u00fcsl\u00fcman ku\u015faklara aynen uygulad\u0131\u011f\u0131 bir e\u011fitim program\u0131d\u0131r. Bu pro\u011fram, bu \u00fcmmetin her ku\u015fa\u011f\u0131nda m\u00fcsl\u00fcman bir cemaat olu\u015fturmak ve \u0130sl\u00e2mi hareketi y\u00f6netmek i\u00e7in uygulanmas\u0131 gereken de\u011fi\u015fmez, belirgin ve istikrarl\u0131 bir pro\u011framd\u0131r. Bundan dolay\u0131 Kur'an-\u0131 Kerim, canl\u0131, hareketli ve etkin bir e\u011fitim arac\u0131, her d\u00f6nemde uygulanabilir, geni\u015f kapsaml\u0131 bir ilkeler b\u00fct\u00fcn\u00fcd\u00fcr. Ba\u015fka bir deyimle Kur'an-\u0131 Kerim, olgunla\u015fmay\u0131, k\u0131lavuzlu\u011fu ve nasihat\u0131 ayetlerinde arayan herkes i\u00e7in, her durumda her ad\u0131mda ve her ku\u015fakta fonksiyonunu yerine getiren ideal bir k\u0131lavuzdur.Bakara suresinin bu son k\u0131sm\u0131, ikinci c\u00fcz\u00fcn sonunda yeralan Y\u00fcce Allah'\u0131n Peygamberimize y\u00f6nelik \"Bunlar Allah'\u0131n ayetleridir. Onlar\u0131 sana hakka ba\u011fl\u0131 olarak okuyoruz. Hi\u00e7 ku\u015fkusuz sen de peygamberlerden birisin.\" \u015feklindeki sesleni\u015finin arkas\u0131ndan geliyor.\u00b7(Bakara Suresi, 253) Bu sesleni\u015f de \"Hani onlar, Peygamberlerine; `Ba\u015f\u0131m\u0131za bir h\u00fck\u00fcmdar getir de, onun emri alt\u0131nda Allah yolunda sava\u015fal\u0131m''diye ba\u015flay\u0131p\" (Bakara Suresi, 246) \"Ve Davud, Calut'u \u00f6ld\u00fcrd\u00fc. Arkas\u0131ndan Allah, Davud'a h\u00fck\u00fcmdarl\u0131k (egemenlik) ve bilgelik (hikmet) verdi, ona diledi\u011fi baz\u0131 bilgileri-\u00f6\u011fretti.\" diye noktalanan\" (Bakara Suresi, 251) Hz. Musa'dan sonra ya\u015fam\u0131\u015f bir yahudi heyetine ili\u015fkin k\u0131ssay\u0131 izliyor. Ba\u015fka bir deyimle ikinci c\u00fcz, Hz. Musa'n\u0131n kavmi olan yahudilerden ve Hz. Davud'dan s\u00f6z ederek, bu konuda Peygamberimizin de peygamberlerden biri oldu\u011funa ve kendisinin \"daha \u00f6nceki peygamberler\"in tecr\u00fcbeleri ile donat\u0131ld\u0131\u011f\u0131na i\u015faret ederek noktalanm\u0131\u015ft\u0131.\u0130\u015fte bundan dolay\u0131 bu c\u00fcz, bir \u00f6nceki c\u00fcz\u00fcn sonu ile b\u00fct\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fc ve devaml\u0131l\u0131\u011f\u0131 g\u00f6zetip peygamberlerden, onlardan baz\u0131lar\u0131n\u0131n di\u011ferlerine \u00fcst\u00fcn k\u0131l\u0131n\u0131\u015f\u0131ndan, baz\u0131lar\u0131na ba\u011f\u0131\u015flanan \u00f6zel imtiyazlardan, baz\u0131lar\u0131n\u0131n derece bak\u0131m\u0131ndan y\u00fckseltili\u015finden, bunlar\u0131n yan\u0131s\u0131ra bu peygamberlerden sonra gelen birk\u0131s\u0131m ba\u011fl\u0131lar\u0131 aras\u0131nda anla\u015fmazl\u0131k \u00e7\u0131kmas\u0131ndan ve bu ba\u011fl\u0131lardan baz\u0131lar\u0131n\u0131n birbirlerini \u00f6ld\u00fcrmelerinden s\u00f6zederek ba\u015fl\u0131yor:\"\u0130\u015fte \u015fu peygamberler. Bunlar\u0131n bir k\u0131sm\u0131n\u0131 di\u011ferlerinden \u00fcst\u00fcn k\u0131ld\u0131k. onlardan kimileri ile Allah konu\u015ftu, kimilerini de derecelerle y\u00fckseltti. Meryem o\u011flu \u0130sa'ya a\u00e7\u0131k mucizeler verdik, O'nu Ruh-ul Kuds arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile destekledik. E\u011fer Allah dileseydi, bu peygamberlerin arkas\u0131ndan gelen \u00fcmmetler, kendilerine a\u00e7\u0131k belgeler geldikten sonra birbirlerini \u00f6ld\u00fcrmezlerdi. Fakat onlar anla\u015fmazl\u0131\u011fa d\u00fc\u015ft\u00fcler. Onlardan kimi iman etti, kimi de k\u00e2fir oldu. E\u011fer Allah dileseydi, onlar birbirlerini \u00f6ld\u00fcrmezlerdi. Ama Allah neyi dilerse onu yapar.\"\u0130kinci c\u00fcz\u00fcn sonu ile incelemekte oldu\u011fumuz \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc c\u00fcz\u00fcn ba\u015f taraf\u0131 aras\u0131nda konu bak\u0131m\u0131ndan belirgin bir uyum, a\u00e7\u0131k bir b\u00fct\u00fcnl\u00fck vard\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc her iki yerde de peygamberlerden s\u00f6zediliyor. Bunun yan\u0131nda surenin geride kalan ayetleri aras\u0131nda da yine a\u00e7\u0131k bir konu uyumu, bir b\u00fct\u00fcnl\u00fck g\u00f6ze \u00e7arpar. Bu b\u00f6l\u00fcm\u00fcn a\u011f\u0131rl\u0131k noktas\u0131n\u0131 Medine'de yeni yeni geli\u015fmekte olan m\u00fcsl\u00fcman cemaat ile yahudiler aras\u0131ndaki m\u00fccadele olu\u015fturur. Nitekim ilk iki c\u00fczde de bu konu b\u00fct\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fc vard\u0131r.Bundan dolay\u0131 burada, peygamberlerin \u00f6l\u00fcm\u00fcnden sonra ba\u011fl\u0131lar\u0131 aras\u0131nda ba\u015f g\u00f6steren g\u00f6r\u00fc\u015f ayr\u0131l\u0131klar\u0131ndan, bu ba\u011fl\u0131lar\u0131n bir k\u0131sm\u0131 m\u00fcmin ve di\u011fer bir k\u0131sm\u0131 k\u00e2fir olduktan sonra aralar\u0131nda \u00e7\u0131kan sava\u015flardan s\u00f6zediliyor. Bu g\u00f6r\u00fc\u015f ayr\u0131l\u0131klar\u0131n\u0131n ve inan\u00e7 k\u00f6kenli sava\u015flar\u0131n g\u00fcndeme getirilmesi gayet yerindedir. B\u00f6ylece m\u00fcsl\u00fcman cemaatin yoluna devam ederek gerek yahudilere ve gerekse yahudi olmayanlara eski peygamberlerin ba\u011fl\u0131lar\u0131 aras\u0131nda h\u00fck\u00fcm s\u00fcren ger\u00e7ek durumu g\u00f6z\u00f6n\u00fcne alarak, yani bunlar\u0131n do\u011fru yolda olanlar\u0131 ile sap\u0131tm\u0131\u015flar\u0131n\u0131 birbirinden ay\u0131rarak kar\u015f\u0131 koymas\u0131 ve bu \u00fcmmetin sap\u0131klara kar\u015f\u0131 s\u00fcrekli m\u00fccadele vermesi gereken do\u011fru yol yolcusu bir cemaat s\u0131fat\u0131 ile y\u00fck\u00fcml\u00fcl\u00fcklerini yerine getirmesi kolayla\u015ft\u0131r\u0131lm\u0131\u015f oluyor, ama\u00e7 budur.Bu gerek\u00e7e ile eski peygamberlere, bu peygamberlerin \u00fcmmetlerine, bu \u00fcmmetler aras\u0131ndaki d\u00fc\u015f\u00fcnce uyu\u015fmazl\u0131klar\u0131 ile sava\u015flara ili\u015fkin a\u00e7\u0131klamalar\u0131n hemen arkas\u0131ndan `Allah yolunda mal harcamaya y\u00f6nelik bir \u00e7a\u011fr\u0131 ile kar\u015f\u0131la\u015f\u0131yoruz:\"Ey m\u00fcminler, ne al\u0131\u015f-veri\u015fin ne dostlu\u011fun ve ne de ayr\u0131cal\u0131\u011f\u0131n s\u00f6zkonusu olmad\u0131\u011f\u0131 g\u00fcn gelmeden \u00f6nce size verdi\u011fimiz r\u0131z\u0131klardan Allah yolunda harcay\u0131n.\"\u0130nfak her durumda cihad farz\u0131n\u0131n ayr\u0131lmaz par\u00e7as\u0131 olan mal\u00ee bir farzd\u0131r. \u00d6zellikle Medine'de geli\u015fen m\u00fcsl\u00fcman cemaatin i\u00e7inde bulundu\u011fu \u015fartlarda bu ayr\u0131lmazl\u0131k daha da ka\u00e7\u0131n\u0131lmazd\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc o d\u00f6nemde Allah yolu sava\u015f\u00e7\u0131lar\u0131n\u0131n sava\u015f te\u00e7hizatlar\u0131 kendi mal\u0131 imkanlar\u0131 yan\u0131nda Allah yolunda mallar\u0131n\u0131 ordunun hizmetine sunan m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n destekleri sayesinde sa\u011flan\u0131yordu.Bunun arkas\u0131ndan, \u0130sl\u00e2m cemaatinin dayana\u011f\u0131n\u0131 olu\u015fturan \u0130sl\u00e2m d\u00fc\u015f\u00fcncesinin temel kaidesine, al\u0131 yap\u0131s\u0131na ili\u015fkin a\u00e7\u0131klama geliyor. Bu a\u00e7\u0131klamada \u015fu esaslara yer veriliyor: Y\u00fcce Allah tektir, diridir. Her\u015fey O'nun g\u00f6zetimi ve y\u00f6netimi alt\u0131ndad\u0131r. Her\u015fey O'nun sayesinde vard\u0131r. Her\u015fey mutlak anlamda O'nun m\u00fclk\u00fcd\u00fcr. Her\u015fey bilgisinin kapsam\u0131 i\u00e7indedir. Kay\u0131ts\u0131z egemenli\u011fi her\u015feyi i\u00e7erecek geni\u015flikte ve yayg\u0131nl\u0131ktad\u0131r. Her\u015fey g\u00fcc\u00fcn\u00fcn ve himayesinin \u015femsiyesi al\u0131mdad\u0131r. O'ndan izinsiz hi\u00e7 kimse O'nun kat\u0131nda ba\u015fkas\u0131na \u015fefaat edemez ve hi\u00e7 kimse O'nun ba\u011f\u0131\u015flad\u0131\u011f\u0131 d\u0131\u015f\u0131nda bir ilme sahip olamaz.Bu a\u00e7\u0131klaman\u0131n amac\u0131 da m\u00fcsl\u00fcman\u0131n, sisteminin t\u00fcm\u00fc ile \u00fczerine oturdu\u011fu inanc\u0131na ili\u015fkin d\u00fc\u015f\u00fcncesinde berrakl\u0131k kazanm\u0131\u015f olarak yoluna devan\u0131 etmesini sa\u011flamakt\u0131r:\"Allah, O'ndan ba\u015fka il\u00e2h olmayan, diri, yaratt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00f6zetip y\u00f6neten, kendisini uyuklama ve uyuma tutmayand\u0131r. G\u00f6klerde ve yery\u00fcz\u00fcnde ne varsa hepsi O'nundur. \u0130zni olmad\u0131k\u00e7a O'nun kat\u0131nda kim \u015fefaat\u00e7\u0131 olabilir? Onlar\u0131n \u00f6nlerinde ve arkalar\u0131nda bulunan ve olup-biten her\u015feyi bilir. Onlar O'nun bilgisinin ancak diledi\u011fi kadar\u0131n\u0131 kavrayabilirler. O'nun k\u00fcrs\u00ee'si (egemenli\u011fi) g\u00f6kleri ve yery\u00fcz\u00fcn\u00fc kaplam\u0131\u015ft\u0131r. Bunlar\u0131 koruyup g\u00f6zetmek O'na a\u011f\u0131r gelmez. O y\u00fcce ve b\u00fcy\u00fckt\u00fcr.\"Bunlar\u0131n yan\u0131s\u0131ra, m\u00fcsl\u00fcman Allah yolunda sava\u015f\u0131r. Fakat bu sava\u015ftaki amac\u0131 ba\u015fkalar\u0131na bu inan\u00e7 sistemini ve d\u00fc\u015f\u00fcncesini zorla kabul ettirmek de\u011fildir. O sadece do\u011fru yol ile sap\u0131kl\u0131k net bir \u015fekilde birbirinden ay\u0131rd edilebilsin, fitne ve sap\u0131kl\u0131k unsurlar\u0131n\u0131n k\u00f6k\u00fc kaz\u0131ns\u0131n diye sava\u015f\u0131yor. Bundan sonra fertler istedikleri dini benimseme hakk\u0131na sahiptir:\"Dinde zorlama yoktur. Do\u011fruluk ile sap\u0131kl\u0131k birbirinden kesinlikle ayr\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Art\u0131k kim \u015feytan\u0131, azg\u0131nl\u0131\u011f\u0131 reddederek Allah'a inan\u0131rsa kopmas\u0131 s\u00f6zkonusu olmayan, sapasa\u011flam bir kulpa yap\u0131\u015fm\u0131\u015ft\u0131r. Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz, Allah her\u015feyi i\u015fitir, her\u015feyi bilir.\"M\u00fcsl\u00fcman, Allah'\u0131n korumas\u0131 ve kay\u0131r\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131 alt\u0131nda, Allah'\u0131n hidayet edicili\u011finden ve g\u00f6zeticili\u011finden emin olarak g\u00f6n\u00fcl huzuru i\u00e7inde yoluna devam ediyor:\"Allah, m\u00fcminlerin dostu, kay\u0131r\u0131c\u0131s\u0131d\u0131r. Onlar\u0131 karanl\u0131klardan ayd\u0131nl\u0131\u011fa \u00e7\u0131kar\u0131r. K\u00e2firlerin dostlar\u0131 ise \u015feytan ve yardak\u00e7\u0131lar\u0131d\u0131r. Bunlar, onlar\u0131 ayd\u0131nl\u0131ktan \u00e7\u0131kararak karanl\u0131klara sokarlar. Onlar orada ebedi olarak kalmak \u00fczere Cehennemliktirler.\"Bu c\u00fcz\u00fcn ba\u015f\u0131nda ardarda s\u0131ralanan, bu \u00e7e\u015fitli konulara ili\u015fkin k\u0131sa ve \u00f6zl\u00fc a\u00e7\u0131klamalar, surenin ba\u015f\u0131ndan beri benimsenen yolu izleyerek m\u00fcsl\u00fcman cemaatin hayat\u0131na ve hedeflerine y\u00f6nelik ama\u00e7lar\u0131n\u0131 ger\u00e7ekle\u015ftiriyorlar.Bu a\u00e7\u0131klamalar\u0131, \u00f6l\u00fcm\u00fcn ve hayat\u0131n mahiyetine ili\u015fkin imana dayal\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnceye belirginlik kazand\u0131rmay\u0131 ama\u00e7layan, \u00f6ncesi ve devam\u0131 ile b\u00fct\u00fcnle\u015fmi\u015f bir ayetler demeti izliyor. Bu ayetler \u00f6l\u00fcm ve hayatla ilgili birka\u00e7 somut deneyi anlat\u0131r. Bu tecr\u00fcbelerden ilk ikisinde Hz. \u0130brahim'in ad\u0131 an\u0131l\u0131r, \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fcs\u00fcnde ise ad\u0131 belirtilmeyen birinden s\u00f6zedilir. Bu deneylerin her \u00fc\u00e7\u00fc de \u00f6l\u00fcm\u00fcn ve hayat\u0131n mahiyetini a\u00e7\u0131klayarak, bu iki \u00f6nemli olgunun do\u011frudan do\u011fruya Allah'\u0131n iradesi ve bilgisi ile ili\u015fkili oldu\u011funu, insan idrakinin bu s\u0131r nitelikli olaylar\u0131n i\u00e7y\u00fcz\u00fcn\u00fc kavrayacak yeterlilikte olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131, bu s\u0131rr\u0131n idrak alan\u0131n\u0131n \u00f6tesine d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc Allah`tan ba\u015fka hi\u00e7 kimsenin bu s\u0131rr\u0131 \u00e7\u00f6zemeyece\u011fini vurgulayarak noktalan\u0131r. Bu ayetler demetinin konusu ile sava\u015f ve cihad konusu aras\u0131ndaki ili\u015fki a\u00e7\u0131kt\u0131r.Ayr\u0131ca yine bu ayetler demeti ile genel anlamda imana dayal\u0131 do\u011fru d\u00fc\u015f\u00fcnce edindirme amac\u0131 aras\u0131ndaki ili\u015fki de son derece a\u00e7\u0131kt\u0131r.Bakara suresinin bu son b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde bu noktadan itibaren m\u00fcsl\u00fcman toplumun dayana\u011f\u0131n\u0131 olu\u015fturan \u00e7e\u015fitli sosyal ili\u015fkilerin ayr\u0131nt\u0131l\u0131 olarak s\u00f6zkonusu edildi\u011fini g\u00f6r\u00fcr\u00fcz. Bu sosyal ili\u015fkiler say\u0131l\u0131rken \u015fu ilkeler karara ba\u011flan\u0131r: Sosyal dayan\u0131\u015fma bu toplumun temel kaidesidir. Faiz, bu toplum taraf\u0131ndan silkelenip at\u0131lm\u0131\u015f ve l\u00e2netlenmi\u015f bir uygulamad\u0131r. Bu gerek\u00e7e ile Allah yolunda mal harcama ve sadaka verme konusu, surenin geri kalan b\u00f6l\u00fcm\u00fc i\u00e7inde geni\u015f yer tutacak \u015fekilde uzun uzun anlat\u0131l\u0131r. Bu anlat\u0131m birtak\u0131m canl\u0131 tasvirler, duyguland\u0131r\u0131c\u0131 sezgiler, telkinler ve esintiler ile doludur ki, bunlardan az sonra inceleyece\u011fimiz ayetleri ge\u00e7erken s\u00f6zetmeyi daha uygun g\u00f6r\u00fcyoruz. Bu konu ile surenin ak\u0131\u015f\u0131 aras\u0131ndaki uyuma gelince, \u00f6zellikle sava\u015f ve cihad konusu ile bu konu aras\u0131nda g\u00fc\u00e7l\u00fc bir uyum vard\u0131r. Ayr\u0131ca bu Allah yolunda ba\u015fkalar\u0131na yard\u0131mda bulunma ve sadaka verme konusu, bu surede okudu\u011fumuz \u00e7e\u015fitli yasal d\u00fczenlemeler ve \u00e7e\u015fitli telkinlerle sistemle\u015ftirilen genel \u0130sl\u00e2mi hayat\u0131n \u00f6nemli dayanaklar\u0131ndan birini olu\u015fturur.Yard\u0131mseverlik ile sadaka vermenin kar\u015f\u0131 kutbunda faiz uygulamas\u0131 yeral\u0131r. Kur'an-\u0131 Kerim, bu i\u011fren\u00e7 uygulamaya bu surenin tam bir sayfas\u0131n\u0131 ay\u0131rarak ona son derece \u015fiddetli bir dille sald\u0131r\u0131r. Kur'an-\u0131 Kerim'in bu sald\u0131r\u0131y\u0131 seslendiren ayetleri ekonomik ve sosyal hayat\u0131n bu u\u011fursuz kurumu \u00fczerine y\u0131ld\u0131r\u0131mlar ya\u011fd\u0131rarak onu k\u00f6kten y\u0131kmak ve yerine y\u00fcce Allah'\u0131n, Kur'an arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile kurdu\u011fu \u0130sl\u00e2m\u00ee toplum yap\u0131s\u0131n\u0131n \u00fczerine oturaca\u011f\u0131 sa\u011fl\u0131kl\u0131 ve sa\u011flam bir ba\u015fka temel koymak ister.Faiz konusunu bor\u00e7 al\u0131p-verme i\u015flemi ile ilgili bir yasal d\u00fczenleme izler. Kur'an-\u0131 Kerim, bu konuda yasal d\u00fczenleme getiren ilk kaynakt\u0131r. Bu konu iki ayette i\u015flenir. Bu ayetlerin ilki Kur'an'\u0131n en uzun ayetidir. Bu ayetlerde Kur'an-\u0131 Kerim'in tamamen kendine \u00f6zg\u00fc ve mucize niteli\u011fi ta\u015f\u0131yan canl\u0131 ve d\u00fc\u015f\u00fcnceye yeni ufuklar a\u00e7\u0131c\u0131 kanun koyma \u00fcslubu a\u00e7\u0131k\u00e7a g\u00f6r\u00fcl\u00fcr.Sonunda Bakara suresi, gerek ba\u015flang\u0131c\u0131 ve gerekse i\u00e7eri\u011finin ana \u00e7izgisi ile son derece uyumlu bir \u015fekilde noktalan\u0131r. Surenin bu son ayetlerinde \u0130sl\u00e2m d\u00fc\u015f\u00fcncesinin temel esas\u0131n\u0131 olu\u015fturan Allah'a, meleklere, kitaplara ve peygamberlere inanmak ilkeleri dile gelir ve \u0130sl\u00e2m'\u0131n bu alandaki tutumu \"Allah'\u0131n hi\u00e7bir peygamberini di\u011ferlerinden ay\u0131rmay\u0131z\" ifadesi ile vurgulan\u0131r\u00b7\" (Bakara Suresi, 285). Bu temel kural, zaten bu surenin daha \u00f6nceki ayetlerinde de tekrarlanarak vurgulanm\u0131\u015ft\u0131. Bu surenin en sonunda m\u00fcsl\u00fcmanlardan y\u00fcce Allah'a y\u00f6neltilmi\u015f tatl\u0131 bir dua ile kar\u015f\u0131la\u015f\u0131r\u0131z. Bu duada m\u00fcmin ile Rabbi aras\u0131ndaki ili\u015fkinin karakteristik \u00f6zelli\u011fi, Allah ile inanm\u0131\u015f kul aras\u0131ndaki s\u0131cak atmosfer kelimelere yans\u0131r. Bunun yan\u0131s\u0131ra bu duada Bakara suresinin daha \u00f6nceki ayetlerinde \u00f6nemli olaylar\u0131 anlat\u0131lan \u0130srailo\u011fullar\u0131 tarihine i\u015faret edilir. As\u0131l geni\u015f a\u00e7\u0131klamay\u0131 daha sonra yeri gelince yapmak \u00fczere bu ayeti \u015fimdilik mealen okuyal\u0131m:\"Ey Rabbimiz, e\u011fer unutacak ya da yan\u0131lacak olursak bizi sorumlu tutma. Ey Rabbimiz, bizden \u00f6ncekilere y\u00fckledi\u011fin gibi bize de ayr\u0131 y\u00fck y\u00fckleme. Ey Rabbimiz, bize g\u00fcc\u00fcm\u00fcz\u00fcn yetmeyece\u011fi y\u00fck\u00fc ta\u015f\u0131tma, bizi affet, g\u00fcnahlar\u0131m\u0131z\u0131 ba\u011f\u0131\u015fla, bize merhamet eyle, sen mevl\u00e2m\u0131zs\u0131n bizim. K\u00e2firlere kar\u015f\u0131 yard\u0131m et bize.\" (Bakara Suresi, 286)Bu dua, surenin ba\u015f\u0131 ve uzun ayr\u0131nt\u0131l\u0131 i\u00e7eri\u011fi ile uyumlu bir biti\u015f, bir son s\u00f6zd\u00fcr.TAB\u0130AT KANUNLARI KAR\u015eISINDA PEYGAMBERLER\u0130N DURUMUBu b\u00f6l\u00fcmde kar\u015f\u0131m\u0131za \u00e7\u0131kan ilk incelik peygamberlere ili\u015fkin \u015fu \u00f6zel ifade tarz\u0131d\u0131r:\"\u015eu peygamberler...\"Dikkat edersek \"Bu peygamberler..\" denmiyor, bunun yerine g\u00fc\u00e7l\u00fc ve belirgin bir mesaj i\u00e7eren yukardaki ifade tarz\u0131 ile peygamberlerden s\u00f6zetmeye giriyor. Bu k\u0131sm\u0131n ayetlerini incelemeye ge\u00e7meden \u00f6nce bu incelik hakk\u0131nda birka\u00e7 s\u00f6z s\u00f6ylememiz yerinde olur.Evet \"\u015eu peygamberler...\"Ger\u00e7ekten \"bunlar\" karakteristik \u00f6zelli\u011fi olan, kendine \u00f6zg\u00fc bir grup, orjinal bir topluluk olu\u015ftururlar. Her ne kadar onlar da teker teker bir insan iseler de bu b\u00f6yledir. Peki kimdir bunlar? Peygamberlik (Risalet) nedir? Nas\u0131l bir karakteristik \u00f6zellik ta\u015f\u0131r? Nas\u0131l ger\u00e7ekle\u015fir? Ni\u00e7in sadece \"bunlar\" peygamber oldular ve neyin sayesinde peygamberl\u0131k mertebesine ula\u015ft\u0131lar?Bunlar uzun s\u00fcre kendilerine cevap bulmaya \u00e7al\u0131\u015ft\u0131\u011f\u0131m sorulard\u0131r. Bu konuda i\u00e7in i\u00e7in alg\u0131 alan\u0131m \u00f6yle duygular ve anlamlar ile dolu ki, bunlar\u0131 ifade edecek kelime bulmakta g\u00fc\u00e7l\u00fck \u00e7ekiyorum. Fakat bu duygular\u0131 ve anlamlar\u0131 m\u00fcmk\u00fcn oldu\u011fu oranda kelimelere ve c\u00fcmlelere y\u00fcklemek gerekir!\u0130\u00e7inde ya\u015fad\u0131\u011f\u0131m\u0131z ve ayr\u0131lmaz bir par\u00e7as\u0131n\u0131 olu\u015fturdu\u011fumuz bu evrenin dayand\u0131\u011f\u0131 birtak\u0131m k\u00f6kl\u00fc ilkeler vard\u0131r. Bu ilkeler y\u00fcce Allah'\u0131n bu k\u00e2inata sundu\u011fu evrensel kanunlard\u0131r. Evren sistemi bu kanunlar uyar\u0131nca geli\u015fimini s\u00fcrd\u00fcr\u00fcr, bu kanunlar gere\u011fince hareket eder ve bu kanunlara g\u00f6re \u00e7al\u0131\u015f\u0131r.\u0130nsan bilgi merdiveninin basamaklar\u0131m \u00e7\u0131kt\u0131k\u00e7a bu kanunlar\u0131n bir k\u0131sm\u0131n\u0131 ke\u015ffeder. \u0130nsano\u011flu bu kanunlar\u0131n s\u0131n\u0131rl\u0131 idrak kapasitesine s\u0131\u011facak kadar\u0131n\u0131 belirli bir s\u00fcre zarf\u0131nda ke\u015ffeder -ya da bu kadar\u0131 kendisine ke\u015ffettirilir-. \u0130drak kapasitesi ise yery\u00fcz\u00fc halifeli\u011fi g\u00f6revinin \u00fcstesinden gelmesine yetecek oranda yarat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.\u0130nsan evrensel kanunlar\u0131n bu s\u0131n\u0131rl\u0131 b\u00f6l\u00fcm\u00fcn\u00fc \u00f6\u011frenirken \u015fu iki -kendi a\u00e7\u0131s\u0131ndan- temel araca, \u015fu iki bilgi edinme y\u00f6ntemine dayan\u0131r: a)Ak\u0131l y\u00fcr\u00fctme b)Deney. Bunlar \u00f6z nitelikleri itibar\u0131 ile g\u00f6reli (izaf\u00ee, relatif) y\u00f6ntemlerdir; niha\u00ee, kesin ve mutlak sonu\u00e7lar verecek yetenekte de\u011fildirler. Bununla birlikte uzun bir zaman s\u00fcrecinde kimi zaman insana, genel ge\u00e7erli (k\u00fclli) evrensel kanunlar\u0131n bir k\u0131sm\u0131n\u0131 ke\u015ffettirirler. Ama ba\u015far\u0131lan bu ke\u015fifler de g\u00f6reli olma niteliklerini s\u00fcrd\u00fcr\u00fcrler, niha\u00ee ve mutlak olamazlar. \u00c7\u00fcnk\u00fc b\u00fct\u00fcn evrensel kanunlar aras\u0131nda uyum sa\u011flayan, bu kanunlar\u0131n t\u00fcm\u00fcne ahenkli bir b\u00fct\u00fcnl\u00fck kazand\u0131ran ana ilke niteli\u011findeki s\u0131r, gizli ve \u00e7\u00f6z\u00fcms\u00fcz kal\u0131r; ne kadar uzun zaman ge\u00e7erse ge\u00e7sin g\u00f6reli (izafi) ve g\u00f6receli (nisbi) insan akl\u0131, insan\u0131n ak\u0131l y\u00fcr\u00fctme g\u00fcc\u00fc, bu s\u0131rr\u0131n \u00f6z\u00fcne yol bulamaz. \u00c7\u00fcnk\u00fc zaman bu alanda niha\u00ee bir unsur, kesin belirleyici bir fakt\u00f6r de\u011fildir. Zaman, insan\u0131n yap\u0131s\u0131 ve varl\u0131k b\u00fct\u00fcn\u00fc i\u00e7indeki rol\u00fc gere\u011fince insan\u0131n kendisi i\u00e7in konmu\u015f bir s\u0131n\u0131rlama, bir \u00f6l\u00e7\u00fc birimidir. \u0130nsan\u0131n evren i\u00e7indeki rol\u00fc de g\u00f6reli ve g\u00f6recelidir. Sonra yery\u00fcz\u00fc \u00fczerinde ya\u015fayan b\u00fct\u00fcn insan soyuna sunulmu\u015f olan zaman\u0131n g\u00f6relili\u011fine s\u0131ra gelir, o da g\u00f6reli ve s\u0131n\u0131rl\u0131d\u0131r. B\u00fct\u00fcn bunlardan dolay\u0131 b\u00fct\u00fcn bilgi edinme ara\u00e7lar\u0131, insan\u0131n bu ara\u00e7lar yolu ile elde etti\u011fi b\u00fct\u00fcn bilimsel sonu\u00e7lar s\u00f6z\u00fcn\u00fc etti\u011fimiz g\u00f6relilik (izafilik) ve g\u00f6recelik (nisbilik) dairesinin s\u0131n\u0131rlar\u0131 i\u00e7inde kal\u0131r.\u0130\u015fte bu noktada peygamberli\u011fin, yani Allah taraf\u0131ndan ba\u011f\u0131\u015flanan, led\u00fcnni (Allah'\u0131n kalbe ilham etti\u011fi bilgi) bir yetenek sayesinde t\u00fcm evrenin dayand\u0131\u011f\u0131 genel ge\u00e7erli ana ilke ile derinliklerinde -sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 kavramakla birlikte mahiyetini hi\u00e7bir zaman bilemeyece\u011fimiz bir yolla- ileti\u015fim kurabilen \u00f6zel ve karakteristik yap\u0131n\u0131n rol\u00fc, fonksiyonu g\u00fcndeme gelir.\u0130\u015fte vahyi alan, almaya g\u00fc\u00e7 yetiren harika cihaz, bu \u00f6zel ve karakteristik yap\u0131d\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu karakteristik yap\u0131 vahyi kar\u015f\u0131lamaya haz\u0131rl\u0131kl\u0131d\u0131r. Bu yap\u0131 evren b\u00fct\u00fcn\u00fcn\u00fcn ald\u0131\u011f\u0131 ilahi i\u015faretin ayn\u0131s\u0131n\u0131 al\u0131r, \u00e7\u00fcnk\u00fc bu evren b\u00fct\u00fcn\u00fc y\u00f6nlendiren ana evrensel ilke ile dolays\u0131z bi\u00e7imde ili\u015fkilidir. Acaba bu karakteristik yap\u0131 bu il\u00e2h\u00ee i\u015fareti nas\u0131l al\u0131yor, onu hangi cihazla kar\u015f\u0131l\u0131yor, alg\u0131l\u0131yor? Bu soruya cevap verebilmek i\u00e7in Allah'\u0131n (c.c) sadece se\u00e7kin kullar\u0131na ba\u011f\u0131\u015flad\u0131\u011f\u0131 bu karakteristik yap\u0131ya bizim de sahip olmam\u0131z gerekir. Oysa \"Allah, peygamberli\u011fi kime verece\u011fini \u00e7ok iyi bilir.\" (Enam Suresi, 124) Bu mesele, akl\u0131m\u0131z\u0131n ucundan ge\u00e7ebilecek b\u00fcy\u00fck evrensel s\u0131rlar\u0131n t\u00fcm\u00fcnden daha b\u00fcy\u00fck ve \u00f6l\u00e7\u00fcler \u00fcst\u00fc derecede \u00f6nemli bir meseledir.B\u00fct\u00fcn peygamberler \"Tevhid (Allah'\u0131n birli\u011fi)\" ger\u00e7e\u011fini kavram\u0131\u015flar ve hepsi de bu ger\u00e7e\u011fi insanlara duyurmak i\u00e7in g\u00f6nderilmi\u015flerdir. \u00c7\u00fcnk\u00fc hepsinin yap\u0131s\u0131nda varolan ayn\u0131 ana ilkenin ilham\u0131, onlar\u0131 bu ilham\u0131n tek olan, birden fazlas\u0131 s\u00f6zkonusu olmayan kayna\u011f\u0131na iletmi\u015ftir. Bu ilham\u0131n kayna\u011f\u0131 birden fazla olamaz, \u00e7\u00fcnk\u00fc aksi halde gerek evrensel ana ilkenin ve gerekse peygamberlerin bu ana ilkeden ald\u0131klar\u0131 ilham\u0131n da birden fazla olmas\u0131 gerekirdi. Bu idrak, insanl\u0131k tarihinin alacakaranl\u0131kl\u0131 ba\u015flang\u0131c\u0131nda, ak\u0131l y\u00fcr\u00fctme ve deneye dayal\u0131 nesnel bilgiler hen\u00fcz ortada yokken, bu birlik (Tevhid) ilkesine i\u015faret eden evrensel kanunlar\u0131n hen\u00fcz hi\u00e7biri ke\u015ffedilmemi\u015fken de vard\u0131.B\u00fct\u00fcn peygamberler insanlar\u0131 bir olan Allah'a kulluk etmeye, il\u00e2hi kaynaktan ald\u0131klar\u0131 ve duyurmakla g\u00f6revlendirildikleri bu ger\u00e7e\u011fe \u00e7a\u011f\u0131rm\u0131\u015flard\u0131r. Onlar bu ilkeyi, ayn\u0131 evrensel ana ilkenin, evrenle b\u00fct\u00fcnle\u015fmi\u015f f\u0131trata y\u00f6nelik ilham\u0131n\u0131n do\u011fal mant\u0131\u011f\u0131 gere\u011fi olarak kavram\u0131\u015flard\u0131. Bu ilkeyi insanlara duyurma g\u00f6revini \u00fcstlenmeleri de onun ger\u00e7ek oldu\u011funa, kendilerine tek olan Allah taraf\u0131ndan iletildi\u011fine ili\u015fkin mutlak imanlar\u0131n\u0131n sonucu idi. Onlar, f\u0131tratlar\u0131nda yer eden g\u00fc\u00e7l\u00fc, ku\u015fku g\u00f6t\u00fcrmeyen ve zorlay\u0131c\u0131 ilhama g\u00f6re birden fazla ilah\u0131n olamayaca\u011f\u0131n\u0131 kavr\u0131yorlar, bilin\u00e7alt\u0131nda hissediyorlard\u0131.Peygamberlerin f\u0131tratlar\u0131n\u0131n bilincinde yereden bu \u0131srarl\u0131 zorlama, zaman zaman onlar\u0131n Kur'an-\u0131 Kerim'de nakledilen s\u00f6zlerinde ya da kimi ayetlerde onlar\u0131 tan\u0131tmak i\u00e7in kullan\u0131lan ifadelerde ortaya \u00e7\u0131kar.Biz bu i\u00e7ten gelen bilinci, mesel\u00e2 Hz. Nuh'un (sel\u00e2m \u00fczerine olsun) kavmine y\u00f6nelik s\u00f6zlerini nakleden \u015fu ayetlerde buluyoruz:\"Nuh dedi ki; `Ey kavmim, ya ben Rabbimden gelen a\u00e7\u0131k bir mesaj\u0131n izinde isem, ya O bana kat\u0131ndan bir rahmet ba\u011f\u0131\u015flam\u0131\u015f ve siz de bunun fark\u0131nda de\u011filseniz, siz istemedi\u011finiz halde biz size onu zorla m\u0131 benimsetece\u011fiz?Ey kavmim,ben buna kar\u015f\u0131 sizden bir mal istemiyorum; benim \u00fccretimi verecek olan Allah't\u0131r. \u0130man edenleri yan\u0131mdan kovmam s\u00f6zkonusu de\u011fildir, onlar Rabb'leri ile bulu\u015facaklard\u0131r. Fakat g\u00f6r\u00fcyorum ki, siz cahilce davranan bir topluluksunuzEy kavmim, e\u011fer ben iman edenleri yan\u0131mdan kovarsam Allah'a kar\u015f\u0131 beni kim savunabilir? Bunu hi\u00e7 d\u00fc\u015f\u00fcnm\u00fcyor musunuz?\" (Hud Suresi, 28-30) Ayn\u0131 \u0131srarl\u0131 i\u00e7ten gelen bilinci Hz. Salih'in (sel\u00e2m \u00fczerine olsun) s\u00f6zlerini nakleden ayette de g\u00f6rebiliriz:\"Salih onlara dedi ki; `Ey kavmim, ya ben Rabbimden gelen a\u00e7\u0131k bir mesaj\u0131n izinde isem, ya O bana kat\u0131ndan bir rahmet ba\u011f\u0131\u015flam\u0131\u015f ise, Allah'a kar\u015f\u0131 geldi\u011fim takdirde O'na kar\u015f\u0131 beni kim savunabilir? Sizin bana, y\u0131k\u0131m\u0131m\u0131 art\u0131rmaktan ba\u015fka hi\u00e7bir katk\u0131n\u0131z olamaz.\" (Hud Suresi, 63)Bu \u0131srarl\u0131 zorlanm\u0131\u015fl\u0131k duygusunu Hz. \u0130brahim'in (sel\u00e2m \u00fczerine olsun) hayat\u0131n\u0131 anlatan \u015fu ayetlerde de bulabiliriz:\"Kavmi onunla (\u0130brahim'le) tart\u0131\u015fmaya giri\u015fince onlara dedi ki; `Beni do\u011fru yola iletmi\u015f olan Allah hakk\u0131nda benimle tart\u0131yor musunuz? Ben O'na ortak ko\u015ftu\u011funuz \u015feylerden korkmam, Rabbim ne dilerse o olur. Rabbimin bilgisi her\u015feyi kaplam\u0131\u015ft\u0131r. Acaba ders almaz m\u0131s\u0131n\u0131z?Allah'\u0131n size, il\u00e2h olduklar\u0131na ili\u015fkin hi\u00e7bir delil indirmemi\u015f oldu\u011fu \u015feyleri siz O'na ortak ko\u015fmaktan korkmuyorsunuz da ben sizin O'na ko\u015ftu\u011funuz ortaklardan niye korkay\u0131m? Biliyorsan\u0131z, s\u00f6yleyin bakal\u0131m; s\u0131rf Allah'a inananlar ile O'na ortak ko\u015fan iki gruptan hangisi korkmamakta daha hakl\u0131d\u0131r?\" (En\u00e2m Suresi, 80-81)Bu \u0131srarl\u0131 zorlanm\u0131\u015fl\u0131k duygusunun ayn\u0131s\u0131na Hz. \u015euayb k\u0131ssas\u0131nda da rastl\u0131yoruz:\"Ey kavmim, ya ben Rabbimden gelen a\u00e7\u0131k bir mesaj\u0131n izinde isem, ya O bana kendi kat\u0131ndan g\u00fczel bir nasip ba\u011f\u0131\u015flam\u0131\u015f ise? Size yasaklad\u0131\u011f\u0131m \u015feyi kendim yaparak size ters d\u00fc\u015fmek istemiyorum. Benim istedi\u011fim \u015fey, g\u00fcc\u00fcm\u00fcn yetti\u011fi kadar e\u011frilikleri d\u00fczeltmektir. Ba\u015far\u0131m sadece Allah'a ba\u011fl\u0131d\u0131r. S\u0131rf O'na dayan\u0131r, O'na y\u00f6nelirim.\"\u00b7(Hud Suresi, 88)Ayn\u0131 \u0131srarl\u0131 zorlanm\u0131\u015fl\u0131k bilinci Hz. Yakub'un o\u011fullar\u0131na s\u00f6yledi\u011fi \u015fu s\u00f6zlere de yans\u0131m\u0131\u015ft\u0131r:\"Ben \u00fcz\u00fcnt\u00fcm\u00fc ve tasam\u0131 yaln\u0131z Allah'a a\u00e7ar\u0131m. Allah ile ilgili olarak sizin bilmedi\u011finiz \u015feyler biliyorum.\" (Yusuf Suresi, 86)Gerek bunlarda ve gerekse bunlara benzer nice \u00f6rneklerde peygamberlerin f\u0131tratlar\u0131na y\u00f6nelik bu derin ve \u0131srarl\u0131 mesaj\u0131n izlerini, onlar\u0131n s\u00f6zlerinde ve tan\u0131t\u0131c\u0131 niteliklerinde g\u00f6r\u00fcr\u00fcz. Onlar\u0131n s\u00f6zleri, bu zorlay\u0131c\u0131 mesaj\u0131n vicdanlar\u0131n\u0131n derinliklerinde b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131 etki hakk\u0131nda bize ipucu veriyor.G\u00fcn ge\u00e7tik\u00e7e insano\u011flu nesnel bilgiler alan\u0131nda \u015fu evrendeki birlik ilkesine uzaktan i\u015faret eden bir\u00e7ok bulgular ke\u015ffediyor. Bilim adamlar\u0131 \u015fu u\u00e7suz-bucaks\u0131z evrende yarat\u0131l\u0131\u015f (yap\u0131) ve hareket birli\u011fi oldu\u011funun fark\u0131na varm\u0131\u015flard\u0131r. \u0130nsano\u011flunun bilgi edinme kapasitesinin s\u0131n\u0131rlar\u0131 i\u00e7inde b\u00fct\u00fcn evren yap\u0131s\u0131n\u0131n temel ta\u015f\u0131n\u0131n atom oldu\u011fu ve atomun da asl\u0131nda enerjiden ba\u015fka bir\u015fey olmad\u0131\u011f\u0131 ortaya \u00e7\u0131kt\u0131. B\u00f6ylece, evrende varolan madde ile enerjinin atomun yap\u0131s\u0131nda b\u00fct\u00fcnle\u015fti\u011fi ve uzun y\u00fczy\u0131llar boyunca madde ile enerji aras\u0131nda varoldu\u011fu san\u0131lan ikili\u011fin ger\u00e7ek olmad\u0131\u011f\u0131 ortaya \u00e7\u0131kt\u0131. G\u00f6r\u00fcld\u00fc ki, atomlar y\u0131\u011f\u0131n\u0131ndan olu\u015fmu\u015f olan madde ayn\u0131 zamanda enerjidir, yap\u0131s\u0131ndaki atomlar par\u00e7alan\u0131nca enerji t\u00fcrlerinden birine d\u00f6n\u00fc\u015fmektedir.Yine insan\u0131n bilme kapasitesinin elverdi\u011fi \u00f6l\u00e7\u00fcde ortaya \u00e7\u0131kt\u0131 ki, atom, i\u00e7yap\u0131s\u0131nda s\u00fcrekli hareket halindedir, kalbini olu\u015fturan (merkezinde yeralan) \u00e7ekirdekten ya da \u00e7ekirdeklerin \u00e7evresindeki y\u00f6r\u00fcngelerinde d\u00f6nen elektronlardan meydana gelmi\u015ftir. Bu hareket s\u00fcreklidir ve her atomda ayn\u0131d\u0131r ve her atom, vaktiyle \u00fcnl\u00fc \u0130sl\u00e2m \u015fairi Feriduddin Attar'\u0131n dedi\u011fi gibi, \u00e7evresinde y\u0131ld\u0131zlar\u0131n d\u00f6nd\u00fc\u011f\u00fc bir g\u00fcne\u015ftir; t\u0131pk\u0131 s\u00fcrekli bi\u00e7imde y\u0131ld\u0131zlar\u0131n \u00e7evresinde d\u00f6nd\u00fc\u011f\u00fc \u015fu bizim g\u00fcne\u015fimiz gibi.Evrendeki yap\u0131 ve hareket birli\u011fi insano\u011flunun fark\u0131na vard\u0131\u011f\u0131, bilgi birikimine ekledi\u011fi iki evrensel kanundur. Bu iki kanun kapsaml\u0131 ve b\u00fcy\u00fck birlik ilkesine uzaktan birer i\u015farettir. \u0130nsan bilgisi, ak\u0131l y\u00fcr\u00fctmenin ve deneyin sa\u011flad\u0131\u011f\u0131 imk\u00e2n oran\u0131nda bu ilkeleri ke\u015ffetti. Oysa peygamberlerin kendine has ve Allah vergisi karakteristik yap\u0131s\u0131, g\u00f6z a\u00e7\u0131p kapay\u0131ncaya kadar o geni\u015f kapsaml\u0131 ve b\u00fcy\u00fck birlik kanununu kavray\u0131verdi. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu yap\u0131, o ilkenin mesaj\u0131n\u0131 direkt olarak al\u0131yor, bu mesaj\u0131 alabilen yaln\u0131z odur.Peygamberler bu evrensel birli\u011fe ili\u015fkin belgeleri ve kan\u0131tlar\u0131 bilimsel deneyler yolu ile toplamad\u0131lar. Fakat onlara m\u00fckemmel ve dolays\u0131z ileti\u015fim kurabilen bir cihaz ba\u011f\u0131\u015fland\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in ayn\u0131 ilkenin mesaj\u0131n\u0131 i\u00e7 ileti\u015fim yolu ile direkt olarak alm\u0131\u015flar ve bu tek tip mesaj\u0131n mutlaka ayn\u0131 kapsaml\u0131 ilkeden gelmi\u015f olmas\u0131 ve ayn\u0131 kaynaktan \u00e7\u0131km\u0131\u015f olmas\u0131n\u0131n ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz oldu\u011funu kavram\u0131\u015flard\u0131r. O \u00f6zel ve karakteristik yap\u0131lara ba\u011f\u0131\u015flanm\u0131\u015f olan bu led\u00fcnn\u00ee (Allah vergisi) cihaz, son derece duyarl\u0131, m\u00fckemmel ve geni\u015f kapasiteli idi. \u00c7\u00fcnk\u00fc s\u00f6zkonusu mesaj birli\u011finin arkas\u0131ndaki kaynak birli\u011fini, \u015fu evrene egemen olan irade ve etkinlik birli\u011fini an\u0131nda fark ederek \u015fu evreni \u00e7ekip \u00e7eviren y\u00fcce Allah'\u0131n \"birli\u011fi\"ni iman olarak belirlemi\u015ftir.\u015eu noktay\u0131 hemen vurgulayal\u0131m ki, modern bilim, evrensel birli\u011fin kan\u0131tlar\u0131ndan birini ya da ikisini kavrad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcyor diye bu s\u00f6zleri s\u00f6yl\u00fcyor de\u011filim. \u00c7\u00fcnk\u00fc bilim, kendi alan\u0131nda baz\u0131 \u015feyleri kimi zaman ispatlar, kimi zaman da reddeder. Onun ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 \"ger\u00e7ekler\"in t\u00fcm\u00fc g\u00f6reli (izafi), g\u00f6receli (nisbi) ve kay\u0131tl\u0131d\u0131r, o hi\u00e7bir zaman tek, niha\u00ee ve mutlak bir ger\u00e7e\u011fe varamaz. \u00dcstelik bilimsel teoriler, de\u011fi\u015fkendir, birbirini yalanlar ve de\u011fi\u015ftirirler.Ben evrenin yap\u0131 ve hareket birli\u011fi hakk\u0131nda anlatt\u0131klar\u0131m\u0131, peygamberlerin alg\u0131s\u0131na yans\u0131yan evrensel birli\u011fe ili\u015fkin mesaj\u0131n do\u011frulu\u011funa katk\u0131da bulunmak amac\u0131 ile anlatm\u0131\u015f de\u011filim. Asla. Benim amac\u0131m ba\u015fka. Ben bu anlatt\u0131klar\u0131mla evrenin mahiyetine ili\u015fkin eksiksiz, geni\u015f kapsaml\u0131 ve do\u011fru d\u00fc\u015f\u00fcnce olu\u015ftururken dayan\u0131lacak alg\u0131 kayna\u011f\u0131n\u0131 belirlemeyi hedefliyorum.Bilimsel ke\u015fifler, b\u00fcy\u00fck evrensel birli\u011fin \u00f6z\u00fcne ili\u015fkin baz\u0131 kan\u0131tlar\u0131n bilgisine yol bulabilir, ula\u015fabilirler. Oysa peygamberlerin alg\u0131lama g\u00fcc\u00fc bu birli\u011fi \u00e7ok daha \u00f6nce geni\u015f, kapsaml\u0131 bir d\u00fczeyde ve direkt bir \u015fekilde somutlu\u011fa kavu\u015fturmu\u015f, onlar\u0131n led\u00fcnni f\u0131trat\u0131 bu ilkeyi m\u00fckemmel, yayg\u0131n ve dolays\u0131z bi\u00e7imde kavram\u0131\u015ft\u0131r. Modern bilimsel nazariyeler, bu ilkeye ili\u015fkin baz\u0131 belgeleri ortaya koymu\u015f olsa da olmasa da peygamberlere bah\u015fedilen led\u00fcnni ilim kesindir, niha\u00ee do\u011frulard\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc bilimsel teoriler, bizzat bilimin ara\u015ft\u0131rma ve g\u00f6zden ge\u00e7irme giri\u015fimlerine a\u00e7\u0131kt\u0131rlar. Onlar i\u015fin ba\u015f\u0131nda de\u011fi\u015fmez \u015feyler de\u011fildirler, sonra da niha\u00ee ve mutlak de\u011fildirler. O halde bunlar peygamberli\u011fin do\u011fru olup olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 belirleyecek kriterler olmaya elveri\u015fli de\u011fildirler. \u00c7\u00fcnk\u00fc \u00f6l\u00e7\u00fclerin, kriterlerin de\u011fi\u015fmez ve mutlak do\u011frular olmalar\u0131 gerekir. Bundan dolay\u0131 peygamberlik kurumu, de\u011fi\u015fmez ve mutlak tek kriterdir.Bu ger\u00e7ekten, son derece \u00f6nemli bir ba\u015fka ger\u00e7ek \u00e7\u0131kar ki, o da \u015fudur:\u0130nsanl\u0131\u011fa geni\u015f kapsaml\u0131 bi\u00e7imde y\u00f6n verebilecek olanlar, ona evrenin yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131 ile, de\u011fi\u015fmez kanunlar\u0131 ile ve s\u00fcrekli ge\u00e7erlili\u011fe sahip ilkeler sistemiyle uyumlu olarak y\u00f6n verebilecek olan, sadece varl\u0131k aleminin ilkeler sistemi ile direkt bi\u00e7imde b\u00fct\u00fcnle\u015fmi\u015f olan bu \u00f6zel karakteristik yap\u0131lard\u0131r. Dolays\u0131z bi\u00e7imde Allah'tan vahiy alanlar onlard\u0131r. Bu gerek\u00e7e ile onlar yan\u0131lmazlar, sap\u0131tmazlar, yalan s\u00f6ylemezler, ger\u00e7e\u011fi saklamazlar, zaman ve mekan fakt\u00f6rleri kendileri ile ger\u00e7ek aras\u0131nda perde ve engel olu\u015fturmaz. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu ger\u00e7e\u011fi zamandan ve mek\u00e2ndan m\u00fcnezzeh olan y\u00fcce Allah'tan al\u0131rlar.Y\u00fcce irade, zaman aral\u0131klar\u0131 i\u00e7inde peygamber g\u00f6ndermeyi diledi. Ama\u00e7, insanl\u0131\u011fa mutlak ger\u00e7e\u011fi iletmektir. O mutlak ger\u00e7ek ki, insanlar ak\u0131l y\u00fcr\u00fctme ve deney yolu ile bunun bir k\u0131sm\u0131n\u0131 ancak y\u00fczlerce as\u0131r sonra kavrayabilmi\u015fler ve gelecekteki \u00e7a\u011flar boyunca bu ara\u00e7larla bu ger\u00e7e\u011fin t\u00fcm\u00fcn\u00fc hi\u00e7bir zaman kavrayamayacaklard\u0131r. \u0130nsanlar hesab\u0131na bu ili\u015fkinin de\u011feri, att\u0131klar\u0131 ad\u0131mlar\u0131 evren ile paralel hale getirmek, evrenin hareketi ile kendi hareketleri aras\u0131nda y\u00f6n birli\u011fi sa\u011flamak, evrenin yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131 ile kendi f\u0131tr\u00ee yap\u0131lar\u0131 aras\u0131nda uyum temin etmektir.\u0130\u015fte bundan dolay\u0131 insan\u0131n gerek t\u00fcm varl\u0131klar alemine gerekse kendi \u00f6z varl\u0131\u011f\u0131na gerek t\u00fcm varl\u0131k aleminin ve gerekse \u00f6z varl\u0131\u011f\u0131n\u0131n amac\u0131na ili\u015fkin eksiksiz, do\u011fru ve geni\u015f kapsaml\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnce sistemini alabilece\u011fi tek kaynak vard\u0131r. Evrenin karar\u0131, hareketi ve do\u011frultusu ile uyumlu, insanlar\u0131 topyek\u00fcn varl\u0131klar\u0131 ile \"bar\u0131\u015f\"a kavu\u015fturabilecek tek do\u011fru ve dengeli hayat sistemi, ancak bu d\u00fc\u015f\u00fcnce sisteminden kaynaklanabilir. Bu hayat sistemi \u00efnsan ile evren aras\u0131nda, insanla evrenin yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131n\u0131n do\u011fal uzant\u0131s\u0131 olan kendi \u00f6z f\u0131trat\u0131 aras\u0131nda; d\u00fcnyada insan soyu i\u00e7in imkanlar\u0131 haz\u0131rlanm\u0131\u015f \u00e7al\u0131\u015fma, giri\u015fim, b\u00fcy\u00fcme, geli\u015fme ve ilerleme alanlar\u0131nda insanlar\u0131n kendileri aras\u0131nda \"bar\u0131\u015f\" sa\u011flar.Tek kaynak, yani peygamber kayna\u011f\u0131. Bunun d\u0131\u015f\u0131ndaki kaynaklar sap\u0131k ve bat\u0131ld\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu di\u011fer kaynaklar, s\u00f6z\u00fcn\u00fc etti\u011fimiz b\u00fct\u00fcnle\u015fmi\u015f tek kaynakla ileti\u015fim halinde de\u011fildirler, ondan mesaj almamaktad\u0131rlar.\u0130nsana sunulan di\u011fer bilgi edinme ara\u00e7lar\u0131, evrenin baz\u0131 g\u00f6r\u00fcnt\u00fclerini, baz\u0131 kanunlar\u0131n\u0131, baz\u0131 g\u00fc\u00e7lerini yery\u00fcz\u00fcndeki halifelik g\u00f6revinin \u00fcstesinden gelmesine, hayat\u0131 geli\u015ftirip evrimle\u015ftirmesine yetecek derecede s\u0131n\u0131rl\u0131 olarak ke\u015ffedebilmesi i\u00e7in kendisine k\u0131s\u0131tl\u0131 olarak verilmi\u015ftir. \u0130nsan bu alanda ger\u00e7ekten ileri ad\u0131mlar atabilir. Fakat bu ad\u0131mlar ne kadar ileri olurlarsa olsunlar, insan\u0131 hi\u00e7bir zaman mutlak ger\u00e7e\u011fin d\u00fczeyine ula\u015ft\u0131ramazlar. O mutlak ger\u00e7ek ki, insan\u0131n, hayat\u0131n\u0131 s\u0131rf ge\u00e7ici ve de\u011fi\u015fken durumlar ve \u015fartlar uyar\u0131nca de\u011fil, varl\u0131k aleminin dayand\u0131\u011f\u0131 de\u011fi\u015fmez ve s\u00fcrekli evrensel kanunlar ve topyek\u00fcn insan varolu\u015funun b\u00fcy\u00fck amac\u0131 uyar\u0131nca d\u00fczenlemek i\u00e7in ona muhta\u00e7t\u0131r. Bu b\u00fcy\u00fck amac\u0131 zaman ve mekan \u015fartlar\u0131ndan m\u00fcnezzeh olan y\u00fcce Allah g\u00f6r\u00fcr, ama zaman ve mek\u00e2n \u015fartlar\u0131 ile ba\u011f\u0131ml\u0131 ve s\u0131n\u0131rl\u0131 olan insan bunu g\u00f6remez.Ancak bir yolu ba\u015ftan sona kadar kavram\u0131\u015f olan bir merci bu yolun t\u00fcm\u00fcne ili\u015fkin bir yolculuk pl\u00e2n\u0131 yapabilir. Oysa insan\u0131n \u00f6n\u00fcnde bu yolun b\u00fct\u00fcn\u00fcn\u00fc g\u00f6rmesini engelleyen perde var. Hatta bir saniye sonras\u0131n\u0131 bile g\u00f6rmesi engellenmi\u015ftir. \u0130nsan\u0131n \u00f6n\u00fcnde ve i\u00e7inde ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 an\u0131n \u00f6n\u00fcnde, arkas\u0131n\u0131 g\u00f6rmesine imkan tan\u0131mayan yere kadar uzanan bir perde gerilmi\u015ftir. Buna g\u00f6re insan, kendisi i\u00e7in me\u00e7hul olan bir yolu a\u015fmak \u00fczere nas\u0131l pl\u00e2n yapabilir?Ya \u00e7arp\u0131kl\u0131k, sap\u0131kl\u0131k ve ba\u015f\u0131bo\u015fluk ya da evrenin yarat\u0131c\u0131s\u0131ndan al\u0131nm\u0131\u015f ya\u015fama sistemine, peygamberliklerin ve peygamberlerin sistemine, varl\u0131klar alemi ve bu alemin yarat\u0131c\u0131 ile ili\u015fki halinde olan f\u0131trat\u0131n sistemine d\u00f6n\u00fc\u015f...Ardarda gelen peygamberler insanl\u0131\u011f\u0131n elinden tutup onu hidayete ula\u015ft\u0131ran ayd\u0131nl\u0131k yolda ileriye do\u011fru y\u00fcr\u00fct\u00fcyor. Oysa insanl\u0131k bu yol boyunca ikide bir kervandan ayr\u0131l\u0131yor, rotadan sap\u0131yor, k\u0131lavuzun yol g\u00f6sterici \u00e7a\u011fr\u0131s\u0131n\u0131 umursam\u0131yor, yeni bir k\u0131lavuzun geli\u015fine kadar sap\u0131tm\u0131\u015fl\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00fcrd\u00fcr\u00fcyor. Her defas\u0131nda biricik ger\u00e7ek, yenilenen tecr\u00fcbeleri ile uyumlu bir \u015fekilde daha olgunla\u015fm\u0131\u015f olarak zihninde belirginle\u015fiyor.B\u00f6ylece son peygamberlik d\u00f6nemine s\u0131ra gelince insan akl\u0131 olgunluk \u00e7a\u011f\u0131na eriyor. Bu gerek\u00e7e ile son peygamber, insan akl\u0131na genel ge\u00e7erli (k\u00fclli) ger\u00e7eklerin t\u00fcm\u00fc ile sesleniyor. \u0130nsanlar\u0131n bu niha\u00ee ve geni\u015f hatlar\u0131n, \u00e7izgilerin k\u0131lavuzlu\u011funda s\u00fcrekli ad\u0131mlarla ilerlemesini istiyor. B\u00fcy\u00fck ger\u00e7e\u011fin \u00e7izgileri art\u0131k yeni bir peygamberin gelmesini gerektirmeyecek derecede belirginle\u015fmi\u015ftir. Sadece y\u00fczy\u0131llar boyunca ortaya \u00e7\u0131kacak yenileyici yorumcular yeterlidir.Bundan sonra insanl\u0131k ya her zaman gerek kendisine gerekse ilerici ve yenileyici at\u0131l\u0131mlar\u0131na yetecek geni\u015flikte olan bu \u015feridin i\u00e7inde kalarak ilerleyecek ve bu yoldan, ba\u015fka hi\u00e7bir yolla ula\u015famayaca\u011f\u0131 mutlak ger\u00e7e\u011fe erecek ya da yolunun i\u015faretlerinden uzak d\u00fc\u015ferek belirsizlik \u00e7\u00f6l\u00fcnde \u015fa\u015fk\u0131n, sap\u0131tm\u0131\u015f ve ba\u015f\u0131bo\u015f bir bi\u00e7imde taban tepecektir!"}