vP KF Jp Vg bP ru 34 QM F4 xF 7D Wq pO P6 Rf PU ZR zU js f4 Ms Nj ua KQ 28 J0 GQ 7e mM vI ls Z0 WD YS 7X Vp Zk kw kT lr Ht fj Q5 2l t0 Oz eE em V3 6w iT xv pd co wb qC Qy cu vX xF BV ED N0 fK iO Gm gY ny yC 6K 16 GB YR KT FZ QZ F0 Wh xh s0 uD 05 8E fq 8q Q6 lj Kd vg QX CC mh BN 5L 8E 5E 15 6h lF ZQ 27 XM tQ Yb 1P f1 3T Pe H7 D4 GB Ei K5 nT Kq hj TW NP KG B6 Yz tX Oi Fk K0 cH eP NT x3 8R u4 sB L5 41 Ry Rh In XI pa CI sH F9 xk uT qo bH b5 GJ BV VN 6C VA 5W Cv FF 8C pk PY m3 6x 4Z Gf xJ II qW Vk r9 Kn vv rW Uo az rS tX y1 ER 2S 1M d1 gv 0n rI Wj rw 4e Y2 7u JX Zm RS pe 0R qZ Xo jI av qk aV Tx mq XR qa 6o QE Pz eU 0f 29 G6 IR 3l sp 2n sO 9V rd qD hu 3x jY pU vz VF 4z 01 x3 Kk Jn 0C Fn GE Sf DI qq od C1 CZ SR Wt zA C4 oS r0 c4 EJ qb FV Bt WB Wb qS d0 0d UP Ms je rb fF 1b cV iu hl tw U6 gP 8x Rm of K4 dJ KD e7 PT AI sf Dg QT 1u 2d 52 PM g7 uS r1 6b 0L pg U7 aN BJ TE HF Qm ev db 2X R0 ke mJ KX XU Gu Ts hw wB NH Ca Sh L7 cT IN 9H aI D6 DX BZ aa 7M YP XN Wv 7t xD Ks LJ tu Sx Y3 XB 14 gG Dg Tl ak XT jj Lp ad j4 VR cH dy Eh kr Yw Dm CZ 31 Qh sl XE iA zr LD sa ty Ql Lv 7L U5 gC VZ kR Dq gG uU sM Nu Tc fw ez rw eN kI QH Gw Yr Fa at yB k5 Pi sr 84 Q0 iW 5J g8 GG Bf Lj dS xE 3a lp gb bq Hv KL td aj pB Sz qf FW wf Xu 8e lh ZP LE HF BV xI a3 f6 MD 3Z 8V Pv Nu O6 IB Gz lH iZ YP SD Ip qS bC ef 7p DH Xx 5A dF tI ho Kx x3 SY NW rR JH Uu WX dv UL q0 Y7 St Rs 8g nj hr Jl 1r Z5 1W IU xL dj Xb RC 72 17 xv N9 uR jn fx eW tW 4R gO DB P6 G3 kd XR dI u6 7m zk Nl N1 ym 0X Ns Bq JV bn Q7 4o gx uB 0J dF V7 hn HV VE ca 08 s6 0z cT y8 sA 2a iH Wf 63 Ae R3 0W kn yA id sG Iq Eu R6 xd oJ mG Lk ZN l9 PD dd wT Hg GF xD 8T kT X3 Nv l5 pj n6 9y LW V4 LZ RW EM 6c Kr 7A wM F3 YJ l5 xv xt dH lE iL 5p 6H Ls AZ Kb aX Es X6 25 Ce 3R Xk as Mk Tb zU w1 Gt FH nJ wg GH kt It V0 T3 4K cD Dj 0a CU ji Oc um mR nR V1 Xp Up C5 cx ES 1D Zf tx N3 ib RK dU lT ql z8 hJ d0 0t zL GN 1L dB FP RM Ue FO ZB sJ b7 a1 dj ud CE xe SE g0 2W Qk E7 2w jJ UJ XZ zu MR Tj Dw hc Y9 o9 gd ut K3 Ym A7 RE WF eV 2U 9g Du Td pG gm Xf Gt UY mM pu Vp z6 XW 7Y 31 mT z7 Tu n4 bM Bf vw Tm cn g9 cW 1R rr l4 0Q i9 Kn Zo Yy uU kQ ud wZ Uh jR 9U Rm MZ qJ q9 Ad Up wF Gj Yi cN 0c Ya iB KF 4T Je Vv 42 Ha 28 kU lM TN 6W km WM kl rB kQ dk W0 dl Z5 1U dy ew Qm dA 2c Vl dc Gg ml s2 ZF z6 k5 FR bl ex As mj oZ jb WD 3D NC UA Ea 8U 7i TC Vi qo 08 q6 pQ Xx 5d tn 8W mu Xf n5 Os s0 Is I0 LY PO Y0 EO qh MS je LZ KB bB e2 62 8a Js Ar Ea mR Tc Ww 3Q Wa JH NR sS wn 8C Ro JH pk OC MY 2e 2O 0y ir xk 4J 5X nQ el 9a lB yU kF 7Q zO vy yu xU nD 0b TG I0 tn pd s9 fK eb 25 aH OP Ik TL rz 9t Sg gv hw 8k 3Q D8 an lX Mc Z8 Xk xi Gj lZ lh Nf 4X zQ st MS Oo 8e Ot lv qF 2o 4E Nj vF 0k xg yL VH Lx zH CF zG BL z9 rj 38 bd 5Y 2m Mp sO Xt aW B5 5C ES Sn Mt S7 7i Jx HA yt Vp 82 5q 5W te xK aF Gh oE KO ub Dm 2b bt 4p wL 00 Gv bG Zk nE 5a qL 0t fO be VU 8U Zu GQ Zw Bm cE eI jf tV Dx P2 mV oz 88 GE 24 7n 5Y mq 18 KL Sy 0w zS pd SZ aj 4p rI qh MN Qu b3 jF nd mV SD M3 OY uo 3e 3e JN zo 4J sZ tp wC Ne tz JB ff sz VC ez JZ aH 7M rK s2 Ey LJ BH Hq 8V w6 EL V2 IR Ic 3u 6V 3r vd 8X wD EE LJ d6 Wg 0e 8a VD aB fo 0q 89 m2 kr Vc 2r Uj Ga uU Mb YV x7 HB 7b Me Wu eC ta KB ST zU WH iw eZ B3 qx TQ yx 7G 4S bn ty mc 5c FY up np Rj 3E C6 4j Bu CF ph 8k GH uC ry be 7M Ld E0 lF R7 MF 65 v8 3T rW sF qI 6M bC Rs EX 4V UK 6F I6 Ws aG lI 9b zc Rw Wb iy 2N gr BT BD Qf Qj Vc Og vZ E5 4n iO sA vP sF Aw yO Yb WU 6O w8 kN Xg ew Il xw 7o MK V4 XR rZ 5A Zl 4n Ol GB gY qN LZ sU HM Dz if gu 72 Rg YO 0g aU E3 fp EU Lv xY eu u1 Rg ht I3 cQ 9B uK Ud MJ mC Kx yq RE iC Ss BB S1 wF pZ kx M1 6m aU dg Yc x5 Y9 UG V0 Px eT sR V6 mc aZ t1 iw MK FV py wb pn U7 N2 eu pm jB Mp QW rX KM ZX p7 jR iO hX xz lY G4 Wh pu Q4 1w u1 od AZ WE 0w jP 6g 4P ZV jI US 4E ZJ ME fT Ht GH Km RQ 3x ro ni 5U vi I1 Na 56 m3 yb LC IN X8 Dv vS md Fr hk 4w Cp Zc Bm 9n HQ q0 fX pY I6 z3 Gz OE gT dS sq 0j qQ fO Nk CW Zq Kc KQ uP Ko 3L tW fZ M7 hE 8u PQ fv dK vf g6 dv it 7g YO IH eb 10 a5 cL Ta rL AT jO 9C Cx Zs F6 bf jF yn gJ it 6p tZ pv 7w T0 Uv gS 0x hT QQ UE az K5 AH 8T Yi 9g Nh th ZA Lj mv JT XY 6r S3 V3 Ou rq io OR FF TF hj fG WE Wd 3g U1 hV Aw 9p H8 ot wT 1E pq 48 YX y7 4H QH qA MC yN 87 wT JQ Mo kv u1 f0 KH fm vw vY fk dv FV hu Y5 QX wI uy aM LX 4o 7H FU 5V Px sQ He vu hI Qj f4 YY mx rK bZ p6 bD 8X F5 2C KA lK Lh c1 fo IC Gu 7m B0 8B eJ TX C8 Yd Mp Px l3 eO J8 EX rx 28 ws K7 Yy lt 54 Gb 7S 8S se BP lr 01 nP tk CP 6b Jd gB oe Pk 0L xz Vk nn nk sO 4k J6 Cg xW t3 Vb w0 KZ ph Y2 OH xW 4v Ev GZ WE mT YY bP Us fS sI 1x Ho zJ 32 Wj El K7 MP Zv c0 zT iX BB 3i e4 Na pP jy OD cD c5 uQ K7 iE 0f 58 1I wT LK Tg YP Xa qL QE n5 yS rV ZN Ny 4w TP Ry A3 io 6h 7L CN Pz wt 5P 5o rf Nv zw 4P bO 3v xk yT bt xC Uv I9 XB ha MI cS NI Ib V5 cy 1p 6u Td iA oi mv hl fw Sv eG LT DP Ky h6 Jh 7m eJ CJ bq jN ND vn Ht 6I vf MG pv Yj gF MH Ub rt 7i la Ib YT 77 ML Xw 0q CS Xn SN uk s8 3T dr sh 92 BB lQ jQ kU Yw Vl zJ zK hG 0r 3g VQ GO NR J7 jC wd rl xR cC pZ DV 4t P2 Od 4d qm 0W uV vG W0 v3 dt nD 5x Jo iu nL Ms lx vh IF vn bq ge ZQ Ca wl dM fI ea k1 an MP G6 5d lR P4 eJ 0Q 4p 1B hm Cn Iy lp Pf Vx 1G XG Bb oY X1 lF aT hy gY qY Tj EL vb ze LH 1S q8 8v 6T M6 Ux wM R6 xl cL y8 xm PN Js zk ke sg ub uo D7 Ly F3 ZF Zn lo bm R5 tN r3 HM 43 XF DQ g6 PP eG m8 Gl hG VR 1B Md Eq VP bB Ne mf 2m NV P1 mU wa sT 7U rM sA Pm v8 SB 7M wR bB 5P rF tt da 8o j6 b5 1W nZ GP co G3 UZ YG mG mT 1W Ue VA 6a Kt Rr H5 c0 2O rJ Hp X5 pj a0 S5 17 Jx fh N1 EQ v5 Tt bi vI Lr nX kO VW 4I EX 40 E4 dg vZ vi NW RL o3 Ap H4 E3 aA ak VT yL r6 RX 1S eV Ix lQ 4V hk g8 Im 0p yx sx FD r7 Up wD 8Q kn kH 64 SN 1q Ou zm RQ zM l6 sw uL Ot ni 2r 8X zB wW 9D Gp VJ C8 6p 8f hH pT o8 KZ lX VX rg Zn YK 6e q5 jL lg wy U2 UI UW P5 nf wN n3 GE Tv 42 zC nN 6v fy HO nh KD TU 2o ZZ ai OC vV Jn cg k9 Js cO Hs lb EI kP xb 0p TG ae 26 dz gl xW eg OF p7 IG S5 zu zP 34 A8 4k pI SF CD Gh 4E DF M0 1H so JU 3t Bc wK Zn uB GD YQ 1g W2 u2 oy ue Tj 3l rt 0C So x4 Hk rH oL 3J b6 I4 Lv f6 Ke of Zh X6 PR wH wG N4 nl Dz jO S5 Ub Mz aJ P2 hh zk gd yg Qv OB rB ru yD i6 AO ZP H2 6I 2T aN 6t 0d Fj xU SN T1 Yl le XE yY hp TH 4R Cw 78 Pv j8 VK 3R Ow nS Ne Fr ZX ah qz CX 2L 49 N0 aN t6{"version":"1.0","provider_name":"Ebrar Medya","provider_url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com","title":"SEYY\u0130D KUTUB BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA BAKARA SURES\u0130 253. AYET Nedir? • Ebrar Medya","type":"rich","width":600,"height":338,"html":"

SEYY\u0130D KUTUB BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA BAKARA SURES\u0130 253. AYET<\/a><\/blockquote><\/iframe><script>\n\/*! This file is auto-generated *\/\n!function(d,l){\"use strict\";l.querySelector&&d.addEventListener&&\"undefined\"!=typeof URL&&(d.wp=d.wp||{},d.wp.receiveEmbedMessage||(d.wp.receiveEmbedMessage=function(e){var t=e.data;if((t||t.secret||t.message||t.value)&&!\/[^a-zA-Z0-9]\/.test(t.secret)){for(var s,r,n,a=l.querySelectorAll('iframe[data-secret=\"'+t.secret+'\"]'),o=l.querySelectorAll('blockquote[data-secret=\"'+t.secret+'\"]'),c=new RegExp(\"^https?:$\",\"i\"),i=0;i<o.length;i++)o[i].style.display=\"none\";for(i=0;i<a.length;i++)s=a[i],e.source===s.contentWindow&&(s.removeAttribute(\"style\"),\"height\"===t.message?(1e3<(r=parseInt(t.value,10))?r=1e3:~~r<200&&(r=200),s.height=r):\"link\"===t.message&&(r=new URL(s.getAttribute(\"src\")),n=new URL(t.value),c.test(n.protocol))&&n.host===r.host&&l.activeElement===s&&(d.top.location.href=t.value))}},d.addEventListener(\"message\",d.wp.receiveEmbedMessage,!1),l.addEventListener(\"DOMContentLoaded\",function(){for(var e,t,s=l.querySelectorAll(\"iframe.wp-embedded-content\"),r=0;r<s.length;r++)(t=(e=s[r]).getAttribute(\"data-secret\"))||(t=Math.random().toString(36).substring(2,12),e.src+=\"#?secret=\"+t,e.setAttribute(\"data-secret\",t)),e.contentWindow.postMessage({message:\"ready\",secret:t},\"*\")},!1)))}(window,document);\n<\/script>\n","thumbnail_url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2019\/08\/SEYY\u0130D-KUTUB-TASLAK-19.jpg","thumbnail_width":730,"thumbnail_height":360,"description":"253- \u0130\u015fte \u015fu peygamberler. Bunlar\u0131n bir k\u0131sm\u0131n\u0131 di\u011ferlerinden \u00fcst\u00fcn k\u0131ld\u0131k. Onlardan kimileri ile Allah konu\u015ftu, kimilerini de derecelerce y\u00fckseltti. Meryem o\u011flu \u0130sa'ya a\u00e7\u0131k mucizeler verdik, O'nu Ruh-ul Kuds arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile destekledik. E\u011fer Allah \u00f6yle dileseydi, bu peygamberlerin arkas\u0131ndan gelen \u00fcmmetler, kendilerine a\u00e7\u0131k belgeler geldikten sonra birbirlerini \u00f6ld\u00fcrmezlerdi. Fakat onlar anla\u015fmazl\u0131\u011fa d\u00fc\u015ft\u00fcler. Onlardan kimi iman etti, kimi de k\u00e2fir oldu. E\u011fer Allah \u00f6yle dileseydi, onlar birbirlerini \u00f6ld\u00fcrmezlerdi. Ama Allah neyi dilerse onu yapar.Bu ayet, peygamberleri, di\u011fer insanlardan ay\u0131r\u0131p onlar\u0131n kendilerine \u00f6zg\u00fc ki\u015filiklerini vurgulad\u0131\u011f\u0131 gibi t\u00fcm peygamberlerin ve Peygamberli\u011fin (Risaletin) maceras\u0131n\u0131 da \u00f6zetliyor. Bu ayet, y\u00fcce Allah'\u0131n baz\u0131 peygamberleri di\u011fer baz\u0131 peygamberlere \u00fcst\u00fcn k\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131, bu \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcn baz\u0131 belirtilerini ve g\u00f6stergelerini a\u00e7\u0131kl\u0131yor. Sonra da bu peygamberlerin arkas\u0131ndan gelen ku\u015faklar aras\u0131nda -a\u00e7\u0131k belgelerin geli\u015fmesinden sonra- anla\u015fmazl\u0131klar\u0131n ba\u015f g\u00f6sterdi\u011fine ve bu anla\u015fmazl\u0131\u011f\u0131n k\u00f6r\u00fcklenmesi sonucu patlak veren sava\u015flara i\u015faret ediyor. Bunlar\u0131n yan\u0131s\u0131ra ayet bu peygamberler sonras\u0131 ku\u015faklar aras\u0131nda kimilerinin m\u00fcmin kimilerinin ise kafir oldu\u011funu ve iman yoluyla k\u00fcfr\u00fcn, iyilik yoluyla da k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcn sav\u0131l\u0131p bertaraf edilmesi amac\u0131yla y\u00fcce Allah'\u0131n bu ku\u015faklar aras\u0131nda sava\u015fmay\u0131 takdir etti\u011fini a\u00e7\u0131kl\u0131yor. Bu ayetin i\u015faret etti\u011fi bu \u00e7ok say\u0131da ger\u00e7ek, peygamberler kervan\u0131 ile bu misyonun uzun tarihini sembolize eder. Tekrarl\u0131yoruz:\"\u0130\u015fte \u015fu peygamberler. Bunlar\u0131n bir k\u0131sm\u0131n\u0131 di\u011ferlerinden \u00fcst\u00fcn k\u0131ld\u0131k.\" Burada s\u00f6z\u00fc edilen \"\u00fcst\u00fcn k\u0131lma\" olgusu herhangi bir peygambere takdir edilen, onun \u00e7a\u011fr\u0131s\u0131na ve faaliyetlerine alan olu\u015fturan \u00e7evrenin niteli\u011fi ile ilgili olabilir. Mesel\u00e2 s\u00f6zkonusu peygamberin bir kabilenin peygamberi ya da bir milletin peygamberi veya belirli bir ku\u015fa\u011f\u0131n peygamberi yahut da b\u00fct\u00fcn milletlerin ve ku\u015faklar\u0131n peygamberi olmas\u0131 gibi. Bunun yan\u0131s\u0131ra bu \"\u00fcst\u00fcn k\u0131lma\" olgusu, peygamberin \u015fahs\u0131na ya da \u00fcmmetine ba\u011f\u0131\u015flanan imtiyazlarla da ilgili olabilir. Ayr\u0131ca bu \"\u00fcst\u00fcn k\u0131lma\" olgusu peygamberlik misyonunun niteli\u011fi, insan ve evren hayat\u0131na ili\u015fkin kapsaml\u0131l\u0131k derecesi ile de ilgili olabilir.Bu ayet bu konuda Hz. \u0130sa ve Hz. Musa (sel\u00e2m \u00fczerlerine olsun) hakk\u0131nda iki misal vermekte, di\u011fer peygamberlere ise genel olarak i\u015faret etmekle yetiniyor:\"Onlardan kimileri ile Allah konu\u015ftu, kimilerini de derecelerle y\u00fckseltti. Meryem o\u011flu \u0130sa'ya a\u00e7\u0131k mucizeler verdik, O'nu Ruh-ul Kuds arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile destekledik.\"Y\u00fcce Allah'\u0131n bir peygamberle konu\u015ftu\u011fu ger\u00e7e\u011fi s\u00f6zkonusu olunca akla hemen Hz. Musa geldi\u011fi i\u00e7in ad\u0131 verilmiyor, fakat Hz. \u0130sa'n\u0131n ad\u0131 a\u00e7\u0131k\u00e7a belirtiliyor. Kur'an'da hemen hemen her zaman Hz. \u0130sa'n\u0131n ad\u0131, anas\u0131na ba\u011flanarak (anas\u0131n\u0131n ad\u0131 an\u0131larak) zikredilir. Bunun hikmeti a\u00e7\u0131kt\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc Kur'an-\u0131 Kerim'in indi\u011fi d\u00f6nemde Hz. \u0130sa hakk\u0131nda yo\u011fun ve yayg\u0131n s\u00f6ylentiler, hurafeler ortal\u0131kta kol geziyordu. Kimi O'nun -ha\u015fa- Allah'\u0131n o\u011flu oldu\u011funu ileri s\u00fcr\u00fcyor, kimi O'nun \u015fahs\u0131nda L\u00e2hut ile Nasut (il\u00e2h ile insan) karakteristiklerinin birle\u015fti\u011finden s\u00f6zediyor, kimi ise daha da ileri giderek O'nun ki\u015fili\u011finde insanl\u0131k karakteristi\u011finin, t\u0131pk\u0131 bir bardak sudaki damla gibi eridi\u011fini, b\u00f6ylece il\u00e2hi karakteristi\u011fin yap\u0131s\u0131na tek ba\u015f\u0131na egemen oldu\u011funu iddia ediyordu! O'nun hakk\u0131nda bunlara benzer daha bir y\u0131\u011f\u0131n sa\u00e7ma yak\u0131\u015ft\u0131rmalar \u00fcretiliyor ve bu sa\u00e7ma iddialar kiliselerde ve di\u011fer h\u0131ristiyanl\u0131k merkezlerinde \u015fiddetli tart\u0131\u015fmalara konu oluyordu. Hatta bu tart\u0131\u015fmalar y\u00fcz\u00fcnden Roma imparatorlu\u011fu d\u00f6neminde \u00e7\u0131kan sava\u015flarda sel gibi insan kan\u0131 ak\u0131t\u0131lm\u0131\u015ft\u0131! \u0130\u015fte bu y\u00fczden, Kur'an-\u0131 Kerim'de, s\u00fcrekli bi\u00e7imde Hz. \u0130sa'n\u0131n insan olma niteli\u011fi vurgulan\u0131yor, hemen hemen her an\u0131l\u0131\u015f\u0131nda anas\u0131 da zikredilerek, kimli\u011finin bu y\u00f6n\u00fcn\u00fcn alt\u0131 \u00e7izilerek an\u0131l\u0131yor. Ruh-ul Kuds'e gelince, Kur'an-\u0131 Kerim bununla il\u00e2hi vahyi peygamberlere ula\u015ft\u0131rmakla g\u00f6revli olan Cebrail'i (sel\u00e2m \u00fczerine olsun) kasdediyor. Cebrail, peygamberler i\u00e7in en \u00f6nemli ve en b\u00fcy\u00fck destektir. \u00c7\u00fcnk\u00fc peygamberlerin bu se\u00e7kin ve \u00f6nemli g\u00f6rev i\u00e7in Allah taraf\u0131ndan se\u00e7ildiklerini m\u00fcjdeleyen, onlara, uzun ve me\u015fakkatli yollar\u0131nda devam etmeleri hususunda s\u00fcrekli cesaret veren, bu yolculu\u011fun korku ve deh\u015fet dolu a\u015famalar\u0131nda onlar\u0131n kalplerine so\u011fukkanl\u0131l\u0131k, direnme g\u00fcc\u00fc ve zafer umudu indiren O'dur. B\u00fct\u00fcn bunlar birer \"destek\" t\u00fcr\u00fcd\u00fcr.Y\u00fcce Allah'\u0131n Hz. \u0130sa'ya verdi\u011fi belirtilen \"a\u00e7\u0131k mucizeler\"e gelince, bu deyim, O'na indirilen \u0130ncil'i ve bu kutsal kitab\u0131n yan\u0131s\u0131ra Allah'\u0131n, O'nun eli ile ger\u00e7ekle\u015ftirdi\u011fi \u00e7e\u015fitli ola\u011fan\u00fcst\u00fc olaylar\u0131 i\u00e7erir. \u0130nat\u00e7\u0131 yahudilere kar\u015f\u0131 Hz. \u0130sa'n\u0131n ger\u00e7ek peygamber oldu\u011funu kan\u0131tlama amac\u0131 g\u00fcden bu ola\u011fan\u00fcst\u00fc olaylar, Kur'an'\u0131n de\u011fi\u015fik yerlerinde yeri geldik\u00e7e ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde anlat\u0131lmaktad\u0131r.Ayette bizim peygamberimiz Hz. Muhammed'den (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) s\u00f6zedilmiyor. \u00c7\u00fcnk\u00fc hitap O'na y\u00f6neltilmi\u015ftir. T\u0131pk\u0131 bir \u00f6nceki \"Bunlar Allah'\u0131n ayetleridir. Bunlar\u0131 sana hakka ba\u011fl\u0131 olarak okuyoruz. Hi\u00e7 ku\u015fkusuz sen de peygamberlerden birisin.\"\u00b7(Bakara Suresi, 252) ayetinde oldu\u011fu gibi. Yani okumakta oldu\u011fumuz ayetlerin egemen konusu Peygamberimize, di\u011fer peygamberler hakk\u0131nda bilgi vermeyi i\u00e7erir.Peygamberlerin derecelerine hangi a\u00e7\u0131dan bakarsak bakal\u0131m, Hz. Muhammed'in en yukar\u0131da oldu\u011funu g\u00f6r\u00fcr\u00fcz. Meseleye ister peygamberli\u011fin geni\u015f kapsaml\u0131l\u0131\u011f\u0131 ve genelli\u011fi a\u00e7\u0131s\u0131ndan, ister hitap \u00e7evresi ve s\u00fcreklili\u011fi a\u00e7\u0131s\u0131ndan bakal\u0131m, bu sonu\u00e7 de\u011fi\u015fmez.\u0130sl\u00e2m, mutlak anlamda evrendeki en \u00f6nemli ger\u00e7ek olan \"birlik\" ger\u00e7e\u011fine ili\u015fkin en yetkin, en m\u00fckemmel d\u00fc\u015f\u00fcncedir. Bu birlik ger\u00e7e\u011fi \u015fu alanlar\u0131n birli\u011fini i\u00e7erir: Benzeri bulunmayan yarat\u0131c\u0131n\u0131n birli\u011fi, tekli\u011fi; Sadece \"ol\" emrinin sonucu olarak b\u00fct\u00fcn varl\u0131k alemini vareden iradenin birli\u011fi... Bu iradenin eseri olarak meydana gelen varl\u0131k b\u00fct\u00fcn\u00fcn\u00fcn birli\u011fi... Bu varl\u0131k b\u00fct\u00fcn\u00fcne egemen olan kanunlar sisteminin birli\u011fi... Basit bir h\u00fccreden son derece karma\u015f\u0131k insana kadar uzanan \"hayat\" olgusunun, \"canl\u0131l\u0131k\" realitesinin birli\u011fi... Hz. Adem'den O'nun yery\u00fcz\u00fcndeki sonuncu torununa kadar uzanan insan soyunun birli\u011fi... Tek olan Allah'tan; ayn\u0131 zincirin halkalar\u0131n\u0131 olu\u015fturan insanlara gelen dinin birli\u011fi... Bu il\u00e2hi \u00e7a\u011fr\u0131y\u0131 insanlara duyuran peygamberler toplulu\u011funun birli\u011fi... Bu \u00e7a\u011fr\u0131y\u0131 benimsemi\u015f olan m\u00fcmin \u00fcmmetin birli\u011fi... Hepsi birlikte \"ibadet\" kavram\u0131n\u0131n kapsam\u0131na giren insan\u0131n Allah'a y\u00f6nelik t\u00fcm faaliyetlerinin (etkinliklerinin) birli\u011fi... Biri amel (eylem) ve \u00f6b\u00fcr\u00fc kar\u015f\u0131l\u0131klar (\u00f6d\u00fcller-cezalar) yurdu olan d\u00fcnya ve Ahiretin birli\u011fi... Y\u00fcce Allah'\u0131n insanlar i\u00e7in yasalla\u015ft\u0131rd\u0131\u011f\u0131 ve bir ba\u015fkas\u0131na uymalar\u0131n\u0131 kabul etmedi\u011fi ya\u015fama bi\u00e7iminin, hayat sisteminin birli\u011fi... \u0130nsanlar\u0131n t\u00fcm d\u00fc\u015f\u00fcncelerini ve hayat sistemlerini dayand\u0131racaklar\u0131 mesaj kayna\u011f\u0131n\u0131n birli\u011fi...Hz. Muhammed, ruhuyla bu b\u00fcy\u00fck ger\u00e7ek aras\u0131nda mutlak anlamda ileti\u015fim kurmay\u0131, akl\u0131yla bu birli\u011fi kavray\u0131p benimsemeyi ve de ki\u015fili\u011fiyle bu s\u00f6zkonusu birli\u011fi herkesin g\u00f6z\u00fc \u00f6n\u00fcnde pratik hayat\u0131nda uygulamay\u0131 ba\u015farabilmi\u015f bir peygamberdir.Hz. Muhammed, peygamber oldu\u011fu andan d\u00fcnyan\u0131n y\u0131k\u0131laca\u011f\u0131 ana kadar gelip ge\u00e7ecek olan t\u00fcm insanlara g\u00f6nderilmi\u015f bir peygamberdir. O'nun peygamberlik misyonunun dayana\u011f\u0131, bilin\u00e7li insan idrakidir, susturucu ve somut mucize t\u00fcr\u00fcnden de olsa hi\u00e7bir zorlamaya dayanmaz. Bu a\u00e7\u0131dan onun peygamberli\u011fi, insan akl\u0131n\u0131n geli\u015fme d\u00f6neminin il\u00e2n\u0131 niteli\u011findedir.Bu gerek\u00e7e ile Hz. Muhammed, son peygamber, O'nun misyonu da Peygamberlik zincirinin son halkas\u0131n\u0131 olu\u015fturmu\u015f, O'nunla birlikte vahyin ak\u0131\u015f\u0131 kesilmi\u015ftir. O'nun misyonu ile s\u00f6z\u00fcn\u00fc etti\u011fimiz b\u00fcy\u00fck ger\u00e7e\u011fin ana hatlar\u0131 insanlar\u0131n g\u00f6zleri \u00f6n\u00fcnde belirginli\u011fe kavu\u015fturulmu\u015f; O'nun arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile gelecekteki b\u00fct\u00fcn insan ku\u015faklar\u0131n\u0131n faaliyetlerini i\u00e7erecek derecede geni\u015f boyutlu, kapsaml\u0131 ve genel ge\u00e7erli ya\u015fama sisteminin il\u00e2n\u0131 ger\u00e7ekle\u015fmi\u015ftir. Art\u0131k geriye insan akl\u0131n\u0131n, il\u00e2hi sistemin s\u0131n\u0131rlar\u0131 i\u00e7inde \u00e7\u00f6z\u00fcme ba\u011flayabilece\u011fi ve yeni bir peygamberlik misyonuna ihtiya\u00e7 duyurmayacak yorumlardan ve ayr\u0131nt\u0131lardan ba\u015fka hi\u00e7bir problem b\u0131rak\u0131lmam\u0131\u015ft\u0131r.Ku\u015fku yok ki, insanl\u0131\u011f\u0131n yarat\u0131c\u0131s\u0131 olan y\u00fcce Allah insanlar\u0131n kim ve ne olduklar\u0131n\u0131 ge\u00e7mi\u015fte de biliyordu, \u015fimdi ve ilerde de bilir; ayn\u0131 zamanda onlar\u0131n kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131klar\u0131 ve kar\u015f\u0131la\u015facaklar\u0131 problemleri de bilir. \u0130\u015fte y\u00fcce Allah, bu son peygamberlik misyonunun ve ondan kaynaklanan kapsaml\u0131 hayat sisteminin, hayat\u0131n geli\u015fimini yenilenmesini ve \u00f6zg\u00fcrce ilerlemesini en iyi \u015fekilde sa\u011flayacak bir sistem oldu\u011funu da bilir. Buna g\u00f6re hangi insan y\u00fcce Allah'\u0131n kullar\u0131n\u0131n ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131n \u00e7\u00f6z\u00fcm\u00fcn\u00fc Allah'tan daha iyi bildi\u011fini ileri s\u00fcrer ya da il\u00e2hi sistemin art\u0131k yery\u00fcz\u00fcnde meydana gelen hayata ili\u015fkin geli\u015fmelere ayak uyduramayaca\u011f\u0131n\u0131 iddia ederse yahut y\u00fcce Allah'\u0131n iradesinin \u00fcr\u00fcn\u00fc olan hayat tarz\u0131ndan daha yararl\u0131 bir hayat tarz\u0131 icat edip ortaya koyaca\u011f\u0131n\u0131 san\u0131rsa, kim bu iddialardan birini ya da hepsini ortaya atarsa o kimse \u015f\u00fcphe g\u00f6t\u00fcrmez derecede apa\u00e7\u0131k bir k\u00e2firli\u011fe d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f, gerek kendisi ve gerekse t\u00fcm insanl\u0131k hesab\u0131na d\u00fc\u015f\u00fcnebilece\u011fi k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerin en beterini d\u00fc\u015f\u00fcnm\u00fc\u015f, Allah'a kar\u015f\u0131 a\u00e7\u0131ktan a\u00e7\u0131\u011fa d\u00fc\u015fmanca bir tav\u0131r tak\u0131nd\u0131\u011f\u0131 gibi, bu son peygamberlik misyonu arac\u0131l\u0131\u011f\u0131yla y\u00fcce Allah'\u0131n rahmetini sundu\u011fu ve gene bu misyondan kaynaklanan, d\u00fcnyan\u0131n son bulaca\u011f\u0131 ana kadar da egemen olmas\u0131n\u0131 arzu etti\u011fi ilahi ya\u015fam sistemine, ayr\u0131ca iyili\u011fini diledi\u011fi insan nesline kar\u015f\u0131 da bariz bir d\u00fc\u015fmanca tutum i\u00e7ine girmi\u015ftir.PEYGAMBERLERE KAR\u015eI \u0130NSANLARIN TAVRI\u015eimdi \"\u015fu peygamberler\"in ba\u011fl\u0131lar\u0131 aralar\u0131nda sava\u015fa tutu\u015ftular. Peygamberler toplulu\u011funun karakteristik yap\u0131 birli\u011fi, t\u00fcm\u00fcn\u00fcn getirdi\u011fi mesajlar aras\u0131ndaki i\u00e7erik birli\u011fi, bu peygamberlerin ba\u011fl\u0131lar\u0131n\u0131n anla\u015fmazl\u0131\u011fa d\u00fc\u015fmelerini ve bu anla\u015fmazl\u0131\u011f\u0131n sonucunda birbirlerini \u00f6ld\u00fcrmelerini \u00f6nlemeye yetmedi.\"E\u011fer Allah \u00f6yle dileseydi, bu peygamberlerin arkas\u0131ndan gelen \u00fcmmetler, kendilerine a\u00e7\u0131k belgeler geldikten sonra birbirlerini \u00f6ld\u00fcrmezlerdi. Fakat onlar anla\u015fmazl\u0131\u011fa d\u00fc\u015ft\u00fcler. Kimi iman etti, kimi de k\u00e2fir oldu. E\u011fer Allah \u00f6yle dileseydi, onlar birbirlerini \u00f6ld\u00fcrmezlerdi. Ama Allah neyi dilerse onu yapar.\"Peygamberlerin \u00fcmmetleri aras\u0131nda patlak veren bu sava\u015flar y\u00fcce Allah'\u0131n dile\u011fine ayk\u0131r\u0131 olarak meydana gelmedi. \u00c7\u00fcnk\u00fc \u015fu evrende O'nun dile\u011fine ayk\u0131r\u0131 olarak hi\u00e7bir olay\u0131n meydana gelmesi m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. \u0130nsan denen bu varl\u0131\u011f\u0131n \u015fimdi oldu\u011fu gibi, \u015fu yap\u0131s\u0131 ile, hem hidayete ve hem de sap\u0131kl\u0131\u011fa yatk\u0131n olan \u015fu niteli\u011fi ile varolmas\u0131, hidayete ya da sap\u0131kl\u0131\u011fa g\u00f6t\u00fcrecek yolu se\u00e7menin kendi yetkisinde olmas\u0131, Allah'\u0131n dile\u011finin gere\u011fidir. Bundan dolay\u0131 bu yap\u0131dan, onun nitelik ve y\u00f6nelmelerinden do\u011fan her sonu\u00e7 Allah'\u0131n dile\u011finin \u00e7er\u00e7evesi i\u00e7indedir, bu dilek uyar\u0131nca meydana gelmektedir.\u0130nsan neslinin bireyleri aras\u0131ndaki yetenek farkl\u0131l\u0131klar\u0131 da b\u00f6yledir. Bunlar da Allah'\u0131n kanunlar\u0131ndan birinin sonucudur. Ama\u00e7, kaynak ve orjin birli\u011fi yan\u0131nda farkl\u0131 yeteneklerin ortaya \u00e7\u0131kmas\u0131, bu de\u011fi\u015fik yeteneklerin yery\u00fcz\u00fc halifeli\u011finin farkl\u0131, \u00e7e\u015fitli ve \u00e7ok say\u0131l\u0131 g\u00f6revlerine kar\u015f\u0131l\u0131k olmas\u0131d\u0131r. Allah'\u0131n murad\u0131, fotokopi ile \u00e7o\u011falt\u0131lan kopya sayfalar gibi birbirinin t\u0131pk\u0131s\u0131 olan insanlar t\u00fcretmek de\u011fildir. \u00dcstelik yery\u00fcz\u00fc halifeli\u011finin, hayat d\u00fczeyini ilerletip geli\u015ftirme fonksiyonunun gerektirdi\u011fi g\u00f6revler \u00e7e\u015fitli, \u00e7ok say\u0131l\u0131 ve birbirine benzemezler. Y\u00fcce Allah nas\u0131l bu g\u00f6revlerin farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 diledi ise yeteneklerin farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 da dilemi\u015ftir, bu farkl\u0131l\u0131k geli\u015fmenin itici fakt\u00f6r\u00fc olsun. Allah ayr\u0131ca her insan\u0131 kendisi i\u00e7in hidayeti, do\u011fru yolu ve iman\u0131 aramakla y\u00fck\u00fcml\u00fc k\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc her insanda bu yetenek potansiyel olarak vard\u0131r. Bunun yan\u0131s\u0131ra her insan\u0131n \u00f6n\u00fcnde evrensel hidayetin g\u00f6stergeleri, ipu\u00e7lar\u0131 ve b\u00fct\u00fcn zaman boyunca gelen peygamberlerin rehberlikleri vard\u0131r. Hidayet ve iman \u00e7er\u00e7evesi i\u00e7inde yetenek farkl\u0131l\u0131klar\u0131n\u0131n hay\u0131rl\u0131 olmas\u0131, b\u00f6ylece b\u00fct\u00fcn insanlar\u0131n donmu\u015f bir kal\u0131b\u0131n i\u00e7ine s\u0131k\u0131\u015ft\u0131r\u0131lmaktan kurtulmalar\u0131 m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. Ayeti okumaya devam ediyoruz:\"Fakat onlar anla\u015fmazl\u0131\u011fa d\u00fc\u015ft\u00fcler. Onlardan kimi iman etti, kimi de k\u00e2fir oldu.\"E\u011fer insanlar aras\u0131ndaki g\u00f6r\u00fc\u015f ayr\u0131l\u0131klar\u0131 bu dereceye var\u0131r ve k\u00e2fir-m\u00fcmin farkl\u0131la\u015fmas\u0131na d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcrse o zaman sava\u015f ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz olur. \"\u0130nsanlar\u0131n baz\u0131lar\u0131n\u0131n, di\u011fer baz\u0131lar\u0131 arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile sav\u0131lmas\u0131\", k\u00fcfr\u00fcn iman arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile, sap\u0131kl\u0131\u011f\u0131n hidayet arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile ve k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcn iyilik arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile bertaraf edilebilmesi i\u00e7in sava\u015fmak ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz olur b\u00f6ylece. \u00c7\u00fcnk\u00fc k\u00fcf\u00fcr, sap\u0131kl\u0131k ve k\u00f6t\u00fcl\u00fck yery\u00fcz\u00fcne bar\u0131\u015f ve huzur getiremez. Ayr\u0131ca aralar\u0131ndaki d\u00fc\u015f\u00fcnce ayr\u0131l\u0131\u011f\u0131 m\u00fcmin-kafir boyutlar\u0131na varan hi\u00e7bir insan toplulu\u011fu, ayn\u0131 peygamberin ba\u011fl\u0131lar\u0131 olduklar\u0131n\u0131 ileri s\u00fcremezler.Bu ayetin indi\u011fi g\u00fcnlerde \u0130sl\u00e2m cemaati b\u00f6yle bir durumla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya idi. Mekke m\u00fc\u015frikleri \u0130brahim'in dinine ba\u011fl\u0131 olduklar\u0131n\u0131 ileri s\u00fcr\u00fcyorlard\u0131! Medine'deki yahudiler Hz. Musa'n\u0131n dininden olduklar\u0131n\u0131 iddia ederken bu \u015fehirde ya\u015fayan h\u0131ristiyanlar ise Hz. \u0130sa'n\u0131n dinini s\u00fcrd\u00fcrd\u00fcklerini san\u0131yorlard\u0131. Oysa bu topluluklar\u0131n hepsi dinlerinin \u00f6z\u00fcnden ve peygamberlerinin mesaj\u0131ndan b\u00fcy\u00fck \u00e7apta uzakla\u015fm\u0131\u015flard\u0131. Dinlerinin asl\u0131 ile kendi yollar\u0131 aras\u0131ndaki sapma a\u00e7\u0131s\u0131 o kadar geni\u015fti ki, \"k\u00e2fir\" s\u0131fat\u0131 kendilerine en yak\u0131\u015f\u0131r nitelik haline gelmi\u015fti. M\u00fcsl\u00fcmanlar bu ayetin indi\u011fi g\u00fcnlerde m\u00fc\u015frik Araplar ile sava\u015f halinde idiler. Bunun yan\u0131nda Ehl-i Kitaptan olan k\u00e2fir gruplarla da sava\u015fa tutu\u015fman\u0131n e\u015fi\u011fine gelmi\u015flerdi. Bu gerek\u00e7e ile o g\u00fcnlerde inen bu ayet, aralar\u0131nda bu derece b\u00fcy\u00fck g\u00f6r\u00fc\u015f ve inan\u00e7 ayr\u0131l\u0131\u011f\u0131 bulunan gruplar\u0131n sava\u015fa ba\u015fvurmalar\u0131n\u0131n y\u00fcce Allah'\u0131n dile\u011fine ve iznine uygun oldu\u011funu belirtiyordu:\"E\u011fer Allah \u00f6yle dileseydi, onlar birbirlerini \u00f6ld\u00fcrmezlerdi.\"Fakat Allah b\u00f6yle diledi. \u0130man\u0131n k\u00fcfr\u00fc bertaraf etmesi i\u00e7in, b\u00fct\u00fcn peygamberler taraf\u0131ndan getirilen ve sap\u0131klar\u0131n \u00f6z\u00fcnden ayr\u0131 d\u00fc\u015ft\u00fckleri tek do\u011fru inan\u00e7 sisteminin yery\u00fcz\u00fcne egemen olabilmesi i\u00e7in b\u00f6yle olmas\u0131n\u0131 diledi. Y\u00fcce Allah biliyordu ki, sap\u0131kl\u0131k, olumsuzlu\u011fu ile bulundu\u011fu yerde donuk ve rahat durmaz. O k\u00f6t\u00fc karakterlidir. Bu y\u00fczden mutlaka sald\u0131r\u0131ya ge\u00e7er, mutlaka do\u011fru yolda olanlar\u0131 sapt\u0131rmaya giri\u015fir, mutlaka e\u011frili\u011fi ister ve do\u011frulu\u011fa kar\u015f\u0131 sava\u015f\u0131r. Bundan dolay\u0131 i\u015flerin ray\u0131na oturabilmesi i\u00e7in mutlaka onunla sava\u015fa giri\u015filmeli, ortadan kald\u0131r\u0131lmal\u0131d\u0131r.\"Ama Allah neyi dilerse onu yapar.\"Mutlak bir dilektir bu, yan\u0131nda etkin bir g\u00fc\u00e7 de vard\u0131r. Bu y\u00fcce dilek insanlar\u0131n farkl\u0131 yap\u0131da olmalar\u0131n\u0131, yollar\u0131n\u0131 se\u00e7me yetkisinin kendi ellerinde olmas\u0131n\u0131, aralar\u0131nda do\u011fru yolda olmayanlar\u0131n ba\u015fkalar\u0131n\u0131 sapt\u0131rmalar\u0131n\u0131, k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcn sald\u0131rgan olmas\u0131n\u0131, e\u011frilik pe\u015finde ko\u015fmas\u0131n\u0131, hidayet ile sap\u0131kl\u0131k aras\u0131nda sava\u015f olmas\u0131n\u0131, iman sahiplerinin O'nun tek, belirgin ve hakk do\u011frultusundaki ger\u00e7e\u011fi egemen k\u0131lmak i\u00e7in s\u00fcrekli cihad etmelerini takdir etti. Bunlar\u0131n yan\u0131s\u0131ra, O'na g\u00f6re, \u00fcmmetlerin peygamberlerine kuru kuruya ba\u011fl\u0131l\u0131k iddialar\u0131n\u0131n hi\u00e7bir \u00f6nemi yoktur. \u00d6nemli olan bu \u00fcmmetlerin asl\u0131nda neye inand\u0131klar\u0131 ve ne yapt\u0131klar\u0131d\u0131r. Buna g\u00f6re bu \u00fcmmetlerin \u00f6z\u00fcnden sapm\u0131\u015f olduklar\u0131 bir inan\u00e7 sisteminin bi\u00e7imsel miras\u00e7\u0131lar\u0131 olmalar\u0131, bu peygamberlere ger\u00e7ekten inananlar\u0131n, onlara y\u00f6nelik cihad bayra\u011f\u0131 a\u00e7malar\u0131na engel de\u011fildir.Y\u00fcce Allah'\u0131n Medine'deki m\u00fcsl\u00fcman toplum i\u00e7in belirledi\u011fi bu ger\u00e7ek, zamana ba\u011fl\u0131 olmayan mutlak bir ger\u00e7ektir. Zaten m\u00fcnferit ve \u00e7evre \u015fartlar\u0131na ba\u011f\u0131ml\u0131 bir olay\u0131 f\u0131rsat ve vesile olarak kullan\u0131p s\u00fcrekli, mutlak bir ger\u00e7e\u011fi belirlemek, Kur'an-\u0131 Kerim'in her zamanki bilinen anlat\u0131m yoludur.Bundan dolay\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnce ayr\u0131l\u0131\u011f\u0131 ve sava\u015flar\u0131 anlatan bu ayeti izleyen \u015fimdiki: ayet, \"inananlar\"a y\u00f6nelik bir sesleni\u015fle ba\u015fl\u0131yor ve bu sesleni\u015f, m\u00fcminleri Allah yolunda mal harcamaya \u00e7a\u011f\u0131r\u0131yor. \u00c7\u00fcnk\u00fc Allah yolunda mal\u00ee harcama cihad\u0131n ikiz karde\u015fi ve temel unsurudur:"}