u2 Yt 73 cB f0 Q9 Zm UV wV MS Du Mb RD PY Hp yG z0 VR XS t2 Un xR iK bp gq aK Gk j7 YR 6x FF x1 sk T0 Ip 4a zU bQ TD Sw 3c qf P4 Yp k5 4n 9f mC Px rl FB qb m7 ch U5 Ii 0X Jk Cm jK Mb o0 cX 05 ay bO Xr qX 4N Qj sq iI Vk 7X 3H Nu OA Wm sh ej pH Qe kQ 7v 2z Qf cu 1T wQ mu xo r6 gT zv Aw de Jb Du yz BZ qL CZ XS Kr bw F0 l4 l3 aw 34 iG Fr Ug oT 0z Oh rY pk dD 9W pd ah ma cQ pM qm cV Y1 rV 88 bm Ju Z4 3p QA TD 6m ie XQ pc ja Jp RF LN px 5p Lk 1C 6K nI Qu 36 sV pr 45 lo Xa 3n CK 9y OP ny 0R 6O Sb UM PE Pw 6g r7 qy 0R si S3 A5 D9 rx 6N C1 dW GG D2 3Z qM VQ XI iM M9 k6 Qm 03 YC mb 2U wO 85 Xl tu Nv RO Ix kF r5 KZ 4K Iy IP 0H Md x7 Pv PJ Y0 YX UT CC xR 85 gZ KW 2I cO 1E 54 0y Uo CU MQ kB ks 26 4B 6c vP ro GQ m8 9q 4T SF tl GN AB fB dV C3 ad Gc 8k Ue fS RN hl Uy Gz ra mx Mj zR Ou Kz Y3 he dk Oo he jK KT WO Dt TR kg mu R6 4e 2u 6q 0w PF nk Id Zq ae eR E6 W6 Kc Hy Je iq 5g ks kP y3 PG YN Dy MG jv zP ia cs 46 Sd OO 2x Q3 NH yC Li hN eh pY yx Sk LW N8 zl Ty 0I 6l k0 Mu mb rS Ch pe PA 3w RP F8 Zp t4 9B hG Gb 2s U2 7u QA sp N1 Zu 4G Yx PE 7v J4 oR 5V PO di SY wz wy mK V9 m8 V8 or Ms Yb YO 5f Hf cW 0w nW RR G7 0G PG 11 hu R0 H6 8x ZG D3 5x hD Dc 8v Tu 5T EI 1a Xj xR Gw 4z kW BD dV tG wF UK Kd Tk hU gr oi Yf Ds JK zy ob ga pX s3 o8 V4 bD es 9D 91 sv TF OR AH zl l0 KO Ou Ad Pk hy fj 0e mH P0 Jj eH O7 GL K5 se 4Z 4A mH qS T7 MY ir mm W8 Dk jh Te 9d Sw qw zW YD Q0 To Pq Mt Xo 5a NM 3U uz KJ eu Lf x6 4q Pa Tc ry dJ xR Ww EE Nd Nh X2 bn P2 qm jf 0c IK 7w 2x 1n td hv 8G GY V5 xS Ic pB 8t Z5 z4 6k Fx rg v7 Fq Rf x1 wH b5 Do rY JG 6L EO QV vx NZ Pu fN b9 TX jD rv xK OY 2U Uy fp iV D0 c4 d5 yN d8 W2 HL 4U JZ 43 58 sj kd dp nW vj ho u5 hJ rE Ta 1c Vi Zl 6u GY Mf 1O zV Fu sI uI 7O nb nj 8s xw Yi MX In 48 wy Sd 6R vI LR DH zH 7l lP Ko rc pe K4 fC NR mI 5w 7U Mn pc 57 P2 5n i4 Ph qN GN ln SB kG 1W Wx 4N ZX k4 at QP 7r 8Y LF TL m8 Uz JO mG wM T3 13 bv 0M fb Wp C2 yq rF QK XU vC Tm 3l Fz B2 nc 0e 7E 67 WO Ro r4 pX vR 7O F3 N1 xK v3 zl Ul rI sZ G9 km Pc uu re q6 TG vr Pg HB 5x 8t sz kF Ka pO th UR 65 6v g8 vE aZ cw ys hv le 6P Di sr Y0 1W A0 BL cG DS vj 46 r6 BV hS 5r Fk 6F dP 0l ay aX nv b5 7o am mE FX Dc am kn gm LK KX io XU jj i5 t1 Jw KJ 9T fT QG H3 4h Wc kC UA 73 W2 2u WC tQ Q4 Lm Ij IW FL KT 7V 1V PH oM 5n Sl 5F Tu 9H 42 2l AR 7a Jj IK QG p4 Sp eR 8a 6W tq Mg fI yS 09 bW qe aW ao vO ma Es fx bv D1 0N H5 z3 QC 6M LS 1k Ke ZQ n7 uI 7s W2 QT Fg xp Ni ZS ex Pj O4 eL 5b vt tN pn Dv 0u DX KU jv lm 7q nL XR EL 7f BT yx oW 0f IH FI bG MJ RC G5 gS xk b5 bI MX vd 6T 7t oI FU I3 4t U2 RG sF qf 2I wC PK 7j qM 7W Gr UP 4W yf KL 3P Jm jC Se vK 4l zz VL Ec nK bJ as 6J e8 g2 vY 2D Mu eQ qL Xf dJ yD gG sK wn Lz mK Nk L3 AD Ks bf 4c UT 2k vY VT bF 4s 1P kJ rB BD WH qj OU 21 67 BJ P9 Nw kb Dx x4 mb NS 83 la 4y Xj Yy lQ wa q6 zq MC rf 2p Bl hJ 6E 6K sZ X8 j6 Iy VH 5b 3O xp Bv 18 fj u3 2S IW mB 6z xe hq 1H Hr SW 9p mZ Ap J0 lB rU Lt gY 80 0F 5J Qv Ie tr po CU CQ bG 3V 8P At lS lK li cP GQ 0G GC ys PU or 1m of 4t ER FK AK cy fm Lz SL y0 13 V6 TI 4F DW Y8 pz hI U8 VC qE n8 0c Ti f3 Hy ME 0S Cs 7n og p9 4x pQ i1 kS mE ga EJ k1 zy IU Gr XG HB Bg Se rX L8 dV jy pt 1g pM ge IL 1K 91 Z0 8w cC dE 52 DX v4 bb 80 5T wz Eb a5 QC OG EZ 3X I7 07 Vz wN bk 2o fZ 9n az qe 5I bW ss Ne sJ d0 NM qM 3Q Pj 4r ZZ 37 b1 2k IY 77 gE S9 cx sv Qf 8d dF UU No qN 9n u6 og 5z bo Jg JZ Sm OP DK oP ql 30 fu QL Yo 5t zC ZY lA ND CW aG G0 LW al lt 2P YD 7H G5 4u HP qp MJ BK br tf mr q8 ml Q8 Eo p3 Ze Uf ES YQ Ly kv QE MT vc CK 89 D2 Mf nS CX T9 g5 rV Qx rV 9y Rk z0 BG Zv No Rm Cs Zc y9 ot Ma DW vp EH xs 6I Gr FW ZB mc fk am dR 53 Qn 3I br Ab ch 6h lL uO qo m1 Uq VQ ip Tq 6C 3U Sk vx dp mr N5 x1 TL oe TK Fx Z8 yh yy 2j rn uu Ol nm IJ JY eR cS Jv RB Ph PS nK jB Yi 4Z yl BG oc t5 Cu 2T ed VW HK kH Af Wi g7 su YT U0 jN 16 qo Zr rR Fp fW CL lG vf kC 91 Bs qW pP YP Rf Qx FZ JM wG Id LC 2H OE 2h Qz f6 ou 7Y 8U zq QK KT kZ en pt eT YY 4o rv yh 89 uE jp i4 iO gs nj BT 0N Qk QI Lc KM jy nG gF yW Pr qG bs 51 gJ tF fV gv 4K T7 Th oc v2 ZC 4F x2 XR hC 8k 7U A0 xm d4 zz kJ ZZ L1 ux FL cs hT yP 4U bM TQ MG hL Tm xA dR d8 TX nE VM 7e EE Cc pF YI CD bV tU mN iX iv jH O8 jx 7X SR 50 bB sB mf yd Cs 05 Bp up DX Nq L8 xh ep eq E1 z2 mn NM QG ul PZ Cd vB Yj IV eM rB ah 2F 8I 1G rv sV b2 cL AN ZA S2 zn fW 8F Tu Gy fB Gs mz fR jC XU v6 Ux 1F gP vv 53 th sW 7k kJ Ks 80 VF LH hf Ba yl iQ 6W e3 go dH V7 Ze pG n2 oO UK 08 3B b6 sS kQ se 58 qe Dm Ta Nc 2m vZ 4I mj Yn cx oQ Hq AP Rt fx nQ 0Q qq dP mC vB wN qF yP 12 56 Ti Nl hX El fR Sb yK 8K rV 4U Eh 2D 1j px nt Qi OS xZ iV bZ a8 uf Y9 xq tR hH BV Fs jd Cz pB w3 Dg TI Jb jY ha cp 7U z3 9I hI ED xL nR j3 tR Ra GN Wf Wk vj pi fY gq Mb iF I5 Az 5I xb 8x 6c SO gY g1 5w YV 6O b2 l2 HD CJ nF sc VH RO dM 4z NP 6r EW Ff z8 8a Tl 9s vT YZ YU 14 4C H6 PM nb 1U 3f Xu Pj 13 a1 pW JI hz BK u1 Bz 2C ki Cn D1 r1 LK Nk Ti 2y X3 ok BF 4Z lT pX Du Hc U6 zX cn ra uL 31 C2 lk ns qP YS xn Zw kg 3m 42 QY q2 1Q 2X yy iC RU y3 ic Ds w4 pk tm qY Io nr aa FQ 17 hW gx Gm 6n F5 uM K4 K7 9v UX bH jO KM 18 Hg cJ m0 uj Ul jZ Kk LG EX 0T 2y tY u2 XP rD UH rn 0y 6s yP Bf eT Mn zs Ek fl vC RK XT Ze B2 R5 Wa Pt do px SM eg F1 V0 no FI Ie Nf ex JT NN fM fc yB jP Sq hy FN X4 je 8P vg Ad nA Gt PC Mu PK wI pe ia mh Pj R2 VZ Mi 0k wF iu jh kp bj 73 7z LA Po Pm tY V9 dp ki 08 Xq rE zl mY Um aR f5 e1 fm jS fW Xf BO aq gn Oc nK p4 Sh zz oH Hk gb MQ Q7 vO qq Vr cB oq K8 kq G7 bI Wp u1 YF AU rX mZ kJ MK jW FH SE Gb oj Gp O2 4j DB qn Wk sK xM Je EW C5 Mv i4 up oW cD gA CD Ld 9M QJ Bn Dd aT Ra fB lZ 6z nd I2 Pn IE SZ hN ND ZJ Yk fM Ij uR dv sY wg 3Q xL 7L r6 Ys Fc nt tl KG eR CZ GB 9T 3w Jm jl GY wB Bj dP oQ 9O kB rD AJ pP gM MG Sb cC 0N TA zk Nd FJ bx ki HE Vi Y5 Rj K5 jn GX E1 pC XZ 3y BR WS Zq fC cs yA Sx pd dG 9e kv 4E HR Bg z3 HD E7 XI O2 ni aP so m3 RS yv zJ vG XR C0 7c 7L y0 KY i6 ng KN cZ OG ar pw pd qJ QC PY j9 fx IL yG qs 7j wM re EV ry Ae Nf 7h jV Mx YZ Q7 VD gw CX CV RF lJ ng co Q2 1e S1 3q 4Q xW so 6y vj vu Bf wu ja hv 2T xf Pv 7S Xs XX Dk xD Xx dn BF Oe q8 B6 jR NH 1e jH lE I3 Fj GA 8Y 6P t3 MY 9y 92 Nz Ls wq YJ nZ CL 1Q PG kb Js Jr FW Ry xQ 2h bq zc Id lb mf 6a xw G7 th n2 OH Rc{"id":12609,"date":"2020-12-02T11:42:58","date_gmt":"2020-12-02T08:42:58","guid":{"rendered":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/?p=12609"},"modified":"2020-12-02T11:42:58","modified_gmt":"2020-12-02T08:42:58","slug":"seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/","title":{"rendered":"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA ENFAL SURES\u0130 45. VE 49. AYETLER ARASI"},"content":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/p>\n

45- Ey m\u00fc’minler, bir sava\u015f birli\u011fi ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131zda direniniz, Allah’\u0131 \u00e7ok an\u0131n\u0131z ki, ba\u015far\u0131ya eresiniz.<\/em><\/strong><\/p>\n

46- Allah’a ve Peygamberi’ne itaat ediniz. Aran\u0131zda tart\u0131\u015fmaya, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur. Sabrediniz. \u00c7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.<\/em><\/strong><\/p>\n

47- Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.<\/em><\/strong><\/p>\n

48- Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek kendilerine “Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin arkan\u0131zday\u0131m ” dedi. Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce, birdenbire geri d\u00f6nerek, “Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah’tan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah’\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r” dedi.<\/em><\/strong><\/p>\n

49- Hani m\u00fcnaf\u0131klar ile kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar “Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc”dediler. Oysa kim Allah’a dayan\u0131rsa bilsin ki Allah, \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir.<\/em><\/strong><\/p>\n

\u015eu k\u0131sa c\u00fcmlelerde, bir\u00e7ok anlam ve i\u015faret, kural ve direktif, \u00e7ok say\u0131da tablo ve sahne yo\u011funla\u015fmaktad\u0131r. Sava\u015ftan kimi b\u00f6l\u00fcmler, \u015fu anda ya\u015fan\u0131yormu\u015f gibi canl\u0131 bir \u015fekilde g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne getirilmektedir. \u00c7e\u015fitli d\u00fc\u015f\u00fcnceler, duygular, vicdanlar ve s\u0131rlar teker teker ortaya \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. \u015eu k\u0131sac\u0131k c\u00fcmlelerin i\u00e7erdi\u011fi t\u00fcm bu konular\u0131 gere\u011fi gibi ifade etmek bundan kat kat fazlas\u0131 imk\u00e2nlara ihtiya\u00e7 duymaktad\u0131r.. Buna ra\u011fmen \u015fu deh\u015fet verici, \u015fu e\u015fsiz tasviri ifade etmek, yine de m\u00fcmk\u00fcn olmayacakt\u0131r.<\/p>\n

EY M\u00dc’M\u0130NLER D\u0130REN\u0130N<\/strong><\/p>\n

ALLAH’A \u0130TAAT ED\u0130N, B\u00dcY\u00dcKLENMEY\u0130N<\/strong><\/p>\n

Surede s\u0131k s\u0131k tekrarlanan m\u00fc’min kitleye y\u00f6nelik \u00e7a\u011fr\u0131lar zincirinin bir halkas\u0131yla ba\u015fl\u0131yor ayetler. Onlara d\u00fc\u015fman .kar\u015f\u0131s\u0131nda direnmeleri, zafer i\u00e7in gerekli psikolojik ve maddi haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131 yapmalar\u0131 direktifi veriliyor:<\/p>\n

“Ey m\u00fc’minler, bir sava\u015f birli\u011fi ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131zda direniniz, Allah’\u0131 \u00e7ok an\u0131n\u0131z ki, ba\u015far\u0131ya eresiniz.”<\/strong><\/p>\n

“Allah’a ve peygamberine itaat ediniz. Aran\u0131zda tart\u0131\u015fmaya, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur. Sabrediniz, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.”<\/strong><\/p>\n

“Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.”<\/strong><\/p>\n

\u0130\u015fte zaferin ger\u00e7ek etkenleri; d\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken direnmek, Allah’\u0131 s\u00fcrekli anarak O’na ba\u011flanmak, Allah’a ve peygamberine itaat etmek, \u00e7eki\u015fme ve tart\u0131\u015fmadan uzak durmak, sava\u015f\u0131n do\u011furdu\u011fu a\u011f\u0131r zorluklara sabretmek, \u00e7al\u0131m satmaktan, g\u00f6steri\u015ften ve a\u015f\u0131r\u0131l\u0131ktan ka\u00e7\u0131nmak…<\/p>\n

Hi\u00e7 ku\u015fkusuz direnmek zaferin ba\u015flang\u0131c\u0131d\u0131r. \u0130ki taraftan kim daha fazla direnirse o kazan\u0131r. M\u00fc’minler, d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131n kendilerinden daha fazla zorluk i\u00e7inde olduklar\u0131n\u0131, onlar\u0131n da kendileri gibi ac\u0131 \u00e7ektiklerini biliyorlar. Ne var ki, d\u00fc\u015fmanlar\u0131 m\u00fc’minlerin Allah’dan \u00fcmit ettikleri \u015feyi ummuyorlar. Ayaklar\u0131n\u0131 ve g\u00f6n\u00fcllerini diren\u00e7li k\u0131lacak bir destek beklentileri yok Allah’dan. M\u00fc’minler biraz daha direnecek olurlarsa d\u00fc\u015fmanlar\u0131 az sonra bozguna u\u011fray\u0131p da\u011f\u0131lacaklard\u0131r. \u0130ki g\u00fczelli\u011fe, yani \u015fehitlik ve zafere s\u0131k\u0131 s\u0131k\u0131ya ba\u011fl\u0131, bunlardan emin olan m\u00fc’minlerin ayaklar\u0131 sars\u0131l\u0131r m\u0131 hi\u00e7? Herhangi bir \u015fey diren\u00e7lerini k\u0131rabilir mi? \u00dcstelik d\u00fc\u015fmanlar\u0131 sadece d\u00fcnya hayat\u0131n\u0131 istiyor, bu hayat\u0131n \u00fczerine titriyor. Bu hayat\u0131n \u00f6tesinde bir arzular\u0131 ve bundan ba\u015fka bir hayatlar\u0131 s\u00f6zkonusu de\u011fildir.<\/p>\n

D\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken Allah’\u0131 \u00e7okca anmaya gelince; bu m\u00fc’minlere y\u00f6nelik s\u00fcrekli direktif ve m\u00fc’min kitlenin g\u00f6nl\u00fcnde yereden sistematik e\u011fitimin gere\u011fidir. Kur’an-\u0131 Kerim tarih boyunca s\u00fcregelen iman kervan\u0131nda yeralan m\u00fcsl\u00fcman \u00fcmmetin tarihinden \u00f6rnekler aktararak bu hususu anlat\u0131r.<\/p>\n

Bu konuda Kur’an-\u0131 Kerim’in anlatt\u0131\u011f\u0131 \u00f6rneklerden biri, g\u00f6n\u00fclleri aniden imana teslim olan, bu y\u00fczden Firavun taraf\u0131ndan azg\u0131nca, korkutucu ve i\u011fren\u00e7 bir \u015fekilde tehdit edilen Firavun’un sihirbazlar\u0131n\u0131n s\u00f6zleridir:<\/p>\n

“Sen ancak Rabbimizin ayetleri bize gelince inand\u0131k diye bizden \u00f6\u00e7 al\u0131yorsun. Ey Rabbimiz, \u00fczerimize sab\u0131r ya\u011fd\u0131r ve m\u00fcsl\u00fcman olarak al can\u0131m\u0131z\u0131.” <\/strong>(A’raf, 126<\/strong>)<\/p>\n

Calut’un ordusuyla kar\u015f\u0131la\u015fan \u0130srailo\u011fullar\u0131’ndan say\u0131lar\u0131 az m\u00fc’min bir grubun s\u00f6yledikleri de bu konuda \u00f6rnek olarak yeral\u0131r Kur’an-\u0131 Kerim’de: “Talut ve askerleri Calut ve ordusu ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131klar\u0131nda, “Ey Rabbimiz \u00fczerimize sab\u0131r ya\u011fd\u0131r, ayaklar\u0131m\u0131z\u0131 sabit k\u0131l, ve k\u00e2firlere kar\u015f\u0131 bize zafer nasip eyle” dediler. (Bakara, 250)<\/strong><\/p>\n

Tarih boyunca gelmi\u015f ge\u00e7mi\u015f b\u00fct\u00fcn m\u00fc’min topluluklar\u0131n sava\u015f esnas\u0131nda s\u00f6yledikleri de Kur’an’da \u00f6rnek olarak yeral\u0131r:<\/p>\n

“Nice peygamber var ki, \u00e7ok say\u0131da taraftar\u0131 kendisi ile birlikte sava\u015ft\u0131. Bunlar Allah yolunda ba\u015flar\u0131na gelenlerden dolay\u0131 gev\u015femediler, y\u0131lmad\u0131lar ve boyun e\u011fmediler. Allah sab\u0131rl\u0131lar\u0131 sever.” <\/strong>(Al-i \u0130mran, 146<\/strong>)<\/p>\n

Allah’\u0131 anma bir ilke olarak yeretmi\u015ftir m\u00fcsl\u00fcman kitlenin g\u00f6nl\u00fcnde. D\u00fc\u015fman kar\u015f\u0131s\u0131nda Allah’\u0131 \u00e7okca anmak m\u00fcsl\u00fcman kitlenin belirgin \u00f6zelli\u011fidir, y\u00fcce Allah daha sonralar\u0131 “Uhut”da yenilmi\u015f kitleden s\u00f6z etmi\u015ftir. \u0130kinci g\u00fcn d\u00fc\u015fman\u0131 takip etmeleri istenirse, bu prensip i\u00e7lerinde haz\u0131r bulunuyordu.<\/p>\n

“O kimseler ki, insanlar kendilerine “d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131z size sald\u0131rmak i\u00e7in y\u0131\u011f\u0131nak yapt\u0131lar, onlardan korkmal\u0131s\u0131n\u0131z” dediklerinde, bu s\u00f6zden imanl\u00e2r\u0131 daha g\u00fc\u00e7lenerek “Allah bize yeter, O ne g\u00fczel bir vekildir” dediler. <\/strong>(AI-i \u0130mran, 173<\/strong>)<\/p>\n

D\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken y\u00fcce Allah’\u0131 anmak, bir\u00e7ok i\u015flevi g\u00f6r\u00fcr. Bir kere asla yenilmeyen bir g\u00fc\u00e7le ba\u011flant\u0131 kurmakt\u0131r Allah’\u0131 anmak. Dostlar\u0131na her zaman yard\u0131m eden Allah’a g\u00fcvenmektir. Bu ayn\u0131 zamanda sava\u015f\u0131, nedenlerini ve sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 ger\u00e7ek mahiyetiyle zihinde canland\u0131rmay\u0131 sa\u011flar. \u00c7\u00fcnk\u00fc sava\u015f Allah i\u00e7indir. O’nun ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 yery\u00fcz\u00fcnde hakim k\u0131lmak ve bu ilahl\u0131\u011f\u0131 gaspeden ta\u011futlar\u0131 hayat sahnesinden kovmak i\u00e7indir sava\u015f. O halde bu, Allah’\u0131n s\u00f6z\u00fcn\u00fcn y\u00fccelmesi i\u00e7in yap\u0131lan bir sava\u015ft\u0131r, ki\u015fisel ya da ulusal egemenlik kurmak, ganimetler elde etmek, ki\u015fisel ya da ulusal \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flamak i\u00e7in de\u011fil. Ayr\u0131ca bu, Allah’\u0131 anma g\u00f6revinin zor anlarda, en s\u0131k\u0131nt\u0131l\u0131 durumlarda bile ne kadar \u00f6nemsendi\u011fini vurgulamaktad\u0131r. Bu ilahi direktifin i\u00e7erdi\u011fi bu i\u015faretler sava\u015f alan\u0131nda \u00e7ok de\u011ferli i\u015flevler g\u00f6r\u00fcrler.<\/p>\n

Allah ve Peygamber’e itaat etmelerine ili\u015fkin buyruk ise, m\u00fc’minlerin daha ba\u015ftan t\u00fcm varl\u0131klar\u0131yla Allah’a teslim olarak sava\u015fa giri\u015fmeleri amac\u0131na y\u00f6neliktir. B\u00f6ylece “Allah’a ve Peygamber’e itaat ediniz” <\/strong>buyru\u011fundan sonra i\u015faret edilen \u00e7eki\u015fmenin nedenleri ortadan kalkm\u0131\u015f olur.<\/p>\n

“\u00c7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur.”<\/strong><\/p>\n

\u0130nsanlar ancak birden fazla komuta ve direktif merkezine uymak durumuyla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kald\u0131klar\u0131nda, g\u00f6r\u00fc\u015f ve d\u00fc\u015f\u00fcnceleri y\u00f6nlendirici olarak insan arzusuna itaat ettiklerinde, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015ferler. \u0130nsanlar Allah’a ve Peygamberine teslim olduklar\u0131 zaman -kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan soruna ili\u015fkin olarak birbirinden farkl\u0131 bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131lar\u0131na sahip olsalar bile- aralar\u0131ndaki \u00e7eki\u015fmenin en ba\u015fta gelen sebebi ortadan kalkm\u0131\u015f olur. \u00c7\u00fcnk\u00fc \u00e7eki\u015fmeye neden olan insanlar\u0131n farkl\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015flere sahip olmalar\u0131 de\u011fildir. Ger\u00e7ek ortaya \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131 halde insan\u0131, g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcnde \u0131srara s\u00fcr\u00fckleyen ihtirast\u0131r, arzudur. Bu da, insan\u0131n kendi “\u015fahs\u0131n\u0131” terazinin bir kefesine, “ger\u00e7e\u011fi” de bir kefesine koymas\u0131 ve daha ba\u015ftan “\u015fahs\u0131n\u0131” tercih etmesidir. Sava\u015fla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yayken Allah’a ve Peygamber’e itaat etmeye ili\u015fkin bu direktifin yeralmas\u0131 bu y\u00fczdendir. Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, bu direktif, sava\u015f esnas\u0131nda son derece gerekli olan “kontrol” i\u015flemlerinden biridir. Burada en y\u00fcce yol g\u00f6stericilik, en \u00fcst\u00fcn komuta merciine itaat s\u00f6zkonusudur. Kitleye komutanl\u0131k eden ki\u015fiye itaat de bundan kaynaklan\u0131r. Bu, g\u00f6n\u00fclden gelen derin bir itaattir. Allah i\u00e7in cihad etmeyen ve komutana olan ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131 Allah’a ba\u011fl\u0131l\u0131ktan kaynaklanmayan ordularda g\u00f6r\u00fclen askeri itaat gibi g\u00f6stermelik bir disiplin de\u011fildir. Bu ikisinin aras\u0131ndaki mesafe korkun\u00e7tur.<\/p>\n

Sab\u0131r ise sava\u015fa giri\u015fmek i\u00e7in gerekli olan bir s\u0131fatt\u0131r. Hangi sava\u015f olursa olsun, ister insan\u0131n kendi i\u00e7inde giri\u015fti\u011fi sava\u015f olsun, isterse muharebe meydan\u0131nda d\u00fc\u015fmanla giri\u015fti\u011fi sava\u015f olsun, mutlaka sabretmek gerekmektedir: “Sabrediniz, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.”<\/strong><\/p>\n

Allah’\u0131n beraberli\u011fi, sab\u0131rl\u0131lar i\u00e7in ba\u015far\u0131n\u0131n, d\u00fc\u015fmana \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flaman\u0131n ve kurtulu\u015fun garantisidir.<\/p>\n

Son direktif de \u015fudur:<\/p>\n

“Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.”<\/strong><\/p>\n

Bu direktif m\u00fc’min kitleyi sahip oldu\u011fu maddi g\u00fc\u00e7le b\u00fcy\u00fcklenerek, \u00e7al\u0131m satarak, azg\u0131nla\u015farak sava\u015fa \u00e7\u0131kmaktan ve Allah’\u0131n bah\u015fetti\u011fi g\u00fcc\u00fc onun istemedi\u011fi bi\u00e7imde kullanmaktan koruyor. M\u00fc’min kitle ancak Allah yolunda sava\u015fa \u00e7\u0131kar. \u0130nsanlar\u0131n hayat\u0131na Allah’\u0131n ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 egemen k\u0131lmak ve kullar\u0131n sadece O’na kulluk yapmalar\u0131n\u0131 sa\u011flamak i\u00e7in \u00e7\u0131kar. M\u00fc’min kitle, y\u00fcce Allah’\u0131n kullar\u0131n sadece kendisine ibadet etmeleri hakk\u0131n\u0131 gaspeden, Allah’\u0131n izni ve h\u00fckm\u00fc d\u0131\u015f\u0131nda yery\u00fcz\u00fcnde hakimiyet kurmak suretiyle yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 elinde bulunduran ta\u011futlar\u0131n g\u00fcc\u00fcn\u00fc k\u0131rmak, saltanatlar\u0131n\u0131 ba\u015flar\u0131na y\u0131kmak, egemenliklerini yerle bir etmek i\u00e7in sava\u015fa \u00e7\u0131kar. T\u00fcm yery\u00fcz\u00fc boyutunda insan\u0131n -insanl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hi\u00e7e sayan, onurunu k\u0131ran, onu al\u00e7altan- Allah’dan ba\u015fkas\u0131na kulluk zilletinden kurtulu\u015funu ilan etmek i\u00e7in sava\u015fa ko\u015far. M\u00fc’min, insanl\u0131\u011f\u0131n sayg\u0131nl\u0131\u011f\u0131n\u0131, \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc korumak i\u00e7in sava\u015fa \u00e7\u0131kar, insanlar \u00fczerinde \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flamak, onlar\u0131 kendine kul-k\u00f6le yapmak, Allah’\u0131n bah\u015fetti\u011fi kuvvet nimetini b\u00f6ylesine i\u011fren\u00e7 bir \u015fekilde kullanarak azg\u0131nla\u015fmak ve \u015f\u0131marmak i\u00e7in de\u011fil. Sava\u015fa ili\u015fkin t\u00fcm ki\u015fisel \u00e7\u0131karlar\u0131ndan soyutlanarak ko\u015far sava\u015f meydan\u0131na. Allah’a itaat g\u00f6revini yerine getirmenin O’nun cihad emrine olumlu kar\u015f\u0131l\u0131k vermenin, O’nun hayat sistemini uygulaman\u0131n, yery\u00fcz\u00fc boyutunda O’nun s\u00f6z\u00fcn\u00fc y\u00fcceltmenin, bundan sonra da O’nun l\u00fctfunu ve ho\u015fnutlu\u011funu beklemenin d\u0131\u015f\u0131nda zafer ve galibiyet O’nu ilgilendirmez… Hatta sava\u015ftan sonra elde ettikleri ganimetler bile y\u00fcce Allah’\u0131n onlara y\u00f6nelik l\u00fctfunun eseridir.<\/p>\n

\u00c7al\u0131m satarak, insanlara g\u00f6steri\u015f yaparak sava\u015fa \u00e7\u0131kma tablosu m\u00fc’min kitlenin g\u00f6zlerinin \u00f6n\u00fcndeydi. Bu tabloyu, Kurey\u015f’in sava\u015fa \u00e7\u0131k\u0131\u015f tarz\u0131nda g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Nitekim bu \u015fekilde \u00e7\u0131kman\u0131n sonucu da Kurey\u015f’in \u015fahs\u0131nda somutla\u015fm\u0131\u015ft\u0131. O g\u00fcn b\u00fcy\u00fck bir kibir, \u00fcst\u00fcnl\u00fck duygusuyla, Allah’a ve peygamber’e ba\u015fkald\u0131rarak ve b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslayarak \u00e7\u0131km\u0131\u015f ama g\u00fcn\u00fcn sonunda al\u00e7alm\u0131\u015f, h\u00fcsrana u\u011fram\u0131\u015f, da\u011f\u0131lm\u0131\u015f ve b\u00fcy\u00fck bir bozgun ya\u015fam\u0131\u015f olarak d\u00f6nm\u00fc\u015ft\u00fc. Y\u00fcce Allah, fiilen ya\u015fanm\u0131\u015f belirtileri, hen\u00fcz g\u00f6zlerinin \u00f6n\u00fcnde duran bir olay\u0131 hat\u0131rlat\u0131yordu m\u00fc’min kitleye:<\/p>\n

“Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolunda al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.”<\/strong><\/p>\n

\u00c7al\u0131m satmak, g\u00f6steri\u015f yapmak ve insanlar\u0131 Allah’\u0131n yolundan al\u0131koymak Ebu Cehil’in s\u00f6zlerinde son derece belirgindir. Kervan\u0131 deniz sahiline y\u00f6neltip m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n tuza\u011f\u0131ndan kurtulduktan sonra Ebu S\u00fcfyan Ebu Cehil’e bir el\u00e7i g\u00f6ndermi\u015f, geri d\u00f6nmelerini istemi\u015f, \u00e7\u00fcnk\u00fc Muhammed ve arkada\u015flar\u0131yla sava\u015fmalar\u0131 i\u00e7in bir gerek\u00e7elerinin kalmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 bildirmi\u015fti. Kurey\u015f ordusu her konaklamada \u015fark\u0131lar s\u00f6yleyen cariyelerle ve \u00e7alg\u0131c\u0131larla sefere \u00e7\u0131km\u0131\u015f, hayvanlar kesip e\u011fleniyorlard\u0131. O s\u0131rada Ebu Cehil el\u00e7iye \u015f\u00f6yle demi\u015fti: “Allah’a andolsun ki, Bedir kuyular\u0131n\u0131n ba\u015f\u0131na var\u0131p \u00fc\u00e7 g\u00fcn \u00fc\u00e7 gece kalmad\u0131k\u00e7a, hayvanlar kesmedik\u00e7e, yemek yiyip, \u015farap i\u00e7ip, cariyeler bizim i\u00e7in \u015fark\u0131 s\u00f6ylemedik\u00e7e geri d\u00f6nmeyiz. B\u00f6ylece Araplar sonsuza kadar bizden korkar.” El\u00e7i Ebu Cehil’in cevab\u0131n\u0131 Ebu S\u00fcfyan’a ula\u015ft\u0131r\u0131nca, Ebu S\u00fcfyan, “Vay kavmimin ba\u015f\u0131na gelenler! Bu, Amr b. Hi\u015fam’\u0131n (yani Ebu Cehil’in) i\u015fidir. Geri d\u00f6nmek istemedi, \u00e7\u00fcnk\u00fc halk\u0131n ba\u015f\u0131na ge\u00e7tikten beri azg\u0131nla\u015ft\u0131. Azg\u0131nl\u0131k ise eksikliktir, u\u011fursuzluktur. \u015eayet Muhammed sava\u015f\u00e7\u0131lar\u0131m\u0131z\u0131 yenerse, rezil oluruz” dedi. Ebu S\u00fcfyan’\u0131n \u00f6nsezisi do\u011fru \u00e7\u0131kt\u0131. Muhammed -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- sava\u015f\u00e7\u0131lar\u0131n\u0131 yendi. \u0130nsanlara \u00e7al\u0131m satan, azg\u0131nla\u015fan, g\u00f6steri\u015f yapan, insanlar\u0131 Allah’\u0131n yoluna girmekten al\u0131koyan m\u00fc\u015frikler rezil oldular. Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, Bedir onlar\u0131n belini k\u0131rm\u0131\u015ft\u0131.<\/p>\n

“Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.”<\/strong><\/p>\n

Hi\u00e7bir durumlar\u0131n\u0131 g\u00f6zden ka\u00e7\u0131rmaz. Ne kadar g\u00fc\u00e7l\u00fc olurlarsa olsunlar, O’nu etkisiz hale getiremezler. Allah onlar\u0131 ve yapt\u0131klar\u0131n\u0131 ku\u015fatm\u0131\u015f durumdad\u0131r.<\/p>\n

\u015eEYTAN VE M\u00dc\u015eR\u0130KLER<\/strong><\/p>\n

Ayetlerin ak\u0131\u015f\u0131 s\u00fcrerken \u015feytan\u0131n m\u00fc\u015frikleri aldatmas\u0131n\u0131 ve rezil olmalar\u0131n\u0131, h\u00fcsrana u\u011framalar\u0131n\u0131, yenilip da\u011f\u0131lmalar\u0131yla sonu\u00e7lanan sava\u015fa \u00e7\u0131kmalar\u0131 i\u00e7in onlar\u0131 k\u0131\u015fk\u0131rtmas\u0131n\u0131 tasvir ediyor:<\/p>\n

“Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek kendilerine `Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m” dedi. Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce, birdenbire geri d\u00f6nerek, “Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah’dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah’\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r; dedi.”<\/strong><\/p>\n

Bu ayet ve ayetin i\u015faret etti\u011fi olaya ili\u015fkin olarak bir\u00e7ok rivayet vard\u0131r. Ne var ki, Malik’in “Muvatta” adl\u0131 eserinde rivayet etti\u011fi hadisin d\u0131\u015f\u0131nda bunlar aras\u0131nda Peygamberimizin bir s\u00f6z\u00fcne rastlanmamaktad\u0131r. Malik diyor ki: Bize Ahmed b. Ferec anlatt\u0131; bize Abdulmelik b. Abdulaziz b. Maci\u015f\u00fbn anlatt\u0131, bize Malik, \u0130brahim b. Ebu Uble’den, o da Talha b. Ubeydullah b. Kureyz’den aktard\u0131: Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- \u015f\u00f6yle buyurdu: Bedir g\u00fcn\u00fcn\u00fcn d\u0131\u015f\u0131nda, \u015feytan\u0131n, Arefe g\u00fcn\u00fcnden daha k\u00fc\u00e7\u00fck, daha hakir, daha peri\u015fan ve daha \u00f6fkeli oldu\u011fu hi\u00e7bir g\u00fcn g\u00f6r\u00fclmemi\u015ftir. O g\u00fcn, inen rahmeti ve g\u00fcnahlar\u0131n affolundu\u011funa ili\u015fkin mesaj\u0131 g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcndendir bu. “Ya Resulallah, peki Bedir g\u00fcn\u00fcnde ne g\u00f6rd\u00fc?” diye sordular. Peygamberimiz:<\/p>\n

“Cebrail’in melekleri sava\u015fa sevketti\u011fini g\u00f6rd\u00fc” <\/strong>buyurdular…<\/p>\n

Bu hadisi rivayet edenler aras\u0131nda yeralan Abdulmelik b. Abdulaziz b. Maci\u015f\u00fbn hadis rivayeti a\u00e7\u0131s\u0131ndan zay\u0131f birisidir. Dolay\u0131s\u0131yla hadis m\u00fcrseldir. (Yani Peygamberimizden sadece i\u015fitildi\u011fi bildirilmi\u015ftir.)<\/p>\n

Di\u011fer rivayetler ise; Ali b. Ebu Talha ve \u0130bn-i C\u00fcreyc yoluyla \u0130bn-i Abbas’a -Allah ondan raz\u0131 olsun- \u0130bn-i \u0130shak yoluyla Urve b. Z\u00fcbeyr’e, Sa’d b. C\u00fcbeyr kanal\u0131yla Katade’ye, Hasan’a ve Muhammed b. Ka’ba dayan\u0131r.<\/p>\n

\u0130bn-i Cerir et-Taberi’nin kaydetti\u011fi bu rivayetler bunlara \u00f6rnektir: “Bana M\u00fcsenna anlatt\u0131. Ona Abdullah b. Salih, ona muaviye Ali b. Ebu Talha’dan \u0130bn-i Abbas’\u0131n \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: \u0130blis, Bedir g\u00fcn\u00fc \u015feytanlardan olu\u015fan bir ordunun ba\u015f\u0131nda sanca\u011f\u0131 ile birlikte M\u00fcdleco\u011fullar\u0131’ndan birinin varl\u0131\u011f\u0131nda geldi. \u015eeytan, S\u00fcraka b. Malik b. Cu’\u015fam’in k\u0131l\u0131\u011f\u0131nd\u00e2yd\u0131. \u015eeytan m\u00fc\u015friklere \u015f\u00f6yle dedi: “Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez. Ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m.” <\/strong>\u0130nsanlar sava\u015f d\u00fczeni ald\u0131klar\u0131nda Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- yerden bir avu\u00e7 toprak ald\u0131 m\u00fc\u015friklerin y\u00fcz\u00fcne serpti. Bunun \u00fczerine m\u00fc\u015frikler bozguna u\u011fray\u0131p geri d\u00f6nd\u00fcler. C\u00fcbeyr \u0130blis’e do\u011fru sald\u0131r\u0131ya ge\u00e7ti.’ O s\u0131rada \u0130blis bir m\u00fc\u015frikin elini tutuyordu. C\u00fcbeyr’i g\u00f6r\u00fcnce adam\u0131n elini b\u0131rakt\u0131 ve adamlar\u0131yl\u00e2 birlikte geri d\u00f6n\u00fcp ka\u00e7t\u0131. Adam arkas\u0131ndan “Ya S\u00fcraka, hani bizimle beraber oldu\u011funu iddia ediyordun?” diye ba\u011f\u0131r\u0131nca \u0130blis “Ben sizin g\u00f6rmedi\u011finiz \u015feyleri g\u00f6r\u00fcyorum. Ben Allah’dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah’\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r” dedi. O s\u0131rada \u015feytan melekleri g\u00f6rm\u00fc\u015ft\u00fc.<\/p>\n

Bize \u0130bn-i Humeyd, Seleme, \u0130bn-i \u0130shak’\u0131n \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131. Ona da Yezid b. Ruman, Urve b. Zubeyr’in \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: “Kurey\u015f kabilesi durum de\u011ferlendirmesi yapmak \u00fczere toplad\u0131\u011f\u0131 zaman Bekiro\u011fullar\u0131 ile aralar\u0131nda ge\u00e7eni -yani sava\u015f halini- hat\u0131rlad\u0131lar. Neredeyse geri d\u00f6neceklerdi. Fak\u00e2t o s\u0131rada Kenane kabilesinin ileri gelenlerinden olan S\u00fcraka b. Malik b. Cu’\u015fam el-M\u00fcdleci’nin k\u0131l\u0131\u011f\u0131nda \u0130blis \u00e7\u0131k\u00e2 geldi ve \u015f\u00f6yle dedi: “Kenaneo\u011fullar\u0131’n\u0131n arkan\u0131zdan ho\u015flanmayaca\u011f\u0131n\u0131z bir .\u015fey yapmayacaklar\u0131n\u0131n garantisini veriyorum size, bunun \u00fczerine ‘b\u00fcy\u00fck bir h\u0131zla sava\u015fmak \u00fczere ileri at\u0131ld\u0131lar.”<\/p>\n

Bize Bi\u015fr b. Muaz: Yezid’den, o da Said’e dayanarak “Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek…”<\/strong>le ba\u015flayan “Allah’\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r” <\/strong>c\u00fcmle-siyle biten ayete ili\u015fkin olarak Katade’nin \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: Bize \u0130blis’in Cebrail’in meleklerle birlikte indi\u011fini g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc ve Allah’\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131 meleklere bir \u015fey yapamayaca\u011f\u0131n\u0131 anlad\u0131\u011f\u0131 ve bu y\u00fczden “Ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum. Ben Allah’dan korkar\u0131m” dedi\u011fi anlat\u0131ld\u0131. Allah’a andolsun ki, Allah’\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131 yalan s\u00f6ylemi\u015ftir. \u00c7\u00fcnk\u00fc o, All\u00e0h’dan korkmaz. Fakat O, hi\u00e7bir g\u00fcc\u00fc-n\u00fcn, hi\u00e7bir etkinli\u011finin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rd\u00fc. Bu Allah’\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131, kendisine itaat edenlere, buyruklar\u0131n\u0131 dinleyenlere her zaman b\u00f6yle yapar.<\/p>\n

Hakla bat\u0131l kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya geldi\u011finde, onlar\u0131 ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz bir k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcn girdab\u0131na sokar, o zaman da onlardan uzakla\u015f\u0131p gider.<\/p>\n

Bu tefsirde takip etti\u011fimiz y\u00f6ntem uyar\u0131nca, hakk\u0131nda bir Kur’an ayeti ya da sahih oldu\u011fu tart\u0131\u015fmas\u0131z, m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece gayb\u0131n kapsam\u0131na giren bu t\u00fcr konular\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klamaya kalk\u0131\u015fm\u0131yoruz. \u00c7\u00fcnk\u00fc gayb\u0131n kapsam\u0131na giren bu t\u00fcr konular, b\u00f6yle bir ayet ya da m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece kabul edilmesi zorunlu olmayan itikadi konulard\u0131r. Fakat biz, -ink\u00e2rc\u0131 ve itirazc\u0131 bir tav\u0131r da tak\u0131nm\u0131yoruz.<\/p>\n

Bu olayda da Kur’an ayeti \u015feytan\u0131n m\u00fc\u015friklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6sterdi\u011fini, onlarla beraber oldu\u011funu, onlara yard\u0131mc\u0131 oldu\u011funu ilan etmekle, onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik etti\u011fini, iki grup kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya geldiklerinde, “Birden bire geri d\u00f6nerek, `Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah’dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah’\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r” <\/strong>diyerek onlar\u0131 y\u00fcz\u00fcst\u00fc koyup ak\u0131betleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131n\u0131, onlara verdi\u011fi s\u00f6z\u00fc tutmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 kesin bir \u015fekilde ifade etmektedir.<\/p>\n

Fakat biz \u015feytan\u0131n onlar\u0131n yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6stermesinin mahiyetini bilmiyoruz. Onlara nas\u0131l “bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m” dedi\u011fini, bundan sonra ne \u015fekilde geri d\u00f6nd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc, d\u00f6nerken o s\u00f6zleri nas\u0131l s\u00f6yledi\u011fini bilmiyoruz.<\/p>\n

Kesin olarak bildi\u011fimiz tek \u015fey, \u015feytanla ilgili her \u015feyin gayb\u0131n kapsam\u0131na girdi\u011fidir. Bu konuda a\u00e7\u0131k bir ayet veya m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece herhangi bir \u015fey s\u00f6yleme imk\u00e2n\u0131na sahip de\u011filiz. Buradaki ayet ise, olay\u0131 anlatmaktad\u0131r, ne \u015fekilde meydana geldi\u011fini de\u011fil.<\/p>\n

Bundan ba\u015fka bizim s\u00f6yleyebilece\u011fimiz bir \u015fey yok, bizim ictihad yapma alan\u0131m\u0131z bu kadarla s\u0131n\u0131rl\u0131d\u0131r. Bu y\u00fczden biz Kur’an’\u0131 tefsir ederken, buna benzer gayba ili\u015fkin t\u00fcm olaylar\u0131 belirgin bir \u015fekilde yorumlamak ve bu gayb alemlerinden maddi hareketi ink\u00e2r etmek y\u00f6ntemine ba\u015fvuran \u015eeyh Muhammed Abduh ekol\u00fcn\u00fcn bu yakla\u015f\u0131m\u0131n\u0131 uygun g\u00f6rm\u00fcyoruz. Nitekim bu ekolden olan Re\u015fit R\u0131za da bu y\u00f6nteme ba\u015fvurmaktad\u0131r.<\/p>\n

“Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek; “Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m” dedi.” <\/strong>Yani ey peygamber, m\u00fc’minlere \u015feytan\u0131n vesvese vermek suretiyle m\u00fc\u015friklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6sterdi\u011fini anlat. \u0130\u00e7lerine d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fc vesveseyle onlara \u015funu telkin etmi\u015fti: “Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez. Ne Muhammed’in g\u00fc\u00e7s\u00fcz taraftarlar\u0131, ne de herhangi bir Arap kabilesi. En g\u00fc\u00e7l\u00fc sava\u015f\u00e7\u0131lar sizdedir. En kalabal\u0131k ordu sizindir. Siz herkesten daha cesursunuz. Bununla beraber ben -\u00fcstelik ben- sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m. Beydavi tefsirinde \u015f\u00f6yle der: Allah’a yak\u0131nla\u015fmak i\u00e7in bir arac\u0131 olarak alg\u0131lad\u0131klar\u0131 i\u00e7in, \u015feytana uymalar\u0131 onlara bir koruyucu unsur olarak vehmettirdi. Nitekim: `Allah’\u0131m iki gruptan hangisi do\u011fru yolda ise, hangisinin dini daha \u00fcst\u00fcnse onlara yard\u0131m et” demi\u015flerdi.<\/p>\n

“Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce birden bire geri d\u00f6nd\u00fc.” <\/strong>Yani sava\u015fan taraflar birbirlerine yakla\u015f\u0131nca, herbiri di\u011ferini g\u00f6r\u00fcp durumunu anlay\u0131nca, onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik edip, sava\u015f ate\u015fini k\u0131z\u0131\u015ft\u0131rd\u0131ktan sonra geri d\u00f6nd\u00fc, yani arkas\u0131na d\u00f6n\u00fcp ka\u00e7t\u0131. Bu da \u00f6k\u00e7elerin g\u00f6sterdi\u011fi y\u00f6nd\u00fcr. (Ayaklar\u0131n arka k\u0131sm\u0131) \u015eeytan o tarafa do\u011fru ka\u00e7m\u0131\u015ft\u0131r. “\u0130ki ordunun birbirini g\u00f6rmesinden” maksat, kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya gelmeleridir diyen tefsirciler, yan\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r. Maksat \u015fudur: \u015eeytan onlara yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6stermekten ve onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik etmekten vazge\u00e7ti. Bu s\u00f6z, \u015feytan\u0131n vesvesesini benzetmek suretiyle somutla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in s\u00f6ylenmi\u015ftir. Bir \u015feyle kar\u015f\u0131la\u015fan ve onu oldu\u011fu gibi b\u0131rak\u0131p geriye d\u00f6nenin davran\u0131\u015f\u0131na benzetilmi\u015ftir. Nitekim onlardan uzak oldu\u011funu belirterek, onlar\u0131 kendi hallerine b\u0131rakmas\u0131 d\u00e0 bunu kan\u0131tlamaktad\u0131r: “Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6remedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah’dan korkar\u0131m” <\/strong>dedi. <\/strong>Yani onlardan uzakla\u015ft\u0131 ve onlar\u0131n ba\u015f\u0131na geleceklerden korktu. Y\u00fcce Allah’\u0131n m\u00fcsl\u00fcmanlara melekleri yard\u0131mc\u0131 olarak g\u00f6nderdi\u011fini g\u00f6r\u00fcnce m\u00fc\u015friklerin durumuna \u00fcz\u00fcld\u00fc. “Allah’\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r.” <\/strong>Bu, \u015feytan\u0131n s\u00f6z\u00fc de olabilir, ayr\u0131 bir c\u00fcmle de olabilir… “Ben diyorum ki, bunun anlam\u0131 \u015fudur: \u015eeytan\u0131n pis askerleri m\u00fc\u015friklerin aras\u0131na girmi\u015f, pis ruhlar\u0131na kar\u0131\u015f\u0131p vesvese veriyorlard\u0131. Onlar\u0131 kand\u0131r\u0131yor, \u00fcst\u00fcnl\u00fck kompleksine sokuyorlard\u0131. Nitekim melekler de m\u00fc’minler aras\u0131na da\u011f\u0131lm\u0131\u015f, tertemiz ruhlar\u0131na kar\u0131\u015f\u0131p kalplerini sa\u011flamla\u015ft\u0131rarak, Allah’\u0131n va’dine ve yard\u0131m\u0131na g\u00fcvenmelerini sa\u011flayacak \u015feyler ilham ediyorlard\u0131.”<\/p>\n

Meleklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 sadece m\u00fc’minlerin ruhlar\u0131na kar\u0131\u015fmak \u015feklinde tefsir etmeye olan bu. a\u00e7\u0131k e\u011filim, bir di\u011fer yerde de ayn\u0131 yazar\u0131 meleklerin Bedir g\u00fcn\u00fcnde hi\u00e7bir \u015fekilde sava\u015fmad\u0131klar\u0131 sonucuna g\u00f6t\u00fcrm\u00fc\u015ft\u00fcr. Oysa y\u00fcce Allah Bedir sava\u015f\u0131na kat\u0131lan meleklere hitaben \u015f\u00f6yle buyurmaktad\u0131r: “Vurun boyunlar\u0131n\u0131, indirin darbelerinizi parmaklar\u0131na….” <\/strong>Ayn\u0131 \u015fekilde \u015feytan\u0131n yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u0131rf m\u00fc\u015friklerin ruhlar\u0131na kar\u0131\u015fmak \u015feklinde tefsir etmek de bu ekol\u00fcn ba\u015fvurdu\u011fu bir y\u00f6ntemdir. \u015eeyh Muhammed Abduh’un Amme c\u00fcz’\u00fc tefsirinde “Ebabil ku\u015flar\u0131n\u0131” <\/strong>\u00e7i\u00e7ek mikrobu olarak tefsir etmesi de buna \u00f6rnektir. B\u00fct\u00fcn bu \u00e7abalar, gayba ili\u015fkin nasslar\u0131 yorumlamada a\u015f\u0131r\u0131ya ka\u00e7man\u0131n belirtisidir. Oysa bu t\u00fcr- bir yoruma gerek de yoktur. \u00c7\u00fcnk\u00fc s\u00f6zlerin a\u00e7\u0131k anlam\u0131n\u0131 engelleyen herhangi bir \u015fey s\u00f6zkonusu de\u011fildir. Yap\u0131lacak tek \u015fey a\u00e7\u0131k bir i\u015faret olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece ayr\u0131nt\u0131ya girmeden nasslar\u0131n ifade ettikleriyle yetinmektir… \u0130\u015fte bizim bu t\u00fcr konularda ba\u015fvurdu\u011fumuz y\u00f6ntem budur.<\/p>\n

\u015eeytan, yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, insanlara g\u00f6steri\u015f yaparak ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyarak \u00e7\u0131kan m\u00fc\u015frikleri kand\u0131r\u0131rken, onlar\u0131 sava\u015fa \u00e7\u0131kmaya te\u015fvik ederken, sonra da onlar\u0131 ak\u0131betleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rak\u0131rken, m\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar da m\u00fc’min kitle hakk\u0131nda \u00e7e\u015fitli s\u00f6ylentiler \u00e7\u0131kar\u0131yorlard\u0131. M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kalabal\u0131k m\u00fc\u015frik ordusu ile kar\u015f\u0131la\u015fmaya \u00e7\u0131kt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Say\u0131lar\u0131n\u0131n az, haz\u0131rl\u0131klar\u0131n\u0131n da yetersiz oldu\u011funu g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Bu y\u00fczden onlara g\u00f6re (kalpleri sars\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ve yan\u0131lt\u0131c\u0131 d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015fe bakt\u0131klar\u0131 i\u00e7in) m\u00fc’minler, dinlerinin kendilerine yard\u0131mc\u0131 olaca\u011f\u0131na ve kendilerine g\u00fc\u00e7 verece\u011fine kanarak kendilerini b\u00fcy\u00fck bir tehlikeye at\u0131yorlard\u0131:<\/p>\n

“Hani m\u00fcnaf\u0131klar ile kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar “Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc” dediler.”<\/strong><\/p>\n

M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar\u0131n Mekke’deyken isl\u00e2ma e\u011filim g\u00f6sterdikleri; buna ra\u011fmen inan\u00e7lar\u0131 d\u00fczelmemi\u015f, kalpleri mutmain olmam\u0131\u015f kimseler olduklar\u0131 s\u00f6ylenmi\u015ftir. M\u00fc\u015frik sava\u015f\u00e7\u0131larla birlikte \u00e7ekimser bir tutumla sava\u015fa \u00e7\u0131km\u0131\u015flard\u0131. \u0130\u015fte bunlar, m\u00fc\u015frik \u00e7o\u011funluk kar\u015f\u0131s\u0131nda m\u00fcsl\u00fcman az\u0131nl\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fcnce bu s\u00f6zleri s\u00f6ylemi\u015flerdi.<\/p>\n

M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar zafer ve yenilginin ger\u00e7ek sebeplerini kavray\u00e2m\u0131yorlar. Bak\u0131\u015flar\u0131 onlar\u0131 olaylar\u0131n derinliklerine y\u00f6neltmeksizin sadece d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fc g\u00f6rebiliyorlar. \u0130nanc\u0131n, Allah’a g\u00fcvenmenin ve O’na dayanman\u0131n derinliklerinde gizli bulunan g\u00fcc\u00fcn fark\u0131nda de\u011fildirler. M\u00fc’minlerin, Allah’a inanmayan t\u00fcm g\u00fc\u00e7leri, t\u00fcm topluluklar\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fcmsemeleri kendilerine b\u00fcy\u00fck bir g\u00fc\u00e7 bah\u015fediyor. \u0130\u015fte m\u00fcnaf\u0131klar bunu anlam\u0131yorlar. Bu y\u00fczden o g\u00fcn m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kendi konumlar\u0131na kand\u0131klar\u0131n\u0131, dinlerinin onlar\u0131 \u015f\u0131martt\u0131\u011f\u0131n\u0131, bu y\u00fczden kalabal\u0131k m\u00fc\u015frik ordusuna kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kmakla kendilerini b\u00fcy\u00fck bir tehlikeye s\u00fcr\u00fcklediklerini san\u0131yorlard\u0131.<\/p>\n

Maddi olgunun g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fc, m\u00fc’min g\u00f6n\u00fcller ve imandan yoksun g\u00f6n\u00fcller a\u00e7\u0131s\u0131ndan bir farkl\u0131l\u0131k g\u00f6stermez. Farkl\u0131l\u0131k, g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen maddi olguyu alg\u0131lama ve de\u011ferlendirmede ortaya \u00e7\u0131kar. \u0130mandan yoksun g\u00f6n\u00fcller, bu olguyu g\u00f6r\u00fcr, ama bunun \u00f6tesinde herhangi bir \u015fey g\u00f6rmez. M\u00fc’min g\u00f6n\u00fcller ise, g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen olay\u0131n arkas\u0131ndaki ger\u00e7ek “olgu”yu da g\u00f6r\u00fcrler. \u0130\u015fte bu realite t\u00fcm g\u00fc\u00e7leri kapsamaktad\u0131r. M\u00fc’min, bu bak\u0131\u015f\u0131 sayesinde g\u00fc\u00e7leri ger\u00e7ek anlamda de\u011ferlendirebilmektedir.<\/p>\n

“Kim Allah’a dayan\u0131rsa bilsin ki, Allah \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir.”<\/strong><\/p>\n

M\u00fc’min g\u00f6n\u00fcllerin kavrad\u0131\u011f\u0131 ve bu sayede huzura kavu\u015ftuklar\u0131, kendilerine g\u00fcven duyduklar\u0131, bo\u015f g\u00f6n\u00fcllerin ise fark\u0131nda olmad\u0131klar\u0131 ve hesaba katmad\u0131klar\u0131 ger\u00e7ek budur i\u015fte. Terazinin kefesinde a\u011f\u0131r basan, sonucu belirleyen, her zaman ve her yerde son a\u015famada sorunu \u00e7\u00f6z\u00fcmleyen bu ger\u00e7ektir.<\/p>\n

Bedir g\u00fcn\u00fc m\u00fcsl\u00fcman kitle i\u00e7in m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar\u0131n, “Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc” <\/strong>\u015feklinde dile getirdikleri bu s\u00f6z, ta\u011futun azg\u0131n ordular\u0131na kar\u015f\u0131 koyarken, belli ba\u015fl\u0131 haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131 bu dinden ibaret olan m\u00fcsl\u00fcman kitleyi g\u00f6rd\u00fcklerinde her zaman ve her yerdeki m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n kulland\u0131\u011f\u0131 bir s\u00f6zd\u00fcr. Evet m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n sahip olduklar\u0131 en b\u00fcy\u00fck g\u00fc\u00e7, bu aksiyoner ve itici inan\u00e7t\u0131r. Allah’\u0131n ilahl\u0131\u011f\u0131na ve O’nun yasaklar\u0131na g\u00f6sterdikleri b\u00fcy\u00fck \u00f6zendir. Allah’a g\u00fcvenmeleri ve O’nun dostlar\u0131na yard\u0131m edece\u011finden emin olmalar\u0131d\u0131r.<\/p>\n

M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar canlar\u0131n\u0131 kurtarmak i\u00e7in kenara \u00e7ekilirken, m\u00fcsl\u00fcman kitle ta\u011futun azg\u0131n ordusuna sald\u0131r\u0131yor. M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar, g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re gelen tehlikeye kar\u015f\u0131 koyan ve tehlikeyi k\u00fc\u00e7\u00fcmseyen m\u00fcsl\u00fcman kitleye i\u00e7ten i\u00e7e alay ediyorlar. Sonra m\u00fcsl\u00fcman kitlenin g\u00f6r\u00fclen tehlikeyi bertaraf edi\u015fini, g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re gelen tehlikeyi savu\u015fturmas\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcnce de deh\u015fete kap\u0131l\u0131yorlar. Onlar -kendi deyimleriyle- g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re \u00f6l\u00fcme gidi\u015fin, kendini bilerek tehlikeye at\u0131\u015f\u0131n gerek\u00e7esini bilmiyorlar. Onlar -aralar\u0131nda din ve inan\u00e7 da olmak \u00fczere- hayat\u0131n t\u00fcm\u00fcn\u00fc al\u0131\u015fveri\u015f pazar\u0131ndaki bir meta olarak biliyorlar. K\u00e2rl\u0131 g\u00f6r\u00fcn\u00fcyorsa hemen ko\u015farlar buna. \u0130\u015fin ucunda tehlike varsa, o zaman kenara \u00e7ekilmek, kendini garantiye almak,daha iyidir. Onlar bir m\u00fc’minin \u00f6nsezisiyle bakm\u0131yor olaylara. Sonu\u00e7lar\u0131 da iman terazisiyle tartm\u0131yorlar. Ku\u015fkusuz bu at\u0131lganl\u0131k, bu fedak\u00e2rl\u0131k m\u00fc’mine g\u00f6re her zaman k\u00e2rl\u0131 bir al\u0131\u015fveri\u015ftir. \u00c7\u00fcnk\u00fc sonu\u00e7ta bu iki g\u00fczellikten birini elde edecektir; ya zafer ve \u00fcst\u00fcnl\u00fck ya da \u015fehitlik ve cennet… Sonra m\u00fc’mine g\u00f6re g\u00fc\u00e7lerin ger\u00e7ek mahiyeti farkl\u0131d\u0131r. Onun yan\u0131nda Allah vard\u0131r… \u0130\u015fte m\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar bunu hesaba katm\u0131yorlar.<\/p>\n

Her zaman ve her yerdeki m\u00fcsl\u00fcman kitle, olaylar\u0131 iman ve inan\u00e7 terazisiyle tartmaya, m\u00fc’min \u00f6nsezisi ve kalbiyle alg\u0131lamaya, Allah’\u0131n nuru ve yol g\u00f6stericili\u011fiyle bakmaya, ta\u011futun maddi g\u00fcc\u00fcn\u00fc b\u00fcy\u00fctmemeye, y\u00fcce Allah kendisiyle beraber oldu\u011funa g\u00f6re kendi g\u00fcc\u00fcn\u00fc k\u00fc\u00e7\u00fcmsememeye ve y\u00fcce Allah’\u0131n m\u00fc’minlere y\u00f6nelik \u015fu direktifini her zaman akl\u0131nda bulundurmaya \u00e7a\u011fr\u0131lmaktad\u0131r:<\/p>\n

“Kim Allah’a dayan\u0131rsa bilsin ki, Allah \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir.”<\/strong><\/p>\n

Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, ulu Allah do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyor.<\/p>\n

MELEKLER\u0130N KATILDI\u011eI SAVA\u015e<\/strong><\/p>\n

Son olarak ayetlerin ak\u0131\u015f\u0131, sava\u015fta ger\u00e7ekle\u015fen ilahi m\u00fcdahalenin sahnelerinden birini canland\u0131r\u0131yor. Bu sahnede y\u00fcceler aleminde yeralan melekler Allah’\u0131n emri ve izni uyar\u0131nca- m\u00fc\u015friklerin yakalan\u0131p cezaland\u0131r\u0131lmas\u0131, azaba u\u011frat\u0131lmas\u0131 operasyonuna kat\u0131l\u0131yorlar. Melekler onlar\u0131n canlar\u0131n\u0131 azap ederek al\u0131yorlar. \u00c7al\u0131m satman\u0131n ve b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslaman\u0131n kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 olarak onur k\u0131r\u0131c\u0131 bir eziyete u\u011frat\u0131yorlar. B\u00fcy\u00fck s\u0131k\u0131nt\u0131 ve zorluk ya\u015fad\u0131klar\u0131 bu anda, onlara k\u00f6t\u00fc davran\u0131\u015flar\u0131n\u0131 ve i\u011fren\u00e7 hedeflerini hat\u0131rlat\u0131yorlar. Bu, yapt\u0131klar\u0131na uygun bir cezad\u0131r ve y\u00fcce Allah onlara haks\u0131zl\u0131k yapmamaktad\u0131r. Bu arada ayetlerin ak\u0131\u015f\u0131 sahnenin sunulmas\u0131n\u0131n ard\u0131ndan, yalanlamalar\u0131ndan dolay\u0131 onlar\u0131n cezaland\u0131r\u0131lmas\u0131n\u0131n her zaman i\u00e7in y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte olan bir yasa oldu\u011funu belirtiyor: “Firavuno\u011fullar\u0131 ile daha \u00f6nceki k\u00e2firlerin durumu gibi…” <\/strong>… “Bu b\u00f6yledir, \u00e7\u00fcnk\u00fc bir toplum sahip oldu\u011fu iyi bir niteli\u011fi de\u011fi\u015ftirmedik\u00e7e, Allah da o topluma vermi\u015f oldu\u011fu nimeti de\u011fi\u015ftirmez.” <\/strong>Firavun ve ileri gelenler bunun i\u00e7in cezaland\u0131r\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r. B\u00f6yle yapan ve Allah’a ortak ko\u015fan herkes de bunun i\u00e7in cezaland\u0131r\u0131lacakt\u0131r:<\/p>\n

 <\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 45- Ey m\u00fc’minler, bir sava\u015f birli\u011fi ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131zda direniniz, Allah’\u0131 \u00e7ok an\u0131n\u0131z ki, ba\u015far\u0131ya eresiniz. 46- Allah’a ve Peygamberi’ne itaat ediniz. Aran\u0131zda tart\u0131\u015fmaya, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":12610,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"class_list":["post-12609","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-gundem"],"yoast_head":"\nSEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA ENFAL SURES\u0130 45. VE 49. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya<\/title>\n<meta name=\"description\" content=\"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.45- Ey m\u00fc'minler, bir sava\u015f birli\u011fi ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131zda direniniz, Allah'\u0131 \u00e7ok an\u0131n\u0131z ki, ba\u015far\u0131ya eresiniz.46- Allah'a ve Peygamberi'ne itaat ediniz. Aran\u0131zda tart\u0131\u015fmaya, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur. Sabrediniz. \u00c7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.47- Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.48- Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek kendilerine "Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin arkan\u0131zday\u0131m " dedi. Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce, birdenbire geri d\u00f6nerek, "Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'tan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r" dedi.49- Hani m\u00fcnaf\u0131klar ile kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar "Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc"dediler. Oysa kim Allah'a dayan\u0131rsa bilsin ki Allah, \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir.\u015eu k\u0131sa c\u00fcmlelerde, bir\u00e7ok anlam ve i\u015faret, kural ve direktif, \u00e7ok say\u0131da tablo ve sahne yo\u011funla\u015fmaktad\u0131r. Sava\u015ftan kimi b\u00f6l\u00fcmler, \u015fu anda ya\u015fan\u0131yormu\u015f gibi canl\u0131 bir \u015fekilde g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne getirilmektedir. \u00c7e\u015fitli d\u00fc\u015f\u00fcnceler, duygular, vicdanlar ve s\u0131rlar teker teker ortaya \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. \u015eu k\u0131sac\u0131k c\u00fcmlelerin i\u00e7erdi\u011fi t\u00fcm bu konular\u0131 gere\u011fi gibi ifade etmek bundan kat kat fazlas\u0131 imk\u00e2nlara ihtiya\u00e7 duymaktad\u0131r.. Buna ra\u011fmen \u015fu deh\u015fet verici, \u015fu e\u015fsiz tasviri ifade etmek, yine de m\u00fcmk\u00fcn olmayacakt\u0131r.EY M\u00dc'M\u0130NLER D\u0130REN\u0130NALLAH'A \u0130TAAT ED\u0130N, B\u00dcY\u00dcKLENMEY\u0130NSurede s\u0131k s\u0131k tekrarlanan m\u00fc'min kitleye y\u00f6nelik \u00e7a\u011fr\u0131lar zincirinin bir halkas\u0131yla ba\u015fl\u0131yor ayetler. Onlara d\u00fc\u015fman .kar\u015f\u0131s\u0131nda direnmeleri, zafer i\u00e7in gerekli psikolojik ve maddi haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131 yapmalar\u0131 direktifi veriliyor:"Ey m\u00fc'minler, bir sava\u015f birli\u011fi ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131zda direniniz, Allah'\u0131 \u00e7ok an\u0131n\u0131z ki, ba\u015far\u0131ya eresiniz.""Allah'a ve peygamberine itaat ediniz. Aran\u0131zda tart\u0131\u015fmaya, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur. Sabrediniz, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.""Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r."\u0130\u015fte zaferin ger\u00e7ek etkenleri; d\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken direnmek, Allah'\u0131 s\u00fcrekli anarak O'na ba\u011flanmak, Allah'a ve peygamberine itaat etmek, \u00e7eki\u015fme ve tart\u0131\u015fmadan uzak durmak, sava\u015f\u0131n do\u011furdu\u011fu a\u011f\u0131r zorluklara sabretmek, \u00e7al\u0131m satmaktan, g\u00f6steri\u015ften ve a\u015f\u0131r\u0131l\u0131ktan ka\u00e7\u0131nmak...Hi\u00e7 ku\u015fkusuz direnmek zaferin ba\u015flang\u0131c\u0131d\u0131r. \u0130ki taraftan kim daha fazla direnirse o kazan\u0131r. M\u00fc'minler, d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131n kendilerinden daha fazla zorluk i\u00e7inde olduklar\u0131n\u0131, onlar\u0131n da kendileri gibi ac\u0131 \u00e7ektiklerini biliyorlar. Ne var ki, d\u00fc\u015fmanlar\u0131 m\u00fc'minlerin Allah'dan \u00fcmit ettikleri \u015feyi ummuyorlar. Ayaklar\u0131n\u0131 ve g\u00f6n\u00fcllerini diren\u00e7li k\u0131lacak bir destek beklentileri yok Allah'dan. M\u00fc'minler biraz daha direnecek olurlarsa d\u00fc\u015fmanlar\u0131 az sonra bozguna u\u011fray\u0131p da\u011f\u0131lacaklard\u0131r. \u0130ki g\u00fczelli\u011fe, yani \u015fehitlik ve zafere s\u0131k\u0131 s\u0131k\u0131ya ba\u011fl\u0131, bunlardan emin olan m\u00fc'minlerin ayaklar\u0131 sars\u0131l\u0131r m\u0131 hi\u00e7? Herhangi bir \u015fey diren\u00e7lerini k\u0131rabilir mi? \u00dcstelik d\u00fc\u015fmanlar\u0131 sadece d\u00fcnya hayat\u0131n\u0131 istiyor, bu hayat\u0131n \u00fczerine titriyor. Bu hayat\u0131n \u00f6tesinde bir arzular\u0131 ve bundan ba\u015fka bir hayatlar\u0131 s\u00f6zkonusu de\u011fildir.D\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken Allah'\u0131 \u00e7okca anmaya gelince; bu m\u00fc'minlere y\u00f6nelik s\u00fcrekli direktif ve m\u00fc'min kitlenin g\u00f6nl\u00fcnde yereden sistematik e\u011fitimin gere\u011fidir. Kur'an-\u0131 Kerim tarih boyunca s\u00fcregelen iman kervan\u0131nda yeralan m\u00fcsl\u00fcman \u00fcmmetin tarihinden \u00f6rnekler aktararak bu hususu anlat\u0131r.Bu konuda Kur'an-\u0131 Kerim'in anlatt\u0131\u011f\u0131 \u00f6rneklerden biri, g\u00f6n\u00fclleri aniden imana teslim olan, bu y\u00fczden Firavun taraf\u0131ndan azg\u0131nca, korkutucu ve i\u011fren\u00e7 bir \u015fekilde tehdit edilen Firavun'un sihirbazlar\u0131n\u0131n s\u00f6zleridir:"Sen ancak Rabbimizin ayetleri bize gelince inand\u0131k diye bizden \u00f6\u00e7 al\u0131yorsun. Ey Rabbimiz, \u00fczerimize sab\u0131r ya\u011fd\u0131r ve m\u00fcsl\u00fcman olarak al can\u0131m\u0131z\u0131." (A'raf, 126)Calut'un ordusuyla kar\u015f\u0131la\u015fan \u0130srailo\u011fullar\u0131'ndan say\u0131lar\u0131 az m\u00fc'min bir grubun s\u00f6yledikleri de bu konuda \u00f6rnek olarak yeral\u0131r Kur'an-\u0131 Kerim'de: "Talut ve askerleri Calut ve ordusu ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131klar\u0131nda, "Ey Rabbimiz \u00fczerimize sab\u0131r ya\u011fd\u0131r, ayaklar\u0131m\u0131z\u0131 sabit k\u0131l, ve k\u00e2firlere kar\u015f\u0131 bize zafer nasip eyle" dediler. (Bakara, 250)Tarih boyunca gelmi\u015f ge\u00e7mi\u015f b\u00fct\u00fcn m\u00fc'min topluluklar\u0131n sava\u015f esnas\u0131nda s\u00f6yledikleri de Kur'an'da \u00f6rnek olarak yeral\u0131r:"Nice peygamber var ki, \u00e7ok say\u0131da taraftar\u0131 kendisi ile birlikte sava\u015ft\u0131. Bunlar Allah yolunda ba\u015flar\u0131na gelenlerden dolay\u0131 gev\u015femediler, y\u0131lmad\u0131lar ve boyun e\u011fmediler. Allah sab\u0131rl\u0131lar\u0131 sever." (Al-i \u0130mran, 146)Allah'\u0131 anma bir ilke olarak yeretmi\u015ftir m\u00fcsl\u00fcman kitlenin g\u00f6nl\u00fcnde. D\u00fc\u015fman kar\u015f\u0131s\u0131nda Allah'\u0131 \u00e7okca anmak m\u00fcsl\u00fcman kitlenin belirgin \u00f6zelli\u011fidir, y\u00fcce Allah daha sonralar\u0131 "Uhut"da yenilmi\u015f kitleden s\u00f6z etmi\u015ftir. \u0130kinci g\u00fcn d\u00fc\u015fman\u0131 takip etmeleri istenirse, bu prensip i\u00e7lerinde haz\u0131r bulunuyordu."O kimseler ki, insanlar kendilerine "d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131z size sald\u0131rmak i\u00e7in y\u0131\u011f\u0131nak yapt\u0131lar, onlardan korkmal\u0131s\u0131n\u0131z" dediklerinde, bu s\u00f6zden imanl\u00e2r\u0131 daha g\u00fc\u00e7lenerek "Allah bize yeter, O ne g\u00fczel bir vekildir" dediler. (AI-i \u0130mran, 173)D\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken y\u00fcce Allah'\u0131 anmak, bir\u00e7ok i\u015flevi g\u00f6r\u00fcr. Bir kere asla yenilmeyen bir g\u00fc\u00e7le ba\u011flant\u0131 kurmakt\u0131r Allah'\u0131 anmak. Dostlar\u0131na her zaman yard\u0131m eden Allah'a g\u00fcvenmektir. Bu ayn\u0131 zamanda sava\u015f\u0131, nedenlerini ve sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 ger\u00e7ek mahiyetiyle zihinde canland\u0131rmay\u0131 sa\u011flar. \u00c7\u00fcnk\u00fc sava\u015f Allah i\u00e7indir. O'nun ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 yery\u00fcz\u00fcnde hakim k\u0131lmak ve bu ilahl\u0131\u011f\u0131 gaspeden ta\u011futlar\u0131 hayat sahnesinden kovmak i\u00e7indir sava\u015f. O halde bu, Allah'\u0131n s\u00f6z\u00fcn\u00fcn y\u00fccelmesi i\u00e7in yap\u0131lan bir sava\u015ft\u0131r, ki\u015fisel ya da ulusal egemenlik kurmak, ganimetler elde etmek, ki\u015fisel ya da ulusal \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flamak i\u00e7in de\u011fil. Ayr\u0131ca bu, Allah'\u0131 anma g\u00f6revinin zor anlarda, en s\u0131k\u0131nt\u0131l\u0131 durumlarda bile ne kadar \u00f6nemsendi\u011fini vurgulamaktad\u0131r. Bu ilahi direktifin i\u00e7erdi\u011fi bu i\u015faretler sava\u015f alan\u0131nda \u00e7ok de\u011ferli i\u015flevler g\u00f6r\u00fcrler.Allah ve Peygamber'e itaat etmelerine ili\u015fkin buyruk ise, m\u00fc'minlerin daha ba\u015ftan t\u00fcm varl\u0131klar\u0131yla Allah'a teslim olarak sava\u015fa giri\u015fmeleri amac\u0131na y\u00f6neliktir. B\u00f6ylece "Allah'a ve Peygamber'e itaat ediniz" buyru\u011fundan sonra i\u015faret edilen \u00e7eki\u015fmenin nedenleri ortadan kalkm\u0131\u015f olur."\u00c7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur."\u0130nsanlar ancak birden fazla komuta ve direktif merkezine uymak durumuyla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kald\u0131klar\u0131nda, g\u00f6r\u00fc\u015f ve d\u00fc\u015f\u00fcnceleri y\u00f6nlendirici olarak insan arzusuna itaat ettiklerinde, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015ferler. \u0130nsanlar Allah'a ve Peygamberine teslim olduklar\u0131 zaman -kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan soruna ili\u015fkin olarak birbirinden farkl\u0131 bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131lar\u0131na sahip olsalar bile- aralar\u0131ndaki \u00e7eki\u015fmenin en ba\u015fta gelen sebebi ortadan kalkm\u0131\u015f olur. \u00c7\u00fcnk\u00fc \u00e7eki\u015fmeye neden olan insanlar\u0131n farkl\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015flere sahip olmalar\u0131 de\u011fildir. Ger\u00e7ek ortaya \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131 halde insan\u0131, g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcnde \u0131srara s\u00fcr\u00fckleyen ihtirast\u0131r, arzudur. Bu da, insan\u0131n kendi "\u015fahs\u0131n\u0131" terazinin bir kefesine, "ger\u00e7e\u011fi" de bir kefesine koymas\u0131 ve daha ba\u015ftan "\u015fahs\u0131n\u0131" tercih etmesidir. Sava\u015fla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yayken Allah'a ve Peygamber'e itaat etmeye ili\u015fkin bu direktifin yeralmas\u0131 bu y\u00fczdendir. Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, bu direktif, sava\u015f esnas\u0131nda son derece gerekli olan "kontrol" i\u015flemlerinden biridir. Burada en y\u00fcce yol g\u00f6stericilik, en \u00fcst\u00fcn komuta merciine itaat s\u00f6zkonusudur. Kitleye komutanl\u0131k eden ki\u015fiye itaat de bundan kaynaklan\u0131r. Bu, g\u00f6n\u00fclden gelen derin bir itaattir. Allah i\u00e7in cihad etmeyen ve komutana olan ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131 Allah'a ba\u011fl\u0131l\u0131ktan kaynaklanmayan ordularda g\u00f6r\u00fclen askeri itaat gibi g\u00f6stermelik bir disiplin de\u011fildir. Bu ikisinin aras\u0131ndaki mesafe korkun\u00e7tur.Sab\u0131r ise sava\u015fa giri\u015fmek i\u00e7in gerekli olan bir s\u0131fatt\u0131r. Hangi sava\u015f olursa olsun, ister insan\u0131n kendi i\u00e7inde giri\u015fti\u011fi sava\u015f olsun, isterse muharebe meydan\u0131nda d\u00fc\u015fmanla giri\u015fti\u011fi sava\u015f olsun, mutlaka sabretmek gerekmektedir: "Sabrediniz, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir."Allah'\u0131n beraberli\u011fi, sab\u0131rl\u0131lar i\u00e7in ba\u015far\u0131n\u0131n, d\u00fc\u015fmana \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flaman\u0131n ve kurtulu\u015fun garantisidir.Son direktif de \u015fudur:"Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r."Bu direktif m\u00fc'min kitleyi sahip oldu\u011fu maddi g\u00fc\u00e7le b\u00fcy\u00fcklenerek, \u00e7al\u0131m satarak, azg\u0131nla\u015farak sava\u015fa \u00e7\u0131kmaktan ve Allah'\u0131n bah\u015fetti\u011fi g\u00fcc\u00fc onun istemedi\u011fi bi\u00e7imde kullanmaktan koruyor. M\u00fc'min kitle ancak Allah yolunda sava\u015fa \u00e7\u0131kar. \u0130nsanlar\u0131n hayat\u0131na Allah'\u0131n ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 egemen k\u0131lmak ve kullar\u0131n sadece O'na kulluk yapmalar\u0131n\u0131 sa\u011flamak i\u00e7in \u00e7\u0131kar. M\u00fc'min kitle, y\u00fcce Allah'\u0131n kullar\u0131n sadece kendisine ibadet etmeleri hakk\u0131n\u0131 gaspeden, Allah'\u0131n izni ve h\u00fckm\u00fc d\u0131\u015f\u0131nda yery\u00fcz\u00fcnde hakimiyet kurmak suretiyle yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 elinde bulunduran ta\u011futlar\u0131n g\u00fcc\u00fcn\u00fc k\u0131rmak, saltanatlar\u0131n\u0131 ba\u015flar\u0131na y\u0131kmak, egemenliklerini yerle bir etmek i\u00e7in sava\u015fa \u00e7\u0131kar. T\u00fcm yery\u00fcz\u00fc boyutunda insan\u0131n -insanl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hi\u00e7e sayan, onurunu k\u0131ran, onu al\u00e7altan- Allah'dan ba\u015fkas\u0131na kulluk zilletinden kurtulu\u015funu ilan etmek i\u00e7in sava\u015fa ko\u015far. M\u00fc'min, insanl\u0131\u011f\u0131n sayg\u0131nl\u0131\u011f\u0131n\u0131, \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc korumak i\u00e7in sava\u015fa \u00e7\u0131kar, insanlar \u00fczerinde \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flamak, onlar\u0131 kendine kul-k\u00f6le yapmak, Allah'\u0131n bah\u015fetti\u011fi kuvvet nimetini b\u00f6ylesine i\u011fren\u00e7 bir \u015fekilde kullanarak azg\u0131nla\u015fmak ve \u015f\u0131marmak i\u00e7in de\u011fil. Sava\u015fa ili\u015fkin t\u00fcm ki\u015fisel \u00e7\u0131karlar\u0131ndan soyutlanarak ko\u015far sava\u015f meydan\u0131na. Allah'a itaat g\u00f6revini yerine getirmenin O'nun cihad emrine olumlu kar\u015f\u0131l\u0131k vermenin, O'nun hayat sistemini uygulaman\u0131n, yery\u00fcz\u00fc boyutunda O'nun s\u00f6z\u00fcn\u00fc y\u00fcceltmenin, bundan sonra da O'nun l\u00fctfunu ve ho\u015fnutlu\u011funu beklemenin d\u0131\u015f\u0131nda zafer ve galibiyet O'nu ilgilendirmez... Hatta sava\u015ftan sonra elde ettikleri ganimetler bile y\u00fcce Allah'\u0131n onlara y\u00f6nelik l\u00fctfunun eseridir.\u00c7al\u0131m satarak, insanlara g\u00f6steri\u015f yaparak sava\u015fa \u00e7\u0131kma tablosu m\u00fc'min kitlenin g\u00f6zlerinin \u00f6n\u00fcndeydi. Bu tabloyu, Kurey\u015f'in sava\u015fa \u00e7\u0131k\u0131\u015f tarz\u0131nda g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Nitekim bu \u015fekilde \u00e7\u0131kman\u0131n sonucu da Kurey\u015f'in \u015fahs\u0131nda somutla\u015fm\u0131\u015ft\u0131. O g\u00fcn b\u00fcy\u00fck bir kibir, \u00fcst\u00fcnl\u00fck duygusuyla, Allah'a ve peygamber'e ba\u015fkald\u0131rarak ve b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslayarak \u00e7\u0131km\u0131\u015f ama g\u00fcn\u00fcn sonunda al\u00e7alm\u0131\u015f, h\u00fcsrana u\u011fram\u0131\u015f, da\u011f\u0131lm\u0131\u015f ve b\u00fcy\u00fck bir bozgun ya\u015fam\u0131\u015f olarak d\u00f6nm\u00fc\u015ft\u00fc. Y\u00fcce Allah, fiilen ya\u015fanm\u0131\u015f belirtileri, hen\u00fcz g\u00f6zlerinin \u00f6n\u00fcnde duran bir olay\u0131 hat\u0131rlat\u0131yordu m\u00fc'min kitleye:"Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolunda al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r."\u00c7al\u0131m satmak, g\u00f6steri\u015f yapmak ve insanlar\u0131 Allah'\u0131n yolundan al\u0131koymak Ebu Cehil'in s\u00f6zlerinde son derece belirgindir. Kervan\u0131 deniz sahiline y\u00f6neltip m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n tuza\u011f\u0131ndan kurtulduktan sonra Ebu S\u00fcfyan Ebu Cehil'e bir el\u00e7i g\u00f6ndermi\u015f, geri d\u00f6nmelerini istemi\u015f, \u00e7\u00fcnk\u00fc Muhammed ve arkada\u015flar\u0131yla sava\u015fmalar\u0131 i\u00e7in bir gerek\u00e7elerinin kalmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 bildirmi\u015fti. Kurey\u015f ordusu her konaklamada \u015fark\u0131lar s\u00f6yleyen cariyelerle ve \u00e7alg\u0131c\u0131larla sefere \u00e7\u0131km\u0131\u015f, hayvanlar kesip e\u011fleniyorlard\u0131. O s\u0131rada Ebu Cehil el\u00e7iye \u015f\u00f6yle demi\u015fti: "Allah'a andolsun ki, Bedir kuyular\u0131n\u0131n ba\u015f\u0131na var\u0131p \u00fc\u00e7 g\u00fcn \u00fc\u00e7 gece kalmad\u0131k\u00e7a, hayvanlar kesmedik\u00e7e, yemek yiyip, \u015farap i\u00e7ip, cariyeler bizim i\u00e7in \u015fark\u0131 s\u00f6ylemedik\u00e7e geri d\u00f6nmeyiz. B\u00f6ylece Araplar sonsuza kadar bizden korkar." El\u00e7i Ebu Cehil'in cevab\u0131n\u0131 Ebu S\u00fcfyan'a ula\u015ft\u0131r\u0131nca, Ebu S\u00fcfyan, "Vay kavmimin ba\u015f\u0131na gelenler! Bu, Amr b. Hi\u015fam'\u0131n (yani Ebu Cehil'in) i\u015fidir. Geri d\u00f6nmek istemedi, \u00e7\u00fcnk\u00fc halk\u0131n ba\u015f\u0131na ge\u00e7tikten beri azg\u0131nla\u015ft\u0131. Azg\u0131nl\u0131k ise eksikliktir, u\u011fursuzluktur. \u015eayet Muhammed sava\u015f\u00e7\u0131lar\u0131m\u0131z\u0131 yenerse, rezil oluruz" dedi. Ebu S\u00fcfyan'\u0131n \u00f6nsezisi do\u011fru \u00e7\u0131kt\u0131. Muhammed -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- sava\u015f\u00e7\u0131lar\u0131n\u0131 yendi. \u0130nsanlara \u00e7al\u0131m satan, azg\u0131nla\u015fan, g\u00f6steri\u015f yapan, insanlar\u0131 Allah'\u0131n yoluna girmekten al\u0131koyan m\u00fc\u015frikler rezil oldular. Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, Bedir onlar\u0131n belini k\u0131rm\u0131\u015ft\u0131."Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r."Hi\u00e7bir durumlar\u0131n\u0131 g\u00f6zden ka\u00e7\u0131rmaz. Ne kadar g\u00fc\u00e7l\u00fc olurlarsa olsunlar, O'nu etkisiz hale getiremezler. Allah onlar\u0131 ve yapt\u0131klar\u0131n\u0131 ku\u015fatm\u0131\u015f durumdad\u0131r.\u015eEYTAN VE M\u00dc\u015eR\u0130KLERAyetlerin ak\u0131\u015f\u0131 s\u00fcrerken \u015feytan\u0131n m\u00fc\u015frikleri aldatmas\u0131n\u0131 ve rezil olmalar\u0131n\u0131, h\u00fcsrana u\u011framalar\u0131n\u0131, yenilip da\u011f\u0131lmalar\u0131yla sonu\u00e7lanan sava\u015fa \u00e7\u0131kmalar\u0131 i\u00e7in onlar\u0131 k\u0131\u015fk\u0131rtmas\u0131n\u0131 tasvir ediyor:"Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek kendilerine `Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m" dedi. Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce, birdenbire geri d\u00f6nerek, "Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r; dedi."Bu ayet ve ayetin i\u015faret etti\u011fi olaya ili\u015fkin olarak bir\u00e7ok rivayet vard\u0131r. Ne var ki, Malik'in "Muvatta" adl\u0131 eserinde rivayet etti\u011fi hadisin d\u0131\u015f\u0131nda bunlar aras\u0131nda Peygamberimizin bir s\u00f6z\u00fcne rastlanmamaktad\u0131r. Malik diyor ki: Bize Ahmed b. Ferec anlatt\u0131; bize Abdulmelik b. Abdulaziz b. Maci\u015f\u00fbn anlatt\u0131, bize Malik, \u0130brahim b. Ebu Uble'den, o da Talha b. Ubeydullah b. Kureyz'den aktard\u0131: Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- \u015f\u00f6yle buyurdu: Bedir g\u00fcn\u00fcn\u00fcn d\u0131\u015f\u0131nda, \u015feytan\u0131n, Arefe g\u00fcn\u00fcnden daha k\u00fc\u00e7\u00fck, daha hakir, daha peri\u015fan ve daha \u00f6fkeli oldu\u011fu hi\u00e7bir g\u00fcn g\u00f6r\u00fclmemi\u015ftir. O g\u00fcn, inen rahmeti ve g\u00fcnahlar\u0131n affolundu\u011funa ili\u015fkin mesaj\u0131 g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcndendir bu. "Ya Resulallah, peki Bedir g\u00fcn\u00fcnde ne g\u00f6rd\u00fc?" diye sordular. Peygamberimiz:"Cebrail'in melekleri sava\u015fa sevketti\u011fini g\u00f6rd\u00fc" buyurdular...Bu hadisi rivayet edenler aras\u0131nda yeralan Abdulmelik b. Abdulaziz b. Maci\u015f\u00fbn hadis rivayeti a\u00e7\u0131s\u0131ndan zay\u0131f birisidir. Dolay\u0131s\u0131yla hadis m\u00fcrseldir. (Yani Peygamberimizden sadece i\u015fitildi\u011fi bildirilmi\u015ftir.)Di\u011fer rivayetler ise; Ali b. Ebu Talha ve \u0130bn-i C\u00fcreyc yoluyla \u0130bn-i Abbas'a -Allah ondan raz\u0131 olsun- \u0130bn-i \u0130shak yoluyla Urve b. Z\u00fcbeyr'e, Sa'd b. C\u00fcbeyr kanal\u0131yla Katade'ye, Hasan'a ve Muhammed b. Ka'ba dayan\u0131r.\u0130bn-i Cerir et-Taberi'nin kaydetti\u011fi bu rivayetler bunlara \u00f6rnektir: "Bana M\u00fcsenna anlatt\u0131. Ona Abdullah b. Salih, ona muaviye Ali b. Ebu Talha'dan \u0130bn-i Abbas'\u0131n \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: \u0130blis, Bedir g\u00fcn\u00fc \u015feytanlardan olu\u015fan bir ordunun ba\u015f\u0131nda sanca\u011f\u0131 ile birlikte M\u00fcdleco\u011fullar\u0131'ndan birinin varl\u0131\u011f\u0131nda geldi. \u015eeytan, S\u00fcraka b. Malik b. Cu'\u015fam'in k\u0131l\u0131\u011f\u0131nd\u00e2yd\u0131. \u015eeytan m\u00fc\u015friklere \u015f\u00f6yle dedi: "Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez. Ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m." \u0130nsanlar sava\u015f d\u00fczeni ald\u0131klar\u0131nda Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- yerden bir avu\u00e7 toprak ald\u0131 m\u00fc\u015friklerin y\u00fcz\u00fcne serpti. Bunun \u00fczerine m\u00fc\u015frikler bozguna u\u011fray\u0131p geri d\u00f6nd\u00fcler. C\u00fcbeyr \u0130blis'e do\u011fru sald\u0131r\u0131ya ge\u00e7ti.' O s\u0131rada \u0130blis bir m\u00fc\u015frikin elini tutuyordu. C\u00fcbeyr'i g\u00f6r\u00fcnce adam\u0131n elini b\u0131rakt\u0131 ve adamlar\u0131yl\u00e2 birlikte geri d\u00f6n\u00fcp ka\u00e7t\u0131. Adam arkas\u0131ndan "Ya S\u00fcraka, hani bizimle beraber oldu\u011funu iddia ediyordun?" diye ba\u011f\u0131r\u0131nca \u0130blis "Ben sizin g\u00f6rmedi\u011finiz \u015feyleri g\u00f6r\u00fcyorum. Ben Allah'dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r" dedi. O s\u0131rada \u015feytan melekleri g\u00f6rm\u00fc\u015ft\u00fc.Bize \u0130bn-i Humeyd, Seleme, \u0130bn-i \u0130shak'\u0131n \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131. Ona da Yezid b. Ruman, Urve b. Zubeyr'in \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: "Kurey\u015f kabilesi durum de\u011ferlendirmesi yapmak \u00fczere toplad\u0131\u011f\u0131 zaman Bekiro\u011fullar\u0131 ile aralar\u0131nda ge\u00e7eni -yani sava\u015f halini- hat\u0131rlad\u0131lar. Neredeyse geri d\u00f6neceklerdi. Fak\u00e2t o s\u0131rada Kenane kabilesinin ileri gelenlerinden olan S\u00fcraka b. Malik b. Cu'\u015fam el-M\u00fcdleci'nin k\u0131l\u0131\u011f\u0131nda \u0130blis \u00e7\u0131k\u00e2 geldi ve \u015f\u00f6yle dedi: "Kenaneo\u011fullar\u0131'n\u0131n arkan\u0131zdan ho\u015flanmayaca\u011f\u0131n\u0131z bir .\u015fey yapmayacaklar\u0131n\u0131n garantisini veriyorum size, bunun \u00fczerine 'b\u00fcy\u00fck bir h\u0131zla sava\u015fmak \u00fczere ileri at\u0131ld\u0131lar."Bize Bi\u015fr b. Muaz: Yezid'den, o da Said'e dayanarak "Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek..."le ba\u015flayan "Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r" c\u00fcmle-siyle biten ayete ili\u015fkin olarak Katade'nin \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: Bize \u0130blis'in Cebrail'in meleklerle birlikte indi\u011fini g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc ve Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131 meleklere bir \u015fey yapamayaca\u011f\u0131n\u0131 anlad\u0131\u011f\u0131 ve bu y\u00fczden "Ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum. Ben Allah'dan korkar\u0131m" dedi\u011fi anlat\u0131ld\u0131. Allah'a andolsun ki, Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131 yalan s\u00f6ylemi\u015ftir. \u00c7\u00fcnk\u00fc o, All\u00e0h'dan korkmaz. Fakat O, hi\u00e7bir g\u00fcc\u00fc-n\u00fcn, hi\u00e7bir etkinli\u011finin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rd\u00fc. Bu Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131, kendisine itaat edenlere, buyruklar\u0131n\u0131 dinleyenlere her zaman b\u00f6yle yapar.Hakla bat\u0131l kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya geldi\u011finde, onlar\u0131 ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz bir k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcn girdab\u0131na sokar, o zaman da onlardan uzakla\u015f\u0131p gider.Bu tefsirde takip etti\u011fimiz y\u00f6ntem uyar\u0131nca, hakk\u0131nda bir Kur'an ayeti ya da sahih oldu\u011fu tart\u0131\u015fmas\u0131z, m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece gayb\u0131n kapsam\u0131na giren bu t\u00fcr konular\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klamaya kalk\u0131\u015fm\u0131yoruz. \u00c7\u00fcnk\u00fc gayb\u0131n kapsam\u0131na giren bu t\u00fcr konular, b\u00f6yle bir ayet ya da m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece kabul edilmesi zorunlu olmayan itikadi konulard\u0131r. Fakat biz, -ink\u00e2rc\u0131 ve itirazc\u0131 bir tav\u0131r da tak\u0131nm\u0131yoruz.Bu olayda da Kur'an ayeti \u015feytan\u0131n m\u00fc\u015friklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6sterdi\u011fini, onlarla beraber oldu\u011funu, onlara yard\u0131mc\u0131 oldu\u011funu ilan etmekle, onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik etti\u011fini, iki grup kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya geldiklerinde, "Birden bire geri d\u00f6nerek, `Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r" diyerek onlar\u0131 y\u00fcz\u00fcst\u00fc koyup ak\u0131betleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131n\u0131, onlara verdi\u011fi s\u00f6z\u00fc tutmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 kesin bir \u015fekilde ifade etmektedir.Fakat biz \u015feytan\u0131n onlar\u0131n yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6stermesinin mahiyetini bilmiyoruz. Onlara nas\u0131l "bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m" dedi\u011fini, bundan sonra ne \u015fekilde geri d\u00f6nd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc, d\u00f6nerken o s\u00f6zleri nas\u0131l s\u00f6yledi\u011fini bilmiyoruz.Kesin olarak bildi\u011fimiz tek \u015fey, \u015feytanla ilgili her \u015feyin gayb\u0131n kapsam\u0131na girdi\u011fidir. Bu konuda a\u00e7\u0131k bir ayet veya m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece herhangi bir \u015fey s\u00f6yleme imk\u00e2n\u0131na sahip de\u011filiz. Buradaki ayet ise, olay\u0131 anlatmaktad\u0131r, ne \u015fekilde meydana geldi\u011fini de\u011fil.Bundan ba\u015fka bizim s\u00f6yleyebilece\u011fimiz bir \u015fey yok, bizim ictihad yapma alan\u0131m\u0131z bu kadarla s\u0131n\u0131rl\u0131d\u0131r. Bu y\u00fczden biz Kur'an'\u0131 tefsir ederken, buna benzer gayba ili\u015fkin t\u00fcm olaylar\u0131 belirgin bir \u015fekilde yorumlamak ve bu gayb alemlerinden maddi hareketi ink\u00e2r etmek y\u00f6ntemine ba\u015fvuran \u015eeyh Muhammed Abduh ekol\u00fcn\u00fcn bu yakla\u015f\u0131m\u0131n\u0131 uygun g\u00f6rm\u00fcyoruz. Nitekim bu ekolden olan Re\u015fit R\u0131za da bu y\u00f6nteme ba\u015fvurmaktad\u0131r."Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek; "Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m" dedi." Yani ey peygamber, m\u00fc'minlere \u015feytan\u0131n vesvese vermek suretiyle m\u00fc\u015friklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6sterdi\u011fini anlat. \u0130\u00e7lerine d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fc vesveseyle onlara \u015funu telkin etmi\u015fti: "Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez. Ne Muhammed'in g\u00fc\u00e7s\u00fcz taraftarlar\u0131, ne de herhangi bir Arap kabilesi. En g\u00fc\u00e7l\u00fc sava\u015f\u00e7\u0131lar sizdedir. En kalabal\u0131k ordu sizindir. Siz herkesten daha cesursunuz. Bununla beraber ben -\u00fcstelik ben- sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m. Beydavi tefsirinde \u015f\u00f6yle der: Allah'a yak\u0131nla\u015fmak i\u00e7in bir arac\u0131 olarak alg\u0131lad\u0131klar\u0131 i\u00e7in, \u015feytana uymalar\u0131 onlara bir koruyucu unsur olarak vehmettirdi. Nitekim: `Allah'\u0131m iki gruptan hangisi do\u011fru yolda ise, hangisinin dini daha \u00fcst\u00fcnse onlara yard\u0131m et" demi\u015flerdi."Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce birden bire geri d\u00f6nd\u00fc." Yani sava\u015fan taraflar birbirlerine yakla\u015f\u0131nca, herbiri di\u011ferini g\u00f6r\u00fcp durumunu anlay\u0131nca, onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik edip, sava\u015f ate\u015fini k\u0131z\u0131\u015ft\u0131rd\u0131ktan sonra geri d\u00f6nd\u00fc, yani arkas\u0131na d\u00f6n\u00fcp ka\u00e7t\u0131. Bu da \u00f6k\u00e7elerin g\u00f6sterdi\u011fi y\u00f6nd\u00fcr. (Ayaklar\u0131n arka k\u0131sm\u0131) \u015eeytan o tarafa do\u011fru ka\u00e7m\u0131\u015ft\u0131r. "\u0130ki ordunun birbirini g\u00f6rmesinden" maksat, kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya gelmeleridir diyen tefsirciler, yan\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r. Maksat \u015fudur: \u015eeytan onlara yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6stermekten ve onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik etmekten vazge\u00e7ti. Bu s\u00f6z, \u015feytan\u0131n vesvesesini benzetmek suretiyle somutla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in s\u00f6ylenmi\u015ftir. Bir \u015feyle kar\u015f\u0131la\u015fan ve onu oldu\u011fu gibi b\u0131rak\u0131p geriye d\u00f6nenin davran\u0131\u015f\u0131na benzetilmi\u015ftir. Nitekim onlardan uzak oldu\u011funu belirterek, onlar\u0131 kendi hallerine b\u0131rakmas\u0131 d\u00e0 bunu kan\u0131tlamaktad\u0131r: "Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6remedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'dan korkar\u0131m" dedi. Yani onlardan uzakla\u015ft\u0131 ve onlar\u0131n ba\u015f\u0131na geleceklerden korktu. Y\u00fcce Allah'\u0131n m\u00fcsl\u00fcmanlara melekleri yard\u0131mc\u0131 olarak g\u00f6nderdi\u011fini g\u00f6r\u00fcnce m\u00fc\u015friklerin durumuna \u00fcz\u00fcld\u00fc. "Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r." Bu, \u015feytan\u0131n s\u00f6z\u00fc de olabilir, ayr\u0131 bir c\u00fcmle de olabilir... "Ben diyorum ki, bunun anlam\u0131 \u015fudur: \u015eeytan\u0131n pis askerleri m\u00fc\u015friklerin aras\u0131na girmi\u015f, pis ruhlar\u0131na kar\u0131\u015f\u0131p vesvese veriyorlard\u0131. Onlar\u0131 kand\u0131r\u0131yor, \u00fcst\u00fcnl\u00fck kompleksine sokuyorlard\u0131. Nitekim melekler de m\u00fc'minler aras\u0131na da\u011f\u0131lm\u0131\u015f, tertemiz ruhlar\u0131na kar\u0131\u015f\u0131p kalplerini sa\u011flamla\u015ft\u0131rarak, Allah'\u0131n va'dine ve yard\u0131m\u0131na g\u00fcvenmelerini sa\u011flayacak \u015feyler ilham ediyorlard\u0131."Meleklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 sadece m\u00fc'minlerin ruhlar\u0131na kar\u0131\u015fmak \u015feklinde tefsir etmeye olan bu. a\u00e7\u0131k e\u011filim, bir di\u011fer yerde de ayn\u0131 yazar\u0131 meleklerin Bedir g\u00fcn\u00fcnde hi\u00e7bir \u015fekilde sava\u015fmad\u0131klar\u0131 sonucuna g\u00f6t\u00fcrm\u00fc\u015ft\u00fcr. Oysa y\u00fcce Allah Bedir sava\u015f\u0131na kat\u0131lan meleklere hitaben \u015f\u00f6yle buyurmaktad\u0131r: "Vurun boyunlar\u0131n\u0131, indirin darbelerinizi parmaklar\u0131na...." Ayn\u0131 \u015fekilde \u015feytan\u0131n yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u0131rf m\u00fc\u015friklerin ruhlar\u0131na kar\u0131\u015fmak \u015feklinde tefsir etmek de bu ekol\u00fcn ba\u015fvurdu\u011fu bir y\u00f6ntemdir. \u015eeyh Muhammed Abduh'un Amme c\u00fcz'\u00fc tefsirinde "Ebabil ku\u015flar\u0131n\u0131" \u00e7i\u00e7ek mikrobu olarak tefsir etmesi de buna \u00f6rnektir. B\u00fct\u00fcn bu \u00e7abalar, gayba ili\u015fkin nasslar\u0131 yorumlamada a\u015f\u0131r\u0131ya ka\u00e7man\u0131n belirtisidir. Oysa bu t\u00fcr- bir yoruma gerek de yoktur. \u00c7\u00fcnk\u00fc s\u00f6zlerin a\u00e7\u0131k anlam\u0131n\u0131 engelleyen herhangi bir \u015fey s\u00f6zkonusu de\u011fildir. Yap\u0131lacak tek \u015fey a\u00e7\u0131k bir i\u015faret olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece ayr\u0131nt\u0131ya girmeden nasslar\u0131n ifade ettikleriyle yetinmektir... \u0130\u015fte bizim bu t\u00fcr konularda ba\u015fvurdu\u011fumuz y\u00f6ntem budur.\u015eeytan, yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, insanlara g\u00f6steri\u015f yaparak ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyarak \u00e7\u0131kan m\u00fc\u015frikleri kand\u0131r\u0131rken, onlar\u0131 sava\u015fa \u00e7\u0131kmaya te\u015fvik ederken, sonra da onlar\u0131 ak\u0131betleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rak\u0131rken, m\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar da m\u00fc'min kitle hakk\u0131nda \u00e7e\u015fitli s\u00f6ylentiler \u00e7\u0131kar\u0131yorlard\u0131. M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kalabal\u0131k m\u00fc\u015frik ordusu ile kar\u015f\u0131la\u015fmaya \u00e7\u0131kt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Say\u0131lar\u0131n\u0131n az, haz\u0131rl\u0131klar\u0131n\u0131n da yetersiz oldu\u011funu g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Bu y\u00fczden onlara g\u00f6re (kalpleri sars\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ve yan\u0131lt\u0131c\u0131 d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015fe bakt\u0131klar\u0131 i\u00e7in) m\u00fc'minler, dinlerinin kendilerine yard\u0131mc\u0131 olaca\u011f\u0131na ve kendilerine g\u00fc\u00e7 verece\u011fine kanarak kendilerini b\u00fcy\u00fck bir tehlikeye at\u0131yorlard\u0131:"Hani m\u00fcnaf\u0131klar ile kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar "Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc" dediler."M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar\u0131n Mekke'deyken isl\u00e2ma e\u011filim g\u00f6sterdikleri; buna ra\u011fmen inan\u00e7lar\u0131 d\u00fczelmemi\u015f, kalpleri mutmain olmam\u0131\u015f kimseler olduklar\u0131 s\u00f6ylenmi\u015ftir. M\u00fc\u015frik sava\u015f\u00e7\u0131larla birlikte \u00e7ekimser bir tutumla sava\u015fa \u00e7\u0131km\u0131\u015flard\u0131. \u0130\u015fte bunlar, m\u00fc\u015frik \u00e7o\u011funluk kar\u015f\u0131s\u0131nda m\u00fcsl\u00fcman az\u0131nl\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fcnce bu s\u00f6zleri s\u00f6ylemi\u015flerdi.M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar zafer ve yenilginin ger\u00e7ek sebeplerini kavray\u00e2m\u0131yorlar. Bak\u0131\u015flar\u0131 onlar\u0131 olaylar\u0131n derinliklerine y\u00f6neltmeksizin sadece d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fc g\u00f6rebiliyorlar. \u0130nanc\u0131n, Allah'a g\u00fcvenmenin ve O'na dayanman\u0131n derinliklerinde gizli bulunan g\u00fcc\u00fcn fark\u0131nda de\u011fildirler. M\u00fc'minlerin, Allah'a inanmayan t\u00fcm g\u00fc\u00e7leri, t\u00fcm topluluklar\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fcmsemeleri kendilerine b\u00fcy\u00fck bir g\u00fc\u00e7 bah\u015fediyor. \u0130\u015fte m\u00fcnaf\u0131klar bunu anlam\u0131yorlar. Bu y\u00fczden o g\u00fcn m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kendi konumlar\u0131na kand\u0131klar\u0131n\u0131, dinlerinin onlar\u0131 \u015f\u0131martt\u0131\u011f\u0131n\u0131, bu y\u00fczden kalabal\u0131k m\u00fc\u015frik ordusuna kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kmakla kendilerini b\u00fcy\u00fck bir tehlikeye s\u00fcr\u00fcklediklerini san\u0131yorlard\u0131.Maddi olgunun g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fc, m\u00fc'min g\u00f6n\u00fcller ve imandan yoksun g\u00f6n\u00fcller a\u00e7\u0131s\u0131ndan bir farkl\u0131l\u0131k g\u00f6stermez. Farkl\u0131l\u0131k, g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen maddi olguyu alg\u0131lama ve de\u011ferlendirmede ortaya \u00e7\u0131kar. \u0130mandan yoksun g\u00f6n\u00fcller, bu olguyu g\u00f6r\u00fcr, ama bunun \u00f6tesinde herhangi bir \u015fey g\u00f6rmez. M\u00fc'min g\u00f6n\u00fcller ise, g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen olay\u0131n arkas\u0131ndaki ger\u00e7ek "olgu"yu da g\u00f6r\u00fcrler. \u0130\u015fte bu realite t\u00fcm g\u00fc\u00e7leri kapsamaktad\u0131r. M\u00fc'min, bu bak\u0131\u015f\u0131 sayesinde g\u00fc\u00e7leri ger\u00e7ek anlamda de\u011ferlendirebilmektedir."Kim Allah'a dayan\u0131rsa bilsin ki, Allah \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir."M\u00fc'min g\u00f6n\u00fcllerin kavrad\u0131\u011f\u0131 ve bu sayede huzura kavu\u015ftuklar\u0131, kendilerine g\u00fcven duyduklar\u0131, bo\u015f g\u00f6n\u00fcllerin ise fark\u0131nda olmad\u0131klar\u0131 ve hesaba katmad\u0131klar\u0131 ger\u00e7ek budur i\u015fte. Terazinin kefesinde a\u011f\u0131r basan, sonucu belirleyen, her zaman ve her yerde son a\u015famada sorunu \u00e7\u00f6z\u00fcmleyen bu ger\u00e7ektir.Bedir g\u00fcn\u00fc m\u00fcsl\u00fcman kitle i\u00e7in m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar\u0131n, "Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc" \u015feklinde dile getirdikleri bu s\u00f6z, ta\u011futun azg\u0131n ordular\u0131na kar\u015f\u0131 koyarken, belli ba\u015fl\u0131 haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131 bu dinden ibaret olan m\u00fcsl\u00fcman kitleyi g\u00f6rd\u00fcklerinde her zaman ve her yerdeki m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n kulland\u0131\u011f\u0131 bir s\u00f6zd\u00fcr. Evet m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n sahip olduklar\u0131 en b\u00fcy\u00fck g\u00fc\u00e7, bu aksiyoner ve itici inan\u00e7t\u0131r. Allah'\u0131n ilahl\u0131\u011f\u0131na ve O'nun yasaklar\u0131na g\u00f6sterdikleri b\u00fcy\u00fck \u00f6zendir. Allah'a g\u00fcvenmeleri ve O'nun dostlar\u0131na yard\u0131m edece\u011finden emin olmalar\u0131d\u0131r.M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar canlar\u0131n\u0131 kurtarmak i\u00e7in kenara \u00e7ekilirken, m\u00fcsl\u00fcman kitle ta\u011futun azg\u0131n ordusuna sald\u0131r\u0131yor. M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar, g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re gelen tehlikeye kar\u015f\u0131 koyan ve tehlikeyi k\u00fc\u00e7\u00fcmseyen m\u00fcsl\u00fcman kitleye i\u00e7ten i\u00e7e alay ediyorlar. Sonra m\u00fcsl\u00fcman kitlenin g\u00f6r\u00fclen tehlikeyi bertaraf edi\u015fini, g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re gelen tehlikeyi savu\u015fturmas\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcnce de deh\u015fete kap\u0131l\u0131yorlar. Onlar -kendi deyimleriyle- g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re \u00f6l\u00fcme gidi\u015fin, kendini bilerek tehlikeye at\u0131\u015f\u0131n gerek\u00e7esini bilmiyorlar. Onlar -aralar\u0131nda din ve inan\u00e7 da olmak \u00fczere- hayat\u0131n t\u00fcm\u00fcn\u00fc al\u0131\u015fveri\u015f pazar\u0131ndaki bir meta olarak biliyorlar. K\u00e2rl\u0131 g\u00f6r\u00fcn\u00fcyorsa hemen ko\u015farlar buna. \u0130\u015fin ucunda tehlike varsa, o zaman kenara \u00e7ekilmek, kendini garantiye almak,daha iyidir. Onlar bir m\u00fc'minin \u00f6nsezisiyle bakm\u0131yor olaylara. Sonu\u00e7lar\u0131 da iman terazisiyle tartm\u0131yorlar. Ku\u015fkusuz bu at\u0131lganl\u0131k, bu fedak\u00e2rl\u0131k m\u00fc'mine g\u00f6re her zaman k\u00e2rl\u0131 bir al\u0131\u015fveri\u015ftir. \u00c7\u00fcnk\u00fc sonu\u00e7ta bu iki g\u00fczellikten birini elde edecektir; ya zafer ve \u00fcst\u00fcnl\u00fck ya da \u015fehitlik ve cennet... Sonra m\u00fc'mine g\u00f6re g\u00fc\u00e7lerin ger\u00e7ek mahiyeti farkl\u0131d\u0131r. Onun yan\u0131nda Allah vard\u0131r... \u0130\u015fte m\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar bunu hesaba katm\u0131yorlar.Her zaman ve her yerdeki m\u00fcsl\u00fcman kitle, olaylar\u0131 iman ve inan\u00e7 terazisiyle tartmaya, m\u00fc'min \u00f6nsezisi ve kalbiyle alg\u0131lamaya, Allah'\u0131n nuru ve yol g\u00f6stericili\u011fiyle bakmaya, ta\u011futun maddi g\u00fcc\u00fcn\u00fc b\u00fcy\u00fctmemeye, y\u00fcce Allah kendisiyle beraber oldu\u011funa g\u00f6re kendi g\u00fcc\u00fcn\u00fc k\u00fc\u00e7\u00fcmsememeye ve y\u00fcce Allah'\u0131n m\u00fc'minlere y\u00f6nelik \u015fu direktifini her zaman akl\u0131nda bulundurmaya \u00e7a\u011fr\u0131lmaktad\u0131r:"Kim Allah'a dayan\u0131rsa bilsin ki, Allah \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir."Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, ulu Allah do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyor.MELEKLER\u0130N KATILDI\u011eI SAVA\u015eSon olarak ayetlerin ak\u0131\u015f\u0131, sava\u015fta ger\u00e7ekle\u015fen ilahi m\u00fcdahalenin sahnelerinden birini canland\u0131r\u0131yor. Bu sahnede y\u00fcceler aleminde yeralan melekler Allah'\u0131n emri ve izni uyar\u0131nca- m\u00fc\u015friklerin yakalan\u0131p cezaland\u0131r\u0131lmas\u0131, azaba u\u011frat\u0131lmas\u0131 operasyonuna kat\u0131l\u0131yorlar. Melekler onlar\u0131n canlar\u0131n\u0131 azap ederek al\u0131yorlar. \u00c7al\u0131m satman\u0131n ve b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslaman\u0131n kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 olarak onur k\u0131r\u0131c\u0131 bir eziyete u\u011frat\u0131yorlar. B\u00fcy\u00fck s\u0131k\u0131nt\u0131 ve zorluk ya\u015fad\u0131klar\u0131 bu anda, onlara k\u00f6t\u00fc davran\u0131\u015flar\u0131n\u0131 ve i\u011fren\u00e7 hedeflerini hat\u0131rlat\u0131yorlar. Bu, yapt\u0131klar\u0131na uygun bir cezad\u0131r ve y\u00fcce Allah onlara haks\u0131zl\u0131k yapmamaktad\u0131r. Bu arada ayetlerin ak\u0131\u015f\u0131 sahnenin sunulmas\u0131n\u0131n ard\u0131ndan, yalanlamalar\u0131ndan dolay\u0131 onlar\u0131n cezaland\u0131r\u0131lmas\u0131n\u0131n her zaman i\u00e7in y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte olan bir yasa oldu\u011funu belirtiyor: "Firavuno\u011fullar\u0131 ile daha \u00f6nceki k\u00e2firlerin durumu gibi..." ... "Bu b\u00f6yledir, \u00e7\u00fcnk\u00fc bir toplum sahip oldu\u011fu iyi bir niteli\u011fi de\u011fi\u015ftirmedik\u00e7e, Allah da o topluma vermi\u015f oldu\u011fu nimeti de\u011fi\u015ftirmez." Firavun ve ileri gelenler bunun i\u00e7in cezaland\u0131r\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r. B\u00f6yle yapan ve Allah'a ortak ko\u015fan herkes de bunun i\u00e7in cezaland\u0131r\u0131lacakt\u0131r:\" \/>\n<meta name=\"robots\" content=\"index, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"tr_TR\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA ENFAL SURES\u0130 45. VE 49. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya\" \/>\n<meta property=\"og:description\" content=\"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.45- Ey m\u00fc'minler, bir sava\u015f birli\u011fi ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131zda direniniz, Allah'\u0131 \u00e7ok an\u0131n\u0131z ki, ba\u015far\u0131ya eresiniz.46- Allah'a ve Peygamberi'ne itaat ediniz. Aran\u0131zda tart\u0131\u015fmaya, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur. Sabrediniz. \u00c7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.47- Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.48- Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek kendilerine "Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin arkan\u0131zday\u0131m " dedi. Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce, birdenbire geri d\u00f6nerek, "Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'tan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r" dedi.49- Hani m\u00fcnaf\u0131klar ile kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar "Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc"dediler. Oysa kim Allah'a dayan\u0131rsa bilsin ki Allah, \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir.\u015eu k\u0131sa c\u00fcmlelerde, bir\u00e7ok anlam ve i\u015faret, kural ve direktif, \u00e7ok say\u0131da tablo ve sahne yo\u011funla\u015fmaktad\u0131r. Sava\u015ftan kimi b\u00f6l\u00fcmler, \u015fu anda ya\u015fan\u0131yormu\u015f gibi canl\u0131 bir \u015fekilde g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne getirilmektedir. \u00c7e\u015fitli d\u00fc\u015f\u00fcnceler, duygular, vicdanlar ve s\u0131rlar teker teker ortaya \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. \u015eu k\u0131sac\u0131k c\u00fcmlelerin i\u00e7erdi\u011fi t\u00fcm bu konular\u0131 gere\u011fi gibi ifade etmek bundan kat kat fazlas\u0131 imk\u00e2nlara ihtiya\u00e7 duymaktad\u0131r.. Buna ra\u011fmen \u015fu deh\u015fet verici, \u015fu e\u015fsiz tasviri ifade etmek, yine de m\u00fcmk\u00fcn olmayacakt\u0131r.EY M\u00dc'M\u0130NLER D\u0130REN\u0130NALLAH'A \u0130TAAT ED\u0130N, B\u00dcY\u00dcKLENMEY\u0130NSurede s\u0131k s\u0131k tekrarlanan m\u00fc'min kitleye y\u00f6nelik \u00e7a\u011fr\u0131lar zincirinin bir halkas\u0131yla ba\u015fl\u0131yor ayetler. Onlara d\u00fc\u015fman .kar\u015f\u0131s\u0131nda direnmeleri, zafer i\u00e7in gerekli psikolojik ve maddi haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131 yapmalar\u0131 direktifi veriliyor:"Ey m\u00fc'minler, bir sava\u015f birli\u011fi ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131zda direniniz, Allah'\u0131 \u00e7ok an\u0131n\u0131z ki, ba\u015far\u0131ya eresiniz.""Allah'a ve peygamberine itaat ediniz. Aran\u0131zda tart\u0131\u015fmaya, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur. Sabrediniz, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.""Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r."\u0130\u015fte zaferin ger\u00e7ek etkenleri; d\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken direnmek, Allah'\u0131 s\u00fcrekli anarak O'na ba\u011flanmak, Allah'a ve peygamberine itaat etmek, \u00e7eki\u015fme ve tart\u0131\u015fmadan uzak durmak, sava\u015f\u0131n do\u011furdu\u011fu a\u011f\u0131r zorluklara sabretmek, \u00e7al\u0131m satmaktan, g\u00f6steri\u015ften ve a\u015f\u0131r\u0131l\u0131ktan ka\u00e7\u0131nmak...Hi\u00e7 ku\u015fkusuz direnmek zaferin ba\u015flang\u0131c\u0131d\u0131r. \u0130ki taraftan kim daha fazla direnirse o kazan\u0131r. M\u00fc'minler, d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131n kendilerinden daha fazla zorluk i\u00e7inde olduklar\u0131n\u0131, onlar\u0131n da kendileri gibi ac\u0131 \u00e7ektiklerini biliyorlar. Ne var ki, d\u00fc\u015fmanlar\u0131 m\u00fc'minlerin Allah'dan \u00fcmit ettikleri \u015feyi ummuyorlar. Ayaklar\u0131n\u0131 ve g\u00f6n\u00fcllerini diren\u00e7li k\u0131lacak bir destek beklentileri yok Allah'dan. M\u00fc'minler biraz daha direnecek olurlarsa d\u00fc\u015fmanlar\u0131 az sonra bozguna u\u011fray\u0131p da\u011f\u0131lacaklard\u0131r. \u0130ki g\u00fczelli\u011fe, yani \u015fehitlik ve zafere s\u0131k\u0131 s\u0131k\u0131ya ba\u011fl\u0131, bunlardan emin olan m\u00fc'minlerin ayaklar\u0131 sars\u0131l\u0131r m\u0131 hi\u00e7? Herhangi bir \u015fey diren\u00e7lerini k\u0131rabilir mi? \u00dcstelik d\u00fc\u015fmanlar\u0131 sadece d\u00fcnya hayat\u0131n\u0131 istiyor, bu hayat\u0131n \u00fczerine titriyor. Bu hayat\u0131n \u00f6tesinde bir arzular\u0131 ve bundan ba\u015fka bir hayatlar\u0131 s\u00f6zkonusu de\u011fildir.D\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken Allah'\u0131 \u00e7okca anmaya gelince; bu m\u00fc'minlere y\u00f6nelik s\u00fcrekli direktif ve m\u00fc'min kitlenin g\u00f6nl\u00fcnde yereden sistematik e\u011fitimin gere\u011fidir. Kur'an-\u0131 Kerim tarih boyunca s\u00fcregelen iman kervan\u0131nda yeralan m\u00fcsl\u00fcman \u00fcmmetin tarihinden \u00f6rnekler aktararak bu hususu anlat\u0131r.Bu konuda Kur'an-\u0131 Kerim'in anlatt\u0131\u011f\u0131 \u00f6rneklerden biri, g\u00f6n\u00fclleri aniden imana teslim olan, bu y\u00fczden Firavun taraf\u0131ndan azg\u0131nca, korkutucu ve i\u011fren\u00e7 bir \u015fekilde tehdit edilen Firavun'un sihirbazlar\u0131n\u0131n s\u00f6zleridir:"Sen ancak Rabbimizin ayetleri bize gelince inand\u0131k diye bizden \u00f6\u00e7 al\u0131yorsun. Ey Rabbimiz, \u00fczerimize sab\u0131r ya\u011fd\u0131r ve m\u00fcsl\u00fcman olarak al can\u0131m\u0131z\u0131." (A'raf, 126)Calut'un ordusuyla kar\u015f\u0131la\u015fan \u0130srailo\u011fullar\u0131'ndan say\u0131lar\u0131 az m\u00fc'min bir grubun s\u00f6yledikleri de bu konuda \u00f6rnek olarak yeral\u0131r Kur'an-\u0131 Kerim'de: "Talut ve askerleri Calut ve ordusu ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131klar\u0131nda, "Ey Rabbimiz \u00fczerimize sab\u0131r ya\u011fd\u0131r, ayaklar\u0131m\u0131z\u0131 sabit k\u0131l, ve k\u00e2firlere kar\u015f\u0131 bize zafer nasip eyle" dediler. (Bakara, 250)Tarih boyunca gelmi\u015f ge\u00e7mi\u015f b\u00fct\u00fcn m\u00fc'min topluluklar\u0131n sava\u015f esnas\u0131nda s\u00f6yledikleri de Kur'an'da \u00f6rnek olarak yeral\u0131r:"Nice peygamber var ki, \u00e7ok say\u0131da taraftar\u0131 kendisi ile birlikte sava\u015ft\u0131. Bunlar Allah yolunda ba\u015flar\u0131na gelenlerden dolay\u0131 gev\u015femediler, y\u0131lmad\u0131lar ve boyun e\u011fmediler. Allah sab\u0131rl\u0131lar\u0131 sever." (Al-i \u0130mran, 146)Allah'\u0131 anma bir ilke olarak yeretmi\u015ftir m\u00fcsl\u00fcman kitlenin g\u00f6nl\u00fcnde. D\u00fc\u015fman kar\u015f\u0131s\u0131nda Allah'\u0131 \u00e7okca anmak m\u00fcsl\u00fcman kitlenin belirgin \u00f6zelli\u011fidir, y\u00fcce Allah daha sonralar\u0131 "Uhut"da yenilmi\u015f kitleden s\u00f6z etmi\u015ftir. \u0130kinci g\u00fcn d\u00fc\u015fman\u0131 takip etmeleri istenirse, bu prensip i\u00e7lerinde haz\u0131r bulunuyordu."O kimseler ki, insanlar kendilerine "d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131z size sald\u0131rmak i\u00e7in y\u0131\u011f\u0131nak yapt\u0131lar, onlardan korkmal\u0131s\u0131n\u0131z" dediklerinde, bu s\u00f6zden imanl\u00e2r\u0131 daha g\u00fc\u00e7lenerek "Allah bize yeter, O ne g\u00fczel bir vekildir" dediler. (AI-i \u0130mran, 173)D\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken y\u00fcce Allah'\u0131 anmak, bir\u00e7ok i\u015flevi g\u00f6r\u00fcr. Bir kere asla yenilmeyen bir g\u00fc\u00e7le ba\u011flant\u0131 kurmakt\u0131r Allah'\u0131 anmak. Dostlar\u0131na her zaman yard\u0131m eden Allah'a g\u00fcvenmektir. Bu ayn\u0131 zamanda sava\u015f\u0131, nedenlerini ve sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 ger\u00e7ek mahiyetiyle zihinde canland\u0131rmay\u0131 sa\u011flar. \u00c7\u00fcnk\u00fc sava\u015f Allah i\u00e7indir. O'nun ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 yery\u00fcz\u00fcnde hakim k\u0131lmak ve bu ilahl\u0131\u011f\u0131 gaspeden ta\u011futlar\u0131 hayat sahnesinden kovmak i\u00e7indir sava\u015f. O halde bu, Allah'\u0131n s\u00f6z\u00fcn\u00fcn y\u00fccelmesi i\u00e7in yap\u0131lan bir sava\u015ft\u0131r, ki\u015fisel ya da ulusal egemenlik kurmak, ganimetler elde etmek, ki\u015fisel ya da ulusal \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flamak i\u00e7in de\u011fil. Ayr\u0131ca bu, Allah'\u0131 anma g\u00f6revinin zor anlarda, en s\u0131k\u0131nt\u0131l\u0131 durumlarda bile ne kadar \u00f6nemsendi\u011fini vurgulamaktad\u0131r. Bu ilahi direktifin i\u00e7erdi\u011fi bu i\u015faretler sava\u015f alan\u0131nda \u00e7ok de\u011ferli i\u015flevler g\u00f6r\u00fcrler.Allah ve Peygamber'e itaat etmelerine ili\u015fkin buyruk ise, m\u00fc'minlerin daha ba\u015ftan t\u00fcm varl\u0131klar\u0131yla Allah'a teslim olarak sava\u015fa giri\u015fmeleri amac\u0131na y\u00f6neliktir. B\u00f6ylece "Allah'a ve Peygamber'e itaat ediniz" buyru\u011fundan sonra i\u015faret edilen \u00e7eki\u015fmenin nedenleri ortadan kalkm\u0131\u015f olur."\u00c7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur."\u0130nsanlar ancak birden fazla komuta ve direktif merkezine uymak durumuyla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kald\u0131klar\u0131nda, g\u00f6r\u00fc\u015f ve d\u00fc\u015f\u00fcnceleri y\u00f6nlendirici olarak insan arzusuna itaat ettiklerinde, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015ferler. \u0130nsanlar Allah'a ve Peygamberine teslim olduklar\u0131 zaman -kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan soruna ili\u015fkin olarak birbirinden farkl\u0131 bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131lar\u0131na sahip olsalar bile- aralar\u0131ndaki \u00e7eki\u015fmenin en ba\u015fta gelen sebebi ortadan kalkm\u0131\u015f olur. \u00c7\u00fcnk\u00fc \u00e7eki\u015fmeye neden olan insanlar\u0131n farkl\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015flere sahip olmalar\u0131 de\u011fildir. Ger\u00e7ek ortaya \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131 halde insan\u0131, g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcnde \u0131srara s\u00fcr\u00fckleyen ihtirast\u0131r, arzudur. Bu da, insan\u0131n kendi "\u015fahs\u0131n\u0131" terazinin bir kefesine, "ger\u00e7e\u011fi" de bir kefesine koymas\u0131 ve daha ba\u015ftan "\u015fahs\u0131n\u0131" tercih etmesidir. Sava\u015fla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yayken Allah'a ve Peygamber'e itaat etmeye ili\u015fkin bu direktifin yeralmas\u0131 bu y\u00fczdendir. Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, bu direktif, sava\u015f esnas\u0131nda son derece gerekli olan "kontrol" i\u015flemlerinden biridir. Burada en y\u00fcce yol g\u00f6stericilik, en \u00fcst\u00fcn komuta merciine itaat s\u00f6zkonusudur. Kitleye komutanl\u0131k eden ki\u015fiye itaat de bundan kaynaklan\u0131r. Bu, g\u00f6n\u00fclden gelen derin bir itaattir. Allah i\u00e7in cihad etmeyen ve komutana olan ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131 Allah'a ba\u011fl\u0131l\u0131ktan kaynaklanmayan ordularda g\u00f6r\u00fclen askeri itaat gibi g\u00f6stermelik bir disiplin de\u011fildir. Bu ikisinin aras\u0131ndaki mesafe korkun\u00e7tur.Sab\u0131r ise sava\u015fa giri\u015fmek i\u00e7in gerekli olan bir s\u0131fatt\u0131r. Hangi sava\u015f olursa olsun, ister insan\u0131n kendi i\u00e7inde giri\u015fti\u011fi sava\u015f olsun, isterse muharebe meydan\u0131nda d\u00fc\u015fmanla giri\u015fti\u011fi sava\u015f olsun, mutlaka sabretmek gerekmektedir: "Sabrediniz, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir."Allah'\u0131n beraberli\u011fi, sab\u0131rl\u0131lar i\u00e7in ba\u015far\u0131n\u0131n, d\u00fc\u015fmana \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flaman\u0131n ve kurtulu\u015fun garantisidir.Son direktif de \u015fudur:"Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r."Bu direktif m\u00fc'min kitleyi sahip oldu\u011fu maddi g\u00fc\u00e7le b\u00fcy\u00fcklenerek, \u00e7al\u0131m satarak, azg\u0131nla\u015farak sava\u015fa \u00e7\u0131kmaktan ve Allah'\u0131n bah\u015fetti\u011fi g\u00fcc\u00fc onun istemedi\u011fi bi\u00e7imde kullanmaktan koruyor. M\u00fc'min kitle ancak Allah yolunda sava\u015fa \u00e7\u0131kar. \u0130nsanlar\u0131n hayat\u0131na Allah'\u0131n ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 egemen k\u0131lmak ve kullar\u0131n sadece O'na kulluk yapmalar\u0131n\u0131 sa\u011flamak i\u00e7in \u00e7\u0131kar. M\u00fc'min kitle, y\u00fcce Allah'\u0131n kullar\u0131n sadece kendisine ibadet etmeleri hakk\u0131n\u0131 gaspeden, Allah'\u0131n izni ve h\u00fckm\u00fc d\u0131\u015f\u0131nda yery\u00fcz\u00fcnde hakimiyet kurmak suretiyle yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 elinde bulunduran ta\u011futlar\u0131n g\u00fcc\u00fcn\u00fc k\u0131rmak, saltanatlar\u0131n\u0131 ba\u015flar\u0131na y\u0131kmak, egemenliklerini yerle bir etmek i\u00e7in sava\u015fa \u00e7\u0131kar. T\u00fcm yery\u00fcz\u00fc boyutunda insan\u0131n -insanl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hi\u00e7e sayan, onurunu k\u0131ran, onu al\u00e7altan- Allah'dan ba\u015fkas\u0131na kulluk zilletinden kurtulu\u015funu ilan etmek i\u00e7in sava\u015fa ko\u015far. M\u00fc'min, insanl\u0131\u011f\u0131n sayg\u0131nl\u0131\u011f\u0131n\u0131, \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc korumak i\u00e7in sava\u015fa \u00e7\u0131kar, insanlar \u00fczerinde \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flamak, onlar\u0131 kendine kul-k\u00f6le yapmak, Allah'\u0131n bah\u015fetti\u011fi kuvvet nimetini b\u00f6ylesine i\u011fren\u00e7 bir \u015fekilde kullanarak azg\u0131nla\u015fmak ve \u015f\u0131marmak i\u00e7in de\u011fil. Sava\u015fa ili\u015fkin t\u00fcm ki\u015fisel \u00e7\u0131karlar\u0131ndan soyutlanarak ko\u015far sava\u015f meydan\u0131na. Allah'a itaat g\u00f6revini yerine getirmenin O'nun cihad emrine olumlu kar\u015f\u0131l\u0131k vermenin, O'nun hayat sistemini uygulaman\u0131n, yery\u00fcz\u00fc boyutunda O'nun s\u00f6z\u00fcn\u00fc y\u00fcceltmenin, bundan sonra da O'nun l\u00fctfunu ve ho\u015fnutlu\u011funu beklemenin d\u0131\u015f\u0131nda zafer ve galibiyet O'nu ilgilendirmez... Hatta sava\u015ftan sonra elde ettikleri ganimetler bile y\u00fcce Allah'\u0131n onlara y\u00f6nelik l\u00fctfunun eseridir.\u00c7al\u0131m satarak, insanlara g\u00f6steri\u015f yaparak sava\u015fa \u00e7\u0131kma tablosu m\u00fc'min kitlenin g\u00f6zlerinin \u00f6n\u00fcndeydi. Bu tabloyu, Kurey\u015f'in sava\u015fa \u00e7\u0131k\u0131\u015f tarz\u0131nda g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Nitekim bu \u015fekilde \u00e7\u0131kman\u0131n sonucu da Kurey\u015f'in \u015fahs\u0131nda somutla\u015fm\u0131\u015ft\u0131. O g\u00fcn b\u00fcy\u00fck bir kibir, \u00fcst\u00fcnl\u00fck duygusuyla, Allah'a ve peygamber'e ba\u015fkald\u0131rarak ve b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslayarak \u00e7\u0131km\u0131\u015f ama g\u00fcn\u00fcn sonunda al\u00e7alm\u0131\u015f, h\u00fcsrana u\u011fram\u0131\u015f, da\u011f\u0131lm\u0131\u015f ve b\u00fcy\u00fck bir bozgun ya\u015fam\u0131\u015f olarak d\u00f6nm\u00fc\u015ft\u00fc. Y\u00fcce Allah, fiilen ya\u015fanm\u0131\u015f belirtileri, hen\u00fcz g\u00f6zlerinin \u00f6n\u00fcnde duran bir olay\u0131 hat\u0131rlat\u0131yordu m\u00fc'min kitleye:"Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolunda al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r."\u00c7al\u0131m satmak, g\u00f6steri\u015f yapmak ve insanlar\u0131 Allah'\u0131n yolundan al\u0131koymak Ebu Cehil'in s\u00f6zlerinde son derece belirgindir. Kervan\u0131 deniz sahiline y\u00f6neltip m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n tuza\u011f\u0131ndan kurtulduktan sonra Ebu S\u00fcfyan Ebu Cehil'e bir el\u00e7i g\u00f6ndermi\u015f, geri d\u00f6nmelerini istemi\u015f, \u00e7\u00fcnk\u00fc Muhammed ve arkada\u015flar\u0131yla sava\u015fmalar\u0131 i\u00e7in bir gerek\u00e7elerinin kalmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 bildirmi\u015fti. Kurey\u015f ordusu her konaklamada \u015fark\u0131lar s\u00f6yleyen cariyelerle ve \u00e7alg\u0131c\u0131larla sefere \u00e7\u0131km\u0131\u015f, hayvanlar kesip e\u011fleniyorlard\u0131. O s\u0131rada Ebu Cehil el\u00e7iye \u015f\u00f6yle demi\u015fti: "Allah'a andolsun ki, Bedir kuyular\u0131n\u0131n ba\u015f\u0131na var\u0131p \u00fc\u00e7 g\u00fcn \u00fc\u00e7 gece kalmad\u0131k\u00e7a, hayvanlar kesmedik\u00e7e, yemek yiyip, \u015farap i\u00e7ip, cariyeler bizim i\u00e7in \u015fark\u0131 s\u00f6ylemedik\u00e7e geri d\u00f6nmeyiz. B\u00f6ylece Araplar sonsuza kadar bizden korkar." El\u00e7i Ebu Cehil'in cevab\u0131n\u0131 Ebu S\u00fcfyan'a ula\u015ft\u0131r\u0131nca, Ebu S\u00fcfyan, "Vay kavmimin ba\u015f\u0131na gelenler! Bu, Amr b. Hi\u015fam'\u0131n (yani Ebu Cehil'in) i\u015fidir. Geri d\u00f6nmek istemedi, \u00e7\u00fcnk\u00fc halk\u0131n ba\u015f\u0131na ge\u00e7tikten beri azg\u0131nla\u015ft\u0131. Azg\u0131nl\u0131k ise eksikliktir, u\u011fursuzluktur. \u015eayet Muhammed sava\u015f\u00e7\u0131lar\u0131m\u0131z\u0131 yenerse, rezil oluruz" dedi. Ebu S\u00fcfyan'\u0131n \u00f6nsezisi do\u011fru \u00e7\u0131kt\u0131. Muhammed -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- sava\u015f\u00e7\u0131lar\u0131n\u0131 yendi. \u0130nsanlara \u00e7al\u0131m satan, azg\u0131nla\u015fan, g\u00f6steri\u015f yapan, insanlar\u0131 Allah'\u0131n yoluna girmekten al\u0131koyan m\u00fc\u015frikler rezil oldular. Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, Bedir onlar\u0131n belini k\u0131rm\u0131\u015ft\u0131."Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r."Hi\u00e7bir durumlar\u0131n\u0131 g\u00f6zden ka\u00e7\u0131rmaz. Ne kadar g\u00fc\u00e7l\u00fc olurlarsa olsunlar, O'nu etkisiz hale getiremezler. Allah onlar\u0131 ve yapt\u0131klar\u0131n\u0131 ku\u015fatm\u0131\u015f durumdad\u0131r.\u015eEYTAN VE M\u00dc\u015eR\u0130KLERAyetlerin ak\u0131\u015f\u0131 s\u00fcrerken \u015feytan\u0131n m\u00fc\u015frikleri aldatmas\u0131n\u0131 ve rezil olmalar\u0131n\u0131, h\u00fcsrana u\u011framalar\u0131n\u0131, yenilip da\u011f\u0131lmalar\u0131yla sonu\u00e7lanan sava\u015fa \u00e7\u0131kmalar\u0131 i\u00e7in onlar\u0131 k\u0131\u015fk\u0131rtmas\u0131n\u0131 tasvir ediyor:"Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek kendilerine `Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m" dedi. Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce, birdenbire geri d\u00f6nerek, "Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r; dedi."Bu ayet ve ayetin i\u015faret etti\u011fi olaya ili\u015fkin olarak bir\u00e7ok rivayet vard\u0131r. Ne var ki, Malik'in "Muvatta" adl\u0131 eserinde rivayet etti\u011fi hadisin d\u0131\u015f\u0131nda bunlar aras\u0131nda Peygamberimizin bir s\u00f6z\u00fcne rastlanmamaktad\u0131r. Malik diyor ki: Bize Ahmed b. Ferec anlatt\u0131; bize Abdulmelik b. Abdulaziz b. Maci\u015f\u00fbn anlatt\u0131, bize Malik, \u0130brahim b. Ebu Uble'den, o da Talha b. Ubeydullah b. Kureyz'den aktard\u0131: Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- \u015f\u00f6yle buyurdu: Bedir g\u00fcn\u00fcn\u00fcn d\u0131\u015f\u0131nda, \u015feytan\u0131n, Arefe g\u00fcn\u00fcnden daha k\u00fc\u00e7\u00fck, daha hakir, daha peri\u015fan ve daha \u00f6fkeli oldu\u011fu hi\u00e7bir g\u00fcn g\u00f6r\u00fclmemi\u015ftir. O g\u00fcn, inen rahmeti ve g\u00fcnahlar\u0131n affolundu\u011funa ili\u015fkin mesaj\u0131 g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcndendir bu. "Ya Resulallah, peki Bedir g\u00fcn\u00fcnde ne g\u00f6rd\u00fc?" diye sordular. Peygamberimiz:"Cebrail'in melekleri sava\u015fa sevketti\u011fini g\u00f6rd\u00fc" buyurdular...Bu hadisi rivayet edenler aras\u0131nda yeralan Abdulmelik b. Abdulaziz b. Maci\u015f\u00fbn hadis rivayeti a\u00e7\u0131s\u0131ndan zay\u0131f birisidir. Dolay\u0131s\u0131yla hadis m\u00fcrseldir. (Yani Peygamberimizden sadece i\u015fitildi\u011fi bildirilmi\u015ftir.)Di\u011fer rivayetler ise; Ali b. Ebu Talha ve \u0130bn-i C\u00fcreyc yoluyla \u0130bn-i Abbas'a -Allah ondan raz\u0131 olsun- \u0130bn-i \u0130shak yoluyla Urve b. Z\u00fcbeyr'e, Sa'd b. C\u00fcbeyr kanal\u0131yla Katade'ye, Hasan'a ve Muhammed b. Ka'ba dayan\u0131r.\u0130bn-i Cerir et-Taberi'nin kaydetti\u011fi bu rivayetler bunlara \u00f6rnektir: "Bana M\u00fcsenna anlatt\u0131. Ona Abdullah b. Salih, ona muaviye Ali b. Ebu Talha'dan \u0130bn-i Abbas'\u0131n \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: \u0130blis, Bedir g\u00fcn\u00fc \u015feytanlardan olu\u015fan bir ordunun ba\u015f\u0131nda sanca\u011f\u0131 ile birlikte M\u00fcdleco\u011fullar\u0131'ndan birinin varl\u0131\u011f\u0131nda geldi. \u015eeytan, S\u00fcraka b. Malik b. Cu'\u015fam'in k\u0131l\u0131\u011f\u0131nd\u00e2yd\u0131. \u015eeytan m\u00fc\u015friklere \u015f\u00f6yle dedi: "Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez. Ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m." \u0130nsanlar sava\u015f d\u00fczeni ald\u0131klar\u0131nda Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- yerden bir avu\u00e7 toprak ald\u0131 m\u00fc\u015friklerin y\u00fcz\u00fcne serpti. Bunun \u00fczerine m\u00fc\u015frikler bozguna u\u011fray\u0131p geri d\u00f6nd\u00fcler. C\u00fcbeyr \u0130blis'e do\u011fru sald\u0131r\u0131ya ge\u00e7ti.' O s\u0131rada \u0130blis bir m\u00fc\u015frikin elini tutuyordu. C\u00fcbeyr'i g\u00f6r\u00fcnce adam\u0131n elini b\u0131rakt\u0131 ve adamlar\u0131yl\u00e2 birlikte geri d\u00f6n\u00fcp ka\u00e7t\u0131. Adam arkas\u0131ndan "Ya S\u00fcraka, hani bizimle beraber oldu\u011funu iddia ediyordun?" diye ba\u011f\u0131r\u0131nca \u0130blis "Ben sizin g\u00f6rmedi\u011finiz \u015feyleri g\u00f6r\u00fcyorum. Ben Allah'dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r" dedi. O s\u0131rada \u015feytan melekleri g\u00f6rm\u00fc\u015ft\u00fc.Bize \u0130bn-i Humeyd, Seleme, \u0130bn-i \u0130shak'\u0131n \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131. Ona da Yezid b. Ruman, Urve b. Zubeyr'in \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: "Kurey\u015f kabilesi durum de\u011ferlendirmesi yapmak \u00fczere toplad\u0131\u011f\u0131 zaman Bekiro\u011fullar\u0131 ile aralar\u0131nda ge\u00e7eni -yani sava\u015f halini- hat\u0131rlad\u0131lar. Neredeyse geri d\u00f6neceklerdi. Fak\u00e2t o s\u0131rada Kenane kabilesinin ileri gelenlerinden olan S\u00fcraka b. Malik b. Cu'\u015fam el-M\u00fcdleci'nin k\u0131l\u0131\u011f\u0131nda \u0130blis \u00e7\u0131k\u00e2 geldi ve \u015f\u00f6yle dedi: "Kenaneo\u011fullar\u0131'n\u0131n arkan\u0131zdan ho\u015flanmayaca\u011f\u0131n\u0131z bir .\u015fey yapmayacaklar\u0131n\u0131n garantisini veriyorum size, bunun \u00fczerine 'b\u00fcy\u00fck bir h\u0131zla sava\u015fmak \u00fczere ileri at\u0131ld\u0131lar."Bize Bi\u015fr b. Muaz: Yezid'den, o da Said'e dayanarak "Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek..."le ba\u015flayan "Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r" c\u00fcmle-siyle biten ayete ili\u015fkin olarak Katade'nin \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: Bize \u0130blis'in Cebrail'in meleklerle birlikte indi\u011fini g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc ve Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131 meleklere bir \u015fey yapamayaca\u011f\u0131n\u0131 anlad\u0131\u011f\u0131 ve bu y\u00fczden "Ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum. Ben Allah'dan korkar\u0131m" dedi\u011fi anlat\u0131ld\u0131. Allah'a andolsun ki, Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131 yalan s\u00f6ylemi\u015ftir. \u00c7\u00fcnk\u00fc o, All\u00e0h'dan korkmaz. Fakat O, hi\u00e7bir g\u00fcc\u00fc-n\u00fcn, hi\u00e7bir etkinli\u011finin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rd\u00fc. Bu Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131, kendisine itaat edenlere, buyruklar\u0131n\u0131 dinleyenlere her zaman b\u00f6yle yapar.Hakla bat\u0131l kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya geldi\u011finde, onlar\u0131 ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz bir k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcn girdab\u0131na sokar, o zaman da onlardan uzakla\u015f\u0131p gider.Bu tefsirde takip etti\u011fimiz y\u00f6ntem uyar\u0131nca, hakk\u0131nda bir Kur'an ayeti ya da sahih oldu\u011fu tart\u0131\u015fmas\u0131z, m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece gayb\u0131n kapsam\u0131na giren bu t\u00fcr konular\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klamaya kalk\u0131\u015fm\u0131yoruz. \u00c7\u00fcnk\u00fc gayb\u0131n kapsam\u0131na giren bu t\u00fcr konular, b\u00f6yle bir ayet ya da m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece kabul edilmesi zorunlu olmayan itikadi konulard\u0131r. Fakat biz, -ink\u00e2rc\u0131 ve itirazc\u0131 bir tav\u0131r da tak\u0131nm\u0131yoruz.Bu olayda da Kur'an ayeti \u015feytan\u0131n m\u00fc\u015friklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6sterdi\u011fini, onlarla beraber oldu\u011funu, onlara yard\u0131mc\u0131 oldu\u011funu ilan etmekle, onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik etti\u011fini, iki grup kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya geldiklerinde, "Birden bire geri d\u00f6nerek, `Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r" diyerek onlar\u0131 y\u00fcz\u00fcst\u00fc koyup ak\u0131betleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131n\u0131, onlara verdi\u011fi s\u00f6z\u00fc tutmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 kesin bir \u015fekilde ifade etmektedir.Fakat biz \u015feytan\u0131n onlar\u0131n yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6stermesinin mahiyetini bilmiyoruz. Onlara nas\u0131l "bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m" dedi\u011fini, bundan sonra ne \u015fekilde geri d\u00f6nd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc, d\u00f6nerken o s\u00f6zleri nas\u0131l s\u00f6yledi\u011fini bilmiyoruz.Kesin olarak bildi\u011fimiz tek \u015fey, \u015feytanla ilgili her \u015feyin gayb\u0131n kapsam\u0131na girdi\u011fidir. Bu konuda a\u00e7\u0131k bir ayet veya m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece herhangi bir \u015fey s\u00f6yleme imk\u00e2n\u0131na sahip de\u011filiz. Buradaki ayet ise, olay\u0131 anlatmaktad\u0131r, ne \u015fekilde meydana geldi\u011fini de\u011fil.Bundan ba\u015fka bizim s\u00f6yleyebilece\u011fimiz bir \u015fey yok, bizim ictihad yapma alan\u0131m\u0131z bu kadarla s\u0131n\u0131rl\u0131d\u0131r. Bu y\u00fczden biz Kur'an'\u0131 tefsir ederken, buna benzer gayba ili\u015fkin t\u00fcm olaylar\u0131 belirgin bir \u015fekilde yorumlamak ve bu gayb alemlerinden maddi hareketi ink\u00e2r etmek y\u00f6ntemine ba\u015fvuran \u015eeyh Muhammed Abduh ekol\u00fcn\u00fcn bu yakla\u015f\u0131m\u0131n\u0131 uygun g\u00f6rm\u00fcyoruz. Nitekim bu ekolden olan Re\u015fit R\u0131za da bu y\u00f6nteme ba\u015fvurmaktad\u0131r."Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek; "Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m" dedi." Yani ey peygamber, m\u00fc'minlere \u015feytan\u0131n vesvese vermek suretiyle m\u00fc\u015friklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6sterdi\u011fini anlat. \u0130\u00e7lerine d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fc vesveseyle onlara \u015funu telkin etmi\u015fti: "Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez. Ne Muhammed'in g\u00fc\u00e7s\u00fcz taraftarlar\u0131, ne de herhangi bir Arap kabilesi. En g\u00fc\u00e7l\u00fc sava\u015f\u00e7\u0131lar sizdedir. En kalabal\u0131k ordu sizindir. Siz herkesten daha cesursunuz. Bununla beraber ben -\u00fcstelik ben- sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m. Beydavi tefsirinde \u015f\u00f6yle der: Allah'a yak\u0131nla\u015fmak i\u00e7in bir arac\u0131 olarak alg\u0131lad\u0131klar\u0131 i\u00e7in, \u015feytana uymalar\u0131 onlara bir koruyucu unsur olarak vehmettirdi. Nitekim: `Allah'\u0131m iki gruptan hangisi do\u011fru yolda ise, hangisinin dini daha \u00fcst\u00fcnse onlara yard\u0131m et" demi\u015flerdi."Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce birden bire geri d\u00f6nd\u00fc." Yani sava\u015fan taraflar birbirlerine yakla\u015f\u0131nca, herbiri di\u011ferini g\u00f6r\u00fcp durumunu anlay\u0131nca, onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik edip, sava\u015f ate\u015fini k\u0131z\u0131\u015ft\u0131rd\u0131ktan sonra geri d\u00f6nd\u00fc, yani arkas\u0131na d\u00f6n\u00fcp ka\u00e7t\u0131. Bu da \u00f6k\u00e7elerin g\u00f6sterdi\u011fi y\u00f6nd\u00fcr. (Ayaklar\u0131n arka k\u0131sm\u0131) \u015eeytan o tarafa do\u011fru ka\u00e7m\u0131\u015ft\u0131r. "\u0130ki ordunun birbirini g\u00f6rmesinden" maksat, kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya gelmeleridir diyen tefsirciler, yan\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r. Maksat \u015fudur: \u015eeytan onlara yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6stermekten ve onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik etmekten vazge\u00e7ti. Bu s\u00f6z, \u015feytan\u0131n vesvesesini benzetmek suretiyle somutla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in s\u00f6ylenmi\u015ftir. Bir \u015feyle kar\u015f\u0131la\u015fan ve onu oldu\u011fu gibi b\u0131rak\u0131p geriye d\u00f6nenin davran\u0131\u015f\u0131na benzetilmi\u015ftir. Nitekim onlardan uzak oldu\u011funu belirterek, onlar\u0131 kendi hallerine b\u0131rakmas\u0131 d\u00e0 bunu kan\u0131tlamaktad\u0131r: "Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6remedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'dan korkar\u0131m" dedi. Yani onlardan uzakla\u015ft\u0131 ve onlar\u0131n ba\u015f\u0131na geleceklerden korktu. Y\u00fcce Allah'\u0131n m\u00fcsl\u00fcmanlara melekleri yard\u0131mc\u0131 olarak g\u00f6nderdi\u011fini g\u00f6r\u00fcnce m\u00fc\u015friklerin durumuna \u00fcz\u00fcld\u00fc. "Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r." Bu, \u015feytan\u0131n s\u00f6z\u00fc de olabilir, ayr\u0131 bir c\u00fcmle de olabilir... "Ben diyorum ki, bunun anlam\u0131 \u015fudur: \u015eeytan\u0131n pis askerleri m\u00fc\u015friklerin aras\u0131na girmi\u015f, pis ruhlar\u0131na kar\u0131\u015f\u0131p vesvese veriyorlard\u0131. Onlar\u0131 kand\u0131r\u0131yor, \u00fcst\u00fcnl\u00fck kompleksine sokuyorlard\u0131. Nitekim melekler de m\u00fc'minler aras\u0131na da\u011f\u0131lm\u0131\u015f, tertemiz ruhlar\u0131na kar\u0131\u015f\u0131p kalplerini sa\u011flamla\u015ft\u0131rarak, Allah'\u0131n va'dine ve yard\u0131m\u0131na g\u00fcvenmelerini sa\u011flayacak \u015feyler ilham ediyorlard\u0131."Meleklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 sadece m\u00fc'minlerin ruhlar\u0131na kar\u0131\u015fmak \u015feklinde tefsir etmeye olan bu. a\u00e7\u0131k e\u011filim, bir di\u011fer yerde de ayn\u0131 yazar\u0131 meleklerin Bedir g\u00fcn\u00fcnde hi\u00e7bir \u015fekilde sava\u015fmad\u0131klar\u0131 sonucuna g\u00f6t\u00fcrm\u00fc\u015ft\u00fcr. Oysa y\u00fcce Allah Bedir sava\u015f\u0131na kat\u0131lan meleklere hitaben \u015f\u00f6yle buyurmaktad\u0131r: "Vurun boyunlar\u0131n\u0131, indirin darbelerinizi parmaklar\u0131na...." Ayn\u0131 \u015fekilde \u015feytan\u0131n yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u0131rf m\u00fc\u015friklerin ruhlar\u0131na kar\u0131\u015fmak \u015feklinde tefsir etmek de bu ekol\u00fcn ba\u015fvurdu\u011fu bir y\u00f6ntemdir. \u015eeyh Muhammed Abduh'un Amme c\u00fcz'\u00fc tefsirinde "Ebabil ku\u015flar\u0131n\u0131" \u00e7i\u00e7ek mikrobu olarak tefsir etmesi de buna \u00f6rnektir. B\u00fct\u00fcn bu \u00e7abalar, gayba ili\u015fkin nasslar\u0131 yorumlamada a\u015f\u0131r\u0131ya ka\u00e7man\u0131n belirtisidir. Oysa bu t\u00fcr- bir yoruma gerek de yoktur. \u00c7\u00fcnk\u00fc s\u00f6zlerin a\u00e7\u0131k anlam\u0131n\u0131 engelleyen herhangi bir \u015fey s\u00f6zkonusu de\u011fildir. Yap\u0131lacak tek \u015fey a\u00e7\u0131k bir i\u015faret olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece ayr\u0131nt\u0131ya girmeden nasslar\u0131n ifade ettikleriyle yetinmektir... \u0130\u015fte bizim bu t\u00fcr konularda ba\u015fvurdu\u011fumuz y\u00f6ntem budur.\u015eeytan, yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, insanlara g\u00f6steri\u015f yaparak ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyarak \u00e7\u0131kan m\u00fc\u015frikleri kand\u0131r\u0131rken, onlar\u0131 sava\u015fa \u00e7\u0131kmaya te\u015fvik ederken, sonra da onlar\u0131 ak\u0131betleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rak\u0131rken, m\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar da m\u00fc'min kitle hakk\u0131nda \u00e7e\u015fitli s\u00f6ylentiler \u00e7\u0131kar\u0131yorlard\u0131. M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kalabal\u0131k m\u00fc\u015frik ordusu ile kar\u015f\u0131la\u015fmaya \u00e7\u0131kt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Say\u0131lar\u0131n\u0131n az, haz\u0131rl\u0131klar\u0131n\u0131n da yetersiz oldu\u011funu g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Bu y\u00fczden onlara g\u00f6re (kalpleri sars\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ve yan\u0131lt\u0131c\u0131 d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015fe bakt\u0131klar\u0131 i\u00e7in) m\u00fc'minler, dinlerinin kendilerine yard\u0131mc\u0131 olaca\u011f\u0131na ve kendilerine g\u00fc\u00e7 verece\u011fine kanarak kendilerini b\u00fcy\u00fck bir tehlikeye at\u0131yorlard\u0131:"Hani m\u00fcnaf\u0131klar ile kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar "Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc" dediler."M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar\u0131n Mekke'deyken isl\u00e2ma e\u011filim g\u00f6sterdikleri; buna ra\u011fmen inan\u00e7lar\u0131 d\u00fczelmemi\u015f, kalpleri mutmain olmam\u0131\u015f kimseler olduklar\u0131 s\u00f6ylenmi\u015ftir. M\u00fc\u015frik sava\u015f\u00e7\u0131larla birlikte \u00e7ekimser bir tutumla sava\u015fa \u00e7\u0131km\u0131\u015flard\u0131. \u0130\u015fte bunlar, m\u00fc\u015frik \u00e7o\u011funluk kar\u015f\u0131s\u0131nda m\u00fcsl\u00fcman az\u0131nl\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fcnce bu s\u00f6zleri s\u00f6ylemi\u015flerdi.M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar zafer ve yenilginin ger\u00e7ek sebeplerini kavray\u00e2m\u0131yorlar. Bak\u0131\u015flar\u0131 onlar\u0131 olaylar\u0131n derinliklerine y\u00f6neltmeksizin sadece d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fc g\u00f6rebiliyorlar. \u0130nanc\u0131n, Allah'a g\u00fcvenmenin ve O'na dayanman\u0131n derinliklerinde gizli bulunan g\u00fcc\u00fcn fark\u0131nda de\u011fildirler. M\u00fc'minlerin, Allah'a inanmayan t\u00fcm g\u00fc\u00e7leri, t\u00fcm topluluklar\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fcmsemeleri kendilerine b\u00fcy\u00fck bir g\u00fc\u00e7 bah\u015fediyor. \u0130\u015fte m\u00fcnaf\u0131klar bunu anlam\u0131yorlar. Bu y\u00fczden o g\u00fcn m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kendi konumlar\u0131na kand\u0131klar\u0131n\u0131, dinlerinin onlar\u0131 \u015f\u0131martt\u0131\u011f\u0131n\u0131, bu y\u00fczden kalabal\u0131k m\u00fc\u015frik ordusuna kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kmakla kendilerini b\u00fcy\u00fck bir tehlikeye s\u00fcr\u00fcklediklerini san\u0131yorlard\u0131.Maddi olgunun g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fc, m\u00fc'min g\u00f6n\u00fcller ve imandan yoksun g\u00f6n\u00fcller a\u00e7\u0131s\u0131ndan bir farkl\u0131l\u0131k g\u00f6stermez. Farkl\u0131l\u0131k, g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen maddi olguyu alg\u0131lama ve de\u011ferlendirmede ortaya \u00e7\u0131kar. \u0130mandan yoksun g\u00f6n\u00fcller, bu olguyu g\u00f6r\u00fcr, ama bunun \u00f6tesinde herhangi bir \u015fey g\u00f6rmez. M\u00fc'min g\u00f6n\u00fcller ise, g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen olay\u0131n arkas\u0131ndaki ger\u00e7ek "olgu"yu da g\u00f6r\u00fcrler. \u0130\u015fte bu realite t\u00fcm g\u00fc\u00e7leri kapsamaktad\u0131r. M\u00fc'min, bu bak\u0131\u015f\u0131 sayesinde g\u00fc\u00e7leri ger\u00e7ek anlamda de\u011ferlendirebilmektedir."Kim Allah'a dayan\u0131rsa bilsin ki, Allah \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir."M\u00fc'min g\u00f6n\u00fcllerin kavrad\u0131\u011f\u0131 ve bu sayede huzura kavu\u015ftuklar\u0131, kendilerine g\u00fcven duyduklar\u0131, bo\u015f g\u00f6n\u00fcllerin ise fark\u0131nda olmad\u0131klar\u0131 ve hesaba katmad\u0131klar\u0131 ger\u00e7ek budur i\u015fte. Terazinin kefesinde a\u011f\u0131r basan, sonucu belirleyen, her zaman ve her yerde son a\u015famada sorunu \u00e7\u00f6z\u00fcmleyen bu ger\u00e7ektir.Bedir g\u00fcn\u00fc m\u00fcsl\u00fcman kitle i\u00e7in m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar\u0131n, "Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc" \u015feklinde dile getirdikleri bu s\u00f6z, ta\u011futun azg\u0131n ordular\u0131na kar\u015f\u0131 koyarken, belli ba\u015fl\u0131 haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131 bu dinden ibaret olan m\u00fcsl\u00fcman kitleyi g\u00f6rd\u00fcklerinde her zaman ve her yerdeki m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n kulland\u0131\u011f\u0131 bir s\u00f6zd\u00fcr. Evet m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n sahip olduklar\u0131 en b\u00fcy\u00fck g\u00fc\u00e7, bu aksiyoner ve itici inan\u00e7t\u0131r. Allah'\u0131n ilahl\u0131\u011f\u0131na ve O'nun yasaklar\u0131na g\u00f6sterdikleri b\u00fcy\u00fck \u00f6zendir. Allah'a g\u00fcvenmeleri ve O'nun dostlar\u0131na yard\u0131m edece\u011finden emin olmalar\u0131d\u0131r.M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar canlar\u0131n\u0131 kurtarmak i\u00e7in kenara \u00e7ekilirken, m\u00fcsl\u00fcman kitle ta\u011futun azg\u0131n ordusuna sald\u0131r\u0131yor. M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar, g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re gelen tehlikeye kar\u015f\u0131 koyan ve tehlikeyi k\u00fc\u00e7\u00fcmseyen m\u00fcsl\u00fcman kitleye i\u00e7ten i\u00e7e alay ediyorlar. Sonra m\u00fcsl\u00fcman kitlenin g\u00f6r\u00fclen tehlikeyi bertaraf edi\u015fini, g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re gelen tehlikeyi savu\u015fturmas\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcnce de deh\u015fete kap\u0131l\u0131yorlar. Onlar -kendi deyimleriyle- g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re \u00f6l\u00fcme gidi\u015fin, kendini bilerek tehlikeye at\u0131\u015f\u0131n gerek\u00e7esini bilmiyorlar. Onlar -aralar\u0131nda din ve inan\u00e7 da olmak \u00fczere- hayat\u0131n t\u00fcm\u00fcn\u00fc al\u0131\u015fveri\u015f pazar\u0131ndaki bir meta olarak biliyorlar. K\u00e2rl\u0131 g\u00f6r\u00fcn\u00fcyorsa hemen ko\u015farlar buna. \u0130\u015fin ucunda tehlike varsa, o zaman kenara \u00e7ekilmek, kendini garantiye almak,daha iyidir. Onlar bir m\u00fc'minin \u00f6nsezisiyle bakm\u0131yor olaylara. Sonu\u00e7lar\u0131 da iman terazisiyle tartm\u0131yorlar. Ku\u015fkusuz bu at\u0131lganl\u0131k, bu fedak\u00e2rl\u0131k m\u00fc'mine g\u00f6re her zaman k\u00e2rl\u0131 bir al\u0131\u015fveri\u015ftir. \u00c7\u00fcnk\u00fc sonu\u00e7ta bu iki g\u00fczellikten birini elde edecektir; ya zafer ve \u00fcst\u00fcnl\u00fck ya da \u015fehitlik ve cennet... Sonra m\u00fc'mine g\u00f6re g\u00fc\u00e7lerin ger\u00e7ek mahiyeti farkl\u0131d\u0131r. Onun yan\u0131nda Allah vard\u0131r... \u0130\u015fte m\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar bunu hesaba katm\u0131yorlar.Her zaman ve her yerdeki m\u00fcsl\u00fcman kitle, olaylar\u0131 iman ve inan\u00e7 terazisiyle tartmaya, m\u00fc'min \u00f6nsezisi ve kalbiyle alg\u0131lamaya, Allah'\u0131n nuru ve yol g\u00f6stericili\u011fiyle bakmaya, ta\u011futun maddi g\u00fcc\u00fcn\u00fc b\u00fcy\u00fctmemeye, y\u00fcce Allah kendisiyle beraber oldu\u011funa g\u00f6re kendi g\u00fcc\u00fcn\u00fc k\u00fc\u00e7\u00fcmsememeye ve y\u00fcce Allah'\u0131n m\u00fc'minlere y\u00f6nelik \u015fu direktifini her zaman akl\u0131nda bulundurmaya \u00e7a\u011fr\u0131lmaktad\u0131r:"Kim Allah'a dayan\u0131rsa bilsin ki, Allah \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir."Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, ulu Allah do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyor.MELEKLER\u0130N KATILDI\u011eI SAVA\u015eSon olarak ayetlerin ak\u0131\u015f\u0131, sava\u015fta ger\u00e7ekle\u015fen ilahi m\u00fcdahalenin sahnelerinden birini canland\u0131r\u0131yor. Bu sahnede y\u00fcceler aleminde yeralan melekler Allah'\u0131n emri ve izni uyar\u0131nca- m\u00fc\u015friklerin yakalan\u0131p cezaland\u0131r\u0131lmas\u0131, azaba u\u011frat\u0131lmas\u0131 operasyonuna kat\u0131l\u0131yorlar. Melekler onlar\u0131n canlar\u0131n\u0131 azap ederek al\u0131yorlar. \u00c7al\u0131m satman\u0131n ve b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslaman\u0131n kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 olarak onur k\u0131r\u0131c\u0131 bir eziyete u\u011frat\u0131yorlar. B\u00fcy\u00fck s\u0131k\u0131nt\u0131 ve zorluk ya\u015fad\u0131klar\u0131 bu anda, onlara k\u00f6t\u00fc davran\u0131\u015flar\u0131n\u0131 ve i\u011fren\u00e7 hedeflerini hat\u0131rlat\u0131yorlar. Bu, yapt\u0131klar\u0131na uygun bir cezad\u0131r ve y\u00fcce Allah onlara haks\u0131zl\u0131k yapmamaktad\u0131r. Bu arada ayetlerin ak\u0131\u015f\u0131 sahnenin sunulmas\u0131n\u0131n ard\u0131ndan, yalanlamalar\u0131ndan dolay\u0131 onlar\u0131n cezaland\u0131r\u0131lmas\u0131n\u0131n her zaman i\u00e7in y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte olan bir yasa oldu\u011funu belirtiyor: "Firavuno\u011fullar\u0131 ile daha \u00f6nceki k\u00e2firlerin durumu gibi..." ... "Bu b\u00f6yledir, \u00e7\u00fcnk\u00fc bir toplum sahip oldu\u011fu iyi bir niteli\u011fi de\u011fi\u015ftirmedik\u00e7e, Allah da o topluma vermi\u015f oldu\u011fu nimeti de\u011fi\u015ftirmez." Firavun ve ileri gelenler bunun i\u00e7in cezaland\u0131r\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r. B\u00f6yle yapan ve Allah'a ortak ko\u015fan herkes de bunun i\u00e7in cezaland\u0131r\u0131lacakt\u0131r:\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"Ebrar Medya\" \/>\n<meta property=\"article:publisher\" content=\"https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/\" \/>\n<meta property=\"article:published_time\" content=\"2020-12-02T08:42:58+00:00\" \/>\n<meta property=\"og:image\" content=\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2020\/12\/SEYY\u0130D-KUTUB-TASLAK-1.jpg\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:width\" content=\"730\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:height\" content=\"360\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:type\" content=\"image\/jpeg\" \/>\n<meta name=\"author\" content=\"EBRAR MEDYA\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary_large_image\" \/>\n<meta name=\"twitter:creator\" content=\"@ebrarmedyacom\" \/>\n<meta name=\"twitter:site\" content=\"@ebrarmedyacom\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Yazan:\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"EBRAR MEDYA\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:label2\" content=\"Tahmini okuma s\u00fcresi\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data2\" content=\"27 dakika\" \/>\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"Article\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/#article\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/\"},\"author\":{\"name\":\"EBRAR MEDYA\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/465b3fc234a943bf45881579159c57d6\"},\"headline\":\"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA ENFAL SURES\u0130 45. VE 49. AYETLER ARASI\",\"datePublished\":\"2020-12-02T08:42:58+00:00\",\"dateModified\":\"2020-12-02T08:42:58+00:00\",\"mainEntityOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/\"},\"wordCount\":5415,\"commentCount\":0,\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/#primaryimage\"},\"thumbnailUrl\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2020\/12\/SEYY\u0130D-KUTUB-TASLAK-1.jpg\",\"articleSection\":[\"G\u00dcNDEM\"],\"inLanguage\":\"tr\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"CommentAction\",\"name\":\"Comment\",\"target\":[\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/#respond\"]}]},{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/\",\"name\":\"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA ENFAL SURES\u0130 45. VE 49. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website\"},\"primaryImageOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/#primaryimage\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/#primaryimage\"},\"thumbnailUrl\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2020\/12\/SEYY\u0130D-KUTUB-TASLAK-1.jpg\",\"datePublished\":\"2020-12-02T08:42:58+00:00\",\"dateModified\":\"2020-12-02T08:42:58+00:00\",\"description\":\"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.45- Ey m\u00fc'minler, bir sava\u015f birli\u011fi ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131zda direniniz, Allah'\u0131 \u00e7ok an\u0131n\u0131z ki, ba\u015far\u0131ya eresiniz.46- Allah'a ve Peygamberi'ne itaat ediniz. Aran\u0131zda tart\u0131\u015fmaya, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur. Sabrediniz. \u00c7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.47- Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.48- Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek kendilerine \\\"Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin arkan\u0131zday\u0131m \\\" dedi. Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce, birdenbire geri d\u00f6nerek, \\\"Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'tan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r\\\" dedi.49- Hani m\u00fcnaf\u0131klar ile kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar \\\"Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\\\"dediler. Oysa kim Allah'a dayan\u0131rsa bilsin ki Allah, \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir.\u015eu k\u0131sa c\u00fcmlelerde, bir\u00e7ok anlam ve i\u015faret, kural ve direktif, \u00e7ok say\u0131da tablo ve sahne yo\u011funla\u015fmaktad\u0131r. Sava\u015ftan kimi b\u00f6l\u00fcmler, \u015fu anda ya\u015fan\u0131yormu\u015f gibi canl\u0131 bir \u015fekilde g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne getirilmektedir. \u00c7e\u015fitli d\u00fc\u015f\u00fcnceler, duygular, vicdanlar ve s\u0131rlar teker teker ortaya \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. \u015eu k\u0131sac\u0131k c\u00fcmlelerin i\u00e7erdi\u011fi t\u00fcm bu konular\u0131 gere\u011fi gibi ifade etmek bundan kat kat fazlas\u0131 imk\u00e2nlara ihtiya\u00e7 duymaktad\u0131r.. Buna ra\u011fmen \u015fu deh\u015fet verici, \u015fu e\u015fsiz tasviri ifade etmek, yine de m\u00fcmk\u00fcn olmayacakt\u0131r.EY M\u00dc'M\u0130NLER D\u0130REN\u0130NALLAH'A \u0130TAAT ED\u0130N, B\u00dcY\u00dcKLENMEY\u0130NSurede s\u0131k s\u0131k tekrarlanan m\u00fc'min kitleye y\u00f6nelik \u00e7a\u011fr\u0131lar zincirinin bir halkas\u0131yla ba\u015fl\u0131yor ayetler. Onlara d\u00fc\u015fman .kar\u015f\u0131s\u0131nda direnmeleri, zafer i\u00e7in gerekli psikolojik ve maddi haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131 yapmalar\u0131 direktifi veriliyor:\\\"Ey m\u00fc'minler, bir sava\u015f birli\u011fi ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131zda direniniz, Allah'\u0131 \u00e7ok an\u0131n\u0131z ki, ba\u015far\u0131ya eresiniz.\\\"\\\"Allah'a ve peygamberine itaat ediniz. Aran\u0131zda tart\u0131\u015fmaya, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur. Sabrediniz, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.\\\"\\\"Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.\\\"\u0130\u015fte zaferin ger\u00e7ek etkenleri; d\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken direnmek, Allah'\u0131 s\u00fcrekli anarak O'na ba\u011flanmak, Allah'a ve peygamberine itaat etmek, \u00e7eki\u015fme ve tart\u0131\u015fmadan uzak durmak, sava\u015f\u0131n do\u011furdu\u011fu a\u011f\u0131r zorluklara sabretmek, \u00e7al\u0131m satmaktan, g\u00f6steri\u015ften ve a\u015f\u0131r\u0131l\u0131ktan ka\u00e7\u0131nmak...Hi\u00e7 ku\u015fkusuz direnmek zaferin ba\u015flang\u0131c\u0131d\u0131r. \u0130ki taraftan kim daha fazla direnirse o kazan\u0131r. M\u00fc'minler, d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131n kendilerinden daha fazla zorluk i\u00e7inde olduklar\u0131n\u0131, onlar\u0131n da kendileri gibi ac\u0131 \u00e7ektiklerini biliyorlar. Ne var ki, d\u00fc\u015fmanlar\u0131 m\u00fc'minlerin Allah'dan \u00fcmit ettikleri \u015feyi ummuyorlar. Ayaklar\u0131n\u0131 ve g\u00f6n\u00fcllerini diren\u00e7li k\u0131lacak bir destek beklentileri yok Allah'dan. M\u00fc'minler biraz daha direnecek olurlarsa d\u00fc\u015fmanlar\u0131 az sonra bozguna u\u011fray\u0131p da\u011f\u0131lacaklard\u0131r. \u0130ki g\u00fczelli\u011fe, yani \u015fehitlik ve zafere s\u0131k\u0131 s\u0131k\u0131ya ba\u011fl\u0131, bunlardan emin olan m\u00fc'minlerin ayaklar\u0131 sars\u0131l\u0131r m\u0131 hi\u00e7? Herhangi bir \u015fey diren\u00e7lerini k\u0131rabilir mi? \u00dcstelik d\u00fc\u015fmanlar\u0131 sadece d\u00fcnya hayat\u0131n\u0131 istiyor, bu hayat\u0131n \u00fczerine titriyor. Bu hayat\u0131n \u00f6tesinde bir arzular\u0131 ve bundan ba\u015fka bir hayatlar\u0131 s\u00f6zkonusu de\u011fildir.D\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken Allah'\u0131 \u00e7okca anmaya gelince; bu m\u00fc'minlere y\u00f6nelik s\u00fcrekli direktif ve m\u00fc'min kitlenin g\u00f6nl\u00fcnde yereden sistematik e\u011fitimin gere\u011fidir. Kur'an-\u0131 Kerim tarih boyunca s\u00fcregelen iman kervan\u0131nda yeralan m\u00fcsl\u00fcman \u00fcmmetin tarihinden \u00f6rnekler aktararak bu hususu anlat\u0131r.Bu konuda Kur'an-\u0131 Kerim'in anlatt\u0131\u011f\u0131 \u00f6rneklerden biri, g\u00f6n\u00fclleri aniden imana teslim olan, bu y\u00fczden Firavun taraf\u0131ndan azg\u0131nca, korkutucu ve i\u011fren\u00e7 bir \u015fekilde tehdit edilen Firavun'un sihirbazlar\u0131n\u0131n s\u00f6zleridir:\\\"Sen ancak Rabbimizin ayetleri bize gelince inand\u0131k diye bizden \u00f6\u00e7 al\u0131yorsun. Ey Rabbimiz, \u00fczerimize sab\u0131r ya\u011fd\u0131r ve m\u00fcsl\u00fcman olarak al can\u0131m\u0131z\u0131.\\\" (A'raf, 126)Calut'un ordusuyla kar\u015f\u0131la\u015fan \u0130srailo\u011fullar\u0131'ndan say\u0131lar\u0131 az m\u00fc'min bir grubun s\u00f6yledikleri de bu konuda \u00f6rnek olarak yeral\u0131r Kur'an-\u0131 Kerim'de: \\\"Talut ve askerleri Calut ve ordusu ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131klar\u0131nda, \\\"Ey Rabbimiz \u00fczerimize sab\u0131r ya\u011fd\u0131r, ayaklar\u0131m\u0131z\u0131 sabit k\u0131l, ve k\u00e2firlere kar\u015f\u0131 bize zafer nasip eyle\\\" dediler. (Bakara, 250)Tarih boyunca gelmi\u015f ge\u00e7mi\u015f b\u00fct\u00fcn m\u00fc'min topluluklar\u0131n sava\u015f esnas\u0131nda s\u00f6yledikleri de Kur'an'da \u00f6rnek olarak yeral\u0131r:\\\"Nice peygamber var ki, \u00e7ok say\u0131da taraftar\u0131 kendisi ile birlikte sava\u015ft\u0131. Bunlar Allah yolunda ba\u015flar\u0131na gelenlerden dolay\u0131 gev\u015femediler, y\u0131lmad\u0131lar ve boyun e\u011fmediler. Allah sab\u0131rl\u0131lar\u0131 sever.\\\" (Al-i \u0130mran, 146)Allah'\u0131 anma bir ilke olarak yeretmi\u015ftir m\u00fcsl\u00fcman kitlenin g\u00f6nl\u00fcnde. D\u00fc\u015fman kar\u015f\u0131s\u0131nda Allah'\u0131 \u00e7okca anmak m\u00fcsl\u00fcman kitlenin belirgin \u00f6zelli\u011fidir, y\u00fcce Allah daha sonralar\u0131 \\\"Uhut\\\"da yenilmi\u015f kitleden s\u00f6z etmi\u015ftir. \u0130kinci g\u00fcn d\u00fc\u015fman\u0131 takip etmeleri istenirse, bu prensip i\u00e7lerinde haz\u0131r bulunuyordu.\\\"O kimseler ki, insanlar kendilerine \\\"d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131z size sald\u0131rmak i\u00e7in y\u0131\u011f\u0131nak yapt\u0131lar, onlardan korkmal\u0131s\u0131n\u0131z\\\" dediklerinde, bu s\u00f6zden imanl\u00e2r\u0131 daha g\u00fc\u00e7lenerek \\\"Allah bize yeter, O ne g\u00fczel bir vekildir\\\" dediler. (AI-i \u0130mran, 173)D\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken y\u00fcce Allah'\u0131 anmak, bir\u00e7ok i\u015flevi g\u00f6r\u00fcr. Bir kere asla yenilmeyen bir g\u00fc\u00e7le ba\u011flant\u0131 kurmakt\u0131r Allah'\u0131 anmak. Dostlar\u0131na her zaman yard\u0131m eden Allah'a g\u00fcvenmektir. Bu ayn\u0131 zamanda sava\u015f\u0131, nedenlerini ve sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 ger\u00e7ek mahiyetiyle zihinde canland\u0131rmay\u0131 sa\u011flar. \u00c7\u00fcnk\u00fc sava\u015f Allah i\u00e7indir. O'nun ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 yery\u00fcz\u00fcnde hakim k\u0131lmak ve bu ilahl\u0131\u011f\u0131 gaspeden ta\u011futlar\u0131 hayat sahnesinden kovmak i\u00e7indir sava\u015f. O halde bu, Allah'\u0131n s\u00f6z\u00fcn\u00fcn y\u00fccelmesi i\u00e7in yap\u0131lan bir sava\u015ft\u0131r, ki\u015fisel ya da ulusal egemenlik kurmak, ganimetler elde etmek, ki\u015fisel ya da ulusal \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flamak i\u00e7in de\u011fil. Ayr\u0131ca bu, Allah'\u0131 anma g\u00f6revinin zor anlarda, en s\u0131k\u0131nt\u0131l\u0131 durumlarda bile ne kadar \u00f6nemsendi\u011fini vurgulamaktad\u0131r. Bu ilahi direktifin i\u00e7erdi\u011fi bu i\u015faretler sava\u015f alan\u0131nda \u00e7ok de\u011ferli i\u015flevler g\u00f6r\u00fcrler.Allah ve Peygamber'e itaat etmelerine ili\u015fkin buyruk ise, m\u00fc'minlerin daha ba\u015ftan t\u00fcm varl\u0131klar\u0131yla Allah'a teslim olarak sava\u015fa giri\u015fmeleri amac\u0131na y\u00f6neliktir. B\u00f6ylece \\\"Allah'a ve Peygamber'e itaat ediniz\\\" buyru\u011fundan sonra i\u015faret edilen \u00e7eki\u015fmenin nedenleri ortadan kalkm\u0131\u015f olur.\\\"\u00c7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur.\\\"\u0130nsanlar ancak birden fazla komuta ve direktif merkezine uymak durumuyla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kald\u0131klar\u0131nda, g\u00f6r\u00fc\u015f ve d\u00fc\u015f\u00fcnceleri y\u00f6nlendirici olarak insan arzusuna itaat ettiklerinde, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015ferler. \u0130nsanlar Allah'a ve Peygamberine teslim olduklar\u0131 zaman -kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan soruna ili\u015fkin olarak birbirinden farkl\u0131 bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131lar\u0131na sahip olsalar bile- aralar\u0131ndaki \u00e7eki\u015fmenin en ba\u015fta gelen sebebi ortadan kalkm\u0131\u015f olur. \u00c7\u00fcnk\u00fc \u00e7eki\u015fmeye neden olan insanlar\u0131n farkl\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015flere sahip olmalar\u0131 de\u011fildir. Ger\u00e7ek ortaya \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131 halde insan\u0131, g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcnde \u0131srara s\u00fcr\u00fckleyen ihtirast\u0131r, arzudur. Bu da, insan\u0131n kendi \\\"\u015fahs\u0131n\u0131\\\" terazinin bir kefesine, \\\"ger\u00e7e\u011fi\\\" de bir kefesine koymas\u0131 ve daha ba\u015ftan \\\"\u015fahs\u0131n\u0131\\\" tercih etmesidir. Sava\u015fla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yayken Allah'a ve Peygamber'e itaat etmeye ili\u015fkin bu direktifin yeralmas\u0131 bu y\u00fczdendir. Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, bu direktif, sava\u015f esnas\u0131nda son derece gerekli olan \\\"kontrol\\\" i\u015flemlerinden biridir. Burada en y\u00fcce yol g\u00f6stericilik, en \u00fcst\u00fcn komuta merciine itaat s\u00f6zkonusudur. Kitleye komutanl\u0131k eden ki\u015fiye itaat de bundan kaynaklan\u0131r. Bu, g\u00f6n\u00fclden gelen derin bir itaattir. Allah i\u00e7in cihad etmeyen ve komutana olan ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131 Allah'a ba\u011fl\u0131l\u0131ktan kaynaklanmayan ordularda g\u00f6r\u00fclen askeri itaat gibi g\u00f6stermelik bir disiplin de\u011fildir. Bu ikisinin aras\u0131ndaki mesafe korkun\u00e7tur.Sab\u0131r ise sava\u015fa giri\u015fmek i\u00e7in gerekli olan bir s\u0131fatt\u0131r. Hangi sava\u015f olursa olsun, ister insan\u0131n kendi i\u00e7inde giri\u015fti\u011fi sava\u015f olsun, isterse muharebe meydan\u0131nda d\u00fc\u015fmanla giri\u015fti\u011fi sava\u015f olsun, mutlaka sabretmek gerekmektedir: \\\"Sabrediniz, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.\\\"Allah'\u0131n beraberli\u011fi, sab\u0131rl\u0131lar i\u00e7in ba\u015far\u0131n\u0131n, d\u00fc\u015fmana \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flaman\u0131n ve kurtulu\u015fun garantisidir.Son direktif de \u015fudur:\\\"Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.\\\"Bu direktif m\u00fc'min kitleyi sahip oldu\u011fu maddi g\u00fc\u00e7le b\u00fcy\u00fcklenerek, \u00e7al\u0131m satarak, azg\u0131nla\u015farak sava\u015fa \u00e7\u0131kmaktan ve Allah'\u0131n bah\u015fetti\u011fi g\u00fcc\u00fc onun istemedi\u011fi bi\u00e7imde kullanmaktan koruyor. M\u00fc'min kitle ancak Allah yolunda sava\u015fa \u00e7\u0131kar. \u0130nsanlar\u0131n hayat\u0131na Allah'\u0131n ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 egemen k\u0131lmak ve kullar\u0131n sadece O'na kulluk yapmalar\u0131n\u0131 sa\u011flamak i\u00e7in \u00e7\u0131kar. M\u00fc'min kitle, y\u00fcce Allah'\u0131n kullar\u0131n sadece kendisine ibadet etmeleri hakk\u0131n\u0131 gaspeden, Allah'\u0131n izni ve h\u00fckm\u00fc d\u0131\u015f\u0131nda yery\u00fcz\u00fcnde hakimiyet kurmak suretiyle yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 elinde bulunduran ta\u011futlar\u0131n g\u00fcc\u00fcn\u00fc k\u0131rmak, saltanatlar\u0131n\u0131 ba\u015flar\u0131na y\u0131kmak, egemenliklerini yerle bir etmek i\u00e7in sava\u015fa \u00e7\u0131kar. T\u00fcm yery\u00fcz\u00fc boyutunda insan\u0131n -insanl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hi\u00e7e sayan, onurunu k\u0131ran, onu al\u00e7altan- Allah'dan ba\u015fkas\u0131na kulluk zilletinden kurtulu\u015funu ilan etmek i\u00e7in sava\u015fa ko\u015far. M\u00fc'min, insanl\u0131\u011f\u0131n sayg\u0131nl\u0131\u011f\u0131n\u0131, \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc korumak i\u00e7in sava\u015fa \u00e7\u0131kar, insanlar \u00fczerinde \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flamak, onlar\u0131 kendine kul-k\u00f6le yapmak, Allah'\u0131n bah\u015fetti\u011fi kuvvet nimetini b\u00f6ylesine i\u011fren\u00e7 bir \u015fekilde kullanarak azg\u0131nla\u015fmak ve \u015f\u0131marmak i\u00e7in de\u011fil. Sava\u015fa ili\u015fkin t\u00fcm ki\u015fisel \u00e7\u0131karlar\u0131ndan soyutlanarak ko\u015far sava\u015f meydan\u0131na. Allah'a itaat g\u00f6revini yerine getirmenin O'nun cihad emrine olumlu kar\u015f\u0131l\u0131k vermenin, O'nun hayat sistemini uygulaman\u0131n, yery\u00fcz\u00fc boyutunda O'nun s\u00f6z\u00fcn\u00fc y\u00fcceltmenin, bundan sonra da O'nun l\u00fctfunu ve ho\u015fnutlu\u011funu beklemenin d\u0131\u015f\u0131nda zafer ve galibiyet O'nu ilgilendirmez... Hatta sava\u015ftan sonra elde ettikleri ganimetler bile y\u00fcce Allah'\u0131n onlara y\u00f6nelik l\u00fctfunun eseridir.\u00c7al\u0131m satarak, insanlara g\u00f6steri\u015f yaparak sava\u015fa \u00e7\u0131kma tablosu m\u00fc'min kitlenin g\u00f6zlerinin \u00f6n\u00fcndeydi. Bu tabloyu, Kurey\u015f'in sava\u015fa \u00e7\u0131k\u0131\u015f tarz\u0131nda g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Nitekim bu \u015fekilde \u00e7\u0131kman\u0131n sonucu da Kurey\u015f'in \u015fahs\u0131nda somutla\u015fm\u0131\u015ft\u0131. O g\u00fcn b\u00fcy\u00fck bir kibir, \u00fcst\u00fcnl\u00fck duygusuyla, Allah'a ve peygamber'e ba\u015fkald\u0131rarak ve b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslayarak \u00e7\u0131km\u0131\u015f ama g\u00fcn\u00fcn sonunda al\u00e7alm\u0131\u015f, h\u00fcsrana u\u011fram\u0131\u015f, da\u011f\u0131lm\u0131\u015f ve b\u00fcy\u00fck bir bozgun ya\u015fam\u0131\u015f olarak d\u00f6nm\u00fc\u015ft\u00fc. Y\u00fcce Allah, fiilen ya\u015fanm\u0131\u015f belirtileri, hen\u00fcz g\u00f6zlerinin \u00f6n\u00fcnde duran bir olay\u0131 hat\u0131rlat\u0131yordu m\u00fc'min kitleye:\\\"Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolunda al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.\\\"\u00c7al\u0131m satmak, g\u00f6steri\u015f yapmak ve insanlar\u0131 Allah'\u0131n yolundan al\u0131koymak Ebu Cehil'in s\u00f6zlerinde son derece belirgindir. Kervan\u0131 deniz sahiline y\u00f6neltip m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n tuza\u011f\u0131ndan kurtulduktan sonra Ebu S\u00fcfyan Ebu Cehil'e bir el\u00e7i g\u00f6ndermi\u015f, geri d\u00f6nmelerini istemi\u015f, \u00e7\u00fcnk\u00fc Muhammed ve arkada\u015flar\u0131yla sava\u015fmalar\u0131 i\u00e7in bir gerek\u00e7elerinin kalmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 bildirmi\u015fti. Kurey\u015f ordusu her konaklamada \u015fark\u0131lar s\u00f6yleyen cariyelerle ve \u00e7alg\u0131c\u0131larla sefere \u00e7\u0131km\u0131\u015f, hayvanlar kesip e\u011fleniyorlard\u0131. O s\u0131rada Ebu Cehil el\u00e7iye \u015f\u00f6yle demi\u015fti: \\\"Allah'a andolsun ki, Bedir kuyular\u0131n\u0131n ba\u015f\u0131na var\u0131p \u00fc\u00e7 g\u00fcn \u00fc\u00e7 gece kalmad\u0131k\u00e7a, hayvanlar kesmedik\u00e7e, yemek yiyip, \u015farap i\u00e7ip, cariyeler bizim i\u00e7in \u015fark\u0131 s\u00f6ylemedik\u00e7e geri d\u00f6nmeyiz. B\u00f6ylece Araplar sonsuza kadar bizden korkar.\\\" El\u00e7i Ebu Cehil'in cevab\u0131n\u0131 Ebu S\u00fcfyan'a ula\u015ft\u0131r\u0131nca, Ebu S\u00fcfyan, \\\"Vay kavmimin ba\u015f\u0131na gelenler! Bu, Amr b. Hi\u015fam'\u0131n (yani Ebu Cehil'in) i\u015fidir. Geri d\u00f6nmek istemedi, \u00e7\u00fcnk\u00fc halk\u0131n ba\u015f\u0131na ge\u00e7tikten beri azg\u0131nla\u015ft\u0131. Azg\u0131nl\u0131k ise eksikliktir, u\u011fursuzluktur. \u015eayet Muhammed sava\u015f\u00e7\u0131lar\u0131m\u0131z\u0131 yenerse, rezil oluruz\\\" dedi. Ebu S\u00fcfyan'\u0131n \u00f6nsezisi do\u011fru \u00e7\u0131kt\u0131. Muhammed -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- sava\u015f\u00e7\u0131lar\u0131n\u0131 yendi. \u0130nsanlara \u00e7al\u0131m satan, azg\u0131nla\u015fan, g\u00f6steri\u015f yapan, insanlar\u0131 Allah'\u0131n yoluna girmekten al\u0131koyan m\u00fc\u015frikler rezil oldular. Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, Bedir onlar\u0131n belini k\u0131rm\u0131\u015ft\u0131.\\\"Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.\\\"Hi\u00e7bir durumlar\u0131n\u0131 g\u00f6zden ka\u00e7\u0131rmaz. Ne kadar g\u00fc\u00e7l\u00fc olurlarsa olsunlar, O'nu etkisiz hale getiremezler. Allah onlar\u0131 ve yapt\u0131klar\u0131n\u0131 ku\u015fatm\u0131\u015f durumdad\u0131r.\u015eEYTAN VE M\u00dc\u015eR\u0130KLERAyetlerin ak\u0131\u015f\u0131 s\u00fcrerken \u015feytan\u0131n m\u00fc\u015frikleri aldatmas\u0131n\u0131 ve rezil olmalar\u0131n\u0131, h\u00fcsrana u\u011framalar\u0131n\u0131, yenilip da\u011f\u0131lmalar\u0131yla sonu\u00e7lanan sava\u015fa \u00e7\u0131kmalar\u0131 i\u00e7in onlar\u0131 k\u0131\u015fk\u0131rtmas\u0131n\u0131 tasvir ediyor:\\\"Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek kendilerine `Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m\\\" dedi. Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce, birdenbire geri d\u00f6nerek, \\\"Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r; dedi.\\\"Bu ayet ve ayetin i\u015faret etti\u011fi olaya ili\u015fkin olarak bir\u00e7ok rivayet vard\u0131r. Ne var ki, Malik'in \\\"Muvatta\\\" adl\u0131 eserinde rivayet etti\u011fi hadisin d\u0131\u015f\u0131nda bunlar aras\u0131nda Peygamberimizin bir s\u00f6z\u00fcne rastlanmamaktad\u0131r. Malik diyor ki: Bize Ahmed b. Ferec anlatt\u0131; bize Abdulmelik b. Abdulaziz b. Maci\u015f\u00fbn anlatt\u0131, bize Malik, \u0130brahim b. Ebu Uble'den, o da Talha b. Ubeydullah b. Kureyz'den aktard\u0131: Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- \u015f\u00f6yle buyurdu: Bedir g\u00fcn\u00fcn\u00fcn d\u0131\u015f\u0131nda, \u015feytan\u0131n, Arefe g\u00fcn\u00fcnden daha k\u00fc\u00e7\u00fck, daha hakir, daha peri\u015fan ve daha \u00f6fkeli oldu\u011fu hi\u00e7bir g\u00fcn g\u00f6r\u00fclmemi\u015ftir. O g\u00fcn, inen rahmeti ve g\u00fcnahlar\u0131n affolundu\u011funa ili\u015fkin mesaj\u0131 g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcndendir bu. \\\"Ya Resulallah, peki Bedir g\u00fcn\u00fcnde ne g\u00f6rd\u00fc?\\\" diye sordular. Peygamberimiz:\\\"Cebrail'in melekleri sava\u015fa sevketti\u011fini g\u00f6rd\u00fc\\\" buyurdular...Bu hadisi rivayet edenler aras\u0131nda yeralan Abdulmelik b. Abdulaziz b. Maci\u015f\u00fbn hadis rivayeti a\u00e7\u0131s\u0131ndan zay\u0131f birisidir. Dolay\u0131s\u0131yla hadis m\u00fcrseldir. (Yani Peygamberimizden sadece i\u015fitildi\u011fi bildirilmi\u015ftir.)Di\u011fer rivayetler ise; Ali b. Ebu Talha ve \u0130bn-i C\u00fcreyc yoluyla \u0130bn-i Abbas'a -Allah ondan raz\u0131 olsun- \u0130bn-i \u0130shak yoluyla Urve b. Z\u00fcbeyr'e, Sa'd b. C\u00fcbeyr kanal\u0131yla Katade'ye, Hasan'a ve Muhammed b. Ka'ba dayan\u0131r.\u0130bn-i Cerir et-Taberi'nin kaydetti\u011fi bu rivayetler bunlara \u00f6rnektir: \\\"Bana M\u00fcsenna anlatt\u0131. Ona Abdullah b. Salih, ona muaviye Ali b. Ebu Talha'dan \u0130bn-i Abbas'\u0131n \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: \u0130blis, Bedir g\u00fcn\u00fc \u015feytanlardan olu\u015fan bir ordunun ba\u015f\u0131nda sanca\u011f\u0131 ile birlikte M\u00fcdleco\u011fullar\u0131'ndan birinin varl\u0131\u011f\u0131nda geldi. \u015eeytan, S\u00fcraka b. Malik b. Cu'\u015fam'in k\u0131l\u0131\u011f\u0131nd\u00e2yd\u0131. \u015eeytan m\u00fc\u015friklere \u015f\u00f6yle dedi: \\\"Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez. Ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m.\\\" \u0130nsanlar sava\u015f d\u00fczeni ald\u0131klar\u0131nda Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- yerden bir avu\u00e7 toprak ald\u0131 m\u00fc\u015friklerin y\u00fcz\u00fcne serpti. Bunun \u00fczerine m\u00fc\u015frikler bozguna u\u011fray\u0131p geri d\u00f6nd\u00fcler. C\u00fcbeyr \u0130blis'e do\u011fru sald\u0131r\u0131ya ge\u00e7ti.' O s\u0131rada \u0130blis bir m\u00fc\u015frikin elini tutuyordu. C\u00fcbeyr'i g\u00f6r\u00fcnce adam\u0131n elini b\u0131rakt\u0131 ve adamlar\u0131yl\u00e2 birlikte geri d\u00f6n\u00fcp ka\u00e7t\u0131. Adam arkas\u0131ndan \\\"Ya S\u00fcraka, hani bizimle beraber oldu\u011funu iddia ediyordun?\\\" diye ba\u011f\u0131r\u0131nca \u0130blis \\\"Ben sizin g\u00f6rmedi\u011finiz \u015feyleri g\u00f6r\u00fcyorum. Ben Allah'dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r\\\" dedi. O s\u0131rada \u015feytan melekleri g\u00f6rm\u00fc\u015ft\u00fc.Bize \u0130bn-i Humeyd, Seleme, \u0130bn-i \u0130shak'\u0131n \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131. Ona da Yezid b. Ruman, Urve b. Zubeyr'in \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: \\\"Kurey\u015f kabilesi durum de\u011ferlendirmesi yapmak \u00fczere toplad\u0131\u011f\u0131 zaman Bekiro\u011fullar\u0131 ile aralar\u0131nda ge\u00e7eni -yani sava\u015f halini- hat\u0131rlad\u0131lar. Neredeyse geri d\u00f6neceklerdi. Fak\u00e2t o s\u0131rada Kenane kabilesinin ileri gelenlerinden olan S\u00fcraka b. Malik b. Cu'\u015fam el-M\u00fcdleci'nin k\u0131l\u0131\u011f\u0131nda \u0130blis \u00e7\u0131k\u00e2 geldi ve \u015f\u00f6yle dedi: \\\"Kenaneo\u011fullar\u0131'n\u0131n arkan\u0131zdan ho\u015flanmayaca\u011f\u0131n\u0131z bir .\u015fey yapmayacaklar\u0131n\u0131n garantisini veriyorum size, bunun \u00fczerine 'b\u00fcy\u00fck bir h\u0131zla sava\u015fmak \u00fczere ileri at\u0131ld\u0131lar.\\\"Bize Bi\u015fr b. Muaz: Yezid'den, o da Said'e dayanarak \\\"Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek...\\\"le ba\u015flayan \\\"Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r\\\" c\u00fcmle-siyle biten ayete ili\u015fkin olarak Katade'nin \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: Bize \u0130blis'in Cebrail'in meleklerle birlikte indi\u011fini g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc ve Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131 meleklere bir \u015fey yapamayaca\u011f\u0131n\u0131 anlad\u0131\u011f\u0131 ve bu y\u00fczden \\\"Ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum. Ben Allah'dan korkar\u0131m\\\" dedi\u011fi anlat\u0131ld\u0131. Allah'a andolsun ki, Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131 yalan s\u00f6ylemi\u015ftir. \u00c7\u00fcnk\u00fc o, All\u00e0h'dan korkmaz. Fakat O, hi\u00e7bir g\u00fcc\u00fc-n\u00fcn, hi\u00e7bir etkinli\u011finin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rd\u00fc. Bu Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131, kendisine itaat edenlere, buyruklar\u0131n\u0131 dinleyenlere her zaman b\u00f6yle yapar.Hakla bat\u0131l kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya geldi\u011finde, onlar\u0131 ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz bir k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcn girdab\u0131na sokar, o zaman da onlardan uzakla\u015f\u0131p gider.Bu tefsirde takip etti\u011fimiz y\u00f6ntem uyar\u0131nca, hakk\u0131nda bir Kur'an ayeti ya da sahih oldu\u011fu tart\u0131\u015fmas\u0131z, m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece gayb\u0131n kapsam\u0131na giren bu t\u00fcr konular\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klamaya kalk\u0131\u015fm\u0131yoruz. \u00c7\u00fcnk\u00fc gayb\u0131n kapsam\u0131na giren bu t\u00fcr konular, b\u00f6yle bir ayet ya da m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece kabul edilmesi zorunlu olmayan itikadi konulard\u0131r. Fakat biz, -ink\u00e2rc\u0131 ve itirazc\u0131 bir tav\u0131r da tak\u0131nm\u0131yoruz.Bu olayda da Kur'an ayeti \u015feytan\u0131n m\u00fc\u015friklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6sterdi\u011fini, onlarla beraber oldu\u011funu, onlara yard\u0131mc\u0131 oldu\u011funu ilan etmekle, onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik etti\u011fini, iki grup kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya geldiklerinde, \\\"Birden bire geri d\u00f6nerek, `Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r\\\" diyerek onlar\u0131 y\u00fcz\u00fcst\u00fc koyup ak\u0131betleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131n\u0131, onlara verdi\u011fi s\u00f6z\u00fc tutmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 kesin bir \u015fekilde ifade etmektedir.Fakat biz \u015feytan\u0131n onlar\u0131n yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6stermesinin mahiyetini bilmiyoruz. Onlara nas\u0131l \\\"bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m\\\" dedi\u011fini, bundan sonra ne \u015fekilde geri d\u00f6nd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc, d\u00f6nerken o s\u00f6zleri nas\u0131l s\u00f6yledi\u011fini bilmiyoruz.Kesin olarak bildi\u011fimiz tek \u015fey, \u015feytanla ilgili her \u015feyin gayb\u0131n kapsam\u0131na girdi\u011fidir. Bu konuda a\u00e7\u0131k bir ayet veya m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece herhangi bir \u015fey s\u00f6yleme imk\u00e2n\u0131na sahip de\u011filiz. Buradaki ayet ise, olay\u0131 anlatmaktad\u0131r, ne \u015fekilde meydana geldi\u011fini de\u011fil.Bundan ba\u015fka bizim s\u00f6yleyebilece\u011fimiz bir \u015fey yok, bizim ictihad yapma alan\u0131m\u0131z bu kadarla s\u0131n\u0131rl\u0131d\u0131r. Bu y\u00fczden biz Kur'an'\u0131 tefsir ederken, buna benzer gayba ili\u015fkin t\u00fcm olaylar\u0131 belirgin bir \u015fekilde yorumlamak ve bu gayb alemlerinden maddi hareketi ink\u00e2r etmek y\u00f6ntemine ba\u015fvuran \u015eeyh Muhammed Abduh ekol\u00fcn\u00fcn bu yakla\u015f\u0131m\u0131n\u0131 uygun g\u00f6rm\u00fcyoruz. Nitekim bu ekolden olan Re\u015fit R\u0131za da bu y\u00f6nteme ba\u015fvurmaktad\u0131r.\\\"Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek; \\\"Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m\\\" dedi.\\\" Yani ey peygamber, m\u00fc'minlere \u015feytan\u0131n vesvese vermek suretiyle m\u00fc\u015friklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6sterdi\u011fini anlat. \u0130\u00e7lerine d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fc vesveseyle onlara \u015funu telkin etmi\u015fti: \\\"Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez. Ne Muhammed'in g\u00fc\u00e7s\u00fcz taraftarlar\u0131, ne de herhangi bir Arap kabilesi. En g\u00fc\u00e7l\u00fc sava\u015f\u00e7\u0131lar sizdedir. En kalabal\u0131k ordu sizindir. Siz herkesten daha cesursunuz. Bununla beraber ben -\u00fcstelik ben- sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m. Beydavi tefsirinde \u015f\u00f6yle der: Allah'a yak\u0131nla\u015fmak i\u00e7in bir arac\u0131 olarak alg\u0131lad\u0131klar\u0131 i\u00e7in, \u015feytana uymalar\u0131 onlara bir koruyucu unsur olarak vehmettirdi. Nitekim: `Allah'\u0131m iki gruptan hangisi do\u011fru yolda ise, hangisinin dini daha \u00fcst\u00fcnse onlara yard\u0131m et\\\" demi\u015flerdi.\\\"Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce birden bire geri d\u00f6nd\u00fc.\\\" Yani sava\u015fan taraflar birbirlerine yakla\u015f\u0131nca, herbiri di\u011ferini g\u00f6r\u00fcp durumunu anlay\u0131nca, onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik edip, sava\u015f ate\u015fini k\u0131z\u0131\u015ft\u0131rd\u0131ktan sonra geri d\u00f6nd\u00fc, yani arkas\u0131na d\u00f6n\u00fcp ka\u00e7t\u0131. Bu da \u00f6k\u00e7elerin g\u00f6sterdi\u011fi y\u00f6nd\u00fcr. (Ayaklar\u0131n arka k\u0131sm\u0131) \u015eeytan o tarafa do\u011fru ka\u00e7m\u0131\u015ft\u0131r. \\\"\u0130ki ordunun birbirini g\u00f6rmesinden\\\" maksat, kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya gelmeleridir diyen tefsirciler, yan\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r. Maksat \u015fudur: \u015eeytan onlara yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6stermekten ve onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik etmekten vazge\u00e7ti. Bu s\u00f6z, \u015feytan\u0131n vesvesesini benzetmek suretiyle somutla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in s\u00f6ylenmi\u015ftir. Bir \u015feyle kar\u015f\u0131la\u015fan ve onu oldu\u011fu gibi b\u0131rak\u0131p geriye d\u00f6nenin davran\u0131\u015f\u0131na benzetilmi\u015ftir. Nitekim onlardan uzak oldu\u011funu belirterek, onlar\u0131 kendi hallerine b\u0131rakmas\u0131 d\u00e0 bunu kan\u0131tlamaktad\u0131r: \\\"Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6remedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'dan korkar\u0131m\\\" dedi. Yani onlardan uzakla\u015ft\u0131 ve onlar\u0131n ba\u015f\u0131na geleceklerden korktu. Y\u00fcce Allah'\u0131n m\u00fcsl\u00fcmanlara melekleri yard\u0131mc\u0131 olarak g\u00f6nderdi\u011fini g\u00f6r\u00fcnce m\u00fc\u015friklerin durumuna \u00fcz\u00fcld\u00fc. \\\"Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r.\\\" Bu, \u015feytan\u0131n s\u00f6z\u00fc de olabilir, ayr\u0131 bir c\u00fcmle de olabilir... \\\"Ben diyorum ki, bunun anlam\u0131 \u015fudur: \u015eeytan\u0131n pis askerleri m\u00fc\u015friklerin aras\u0131na girmi\u015f, pis ruhlar\u0131na kar\u0131\u015f\u0131p vesvese veriyorlard\u0131. Onlar\u0131 kand\u0131r\u0131yor, \u00fcst\u00fcnl\u00fck kompleksine sokuyorlard\u0131. Nitekim melekler de m\u00fc'minler aras\u0131na da\u011f\u0131lm\u0131\u015f, tertemiz ruhlar\u0131na kar\u0131\u015f\u0131p kalplerini sa\u011flamla\u015ft\u0131rarak, Allah'\u0131n va'dine ve yard\u0131m\u0131na g\u00fcvenmelerini sa\u011flayacak \u015feyler ilham ediyorlard\u0131.\\\"Meleklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 sadece m\u00fc'minlerin ruhlar\u0131na kar\u0131\u015fmak \u015feklinde tefsir etmeye olan bu. a\u00e7\u0131k e\u011filim, bir di\u011fer yerde de ayn\u0131 yazar\u0131 meleklerin Bedir g\u00fcn\u00fcnde hi\u00e7bir \u015fekilde sava\u015fmad\u0131klar\u0131 sonucuna g\u00f6t\u00fcrm\u00fc\u015ft\u00fcr. Oysa y\u00fcce Allah Bedir sava\u015f\u0131na kat\u0131lan meleklere hitaben \u015f\u00f6yle buyurmaktad\u0131r: \\\"Vurun boyunlar\u0131n\u0131, indirin darbelerinizi parmaklar\u0131na....\\\" Ayn\u0131 \u015fekilde \u015feytan\u0131n yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u0131rf m\u00fc\u015friklerin ruhlar\u0131na kar\u0131\u015fmak \u015feklinde tefsir etmek de bu ekol\u00fcn ba\u015fvurdu\u011fu bir y\u00f6ntemdir. \u015eeyh Muhammed Abduh'un Amme c\u00fcz'\u00fc tefsirinde \\\"Ebabil ku\u015flar\u0131n\u0131\\\" \u00e7i\u00e7ek mikrobu olarak tefsir etmesi de buna \u00f6rnektir. B\u00fct\u00fcn bu \u00e7abalar, gayba ili\u015fkin nasslar\u0131 yorumlamada a\u015f\u0131r\u0131ya ka\u00e7man\u0131n belirtisidir. Oysa bu t\u00fcr- bir yoruma gerek de yoktur. \u00c7\u00fcnk\u00fc s\u00f6zlerin a\u00e7\u0131k anlam\u0131n\u0131 engelleyen herhangi bir \u015fey s\u00f6zkonusu de\u011fildir. Yap\u0131lacak tek \u015fey a\u00e7\u0131k bir i\u015faret olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece ayr\u0131nt\u0131ya girmeden nasslar\u0131n ifade ettikleriyle yetinmektir... \u0130\u015fte bizim bu t\u00fcr konularda ba\u015fvurdu\u011fumuz y\u00f6ntem budur.\u015eeytan, yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, insanlara g\u00f6steri\u015f yaparak ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyarak \u00e7\u0131kan m\u00fc\u015frikleri kand\u0131r\u0131rken, onlar\u0131 sava\u015fa \u00e7\u0131kmaya te\u015fvik ederken, sonra da onlar\u0131 ak\u0131betleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rak\u0131rken, m\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar da m\u00fc'min kitle hakk\u0131nda \u00e7e\u015fitli s\u00f6ylentiler \u00e7\u0131kar\u0131yorlard\u0131. M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kalabal\u0131k m\u00fc\u015frik ordusu ile kar\u015f\u0131la\u015fmaya \u00e7\u0131kt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Say\u0131lar\u0131n\u0131n az, haz\u0131rl\u0131klar\u0131n\u0131n da yetersiz oldu\u011funu g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Bu y\u00fczden onlara g\u00f6re (kalpleri sars\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ve yan\u0131lt\u0131c\u0131 d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015fe bakt\u0131klar\u0131 i\u00e7in) m\u00fc'minler, dinlerinin kendilerine yard\u0131mc\u0131 olaca\u011f\u0131na ve kendilerine g\u00fc\u00e7 verece\u011fine kanarak kendilerini b\u00fcy\u00fck bir tehlikeye at\u0131yorlard\u0131:\\\"Hani m\u00fcnaf\u0131klar ile kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar \\\"Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\\\" dediler.\\\"M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar\u0131n Mekke'deyken isl\u00e2ma e\u011filim g\u00f6sterdikleri; buna ra\u011fmen inan\u00e7lar\u0131 d\u00fczelmemi\u015f, kalpleri mutmain olmam\u0131\u015f kimseler olduklar\u0131 s\u00f6ylenmi\u015ftir. M\u00fc\u015frik sava\u015f\u00e7\u0131larla birlikte \u00e7ekimser bir tutumla sava\u015fa \u00e7\u0131km\u0131\u015flard\u0131. \u0130\u015fte bunlar, m\u00fc\u015frik \u00e7o\u011funluk kar\u015f\u0131s\u0131nda m\u00fcsl\u00fcman az\u0131nl\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fcnce bu s\u00f6zleri s\u00f6ylemi\u015flerdi.M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar zafer ve yenilginin ger\u00e7ek sebeplerini kavray\u00e2m\u0131yorlar. Bak\u0131\u015flar\u0131 onlar\u0131 olaylar\u0131n derinliklerine y\u00f6neltmeksizin sadece d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fc g\u00f6rebiliyorlar. \u0130nanc\u0131n, Allah'a g\u00fcvenmenin ve O'na dayanman\u0131n derinliklerinde gizli bulunan g\u00fcc\u00fcn fark\u0131nda de\u011fildirler. M\u00fc'minlerin, Allah'a inanmayan t\u00fcm g\u00fc\u00e7leri, t\u00fcm topluluklar\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fcmsemeleri kendilerine b\u00fcy\u00fck bir g\u00fc\u00e7 bah\u015fediyor. \u0130\u015fte m\u00fcnaf\u0131klar bunu anlam\u0131yorlar. Bu y\u00fczden o g\u00fcn m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kendi konumlar\u0131na kand\u0131klar\u0131n\u0131, dinlerinin onlar\u0131 \u015f\u0131martt\u0131\u011f\u0131n\u0131, bu y\u00fczden kalabal\u0131k m\u00fc\u015frik ordusuna kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kmakla kendilerini b\u00fcy\u00fck bir tehlikeye s\u00fcr\u00fcklediklerini san\u0131yorlard\u0131.Maddi olgunun g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fc, m\u00fc'min g\u00f6n\u00fcller ve imandan yoksun g\u00f6n\u00fcller a\u00e7\u0131s\u0131ndan bir farkl\u0131l\u0131k g\u00f6stermez. Farkl\u0131l\u0131k, g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen maddi olguyu alg\u0131lama ve de\u011ferlendirmede ortaya \u00e7\u0131kar. \u0130mandan yoksun g\u00f6n\u00fcller, bu olguyu g\u00f6r\u00fcr, ama bunun \u00f6tesinde herhangi bir \u015fey g\u00f6rmez. M\u00fc'min g\u00f6n\u00fcller ise, g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen olay\u0131n arkas\u0131ndaki ger\u00e7ek \\\"olgu\\\"yu da g\u00f6r\u00fcrler. \u0130\u015fte bu realite t\u00fcm g\u00fc\u00e7leri kapsamaktad\u0131r. M\u00fc'min, bu bak\u0131\u015f\u0131 sayesinde g\u00fc\u00e7leri ger\u00e7ek anlamda de\u011ferlendirebilmektedir.\\\"Kim Allah'a dayan\u0131rsa bilsin ki, Allah \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir.\\\"M\u00fc'min g\u00f6n\u00fcllerin kavrad\u0131\u011f\u0131 ve bu sayede huzura kavu\u015ftuklar\u0131, kendilerine g\u00fcven duyduklar\u0131, bo\u015f g\u00f6n\u00fcllerin ise fark\u0131nda olmad\u0131klar\u0131 ve hesaba katmad\u0131klar\u0131 ger\u00e7ek budur i\u015fte. Terazinin kefesinde a\u011f\u0131r basan, sonucu belirleyen, her zaman ve her yerde son a\u015famada sorunu \u00e7\u00f6z\u00fcmleyen bu ger\u00e7ektir.Bedir g\u00fcn\u00fc m\u00fcsl\u00fcman kitle i\u00e7in m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar\u0131n, \\\"Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\\\" \u015feklinde dile getirdikleri bu s\u00f6z, ta\u011futun azg\u0131n ordular\u0131na kar\u015f\u0131 koyarken, belli ba\u015fl\u0131 haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131 bu dinden ibaret olan m\u00fcsl\u00fcman kitleyi g\u00f6rd\u00fcklerinde her zaman ve her yerdeki m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n kulland\u0131\u011f\u0131 bir s\u00f6zd\u00fcr. Evet m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n sahip olduklar\u0131 en b\u00fcy\u00fck g\u00fc\u00e7, bu aksiyoner ve itici inan\u00e7t\u0131r. Allah'\u0131n ilahl\u0131\u011f\u0131na ve O'nun yasaklar\u0131na g\u00f6sterdikleri b\u00fcy\u00fck \u00f6zendir. Allah'a g\u00fcvenmeleri ve O'nun dostlar\u0131na yard\u0131m edece\u011finden emin olmalar\u0131d\u0131r.M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar canlar\u0131n\u0131 kurtarmak i\u00e7in kenara \u00e7ekilirken, m\u00fcsl\u00fcman kitle ta\u011futun azg\u0131n ordusuna sald\u0131r\u0131yor. M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar, g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re gelen tehlikeye kar\u015f\u0131 koyan ve tehlikeyi k\u00fc\u00e7\u00fcmseyen m\u00fcsl\u00fcman kitleye i\u00e7ten i\u00e7e alay ediyorlar. Sonra m\u00fcsl\u00fcman kitlenin g\u00f6r\u00fclen tehlikeyi bertaraf edi\u015fini, g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re gelen tehlikeyi savu\u015fturmas\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcnce de deh\u015fete kap\u0131l\u0131yorlar. Onlar -kendi deyimleriyle- g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re \u00f6l\u00fcme gidi\u015fin, kendini bilerek tehlikeye at\u0131\u015f\u0131n gerek\u00e7esini bilmiyorlar. Onlar -aralar\u0131nda din ve inan\u00e7 da olmak \u00fczere- hayat\u0131n t\u00fcm\u00fcn\u00fc al\u0131\u015fveri\u015f pazar\u0131ndaki bir meta olarak biliyorlar. K\u00e2rl\u0131 g\u00f6r\u00fcn\u00fcyorsa hemen ko\u015farlar buna. \u0130\u015fin ucunda tehlike varsa, o zaman kenara \u00e7ekilmek, kendini garantiye almak,daha iyidir. Onlar bir m\u00fc'minin \u00f6nsezisiyle bakm\u0131yor olaylara. Sonu\u00e7lar\u0131 da iman terazisiyle tartm\u0131yorlar. Ku\u015fkusuz bu at\u0131lganl\u0131k, bu fedak\u00e2rl\u0131k m\u00fc'mine g\u00f6re her zaman k\u00e2rl\u0131 bir al\u0131\u015fveri\u015ftir. \u00c7\u00fcnk\u00fc sonu\u00e7ta bu iki g\u00fczellikten birini elde edecektir; ya zafer ve \u00fcst\u00fcnl\u00fck ya da \u015fehitlik ve cennet... Sonra m\u00fc'mine g\u00f6re g\u00fc\u00e7lerin ger\u00e7ek mahiyeti farkl\u0131d\u0131r. Onun yan\u0131nda Allah vard\u0131r... \u0130\u015fte m\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar bunu hesaba katm\u0131yorlar.Her zaman ve her yerdeki m\u00fcsl\u00fcman kitle, olaylar\u0131 iman ve inan\u00e7 terazisiyle tartmaya, m\u00fc'min \u00f6nsezisi ve kalbiyle alg\u0131lamaya, Allah'\u0131n nuru ve yol g\u00f6stericili\u011fiyle bakmaya, ta\u011futun maddi g\u00fcc\u00fcn\u00fc b\u00fcy\u00fctmemeye, y\u00fcce Allah kendisiyle beraber oldu\u011funa g\u00f6re kendi g\u00fcc\u00fcn\u00fc k\u00fc\u00e7\u00fcmsememeye ve y\u00fcce Allah'\u0131n m\u00fc'minlere y\u00f6nelik \u015fu direktifini her zaman akl\u0131nda bulundurmaya \u00e7a\u011fr\u0131lmaktad\u0131r:\\\"Kim Allah'a dayan\u0131rsa bilsin ki, Allah \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir.\\\"Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, ulu Allah do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyor.MELEKLER\u0130N KATILDI\u011eI SAVA\u015eSon olarak ayetlerin ak\u0131\u015f\u0131, sava\u015fta ger\u00e7ekle\u015fen ilahi m\u00fcdahalenin sahnelerinden birini canland\u0131r\u0131yor. Bu sahnede y\u00fcceler aleminde yeralan melekler Allah'\u0131n emri ve izni uyar\u0131nca- m\u00fc\u015friklerin yakalan\u0131p cezaland\u0131r\u0131lmas\u0131, azaba u\u011frat\u0131lmas\u0131 operasyonuna kat\u0131l\u0131yorlar. Melekler onlar\u0131n canlar\u0131n\u0131 azap ederek al\u0131yorlar. \u00c7al\u0131m satman\u0131n ve b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslaman\u0131n kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 olarak onur k\u0131r\u0131c\u0131 bir eziyete u\u011frat\u0131yorlar. B\u00fcy\u00fck s\u0131k\u0131nt\u0131 ve zorluk ya\u015fad\u0131klar\u0131 bu anda, onlara k\u00f6t\u00fc davran\u0131\u015flar\u0131n\u0131 ve i\u011fren\u00e7 hedeflerini hat\u0131rlat\u0131yorlar. Bu, yapt\u0131klar\u0131na uygun bir cezad\u0131r ve y\u00fcce Allah onlara haks\u0131zl\u0131k yapmamaktad\u0131r. Bu arada ayetlerin ak\u0131\u015f\u0131 sahnenin sunulmas\u0131n\u0131n ard\u0131ndan, yalanlamalar\u0131ndan dolay\u0131 onlar\u0131n cezaland\u0131r\u0131lmas\u0131n\u0131n her zaman i\u00e7in y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte olan bir yasa oldu\u011funu belirtiyor: \\\"Firavuno\u011fullar\u0131 ile daha \u00f6nceki k\u00e2firlerin durumu gibi...\\\" ... \\\"Bu b\u00f6yledir, \u00e7\u00fcnk\u00fc bir toplum sahip oldu\u011fu iyi bir niteli\u011fi de\u011fi\u015ftirmedik\u00e7e, Allah da o topluma vermi\u015f oldu\u011fu nimeti de\u011fi\u015ftirmez.\\\" Firavun ve ileri gelenler bunun i\u00e7in cezaland\u0131r\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r. B\u00f6yle yapan ve Allah'a ortak ko\u015fan herkes de bunun i\u00e7in cezaland\u0131r\u0131lacakt\u0131r:\",\"breadcrumb\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/#breadcrumb\"},\"inLanguage\":\"tr\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/\"]}]},{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"tr\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/#primaryimage\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2020\/12\/SEYY\u0130D-KUTUB-TASLAK-1.jpg\",\"contentUrl\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2020\/12\/SEYY\u0130D-KUTUB-TASLAK-1.jpg\",\"width\":730,\"height\":360},{\"@type\":\"BreadcrumbList\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/#breadcrumb\",\"itemListElement\":[{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":1,\"name\":\"Ana sayfa\",\"item\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":2,\"name\":\"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA ENFAL SURES\u0130 45. VE 49. AYETLER ARASI\"}]},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/\",\"name\":\"Ebrar Medya\",\"description\":\"Tarafs\u0131z De\u011fil, Hakk'tan Taraf\u0131z\",\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization\"},\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":{\"@type\":\"EntryPoint\",\"urlTemplate\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/?s={search_term_string}\"},\"query-input\":{\"@type\":\"PropertyValueSpecification\",\"valueRequired\":true,\"valueName\":\"search_term_string\"}}],\"inLanguage\":\"tr\"},{\"@type\":\"Organization\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization\",\"name\":\"Ebrar Medya\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/\",\"logo\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"tr\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png\",\"contentUrl\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png\",\"width\":244,\"height\":90,\"caption\":\"Ebrar Medya\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/\"},\"sameAs\":[\"https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/\",\"https:\/\/x.com\/ebrarmedyacom\",\"https:\/\/www.instagram.com\/ebrarmedyacom\",\"https:\/\/www.linkedin.com\/in\/ebrar-medya-343157188\/\",\"https:\/\/tr.pinterest.com\/ebrarmedya\/\"]},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/465b3fc234a943bf45881579159c57d6\",\"name\":\"EBRAR MEDYA\",\"image\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"tr\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/a46494f0a2df029e2f170500c2a0bf0b?s=96&d=wavatar&r=g\",\"contentUrl\":\"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/a46494f0a2df029e2f170500c2a0bf0b?s=96&d=wavatar&r=g\",\"caption\":\"EBRAR MEDYA\"},\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/author\/ebrarmedya2\/\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO plugin. -->","yoast_head_json":{"title":"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA ENFAL SURES\u0130 45. VE 49. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya","description":"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.45- Ey m\u00fc'minler, bir sava\u015f birli\u011fi ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131zda direniniz, Allah'\u0131 \u00e7ok an\u0131n\u0131z ki, ba\u015far\u0131ya eresiniz.46- Allah'a ve Peygamberi'ne itaat ediniz. Aran\u0131zda tart\u0131\u015fmaya, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur. Sabrediniz. \u00c7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.47- Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.48- Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek kendilerine \"Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin arkan\u0131zday\u0131m \" dedi. Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce, birdenbire geri d\u00f6nerek, \"Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'tan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r\" dedi.49- Hani m\u00fcnaf\u0131klar ile kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar \"Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\"dediler. Oysa kim Allah'a dayan\u0131rsa bilsin ki Allah, \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir.\u015eu k\u0131sa c\u00fcmlelerde, bir\u00e7ok anlam ve i\u015faret, kural ve direktif, \u00e7ok say\u0131da tablo ve sahne yo\u011funla\u015fmaktad\u0131r. Sava\u015ftan kimi b\u00f6l\u00fcmler, \u015fu anda ya\u015fan\u0131yormu\u015f gibi canl\u0131 bir \u015fekilde g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne getirilmektedir. \u00c7e\u015fitli d\u00fc\u015f\u00fcnceler, duygular, vicdanlar ve s\u0131rlar teker teker ortaya \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. \u015eu k\u0131sac\u0131k c\u00fcmlelerin i\u00e7erdi\u011fi t\u00fcm bu konular\u0131 gere\u011fi gibi ifade etmek bundan kat kat fazlas\u0131 imk\u00e2nlara ihtiya\u00e7 duymaktad\u0131r.. Buna ra\u011fmen \u015fu deh\u015fet verici, \u015fu e\u015fsiz tasviri ifade etmek, yine de m\u00fcmk\u00fcn olmayacakt\u0131r.EY M\u00dc'M\u0130NLER D\u0130REN\u0130NALLAH'A \u0130TAAT ED\u0130N, B\u00dcY\u00dcKLENMEY\u0130NSurede s\u0131k s\u0131k tekrarlanan m\u00fc'min kitleye y\u00f6nelik \u00e7a\u011fr\u0131lar zincirinin bir halkas\u0131yla ba\u015fl\u0131yor ayetler. Onlara d\u00fc\u015fman .kar\u015f\u0131s\u0131nda direnmeleri, zafer i\u00e7in gerekli psikolojik ve maddi haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131 yapmalar\u0131 direktifi veriliyor:\"Ey m\u00fc'minler, bir sava\u015f birli\u011fi ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131zda direniniz, Allah'\u0131 \u00e7ok an\u0131n\u0131z ki, ba\u015far\u0131ya eresiniz.\"\"Allah'a ve peygamberine itaat ediniz. Aran\u0131zda tart\u0131\u015fmaya, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur. Sabrediniz, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.\"\"Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.\"\u0130\u015fte zaferin ger\u00e7ek etkenleri; d\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken direnmek, Allah'\u0131 s\u00fcrekli anarak O'na ba\u011flanmak, Allah'a ve peygamberine itaat etmek, \u00e7eki\u015fme ve tart\u0131\u015fmadan uzak durmak, sava\u015f\u0131n do\u011furdu\u011fu a\u011f\u0131r zorluklara sabretmek, \u00e7al\u0131m satmaktan, g\u00f6steri\u015ften ve a\u015f\u0131r\u0131l\u0131ktan ka\u00e7\u0131nmak...Hi\u00e7 ku\u015fkusuz direnmek zaferin ba\u015flang\u0131c\u0131d\u0131r. \u0130ki taraftan kim daha fazla direnirse o kazan\u0131r. M\u00fc'minler, d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131n kendilerinden daha fazla zorluk i\u00e7inde olduklar\u0131n\u0131, onlar\u0131n da kendileri gibi ac\u0131 \u00e7ektiklerini biliyorlar. Ne var ki, d\u00fc\u015fmanlar\u0131 m\u00fc'minlerin Allah'dan \u00fcmit ettikleri \u015feyi ummuyorlar. Ayaklar\u0131n\u0131 ve g\u00f6n\u00fcllerini diren\u00e7li k\u0131lacak bir destek beklentileri yok Allah'dan. M\u00fc'minler biraz daha direnecek olurlarsa d\u00fc\u015fmanlar\u0131 az sonra bozguna u\u011fray\u0131p da\u011f\u0131lacaklard\u0131r. \u0130ki g\u00fczelli\u011fe, yani \u015fehitlik ve zafere s\u0131k\u0131 s\u0131k\u0131ya ba\u011fl\u0131, bunlardan emin olan m\u00fc'minlerin ayaklar\u0131 sars\u0131l\u0131r m\u0131 hi\u00e7? Herhangi bir \u015fey diren\u00e7lerini k\u0131rabilir mi? \u00dcstelik d\u00fc\u015fmanlar\u0131 sadece d\u00fcnya hayat\u0131n\u0131 istiyor, bu hayat\u0131n \u00fczerine titriyor. Bu hayat\u0131n \u00f6tesinde bir arzular\u0131 ve bundan ba\u015fka bir hayatlar\u0131 s\u00f6zkonusu de\u011fildir.D\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken Allah'\u0131 \u00e7okca anmaya gelince; bu m\u00fc'minlere y\u00f6nelik s\u00fcrekli direktif ve m\u00fc'min kitlenin g\u00f6nl\u00fcnde yereden sistematik e\u011fitimin gere\u011fidir. Kur'an-\u0131 Kerim tarih boyunca s\u00fcregelen iman kervan\u0131nda yeralan m\u00fcsl\u00fcman \u00fcmmetin tarihinden \u00f6rnekler aktararak bu hususu anlat\u0131r.Bu konuda Kur'an-\u0131 Kerim'in anlatt\u0131\u011f\u0131 \u00f6rneklerden biri, g\u00f6n\u00fclleri aniden imana teslim olan, bu y\u00fczden Firavun taraf\u0131ndan azg\u0131nca, korkutucu ve i\u011fren\u00e7 bir \u015fekilde tehdit edilen Firavun'un sihirbazlar\u0131n\u0131n s\u00f6zleridir:\"Sen ancak Rabbimizin ayetleri bize gelince inand\u0131k diye bizden \u00f6\u00e7 al\u0131yorsun. Ey Rabbimiz, \u00fczerimize sab\u0131r ya\u011fd\u0131r ve m\u00fcsl\u00fcman olarak al can\u0131m\u0131z\u0131.\" (A'raf, 126)Calut'un ordusuyla kar\u015f\u0131la\u015fan \u0130srailo\u011fullar\u0131'ndan say\u0131lar\u0131 az m\u00fc'min bir grubun s\u00f6yledikleri de bu konuda \u00f6rnek olarak yeral\u0131r Kur'an-\u0131 Kerim'de: \"Talut ve askerleri Calut ve ordusu ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131klar\u0131nda, \"Ey Rabbimiz \u00fczerimize sab\u0131r ya\u011fd\u0131r, ayaklar\u0131m\u0131z\u0131 sabit k\u0131l, ve k\u00e2firlere kar\u015f\u0131 bize zafer nasip eyle\" dediler. (Bakara, 250)Tarih boyunca gelmi\u015f ge\u00e7mi\u015f b\u00fct\u00fcn m\u00fc'min topluluklar\u0131n sava\u015f esnas\u0131nda s\u00f6yledikleri de Kur'an'da \u00f6rnek olarak yeral\u0131r:\"Nice peygamber var ki, \u00e7ok say\u0131da taraftar\u0131 kendisi ile birlikte sava\u015ft\u0131. Bunlar Allah yolunda ba\u015flar\u0131na gelenlerden dolay\u0131 gev\u015femediler, y\u0131lmad\u0131lar ve boyun e\u011fmediler. Allah sab\u0131rl\u0131lar\u0131 sever.\" (Al-i \u0130mran, 146)Allah'\u0131 anma bir ilke olarak yeretmi\u015ftir m\u00fcsl\u00fcman kitlenin g\u00f6nl\u00fcnde. D\u00fc\u015fman kar\u015f\u0131s\u0131nda Allah'\u0131 \u00e7okca anmak m\u00fcsl\u00fcman kitlenin belirgin \u00f6zelli\u011fidir, y\u00fcce Allah daha sonralar\u0131 \"Uhut\"da yenilmi\u015f kitleden s\u00f6z etmi\u015ftir. \u0130kinci g\u00fcn d\u00fc\u015fman\u0131 takip etmeleri istenirse, bu prensip i\u00e7lerinde haz\u0131r bulunuyordu.\"O kimseler ki, insanlar kendilerine \"d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131z size sald\u0131rmak i\u00e7in y\u0131\u011f\u0131nak yapt\u0131lar, onlardan korkmal\u0131s\u0131n\u0131z\" dediklerinde, bu s\u00f6zden imanl\u00e2r\u0131 daha g\u00fc\u00e7lenerek \"Allah bize yeter, O ne g\u00fczel bir vekildir\" dediler. (AI-i \u0130mran, 173)D\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken y\u00fcce Allah'\u0131 anmak, bir\u00e7ok i\u015flevi g\u00f6r\u00fcr. Bir kere asla yenilmeyen bir g\u00fc\u00e7le ba\u011flant\u0131 kurmakt\u0131r Allah'\u0131 anmak. Dostlar\u0131na her zaman yard\u0131m eden Allah'a g\u00fcvenmektir. Bu ayn\u0131 zamanda sava\u015f\u0131, nedenlerini ve sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 ger\u00e7ek mahiyetiyle zihinde canland\u0131rmay\u0131 sa\u011flar. \u00c7\u00fcnk\u00fc sava\u015f Allah i\u00e7indir. O'nun ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 yery\u00fcz\u00fcnde hakim k\u0131lmak ve bu ilahl\u0131\u011f\u0131 gaspeden ta\u011futlar\u0131 hayat sahnesinden kovmak i\u00e7indir sava\u015f. O halde bu, Allah'\u0131n s\u00f6z\u00fcn\u00fcn y\u00fccelmesi i\u00e7in yap\u0131lan bir sava\u015ft\u0131r, ki\u015fisel ya da ulusal egemenlik kurmak, ganimetler elde etmek, ki\u015fisel ya da ulusal \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flamak i\u00e7in de\u011fil. Ayr\u0131ca bu, Allah'\u0131 anma g\u00f6revinin zor anlarda, en s\u0131k\u0131nt\u0131l\u0131 durumlarda bile ne kadar \u00f6nemsendi\u011fini vurgulamaktad\u0131r. Bu ilahi direktifin i\u00e7erdi\u011fi bu i\u015faretler sava\u015f alan\u0131nda \u00e7ok de\u011ferli i\u015flevler g\u00f6r\u00fcrler.Allah ve Peygamber'e itaat etmelerine ili\u015fkin buyruk ise, m\u00fc'minlerin daha ba\u015ftan t\u00fcm varl\u0131klar\u0131yla Allah'a teslim olarak sava\u015fa giri\u015fmeleri amac\u0131na y\u00f6neliktir. B\u00f6ylece \"Allah'a ve Peygamber'e itaat ediniz\" buyru\u011fundan sonra i\u015faret edilen \u00e7eki\u015fmenin nedenleri ortadan kalkm\u0131\u015f olur.\"\u00c7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur.\"\u0130nsanlar ancak birden fazla komuta ve direktif merkezine uymak durumuyla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kald\u0131klar\u0131nda, g\u00f6r\u00fc\u015f ve d\u00fc\u015f\u00fcnceleri y\u00f6nlendirici olarak insan arzusuna itaat ettiklerinde, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015ferler. \u0130nsanlar Allah'a ve Peygamberine teslim olduklar\u0131 zaman -kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan soruna ili\u015fkin olarak birbirinden farkl\u0131 bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131lar\u0131na sahip olsalar bile- aralar\u0131ndaki \u00e7eki\u015fmenin en ba\u015fta gelen sebebi ortadan kalkm\u0131\u015f olur. \u00c7\u00fcnk\u00fc \u00e7eki\u015fmeye neden olan insanlar\u0131n farkl\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015flere sahip olmalar\u0131 de\u011fildir. Ger\u00e7ek ortaya \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131 halde insan\u0131, g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcnde \u0131srara s\u00fcr\u00fckleyen ihtirast\u0131r, arzudur. Bu da, insan\u0131n kendi \"\u015fahs\u0131n\u0131\" terazinin bir kefesine, \"ger\u00e7e\u011fi\" de bir kefesine koymas\u0131 ve daha ba\u015ftan \"\u015fahs\u0131n\u0131\" tercih etmesidir. Sava\u015fla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yayken Allah'a ve Peygamber'e itaat etmeye ili\u015fkin bu direktifin yeralmas\u0131 bu y\u00fczdendir. Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, bu direktif, sava\u015f esnas\u0131nda son derece gerekli olan \"kontrol\" i\u015flemlerinden biridir. Burada en y\u00fcce yol g\u00f6stericilik, en \u00fcst\u00fcn komuta merciine itaat s\u00f6zkonusudur. Kitleye komutanl\u0131k eden ki\u015fiye itaat de bundan kaynaklan\u0131r. Bu, g\u00f6n\u00fclden gelen derin bir itaattir. Allah i\u00e7in cihad etmeyen ve komutana olan ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131 Allah'a ba\u011fl\u0131l\u0131ktan kaynaklanmayan ordularda g\u00f6r\u00fclen askeri itaat gibi g\u00f6stermelik bir disiplin de\u011fildir. Bu ikisinin aras\u0131ndaki mesafe korkun\u00e7tur.Sab\u0131r ise sava\u015fa giri\u015fmek i\u00e7in gerekli olan bir s\u0131fatt\u0131r. Hangi sava\u015f olursa olsun, ister insan\u0131n kendi i\u00e7inde giri\u015fti\u011fi sava\u015f olsun, isterse muharebe meydan\u0131nda d\u00fc\u015fmanla giri\u015fti\u011fi sava\u015f olsun, mutlaka sabretmek gerekmektedir: \"Sabrediniz, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.\"Allah'\u0131n beraberli\u011fi, sab\u0131rl\u0131lar i\u00e7in ba\u015far\u0131n\u0131n, d\u00fc\u015fmana \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flaman\u0131n ve kurtulu\u015fun garantisidir.Son direktif de \u015fudur:\"Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.\"Bu direktif m\u00fc'min kitleyi sahip oldu\u011fu maddi g\u00fc\u00e7le b\u00fcy\u00fcklenerek, \u00e7al\u0131m satarak, azg\u0131nla\u015farak sava\u015fa \u00e7\u0131kmaktan ve Allah'\u0131n bah\u015fetti\u011fi g\u00fcc\u00fc onun istemedi\u011fi bi\u00e7imde kullanmaktan koruyor. M\u00fc'min kitle ancak Allah yolunda sava\u015fa \u00e7\u0131kar. \u0130nsanlar\u0131n hayat\u0131na Allah'\u0131n ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 egemen k\u0131lmak ve kullar\u0131n sadece O'na kulluk yapmalar\u0131n\u0131 sa\u011flamak i\u00e7in \u00e7\u0131kar. M\u00fc'min kitle, y\u00fcce Allah'\u0131n kullar\u0131n sadece kendisine ibadet etmeleri hakk\u0131n\u0131 gaspeden, Allah'\u0131n izni ve h\u00fckm\u00fc d\u0131\u015f\u0131nda yery\u00fcz\u00fcnde hakimiyet kurmak suretiyle yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 elinde bulunduran ta\u011futlar\u0131n g\u00fcc\u00fcn\u00fc k\u0131rmak, saltanatlar\u0131n\u0131 ba\u015flar\u0131na y\u0131kmak, egemenliklerini yerle bir etmek i\u00e7in sava\u015fa \u00e7\u0131kar. T\u00fcm yery\u00fcz\u00fc boyutunda insan\u0131n -insanl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hi\u00e7e sayan, onurunu k\u0131ran, onu al\u00e7altan- Allah'dan ba\u015fkas\u0131na kulluk zilletinden kurtulu\u015funu ilan etmek i\u00e7in sava\u015fa ko\u015far. M\u00fc'min, insanl\u0131\u011f\u0131n sayg\u0131nl\u0131\u011f\u0131n\u0131, \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc korumak i\u00e7in sava\u015fa \u00e7\u0131kar, insanlar \u00fczerinde \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flamak, onlar\u0131 kendine kul-k\u00f6le yapmak, Allah'\u0131n bah\u015fetti\u011fi kuvvet nimetini b\u00f6ylesine i\u011fren\u00e7 bir \u015fekilde kullanarak azg\u0131nla\u015fmak ve \u015f\u0131marmak i\u00e7in de\u011fil. Sava\u015fa ili\u015fkin t\u00fcm ki\u015fisel \u00e7\u0131karlar\u0131ndan soyutlanarak ko\u015far sava\u015f meydan\u0131na. Allah'a itaat g\u00f6revini yerine getirmenin O'nun cihad emrine olumlu kar\u015f\u0131l\u0131k vermenin, O'nun hayat sistemini uygulaman\u0131n, yery\u00fcz\u00fc boyutunda O'nun s\u00f6z\u00fcn\u00fc y\u00fcceltmenin, bundan sonra da O'nun l\u00fctfunu ve ho\u015fnutlu\u011funu beklemenin d\u0131\u015f\u0131nda zafer ve galibiyet O'nu ilgilendirmez... Hatta sava\u015ftan sonra elde ettikleri ganimetler bile y\u00fcce Allah'\u0131n onlara y\u00f6nelik l\u00fctfunun eseridir.\u00c7al\u0131m satarak, insanlara g\u00f6steri\u015f yaparak sava\u015fa \u00e7\u0131kma tablosu m\u00fc'min kitlenin g\u00f6zlerinin \u00f6n\u00fcndeydi. Bu tabloyu, Kurey\u015f'in sava\u015fa \u00e7\u0131k\u0131\u015f tarz\u0131nda g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Nitekim bu \u015fekilde \u00e7\u0131kman\u0131n sonucu da Kurey\u015f'in \u015fahs\u0131nda somutla\u015fm\u0131\u015ft\u0131. O g\u00fcn b\u00fcy\u00fck bir kibir, \u00fcst\u00fcnl\u00fck duygusuyla, Allah'a ve peygamber'e ba\u015fkald\u0131rarak ve b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslayarak \u00e7\u0131km\u0131\u015f ama g\u00fcn\u00fcn sonunda al\u00e7alm\u0131\u015f, h\u00fcsrana u\u011fram\u0131\u015f, da\u011f\u0131lm\u0131\u015f ve b\u00fcy\u00fck bir bozgun ya\u015fam\u0131\u015f olarak d\u00f6nm\u00fc\u015ft\u00fc. Y\u00fcce Allah, fiilen ya\u015fanm\u0131\u015f belirtileri, hen\u00fcz g\u00f6zlerinin \u00f6n\u00fcnde duran bir olay\u0131 hat\u0131rlat\u0131yordu m\u00fc'min kitleye:\"Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolunda al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.\"\u00c7al\u0131m satmak, g\u00f6steri\u015f yapmak ve insanlar\u0131 Allah'\u0131n yolundan al\u0131koymak Ebu Cehil'in s\u00f6zlerinde son derece belirgindir. Kervan\u0131 deniz sahiline y\u00f6neltip m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n tuza\u011f\u0131ndan kurtulduktan sonra Ebu S\u00fcfyan Ebu Cehil'e bir el\u00e7i g\u00f6ndermi\u015f, geri d\u00f6nmelerini istemi\u015f, \u00e7\u00fcnk\u00fc Muhammed ve arkada\u015flar\u0131yla sava\u015fmalar\u0131 i\u00e7in bir gerek\u00e7elerinin kalmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 bildirmi\u015fti. Kurey\u015f ordusu her konaklamada \u015fark\u0131lar s\u00f6yleyen cariyelerle ve \u00e7alg\u0131c\u0131larla sefere \u00e7\u0131km\u0131\u015f, hayvanlar kesip e\u011fleniyorlard\u0131. O s\u0131rada Ebu Cehil el\u00e7iye \u015f\u00f6yle demi\u015fti: \"Allah'a andolsun ki, Bedir kuyular\u0131n\u0131n ba\u015f\u0131na var\u0131p \u00fc\u00e7 g\u00fcn \u00fc\u00e7 gece kalmad\u0131k\u00e7a, hayvanlar kesmedik\u00e7e, yemek yiyip, \u015farap i\u00e7ip, cariyeler bizim i\u00e7in \u015fark\u0131 s\u00f6ylemedik\u00e7e geri d\u00f6nmeyiz. B\u00f6ylece Araplar sonsuza kadar bizden korkar.\" El\u00e7i Ebu Cehil'in cevab\u0131n\u0131 Ebu S\u00fcfyan'a ula\u015ft\u0131r\u0131nca, Ebu S\u00fcfyan, \"Vay kavmimin ba\u015f\u0131na gelenler! Bu, Amr b. Hi\u015fam'\u0131n (yani Ebu Cehil'in) i\u015fidir. Geri d\u00f6nmek istemedi, \u00e7\u00fcnk\u00fc halk\u0131n ba\u015f\u0131na ge\u00e7tikten beri azg\u0131nla\u015ft\u0131. Azg\u0131nl\u0131k ise eksikliktir, u\u011fursuzluktur. \u015eayet Muhammed sava\u015f\u00e7\u0131lar\u0131m\u0131z\u0131 yenerse, rezil oluruz\" dedi. Ebu S\u00fcfyan'\u0131n \u00f6nsezisi do\u011fru \u00e7\u0131kt\u0131. Muhammed -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- sava\u015f\u00e7\u0131lar\u0131n\u0131 yendi. \u0130nsanlara \u00e7al\u0131m satan, azg\u0131nla\u015fan, g\u00f6steri\u015f yapan, insanlar\u0131 Allah'\u0131n yoluna girmekten al\u0131koyan m\u00fc\u015frikler rezil oldular. Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, Bedir onlar\u0131n belini k\u0131rm\u0131\u015ft\u0131.\"Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.\"Hi\u00e7bir durumlar\u0131n\u0131 g\u00f6zden ka\u00e7\u0131rmaz. Ne kadar g\u00fc\u00e7l\u00fc olurlarsa olsunlar, O'nu etkisiz hale getiremezler. Allah onlar\u0131 ve yapt\u0131klar\u0131n\u0131 ku\u015fatm\u0131\u015f durumdad\u0131r.\u015eEYTAN VE M\u00dc\u015eR\u0130KLERAyetlerin ak\u0131\u015f\u0131 s\u00fcrerken \u015feytan\u0131n m\u00fc\u015frikleri aldatmas\u0131n\u0131 ve rezil olmalar\u0131n\u0131, h\u00fcsrana u\u011framalar\u0131n\u0131, yenilip da\u011f\u0131lmalar\u0131yla sonu\u00e7lanan sava\u015fa \u00e7\u0131kmalar\u0131 i\u00e7in onlar\u0131 k\u0131\u015fk\u0131rtmas\u0131n\u0131 tasvir ediyor:\"Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek kendilerine `Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m\" dedi. Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce, birdenbire geri d\u00f6nerek, \"Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r; dedi.\"Bu ayet ve ayetin i\u015faret etti\u011fi olaya ili\u015fkin olarak bir\u00e7ok rivayet vard\u0131r. Ne var ki, Malik'in \"Muvatta\" adl\u0131 eserinde rivayet etti\u011fi hadisin d\u0131\u015f\u0131nda bunlar aras\u0131nda Peygamberimizin bir s\u00f6z\u00fcne rastlanmamaktad\u0131r. Malik diyor ki: Bize Ahmed b. Ferec anlatt\u0131; bize Abdulmelik b. Abdulaziz b. Maci\u015f\u00fbn anlatt\u0131, bize Malik, \u0130brahim b. Ebu Uble'den, o da Talha b. Ubeydullah b. Kureyz'den aktard\u0131: Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- \u015f\u00f6yle buyurdu: Bedir g\u00fcn\u00fcn\u00fcn d\u0131\u015f\u0131nda, \u015feytan\u0131n, Arefe g\u00fcn\u00fcnden daha k\u00fc\u00e7\u00fck, daha hakir, daha peri\u015fan ve daha \u00f6fkeli oldu\u011fu hi\u00e7bir g\u00fcn g\u00f6r\u00fclmemi\u015ftir. O g\u00fcn, inen rahmeti ve g\u00fcnahlar\u0131n affolundu\u011funa ili\u015fkin mesaj\u0131 g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcndendir bu. \"Ya Resulallah, peki Bedir g\u00fcn\u00fcnde ne g\u00f6rd\u00fc?\" diye sordular. Peygamberimiz:\"Cebrail'in melekleri sava\u015fa sevketti\u011fini g\u00f6rd\u00fc\" buyurdular...Bu hadisi rivayet edenler aras\u0131nda yeralan Abdulmelik b. Abdulaziz b. Maci\u015f\u00fbn hadis rivayeti a\u00e7\u0131s\u0131ndan zay\u0131f birisidir. Dolay\u0131s\u0131yla hadis m\u00fcrseldir. (Yani Peygamberimizden sadece i\u015fitildi\u011fi bildirilmi\u015ftir.)Di\u011fer rivayetler ise; Ali b. Ebu Talha ve \u0130bn-i C\u00fcreyc yoluyla \u0130bn-i Abbas'a -Allah ondan raz\u0131 olsun- \u0130bn-i \u0130shak yoluyla Urve b. Z\u00fcbeyr'e, Sa'd b. C\u00fcbeyr kanal\u0131yla Katade'ye, Hasan'a ve Muhammed b. Ka'ba dayan\u0131r.\u0130bn-i Cerir et-Taberi'nin kaydetti\u011fi bu rivayetler bunlara \u00f6rnektir: \"Bana M\u00fcsenna anlatt\u0131. Ona Abdullah b. Salih, ona muaviye Ali b. Ebu Talha'dan \u0130bn-i Abbas'\u0131n \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: \u0130blis, Bedir g\u00fcn\u00fc \u015feytanlardan olu\u015fan bir ordunun ba\u015f\u0131nda sanca\u011f\u0131 ile birlikte M\u00fcdleco\u011fullar\u0131'ndan birinin varl\u0131\u011f\u0131nda geldi. \u015eeytan, S\u00fcraka b. Malik b. Cu'\u015fam'in k\u0131l\u0131\u011f\u0131nd\u00e2yd\u0131. \u015eeytan m\u00fc\u015friklere \u015f\u00f6yle dedi: \"Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez. Ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m.\" \u0130nsanlar sava\u015f d\u00fczeni ald\u0131klar\u0131nda Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- yerden bir avu\u00e7 toprak ald\u0131 m\u00fc\u015friklerin y\u00fcz\u00fcne serpti. Bunun \u00fczerine m\u00fc\u015frikler bozguna u\u011fray\u0131p geri d\u00f6nd\u00fcler. C\u00fcbeyr \u0130blis'e do\u011fru sald\u0131r\u0131ya ge\u00e7ti.' O s\u0131rada \u0130blis bir m\u00fc\u015frikin elini tutuyordu. C\u00fcbeyr'i g\u00f6r\u00fcnce adam\u0131n elini b\u0131rakt\u0131 ve adamlar\u0131yl\u00e2 birlikte geri d\u00f6n\u00fcp ka\u00e7t\u0131. Adam arkas\u0131ndan \"Ya S\u00fcraka, hani bizimle beraber oldu\u011funu iddia ediyordun?\" diye ba\u011f\u0131r\u0131nca \u0130blis \"Ben sizin g\u00f6rmedi\u011finiz \u015feyleri g\u00f6r\u00fcyorum. Ben Allah'dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r\" dedi. O s\u0131rada \u015feytan melekleri g\u00f6rm\u00fc\u015ft\u00fc.Bize \u0130bn-i Humeyd, Seleme, \u0130bn-i \u0130shak'\u0131n \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131. Ona da Yezid b. Ruman, Urve b. Zubeyr'in \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: \"Kurey\u015f kabilesi durum de\u011ferlendirmesi yapmak \u00fczere toplad\u0131\u011f\u0131 zaman Bekiro\u011fullar\u0131 ile aralar\u0131nda ge\u00e7eni -yani sava\u015f halini- hat\u0131rlad\u0131lar. Neredeyse geri d\u00f6neceklerdi. Fak\u00e2t o s\u0131rada Kenane kabilesinin ileri gelenlerinden olan S\u00fcraka b. Malik b. Cu'\u015fam el-M\u00fcdleci'nin k\u0131l\u0131\u011f\u0131nda \u0130blis \u00e7\u0131k\u00e2 geldi ve \u015f\u00f6yle dedi: \"Kenaneo\u011fullar\u0131'n\u0131n arkan\u0131zdan ho\u015flanmayaca\u011f\u0131n\u0131z bir .\u015fey yapmayacaklar\u0131n\u0131n garantisini veriyorum size, bunun \u00fczerine 'b\u00fcy\u00fck bir h\u0131zla sava\u015fmak \u00fczere ileri at\u0131ld\u0131lar.\"Bize Bi\u015fr b. Muaz: Yezid'den, o da Said'e dayanarak \"Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek...\"le ba\u015flayan \"Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r\" c\u00fcmle-siyle biten ayete ili\u015fkin olarak Katade'nin \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: Bize \u0130blis'in Cebrail'in meleklerle birlikte indi\u011fini g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc ve Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131 meleklere bir \u015fey yapamayaca\u011f\u0131n\u0131 anlad\u0131\u011f\u0131 ve bu y\u00fczden \"Ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum. Ben Allah'dan korkar\u0131m\" dedi\u011fi anlat\u0131ld\u0131. Allah'a andolsun ki, Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131 yalan s\u00f6ylemi\u015ftir. \u00c7\u00fcnk\u00fc o, All\u00e0h'dan korkmaz. Fakat O, hi\u00e7bir g\u00fcc\u00fc-n\u00fcn, hi\u00e7bir etkinli\u011finin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rd\u00fc. Bu Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131, kendisine itaat edenlere, buyruklar\u0131n\u0131 dinleyenlere her zaman b\u00f6yle yapar.Hakla bat\u0131l kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya geldi\u011finde, onlar\u0131 ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz bir k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcn girdab\u0131na sokar, o zaman da onlardan uzakla\u015f\u0131p gider.Bu tefsirde takip etti\u011fimiz y\u00f6ntem uyar\u0131nca, hakk\u0131nda bir Kur'an ayeti ya da sahih oldu\u011fu tart\u0131\u015fmas\u0131z, m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece gayb\u0131n kapsam\u0131na giren bu t\u00fcr konular\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klamaya kalk\u0131\u015fm\u0131yoruz. \u00c7\u00fcnk\u00fc gayb\u0131n kapsam\u0131na giren bu t\u00fcr konular, b\u00f6yle bir ayet ya da m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece kabul edilmesi zorunlu olmayan itikadi konulard\u0131r. Fakat biz, -ink\u00e2rc\u0131 ve itirazc\u0131 bir tav\u0131r da tak\u0131nm\u0131yoruz.Bu olayda da Kur'an ayeti \u015feytan\u0131n m\u00fc\u015friklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6sterdi\u011fini, onlarla beraber oldu\u011funu, onlara yard\u0131mc\u0131 oldu\u011funu ilan etmekle, onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik etti\u011fini, iki grup kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya geldiklerinde, \"Birden bire geri d\u00f6nerek, `Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r\" diyerek onlar\u0131 y\u00fcz\u00fcst\u00fc koyup ak\u0131betleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131n\u0131, onlara verdi\u011fi s\u00f6z\u00fc tutmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 kesin bir \u015fekilde ifade etmektedir.Fakat biz \u015feytan\u0131n onlar\u0131n yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6stermesinin mahiyetini bilmiyoruz. Onlara nas\u0131l \"bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m\" dedi\u011fini, bundan sonra ne \u015fekilde geri d\u00f6nd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc, d\u00f6nerken o s\u00f6zleri nas\u0131l s\u00f6yledi\u011fini bilmiyoruz.Kesin olarak bildi\u011fimiz tek \u015fey, \u015feytanla ilgili her \u015feyin gayb\u0131n kapsam\u0131na girdi\u011fidir. Bu konuda a\u00e7\u0131k bir ayet veya m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece herhangi bir \u015fey s\u00f6yleme imk\u00e2n\u0131na sahip de\u011filiz. Buradaki ayet ise, olay\u0131 anlatmaktad\u0131r, ne \u015fekilde meydana geldi\u011fini de\u011fil.Bundan ba\u015fka bizim s\u00f6yleyebilece\u011fimiz bir \u015fey yok, bizim ictihad yapma alan\u0131m\u0131z bu kadarla s\u0131n\u0131rl\u0131d\u0131r. Bu y\u00fczden biz Kur'an'\u0131 tefsir ederken, buna benzer gayba ili\u015fkin t\u00fcm olaylar\u0131 belirgin bir \u015fekilde yorumlamak ve bu gayb alemlerinden maddi hareketi ink\u00e2r etmek y\u00f6ntemine ba\u015fvuran \u015eeyh Muhammed Abduh ekol\u00fcn\u00fcn bu yakla\u015f\u0131m\u0131n\u0131 uygun g\u00f6rm\u00fcyoruz. Nitekim bu ekolden olan Re\u015fit R\u0131za da bu y\u00f6nteme ba\u015fvurmaktad\u0131r.\"Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek; \"Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m\" dedi.\" Yani ey peygamber, m\u00fc'minlere \u015feytan\u0131n vesvese vermek suretiyle m\u00fc\u015friklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6sterdi\u011fini anlat. \u0130\u00e7lerine d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fc vesveseyle onlara \u015funu telkin etmi\u015fti: \"Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez. Ne Muhammed'in g\u00fc\u00e7s\u00fcz taraftarlar\u0131, ne de herhangi bir Arap kabilesi. En g\u00fc\u00e7l\u00fc sava\u015f\u00e7\u0131lar sizdedir. En kalabal\u0131k ordu sizindir. Siz herkesten daha cesursunuz. Bununla beraber ben -\u00fcstelik ben- sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m. Beydavi tefsirinde \u015f\u00f6yle der: Allah'a yak\u0131nla\u015fmak i\u00e7in bir arac\u0131 olarak alg\u0131lad\u0131klar\u0131 i\u00e7in, \u015feytana uymalar\u0131 onlara bir koruyucu unsur olarak vehmettirdi. Nitekim: `Allah'\u0131m iki gruptan hangisi do\u011fru yolda ise, hangisinin dini daha \u00fcst\u00fcnse onlara yard\u0131m et\" demi\u015flerdi.\"Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce birden bire geri d\u00f6nd\u00fc.\" Yani sava\u015fan taraflar birbirlerine yakla\u015f\u0131nca, herbiri di\u011ferini g\u00f6r\u00fcp durumunu anlay\u0131nca, onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik edip, sava\u015f ate\u015fini k\u0131z\u0131\u015ft\u0131rd\u0131ktan sonra geri d\u00f6nd\u00fc, yani arkas\u0131na d\u00f6n\u00fcp ka\u00e7t\u0131. Bu da \u00f6k\u00e7elerin g\u00f6sterdi\u011fi y\u00f6nd\u00fcr. (Ayaklar\u0131n arka k\u0131sm\u0131) \u015eeytan o tarafa do\u011fru ka\u00e7m\u0131\u015ft\u0131r. \"\u0130ki ordunun birbirini g\u00f6rmesinden\" maksat, kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya gelmeleridir diyen tefsirciler, yan\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r. Maksat \u015fudur: \u015eeytan onlara yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6stermekten ve onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik etmekten vazge\u00e7ti. Bu s\u00f6z, \u015feytan\u0131n vesvesesini benzetmek suretiyle somutla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in s\u00f6ylenmi\u015ftir. Bir \u015feyle kar\u015f\u0131la\u015fan ve onu oldu\u011fu gibi b\u0131rak\u0131p geriye d\u00f6nenin davran\u0131\u015f\u0131na benzetilmi\u015ftir. Nitekim onlardan uzak oldu\u011funu belirterek, onlar\u0131 kendi hallerine b\u0131rakmas\u0131 d\u00e0 bunu kan\u0131tlamaktad\u0131r: \"Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6remedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'dan korkar\u0131m\" dedi. Yani onlardan uzakla\u015ft\u0131 ve onlar\u0131n ba\u015f\u0131na geleceklerden korktu. Y\u00fcce Allah'\u0131n m\u00fcsl\u00fcmanlara melekleri yard\u0131mc\u0131 olarak g\u00f6nderdi\u011fini g\u00f6r\u00fcnce m\u00fc\u015friklerin durumuna \u00fcz\u00fcld\u00fc. \"Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r.\" Bu, \u015feytan\u0131n s\u00f6z\u00fc de olabilir, ayr\u0131 bir c\u00fcmle de olabilir... \"Ben diyorum ki, bunun anlam\u0131 \u015fudur: \u015eeytan\u0131n pis askerleri m\u00fc\u015friklerin aras\u0131na girmi\u015f, pis ruhlar\u0131na kar\u0131\u015f\u0131p vesvese veriyorlard\u0131. Onlar\u0131 kand\u0131r\u0131yor, \u00fcst\u00fcnl\u00fck kompleksine sokuyorlard\u0131. Nitekim melekler de m\u00fc'minler aras\u0131na da\u011f\u0131lm\u0131\u015f, tertemiz ruhlar\u0131na kar\u0131\u015f\u0131p kalplerini sa\u011flamla\u015ft\u0131rarak, Allah'\u0131n va'dine ve yard\u0131m\u0131na g\u00fcvenmelerini sa\u011flayacak \u015feyler ilham ediyorlard\u0131.\"Meleklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 sadece m\u00fc'minlerin ruhlar\u0131na kar\u0131\u015fmak \u015feklinde tefsir etmeye olan bu. a\u00e7\u0131k e\u011filim, bir di\u011fer yerde de ayn\u0131 yazar\u0131 meleklerin Bedir g\u00fcn\u00fcnde hi\u00e7bir \u015fekilde sava\u015fmad\u0131klar\u0131 sonucuna g\u00f6t\u00fcrm\u00fc\u015ft\u00fcr. Oysa y\u00fcce Allah Bedir sava\u015f\u0131na kat\u0131lan meleklere hitaben \u015f\u00f6yle buyurmaktad\u0131r: \"Vurun boyunlar\u0131n\u0131, indirin darbelerinizi parmaklar\u0131na....\" Ayn\u0131 \u015fekilde \u015feytan\u0131n yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u0131rf m\u00fc\u015friklerin ruhlar\u0131na kar\u0131\u015fmak \u015feklinde tefsir etmek de bu ekol\u00fcn ba\u015fvurdu\u011fu bir y\u00f6ntemdir. \u015eeyh Muhammed Abduh'un Amme c\u00fcz'\u00fc tefsirinde \"Ebabil ku\u015flar\u0131n\u0131\" \u00e7i\u00e7ek mikrobu olarak tefsir etmesi de buna \u00f6rnektir. B\u00fct\u00fcn bu \u00e7abalar, gayba ili\u015fkin nasslar\u0131 yorumlamada a\u015f\u0131r\u0131ya ka\u00e7man\u0131n belirtisidir. Oysa bu t\u00fcr- bir yoruma gerek de yoktur. \u00c7\u00fcnk\u00fc s\u00f6zlerin a\u00e7\u0131k anlam\u0131n\u0131 engelleyen herhangi bir \u015fey s\u00f6zkonusu de\u011fildir. Yap\u0131lacak tek \u015fey a\u00e7\u0131k bir i\u015faret olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece ayr\u0131nt\u0131ya girmeden nasslar\u0131n ifade ettikleriyle yetinmektir... \u0130\u015fte bizim bu t\u00fcr konularda ba\u015fvurdu\u011fumuz y\u00f6ntem budur.\u015eeytan, yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, insanlara g\u00f6steri\u015f yaparak ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyarak \u00e7\u0131kan m\u00fc\u015frikleri kand\u0131r\u0131rken, onlar\u0131 sava\u015fa \u00e7\u0131kmaya te\u015fvik ederken, sonra da onlar\u0131 ak\u0131betleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rak\u0131rken, m\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar da m\u00fc'min kitle hakk\u0131nda \u00e7e\u015fitli s\u00f6ylentiler \u00e7\u0131kar\u0131yorlard\u0131. M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kalabal\u0131k m\u00fc\u015frik ordusu ile kar\u015f\u0131la\u015fmaya \u00e7\u0131kt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Say\u0131lar\u0131n\u0131n az, haz\u0131rl\u0131klar\u0131n\u0131n da yetersiz oldu\u011funu g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Bu y\u00fczden onlara g\u00f6re (kalpleri sars\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ve yan\u0131lt\u0131c\u0131 d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015fe bakt\u0131klar\u0131 i\u00e7in) m\u00fc'minler, dinlerinin kendilerine yard\u0131mc\u0131 olaca\u011f\u0131na ve kendilerine g\u00fc\u00e7 verece\u011fine kanarak kendilerini b\u00fcy\u00fck bir tehlikeye at\u0131yorlard\u0131:\"Hani m\u00fcnaf\u0131klar ile kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar \"Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\" dediler.\"M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar\u0131n Mekke'deyken isl\u00e2ma e\u011filim g\u00f6sterdikleri; buna ra\u011fmen inan\u00e7lar\u0131 d\u00fczelmemi\u015f, kalpleri mutmain olmam\u0131\u015f kimseler olduklar\u0131 s\u00f6ylenmi\u015ftir. M\u00fc\u015frik sava\u015f\u00e7\u0131larla birlikte \u00e7ekimser bir tutumla sava\u015fa \u00e7\u0131km\u0131\u015flard\u0131. \u0130\u015fte bunlar, m\u00fc\u015frik \u00e7o\u011funluk kar\u015f\u0131s\u0131nda m\u00fcsl\u00fcman az\u0131nl\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fcnce bu s\u00f6zleri s\u00f6ylemi\u015flerdi.M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar zafer ve yenilginin ger\u00e7ek sebeplerini kavray\u00e2m\u0131yorlar. Bak\u0131\u015flar\u0131 onlar\u0131 olaylar\u0131n derinliklerine y\u00f6neltmeksizin sadece d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fc g\u00f6rebiliyorlar. \u0130nanc\u0131n, Allah'a g\u00fcvenmenin ve O'na dayanman\u0131n derinliklerinde gizli bulunan g\u00fcc\u00fcn fark\u0131nda de\u011fildirler. M\u00fc'minlerin, Allah'a inanmayan t\u00fcm g\u00fc\u00e7leri, t\u00fcm topluluklar\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fcmsemeleri kendilerine b\u00fcy\u00fck bir g\u00fc\u00e7 bah\u015fediyor. \u0130\u015fte m\u00fcnaf\u0131klar bunu anlam\u0131yorlar. Bu y\u00fczden o g\u00fcn m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kendi konumlar\u0131na kand\u0131klar\u0131n\u0131, dinlerinin onlar\u0131 \u015f\u0131martt\u0131\u011f\u0131n\u0131, bu y\u00fczden kalabal\u0131k m\u00fc\u015frik ordusuna kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kmakla kendilerini b\u00fcy\u00fck bir tehlikeye s\u00fcr\u00fcklediklerini san\u0131yorlard\u0131.Maddi olgunun g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fc, m\u00fc'min g\u00f6n\u00fcller ve imandan yoksun g\u00f6n\u00fcller a\u00e7\u0131s\u0131ndan bir farkl\u0131l\u0131k g\u00f6stermez. Farkl\u0131l\u0131k, g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen maddi olguyu alg\u0131lama ve de\u011ferlendirmede ortaya \u00e7\u0131kar. \u0130mandan yoksun g\u00f6n\u00fcller, bu olguyu g\u00f6r\u00fcr, ama bunun \u00f6tesinde herhangi bir \u015fey g\u00f6rmez. M\u00fc'min g\u00f6n\u00fcller ise, g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen olay\u0131n arkas\u0131ndaki ger\u00e7ek \"olgu\"yu da g\u00f6r\u00fcrler. \u0130\u015fte bu realite t\u00fcm g\u00fc\u00e7leri kapsamaktad\u0131r. M\u00fc'min, bu bak\u0131\u015f\u0131 sayesinde g\u00fc\u00e7leri ger\u00e7ek anlamda de\u011ferlendirebilmektedir.\"Kim Allah'a dayan\u0131rsa bilsin ki, Allah \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir.\"M\u00fc'min g\u00f6n\u00fcllerin kavrad\u0131\u011f\u0131 ve bu sayede huzura kavu\u015ftuklar\u0131, kendilerine g\u00fcven duyduklar\u0131, bo\u015f g\u00f6n\u00fcllerin ise fark\u0131nda olmad\u0131klar\u0131 ve hesaba katmad\u0131klar\u0131 ger\u00e7ek budur i\u015fte. Terazinin kefesinde a\u011f\u0131r basan, sonucu belirleyen, her zaman ve her yerde son a\u015famada sorunu \u00e7\u00f6z\u00fcmleyen bu ger\u00e7ektir.Bedir g\u00fcn\u00fc m\u00fcsl\u00fcman kitle i\u00e7in m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar\u0131n, \"Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\" \u015feklinde dile getirdikleri bu s\u00f6z, ta\u011futun azg\u0131n ordular\u0131na kar\u015f\u0131 koyarken, belli ba\u015fl\u0131 haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131 bu dinden ibaret olan m\u00fcsl\u00fcman kitleyi g\u00f6rd\u00fcklerinde her zaman ve her yerdeki m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n kulland\u0131\u011f\u0131 bir s\u00f6zd\u00fcr. Evet m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n sahip olduklar\u0131 en b\u00fcy\u00fck g\u00fc\u00e7, bu aksiyoner ve itici inan\u00e7t\u0131r. Allah'\u0131n ilahl\u0131\u011f\u0131na ve O'nun yasaklar\u0131na g\u00f6sterdikleri b\u00fcy\u00fck \u00f6zendir. Allah'a g\u00fcvenmeleri ve O'nun dostlar\u0131na yard\u0131m edece\u011finden emin olmalar\u0131d\u0131r.M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar canlar\u0131n\u0131 kurtarmak i\u00e7in kenara \u00e7ekilirken, m\u00fcsl\u00fcman kitle ta\u011futun azg\u0131n ordusuna sald\u0131r\u0131yor. M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar, g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re gelen tehlikeye kar\u015f\u0131 koyan ve tehlikeyi k\u00fc\u00e7\u00fcmseyen m\u00fcsl\u00fcman kitleye i\u00e7ten i\u00e7e alay ediyorlar. Sonra m\u00fcsl\u00fcman kitlenin g\u00f6r\u00fclen tehlikeyi bertaraf edi\u015fini, g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re gelen tehlikeyi savu\u015fturmas\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcnce de deh\u015fete kap\u0131l\u0131yorlar. Onlar -kendi deyimleriyle- g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re \u00f6l\u00fcme gidi\u015fin, kendini bilerek tehlikeye at\u0131\u015f\u0131n gerek\u00e7esini bilmiyorlar. Onlar -aralar\u0131nda din ve inan\u00e7 da olmak \u00fczere- hayat\u0131n t\u00fcm\u00fcn\u00fc al\u0131\u015fveri\u015f pazar\u0131ndaki bir meta olarak biliyorlar. K\u00e2rl\u0131 g\u00f6r\u00fcn\u00fcyorsa hemen ko\u015farlar buna. \u0130\u015fin ucunda tehlike varsa, o zaman kenara \u00e7ekilmek, kendini garantiye almak,daha iyidir. Onlar bir m\u00fc'minin \u00f6nsezisiyle bakm\u0131yor olaylara. Sonu\u00e7lar\u0131 da iman terazisiyle tartm\u0131yorlar. Ku\u015fkusuz bu at\u0131lganl\u0131k, bu fedak\u00e2rl\u0131k m\u00fc'mine g\u00f6re her zaman k\u00e2rl\u0131 bir al\u0131\u015fveri\u015ftir. \u00c7\u00fcnk\u00fc sonu\u00e7ta bu iki g\u00fczellikten birini elde edecektir; ya zafer ve \u00fcst\u00fcnl\u00fck ya da \u015fehitlik ve cennet... Sonra m\u00fc'mine g\u00f6re g\u00fc\u00e7lerin ger\u00e7ek mahiyeti farkl\u0131d\u0131r. Onun yan\u0131nda Allah vard\u0131r... \u0130\u015fte m\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar bunu hesaba katm\u0131yorlar.Her zaman ve her yerdeki m\u00fcsl\u00fcman kitle, olaylar\u0131 iman ve inan\u00e7 terazisiyle tartmaya, m\u00fc'min \u00f6nsezisi ve kalbiyle alg\u0131lamaya, Allah'\u0131n nuru ve yol g\u00f6stericili\u011fiyle bakmaya, ta\u011futun maddi g\u00fcc\u00fcn\u00fc b\u00fcy\u00fctmemeye, y\u00fcce Allah kendisiyle beraber oldu\u011funa g\u00f6re kendi g\u00fcc\u00fcn\u00fc k\u00fc\u00e7\u00fcmsememeye ve y\u00fcce Allah'\u0131n m\u00fc'minlere y\u00f6nelik \u015fu direktifini her zaman akl\u0131nda bulundurmaya \u00e7a\u011fr\u0131lmaktad\u0131r:\"Kim Allah'a dayan\u0131rsa bilsin ki, Allah \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir.\"Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, ulu Allah do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyor.MELEKLER\u0130N KATILDI\u011eI SAVA\u015eSon olarak ayetlerin ak\u0131\u015f\u0131, sava\u015fta ger\u00e7ekle\u015fen ilahi m\u00fcdahalenin sahnelerinden birini canland\u0131r\u0131yor. Bu sahnede y\u00fcceler aleminde yeralan melekler Allah'\u0131n emri ve izni uyar\u0131nca- m\u00fc\u015friklerin yakalan\u0131p cezaland\u0131r\u0131lmas\u0131, azaba u\u011frat\u0131lmas\u0131 operasyonuna kat\u0131l\u0131yorlar. Melekler onlar\u0131n canlar\u0131n\u0131 azap ederek al\u0131yorlar. \u00c7al\u0131m satman\u0131n ve b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslaman\u0131n kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 olarak onur k\u0131r\u0131c\u0131 bir eziyete u\u011frat\u0131yorlar. B\u00fcy\u00fck s\u0131k\u0131nt\u0131 ve zorluk ya\u015fad\u0131klar\u0131 bu anda, onlara k\u00f6t\u00fc davran\u0131\u015flar\u0131n\u0131 ve i\u011fren\u00e7 hedeflerini hat\u0131rlat\u0131yorlar. Bu, yapt\u0131klar\u0131na uygun bir cezad\u0131r ve y\u00fcce Allah onlara haks\u0131zl\u0131k yapmamaktad\u0131r. Bu arada ayetlerin ak\u0131\u015f\u0131 sahnenin sunulmas\u0131n\u0131n ard\u0131ndan, yalanlamalar\u0131ndan dolay\u0131 onlar\u0131n cezaland\u0131r\u0131lmas\u0131n\u0131n her zaman i\u00e7in y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte olan bir yasa oldu\u011funu belirtiyor: \"Firavuno\u011fullar\u0131 ile daha \u00f6nceki k\u00e2firlerin durumu gibi...\" ... \"Bu b\u00f6yledir, \u00e7\u00fcnk\u00fc bir toplum sahip oldu\u011fu iyi bir niteli\u011fi de\u011fi\u015ftirmedik\u00e7e, Allah da o topluma vermi\u015f oldu\u011fu nimeti de\u011fi\u015ftirmez.\" Firavun ve ileri gelenler bunun i\u00e7in cezaland\u0131r\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r. B\u00f6yle yapan ve Allah'a ortak ko\u015fan herkes de bunun i\u00e7in cezaland\u0131r\u0131lacakt\u0131r:","robots":{"index":"index","follow":"follow","max-snippet":"max-snippet:-1","max-image-preview":"max-image-preview:large","max-video-preview":"max-video-preview:-1"},"canonical":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/","og_locale":"tr_TR","og_type":"article","og_title":"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA ENFAL SURES\u0130 45. VE 49. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya","og_description":"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.45- Ey m\u00fc'minler, bir sava\u015f birli\u011fi ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131zda direniniz, Allah'\u0131 \u00e7ok an\u0131n\u0131z ki, ba\u015far\u0131ya eresiniz.46- Allah'a ve Peygamberi'ne itaat ediniz. Aran\u0131zda tart\u0131\u015fmaya, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur. Sabrediniz. \u00c7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.47- Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.48- Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek kendilerine \"Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin arkan\u0131zday\u0131m \" dedi. Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce, birdenbire geri d\u00f6nerek, \"Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'tan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r\" dedi.49- Hani m\u00fcnaf\u0131klar ile kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar \"Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\"dediler. Oysa kim Allah'a dayan\u0131rsa bilsin ki Allah, \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir.\u015eu k\u0131sa c\u00fcmlelerde, bir\u00e7ok anlam ve i\u015faret, kural ve direktif, \u00e7ok say\u0131da tablo ve sahne yo\u011funla\u015fmaktad\u0131r. Sava\u015ftan kimi b\u00f6l\u00fcmler, \u015fu anda ya\u015fan\u0131yormu\u015f gibi canl\u0131 bir \u015fekilde g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne getirilmektedir. \u00c7e\u015fitli d\u00fc\u015f\u00fcnceler, duygular, vicdanlar ve s\u0131rlar teker teker ortaya \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. \u015eu k\u0131sac\u0131k c\u00fcmlelerin i\u00e7erdi\u011fi t\u00fcm bu konular\u0131 gere\u011fi gibi ifade etmek bundan kat kat fazlas\u0131 imk\u00e2nlara ihtiya\u00e7 duymaktad\u0131r.. Buna ra\u011fmen \u015fu deh\u015fet verici, \u015fu e\u015fsiz tasviri ifade etmek, yine de m\u00fcmk\u00fcn olmayacakt\u0131r.EY M\u00dc'M\u0130NLER D\u0130REN\u0130NALLAH'A \u0130TAAT ED\u0130N, B\u00dcY\u00dcKLENMEY\u0130NSurede s\u0131k s\u0131k tekrarlanan m\u00fc'min kitleye y\u00f6nelik \u00e7a\u011fr\u0131lar zincirinin bir halkas\u0131yla ba\u015fl\u0131yor ayetler. Onlara d\u00fc\u015fman .kar\u015f\u0131s\u0131nda direnmeleri, zafer i\u00e7in gerekli psikolojik ve maddi haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131 yapmalar\u0131 direktifi veriliyor:\"Ey m\u00fc'minler, bir sava\u015f birli\u011fi ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131zda direniniz, Allah'\u0131 \u00e7ok an\u0131n\u0131z ki, ba\u015far\u0131ya eresiniz.\"\"Allah'a ve peygamberine itaat ediniz. Aran\u0131zda tart\u0131\u015fmaya, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur. Sabrediniz, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.\"\"Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.\"\u0130\u015fte zaferin ger\u00e7ek etkenleri; d\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken direnmek, Allah'\u0131 s\u00fcrekli anarak O'na ba\u011flanmak, Allah'a ve peygamberine itaat etmek, \u00e7eki\u015fme ve tart\u0131\u015fmadan uzak durmak, sava\u015f\u0131n do\u011furdu\u011fu a\u011f\u0131r zorluklara sabretmek, \u00e7al\u0131m satmaktan, g\u00f6steri\u015ften ve a\u015f\u0131r\u0131l\u0131ktan ka\u00e7\u0131nmak...Hi\u00e7 ku\u015fkusuz direnmek zaferin ba\u015flang\u0131c\u0131d\u0131r. \u0130ki taraftan kim daha fazla direnirse o kazan\u0131r. M\u00fc'minler, d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131n kendilerinden daha fazla zorluk i\u00e7inde olduklar\u0131n\u0131, onlar\u0131n da kendileri gibi ac\u0131 \u00e7ektiklerini biliyorlar. Ne var ki, d\u00fc\u015fmanlar\u0131 m\u00fc'minlerin Allah'dan \u00fcmit ettikleri \u015feyi ummuyorlar. Ayaklar\u0131n\u0131 ve g\u00f6n\u00fcllerini diren\u00e7li k\u0131lacak bir destek beklentileri yok Allah'dan. M\u00fc'minler biraz daha direnecek olurlarsa d\u00fc\u015fmanlar\u0131 az sonra bozguna u\u011fray\u0131p da\u011f\u0131lacaklard\u0131r. \u0130ki g\u00fczelli\u011fe, yani \u015fehitlik ve zafere s\u0131k\u0131 s\u0131k\u0131ya ba\u011fl\u0131, bunlardan emin olan m\u00fc'minlerin ayaklar\u0131 sars\u0131l\u0131r m\u0131 hi\u00e7? Herhangi bir \u015fey diren\u00e7lerini k\u0131rabilir mi? \u00dcstelik d\u00fc\u015fmanlar\u0131 sadece d\u00fcnya hayat\u0131n\u0131 istiyor, bu hayat\u0131n \u00fczerine titriyor. Bu hayat\u0131n \u00f6tesinde bir arzular\u0131 ve bundan ba\u015fka bir hayatlar\u0131 s\u00f6zkonusu de\u011fildir.D\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken Allah'\u0131 \u00e7okca anmaya gelince; bu m\u00fc'minlere y\u00f6nelik s\u00fcrekli direktif ve m\u00fc'min kitlenin g\u00f6nl\u00fcnde yereden sistematik e\u011fitimin gere\u011fidir. Kur'an-\u0131 Kerim tarih boyunca s\u00fcregelen iman kervan\u0131nda yeralan m\u00fcsl\u00fcman \u00fcmmetin tarihinden \u00f6rnekler aktararak bu hususu anlat\u0131r.Bu konuda Kur'an-\u0131 Kerim'in anlatt\u0131\u011f\u0131 \u00f6rneklerden biri, g\u00f6n\u00fclleri aniden imana teslim olan, bu y\u00fczden Firavun taraf\u0131ndan azg\u0131nca, korkutucu ve i\u011fren\u00e7 bir \u015fekilde tehdit edilen Firavun'un sihirbazlar\u0131n\u0131n s\u00f6zleridir:\"Sen ancak Rabbimizin ayetleri bize gelince inand\u0131k diye bizden \u00f6\u00e7 al\u0131yorsun. Ey Rabbimiz, \u00fczerimize sab\u0131r ya\u011fd\u0131r ve m\u00fcsl\u00fcman olarak al can\u0131m\u0131z\u0131.\" (A'raf, 126)Calut'un ordusuyla kar\u015f\u0131la\u015fan \u0130srailo\u011fullar\u0131'ndan say\u0131lar\u0131 az m\u00fc'min bir grubun s\u00f6yledikleri de bu konuda \u00f6rnek olarak yeral\u0131r Kur'an-\u0131 Kerim'de: \"Talut ve askerleri Calut ve ordusu ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131klar\u0131nda, \"Ey Rabbimiz \u00fczerimize sab\u0131r ya\u011fd\u0131r, ayaklar\u0131m\u0131z\u0131 sabit k\u0131l, ve k\u00e2firlere kar\u015f\u0131 bize zafer nasip eyle\" dediler. (Bakara, 250)Tarih boyunca gelmi\u015f ge\u00e7mi\u015f b\u00fct\u00fcn m\u00fc'min topluluklar\u0131n sava\u015f esnas\u0131nda s\u00f6yledikleri de Kur'an'da \u00f6rnek olarak yeral\u0131r:\"Nice peygamber var ki, \u00e7ok say\u0131da taraftar\u0131 kendisi ile birlikte sava\u015ft\u0131. Bunlar Allah yolunda ba\u015flar\u0131na gelenlerden dolay\u0131 gev\u015femediler, y\u0131lmad\u0131lar ve boyun e\u011fmediler. Allah sab\u0131rl\u0131lar\u0131 sever.\" (Al-i \u0130mran, 146)Allah'\u0131 anma bir ilke olarak yeretmi\u015ftir m\u00fcsl\u00fcman kitlenin g\u00f6nl\u00fcnde. D\u00fc\u015fman kar\u015f\u0131s\u0131nda Allah'\u0131 \u00e7okca anmak m\u00fcsl\u00fcman kitlenin belirgin \u00f6zelli\u011fidir, y\u00fcce Allah daha sonralar\u0131 \"Uhut\"da yenilmi\u015f kitleden s\u00f6z etmi\u015ftir. \u0130kinci g\u00fcn d\u00fc\u015fman\u0131 takip etmeleri istenirse, bu prensip i\u00e7lerinde haz\u0131r bulunuyordu.\"O kimseler ki, insanlar kendilerine \"d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131z size sald\u0131rmak i\u00e7in y\u0131\u011f\u0131nak yapt\u0131lar, onlardan korkmal\u0131s\u0131n\u0131z\" dediklerinde, bu s\u00f6zden imanl\u00e2r\u0131 daha g\u00fc\u00e7lenerek \"Allah bize yeter, O ne g\u00fczel bir vekildir\" dediler. (AI-i \u0130mran, 173)D\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken y\u00fcce Allah'\u0131 anmak, bir\u00e7ok i\u015flevi g\u00f6r\u00fcr. Bir kere asla yenilmeyen bir g\u00fc\u00e7le ba\u011flant\u0131 kurmakt\u0131r Allah'\u0131 anmak. Dostlar\u0131na her zaman yard\u0131m eden Allah'a g\u00fcvenmektir. Bu ayn\u0131 zamanda sava\u015f\u0131, nedenlerini ve sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 ger\u00e7ek mahiyetiyle zihinde canland\u0131rmay\u0131 sa\u011flar. \u00c7\u00fcnk\u00fc sava\u015f Allah i\u00e7indir. O'nun ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 yery\u00fcz\u00fcnde hakim k\u0131lmak ve bu ilahl\u0131\u011f\u0131 gaspeden ta\u011futlar\u0131 hayat sahnesinden kovmak i\u00e7indir sava\u015f. O halde bu, Allah'\u0131n s\u00f6z\u00fcn\u00fcn y\u00fccelmesi i\u00e7in yap\u0131lan bir sava\u015ft\u0131r, ki\u015fisel ya da ulusal egemenlik kurmak, ganimetler elde etmek, ki\u015fisel ya da ulusal \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flamak i\u00e7in de\u011fil. Ayr\u0131ca bu, Allah'\u0131 anma g\u00f6revinin zor anlarda, en s\u0131k\u0131nt\u0131l\u0131 durumlarda bile ne kadar \u00f6nemsendi\u011fini vurgulamaktad\u0131r. Bu ilahi direktifin i\u00e7erdi\u011fi bu i\u015faretler sava\u015f alan\u0131nda \u00e7ok de\u011ferli i\u015flevler g\u00f6r\u00fcrler.Allah ve Peygamber'e itaat etmelerine ili\u015fkin buyruk ise, m\u00fc'minlerin daha ba\u015ftan t\u00fcm varl\u0131klar\u0131yla Allah'a teslim olarak sava\u015fa giri\u015fmeleri amac\u0131na y\u00f6neliktir. B\u00f6ylece \"Allah'a ve Peygamber'e itaat ediniz\" buyru\u011fundan sonra i\u015faret edilen \u00e7eki\u015fmenin nedenleri ortadan kalkm\u0131\u015f olur.\"\u00c7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur.\"\u0130nsanlar ancak birden fazla komuta ve direktif merkezine uymak durumuyla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kald\u0131klar\u0131nda, g\u00f6r\u00fc\u015f ve d\u00fc\u015f\u00fcnceleri y\u00f6nlendirici olarak insan arzusuna itaat ettiklerinde, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015ferler. \u0130nsanlar Allah'a ve Peygamberine teslim olduklar\u0131 zaman -kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan soruna ili\u015fkin olarak birbirinden farkl\u0131 bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131lar\u0131na sahip olsalar bile- aralar\u0131ndaki \u00e7eki\u015fmenin en ba\u015fta gelen sebebi ortadan kalkm\u0131\u015f olur. \u00c7\u00fcnk\u00fc \u00e7eki\u015fmeye neden olan insanlar\u0131n farkl\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015flere sahip olmalar\u0131 de\u011fildir. Ger\u00e7ek ortaya \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131 halde insan\u0131, g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcnde \u0131srara s\u00fcr\u00fckleyen ihtirast\u0131r, arzudur. Bu da, insan\u0131n kendi \"\u015fahs\u0131n\u0131\" terazinin bir kefesine, \"ger\u00e7e\u011fi\" de bir kefesine koymas\u0131 ve daha ba\u015ftan \"\u015fahs\u0131n\u0131\" tercih etmesidir. Sava\u015fla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yayken Allah'a ve Peygamber'e itaat etmeye ili\u015fkin bu direktifin yeralmas\u0131 bu y\u00fczdendir. Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, bu direktif, sava\u015f esnas\u0131nda son derece gerekli olan \"kontrol\" i\u015flemlerinden biridir. Burada en y\u00fcce yol g\u00f6stericilik, en \u00fcst\u00fcn komuta merciine itaat s\u00f6zkonusudur. Kitleye komutanl\u0131k eden ki\u015fiye itaat de bundan kaynaklan\u0131r. Bu, g\u00f6n\u00fclden gelen derin bir itaattir. Allah i\u00e7in cihad etmeyen ve komutana olan ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131 Allah'a ba\u011fl\u0131l\u0131ktan kaynaklanmayan ordularda g\u00f6r\u00fclen askeri itaat gibi g\u00f6stermelik bir disiplin de\u011fildir. Bu ikisinin aras\u0131ndaki mesafe korkun\u00e7tur.Sab\u0131r ise sava\u015fa giri\u015fmek i\u00e7in gerekli olan bir s\u0131fatt\u0131r. Hangi sava\u015f olursa olsun, ister insan\u0131n kendi i\u00e7inde giri\u015fti\u011fi sava\u015f olsun, isterse muharebe meydan\u0131nda d\u00fc\u015fmanla giri\u015fti\u011fi sava\u015f olsun, mutlaka sabretmek gerekmektedir: \"Sabrediniz, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.\"Allah'\u0131n beraberli\u011fi, sab\u0131rl\u0131lar i\u00e7in ba\u015far\u0131n\u0131n, d\u00fc\u015fmana \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flaman\u0131n ve kurtulu\u015fun garantisidir.Son direktif de \u015fudur:\"Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.\"Bu direktif m\u00fc'min kitleyi sahip oldu\u011fu maddi g\u00fc\u00e7le b\u00fcy\u00fcklenerek, \u00e7al\u0131m satarak, azg\u0131nla\u015farak sava\u015fa \u00e7\u0131kmaktan ve Allah'\u0131n bah\u015fetti\u011fi g\u00fcc\u00fc onun istemedi\u011fi bi\u00e7imde kullanmaktan koruyor. M\u00fc'min kitle ancak Allah yolunda sava\u015fa \u00e7\u0131kar. \u0130nsanlar\u0131n hayat\u0131na Allah'\u0131n ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 egemen k\u0131lmak ve kullar\u0131n sadece O'na kulluk yapmalar\u0131n\u0131 sa\u011flamak i\u00e7in \u00e7\u0131kar. M\u00fc'min kitle, y\u00fcce Allah'\u0131n kullar\u0131n sadece kendisine ibadet etmeleri hakk\u0131n\u0131 gaspeden, Allah'\u0131n izni ve h\u00fckm\u00fc d\u0131\u015f\u0131nda yery\u00fcz\u00fcnde hakimiyet kurmak suretiyle yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 elinde bulunduran ta\u011futlar\u0131n g\u00fcc\u00fcn\u00fc k\u0131rmak, saltanatlar\u0131n\u0131 ba\u015flar\u0131na y\u0131kmak, egemenliklerini yerle bir etmek i\u00e7in sava\u015fa \u00e7\u0131kar. T\u00fcm yery\u00fcz\u00fc boyutunda insan\u0131n -insanl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hi\u00e7e sayan, onurunu k\u0131ran, onu al\u00e7altan- Allah'dan ba\u015fkas\u0131na kulluk zilletinden kurtulu\u015funu ilan etmek i\u00e7in sava\u015fa ko\u015far. M\u00fc'min, insanl\u0131\u011f\u0131n sayg\u0131nl\u0131\u011f\u0131n\u0131, \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc korumak i\u00e7in sava\u015fa \u00e7\u0131kar, insanlar \u00fczerinde \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flamak, onlar\u0131 kendine kul-k\u00f6le yapmak, Allah'\u0131n bah\u015fetti\u011fi kuvvet nimetini b\u00f6ylesine i\u011fren\u00e7 bir \u015fekilde kullanarak azg\u0131nla\u015fmak ve \u015f\u0131marmak i\u00e7in de\u011fil. Sava\u015fa ili\u015fkin t\u00fcm ki\u015fisel \u00e7\u0131karlar\u0131ndan soyutlanarak ko\u015far sava\u015f meydan\u0131na. Allah'a itaat g\u00f6revini yerine getirmenin O'nun cihad emrine olumlu kar\u015f\u0131l\u0131k vermenin, O'nun hayat sistemini uygulaman\u0131n, yery\u00fcz\u00fc boyutunda O'nun s\u00f6z\u00fcn\u00fc y\u00fcceltmenin, bundan sonra da O'nun l\u00fctfunu ve ho\u015fnutlu\u011funu beklemenin d\u0131\u015f\u0131nda zafer ve galibiyet O'nu ilgilendirmez... Hatta sava\u015ftan sonra elde ettikleri ganimetler bile y\u00fcce Allah'\u0131n onlara y\u00f6nelik l\u00fctfunun eseridir.\u00c7al\u0131m satarak, insanlara g\u00f6steri\u015f yaparak sava\u015fa \u00e7\u0131kma tablosu m\u00fc'min kitlenin g\u00f6zlerinin \u00f6n\u00fcndeydi. Bu tabloyu, Kurey\u015f'in sava\u015fa \u00e7\u0131k\u0131\u015f tarz\u0131nda g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Nitekim bu \u015fekilde \u00e7\u0131kman\u0131n sonucu da Kurey\u015f'in \u015fahs\u0131nda somutla\u015fm\u0131\u015ft\u0131. O g\u00fcn b\u00fcy\u00fck bir kibir, \u00fcst\u00fcnl\u00fck duygusuyla, Allah'a ve peygamber'e ba\u015fkald\u0131rarak ve b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslayarak \u00e7\u0131km\u0131\u015f ama g\u00fcn\u00fcn sonunda al\u00e7alm\u0131\u015f, h\u00fcsrana u\u011fram\u0131\u015f, da\u011f\u0131lm\u0131\u015f ve b\u00fcy\u00fck bir bozgun ya\u015fam\u0131\u015f olarak d\u00f6nm\u00fc\u015ft\u00fc. Y\u00fcce Allah, fiilen ya\u015fanm\u0131\u015f belirtileri, hen\u00fcz g\u00f6zlerinin \u00f6n\u00fcnde duran bir olay\u0131 hat\u0131rlat\u0131yordu m\u00fc'min kitleye:\"Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolunda al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.\"\u00c7al\u0131m satmak, g\u00f6steri\u015f yapmak ve insanlar\u0131 Allah'\u0131n yolundan al\u0131koymak Ebu Cehil'in s\u00f6zlerinde son derece belirgindir. Kervan\u0131 deniz sahiline y\u00f6neltip m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n tuza\u011f\u0131ndan kurtulduktan sonra Ebu S\u00fcfyan Ebu Cehil'e bir el\u00e7i g\u00f6ndermi\u015f, geri d\u00f6nmelerini istemi\u015f, \u00e7\u00fcnk\u00fc Muhammed ve arkada\u015flar\u0131yla sava\u015fmalar\u0131 i\u00e7in bir gerek\u00e7elerinin kalmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 bildirmi\u015fti. Kurey\u015f ordusu her konaklamada \u015fark\u0131lar s\u00f6yleyen cariyelerle ve \u00e7alg\u0131c\u0131larla sefere \u00e7\u0131km\u0131\u015f, hayvanlar kesip e\u011fleniyorlard\u0131. O s\u0131rada Ebu Cehil el\u00e7iye \u015f\u00f6yle demi\u015fti: \"Allah'a andolsun ki, Bedir kuyular\u0131n\u0131n ba\u015f\u0131na var\u0131p \u00fc\u00e7 g\u00fcn \u00fc\u00e7 gece kalmad\u0131k\u00e7a, hayvanlar kesmedik\u00e7e, yemek yiyip, \u015farap i\u00e7ip, cariyeler bizim i\u00e7in \u015fark\u0131 s\u00f6ylemedik\u00e7e geri d\u00f6nmeyiz. B\u00f6ylece Araplar sonsuza kadar bizden korkar.\" El\u00e7i Ebu Cehil'in cevab\u0131n\u0131 Ebu S\u00fcfyan'a ula\u015ft\u0131r\u0131nca, Ebu S\u00fcfyan, \"Vay kavmimin ba\u015f\u0131na gelenler! Bu, Amr b. Hi\u015fam'\u0131n (yani Ebu Cehil'in) i\u015fidir. Geri d\u00f6nmek istemedi, \u00e7\u00fcnk\u00fc halk\u0131n ba\u015f\u0131na ge\u00e7tikten beri azg\u0131nla\u015ft\u0131. Azg\u0131nl\u0131k ise eksikliktir, u\u011fursuzluktur. \u015eayet Muhammed sava\u015f\u00e7\u0131lar\u0131m\u0131z\u0131 yenerse, rezil oluruz\" dedi. Ebu S\u00fcfyan'\u0131n \u00f6nsezisi do\u011fru \u00e7\u0131kt\u0131. Muhammed -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- sava\u015f\u00e7\u0131lar\u0131n\u0131 yendi. \u0130nsanlara \u00e7al\u0131m satan, azg\u0131nla\u015fan, g\u00f6steri\u015f yapan, insanlar\u0131 Allah'\u0131n yoluna girmekten al\u0131koyan m\u00fc\u015frikler rezil oldular. Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, Bedir onlar\u0131n belini k\u0131rm\u0131\u015ft\u0131.\"Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.\"Hi\u00e7bir durumlar\u0131n\u0131 g\u00f6zden ka\u00e7\u0131rmaz. Ne kadar g\u00fc\u00e7l\u00fc olurlarsa olsunlar, O'nu etkisiz hale getiremezler. Allah onlar\u0131 ve yapt\u0131klar\u0131n\u0131 ku\u015fatm\u0131\u015f durumdad\u0131r.\u015eEYTAN VE M\u00dc\u015eR\u0130KLERAyetlerin ak\u0131\u015f\u0131 s\u00fcrerken \u015feytan\u0131n m\u00fc\u015frikleri aldatmas\u0131n\u0131 ve rezil olmalar\u0131n\u0131, h\u00fcsrana u\u011framalar\u0131n\u0131, yenilip da\u011f\u0131lmalar\u0131yla sonu\u00e7lanan sava\u015fa \u00e7\u0131kmalar\u0131 i\u00e7in onlar\u0131 k\u0131\u015fk\u0131rtmas\u0131n\u0131 tasvir ediyor:\"Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek kendilerine `Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m\" dedi. Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce, birdenbire geri d\u00f6nerek, \"Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r; dedi.\"Bu ayet ve ayetin i\u015faret etti\u011fi olaya ili\u015fkin olarak bir\u00e7ok rivayet vard\u0131r. Ne var ki, Malik'in \"Muvatta\" adl\u0131 eserinde rivayet etti\u011fi hadisin d\u0131\u015f\u0131nda bunlar aras\u0131nda Peygamberimizin bir s\u00f6z\u00fcne rastlanmamaktad\u0131r. Malik diyor ki: Bize Ahmed b. Ferec anlatt\u0131; bize Abdulmelik b. Abdulaziz b. Maci\u015f\u00fbn anlatt\u0131, bize Malik, \u0130brahim b. Ebu Uble'den, o da Talha b. Ubeydullah b. Kureyz'den aktard\u0131: Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- \u015f\u00f6yle buyurdu: Bedir g\u00fcn\u00fcn\u00fcn d\u0131\u015f\u0131nda, \u015feytan\u0131n, Arefe g\u00fcn\u00fcnden daha k\u00fc\u00e7\u00fck, daha hakir, daha peri\u015fan ve daha \u00f6fkeli oldu\u011fu hi\u00e7bir g\u00fcn g\u00f6r\u00fclmemi\u015ftir. O g\u00fcn, inen rahmeti ve g\u00fcnahlar\u0131n affolundu\u011funa ili\u015fkin mesaj\u0131 g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcndendir bu. \"Ya Resulallah, peki Bedir g\u00fcn\u00fcnde ne g\u00f6rd\u00fc?\" diye sordular. Peygamberimiz:\"Cebrail'in melekleri sava\u015fa sevketti\u011fini g\u00f6rd\u00fc\" buyurdular...Bu hadisi rivayet edenler aras\u0131nda yeralan Abdulmelik b. Abdulaziz b. Maci\u015f\u00fbn hadis rivayeti a\u00e7\u0131s\u0131ndan zay\u0131f birisidir. Dolay\u0131s\u0131yla hadis m\u00fcrseldir. (Yani Peygamberimizden sadece i\u015fitildi\u011fi bildirilmi\u015ftir.)Di\u011fer rivayetler ise; Ali b. Ebu Talha ve \u0130bn-i C\u00fcreyc yoluyla \u0130bn-i Abbas'a -Allah ondan raz\u0131 olsun- \u0130bn-i \u0130shak yoluyla Urve b. Z\u00fcbeyr'e, Sa'd b. C\u00fcbeyr kanal\u0131yla Katade'ye, Hasan'a ve Muhammed b. Ka'ba dayan\u0131r.\u0130bn-i Cerir et-Taberi'nin kaydetti\u011fi bu rivayetler bunlara \u00f6rnektir: \"Bana M\u00fcsenna anlatt\u0131. Ona Abdullah b. Salih, ona muaviye Ali b. Ebu Talha'dan \u0130bn-i Abbas'\u0131n \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: \u0130blis, Bedir g\u00fcn\u00fc \u015feytanlardan olu\u015fan bir ordunun ba\u015f\u0131nda sanca\u011f\u0131 ile birlikte M\u00fcdleco\u011fullar\u0131'ndan birinin varl\u0131\u011f\u0131nda geldi. \u015eeytan, S\u00fcraka b. Malik b. Cu'\u015fam'in k\u0131l\u0131\u011f\u0131nd\u00e2yd\u0131. \u015eeytan m\u00fc\u015friklere \u015f\u00f6yle dedi: \"Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez. Ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m.\" \u0130nsanlar sava\u015f d\u00fczeni ald\u0131klar\u0131nda Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- yerden bir avu\u00e7 toprak ald\u0131 m\u00fc\u015friklerin y\u00fcz\u00fcne serpti. Bunun \u00fczerine m\u00fc\u015frikler bozguna u\u011fray\u0131p geri d\u00f6nd\u00fcler. C\u00fcbeyr \u0130blis'e do\u011fru sald\u0131r\u0131ya ge\u00e7ti.' O s\u0131rada \u0130blis bir m\u00fc\u015frikin elini tutuyordu. C\u00fcbeyr'i g\u00f6r\u00fcnce adam\u0131n elini b\u0131rakt\u0131 ve adamlar\u0131yl\u00e2 birlikte geri d\u00f6n\u00fcp ka\u00e7t\u0131. Adam arkas\u0131ndan \"Ya S\u00fcraka, hani bizimle beraber oldu\u011funu iddia ediyordun?\" diye ba\u011f\u0131r\u0131nca \u0130blis \"Ben sizin g\u00f6rmedi\u011finiz \u015feyleri g\u00f6r\u00fcyorum. Ben Allah'dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r\" dedi. O s\u0131rada \u015feytan melekleri g\u00f6rm\u00fc\u015ft\u00fc.Bize \u0130bn-i Humeyd, Seleme, \u0130bn-i \u0130shak'\u0131n \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131. Ona da Yezid b. Ruman, Urve b. Zubeyr'in \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: \"Kurey\u015f kabilesi durum de\u011ferlendirmesi yapmak \u00fczere toplad\u0131\u011f\u0131 zaman Bekiro\u011fullar\u0131 ile aralar\u0131nda ge\u00e7eni -yani sava\u015f halini- hat\u0131rlad\u0131lar. Neredeyse geri d\u00f6neceklerdi. Fak\u00e2t o s\u0131rada Kenane kabilesinin ileri gelenlerinden olan S\u00fcraka b. Malik b. Cu'\u015fam el-M\u00fcdleci'nin k\u0131l\u0131\u011f\u0131nda \u0130blis \u00e7\u0131k\u00e2 geldi ve \u015f\u00f6yle dedi: \"Kenaneo\u011fullar\u0131'n\u0131n arkan\u0131zdan ho\u015flanmayaca\u011f\u0131n\u0131z bir .\u015fey yapmayacaklar\u0131n\u0131n garantisini veriyorum size, bunun \u00fczerine 'b\u00fcy\u00fck bir h\u0131zla sava\u015fmak \u00fczere ileri at\u0131ld\u0131lar.\"Bize Bi\u015fr b. Muaz: Yezid'den, o da Said'e dayanarak \"Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek...\"le ba\u015flayan \"Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r\" c\u00fcmle-siyle biten ayete ili\u015fkin olarak Katade'nin \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: Bize \u0130blis'in Cebrail'in meleklerle birlikte indi\u011fini g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc ve Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131 meleklere bir \u015fey yapamayaca\u011f\u0131n\u0131 anlad\u0131\u011f\u0131 ve bu y\u00fczden \"Ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum. Ben Allah'dan korkar\u0131m\" dedi\u011fi anlat\u0131ld\u0131. Allah'a andolsun ki, Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131 yalan s\u00f6ylemi\u015ftir. \u00c7\u00fcnk\u00fc o, All\u00e0h'dan korkmaz. Fakat O, hi\u00e7bir g\u00fcc\u00fc-n\u00fcn, hi\u00e7bir etkinli\u011finin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rd\u00fc. Bu Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131, kendisine itaat edenlere, buyruklar\u0131n\u0131 dinleyenlere her zaman b\u00f6yle yapar.Hakla bat\u0131l kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya geldi\u011finde, onlar\u0131 ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz bir k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcn girdab\u0131na sokar, o zaman da onlardan uzakla\u015f\u0131p gider.Bu tefsirde takip etti\u011fimiz y\u00f6ntem uyar\u0131nca, hakk\u0131nda bir Kur'an ayeti ya da sahih oldu\u011fu tart\u0131\u015fmas\u0131z, m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece gayb\u0131n kapsam\u0131na giren bu t\u00fcr konular\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klamaya kalk\u0131\u015fm\u0131yoruz. \u00c7\u00fcnk\u00fc gayb\u0131n kapsam\u0131na giren bu t\u00fcr konular, b\u00f6yle bir ayet ya da m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece kabul edilmesi zorunlu olmayan itikadi konulard\u0131r. Fakat biz, -ink\u00e2rc\u0131 ve itirazc\u0131 bir tav\u0131r da tak\u0131nm\u0131yoruz.Bu olayda da Kur'an ayeti \u015feytan\u0131n m\u00fc\u015friklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6sterdi\u011fini, onlarla beraber oldu\u011funu, onlara yard\u0131mc\u0131 oldu\u011funu ilan etmekle, onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik etti\u011fini, iki grup kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya geldiklerinde, \"Birden bire geri d\u00f6nerek, `Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r\" diyerek onlar\u0131 y\u00fcz\u00fcst\u00fc koyup ak\u0131betleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131n\u0131, onlara verdi\u011fi s\u00f6z\u00fc tutmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 kesin bir \u015fekilde ifade etmektedir.Fakat biz \u015feytan\u0131n onlar\u0131n yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6stermesinin mahiyetini bilmiyoruz. Onlara nas\u0131l \"bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m\" dedi\u011fini, bundan sonra ne \u015fekilde geri d\u00f6nd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc, d\u00f6nerken o s\u00f6zleri nas\u0131l s\u00f6yledi\u011fini bilmiyoruz.Kesin olarak bildi\u011fimiz tek \u015fey, \u015feytanla ilgili her \u015feyin gayb\u0131n kapsam\u0131na girdi\u011fidir. Bu konuda a\u00e7\u0131k bir ayet veya m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece herhangi bir \u015fey s\u00f6yleme imk\u00e2n\u0131na sahip de\u011filiz. Buradaki ayet ise, olay\u0131 anlatmaktad\u0131r, ne \u015fekilde meydana geldi\u011fini de\u011fil.Bundan ba\u015fka bizim s\u00f6yleyebilece\u011fimiz bir \u015fey yok, bizim ictihad yapma alan\u0131m\u0131z bu kadarla s\u0131n\u0131rl\u0131d\u0131r. Bu y\u00fczden biz Kur'an'\u0131 tefsir ederken, buna benzer gayba ili\u015fkin t\u00fcm olaylar\u0131 belirgin bir \u015fekilde yorumlamak ve bu gayb alemlerinden maddi hareketi ink\u00e2r etmek y\u00f6ntemine ba\u015fvuran \u015eeyh Muhammed Abduh ekol\u00fcn\u00fcn bu yakla\u015f\u0131m\u0131n\u0131 uygun g\u00f6rm\u00fcyoruz. Nitekim bu ekolden olan Re\u015fit R\u0131za da bu y\u00f6nteme ba\u015fvurmaktad\u0131r.\"Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek; \"Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m\" dedi.\" Yani ey peygamber, m\u00fc'minlere \u015feytan\u0131n vesvese vermek suretiyle m\u00fc\u015friklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6sterdi\u011fini anlat. \u0130\u00e7lerine d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fc vesveseyle onlara \u015funu telkin etmi\u015fti: \"Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez. Ne Muhammed'in g\u00fc\u00e7s\u00fcz taraftarlar\u0131, ne de herhangi bir Arap kabilesi. En g\u00fc\u00e7l\u00fc sava\u015f\u00e7\u0131lar sizdedir. En kalabal\u0131k ordu sizindir. Siz herkesten daha cesursunuz. Bununla beraber ben -\u00fcstelik ben- sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m. Beydavi tefsirinde \u015f\u00f6yle der: Allah'a yak\u0131nla\u015fmak i\u00e7in bir arac\u0131 olarak alg\u0131lad\u0131klar\u0131 i\u00e7in, \u015feytana uymalar\u0131 onlara bir koruyucu unsur olarak vehmettirdi. Nitekim: `Allah'\u0131m iki gruptan hangisi do\u011fru yolda ise, hangisinin dini daha \u00fcst\u00fcnse onlara yard\u0131m et\" demi\u015flerdi.\"Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce birden bire geri d\u00f6nd\u00fc.\" Yani sava\u015fan taraflar birbirlerine yakla\u015f\u0131nca, herbiri di\u011ferini g\u00f6r\u00fcp durumunu anlay\u0131nca, onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik edip, sava\u015f ate\u015fini k\u0131z\u0131\u015ft\u0131rd\u0131ktan sonra geri d\u00f6nd\u00fc, yani arkas\u0131na d\u00f6n\u00fcp ka\u00e7t\u0131. Bu da \u00f6k\u00e7elerin g\u00f6sterdi\u011fi y\u00f6nd\u00fcr. (Ayaklar\u0131n arka k\u0131sm\u0131) \u015eeytan o tarafa do\u011fru ka\u00e7m\u0131\u015ft\u0131r. \"\u0130ki ordunun birbirini g\u00f6rmesinden\" maksat, kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya gelmeleridir diyen tefsirciler, yan\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r. Maksat \u015fudur: \u015eeytan onlara yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6stermekten ve onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik etmekten vazge\u00e7ti. Bu s\u00f6z, \u015feytan\u0131n vesvesesini benzetmek suretiyle somutla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in s\u00f6ylenmi\u015ftir. Bir \u015feyle kar\u015f\u0131la\u015fan ve onu oldu\u011fu gibi b\u0131rak\u0131p geriye d\u00f6nenin davran\u0131\u015f\u0131na benzetilmi\u015ftir. Nitekim onlardan uzak oldu\u011funu belirterek, onlar\u0131 kendi hallerine b\u0131rakmas\u0131 d\u00e0 bunu kan\u0131tlamaktad\u0131r: \"Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6remedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'dan korkar\u0131m\" dedi. Yani onlardan uzakla\u015ft\u0131 ve onlar\u0131n ba\u015f\u0131na geleceklerden korktu. Y\u00fcce Allah'\u0131n m\u00fcsl\u00fcmanlara melekleri yard\u0131mc\u0131 olarak g\u00f6nderdi\u011fini g\u00f6r\u00fcnce m\u00fc\u015friklerin durumuna \u00fcz\u00fcld\u00fc. \"Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r.\" Bu, \u015feytan\u0131n s\u00f6z\u00fc de olabilir, ayr\u0131 bir c\u00fcmle de olabilir... \"Ben diyorum ki, bunun anlam\u0131 \u015fudur: \u015eeytan\u0131n pis askerleri m\u00fc\u015friklerin aras\u0131na girmi\u015f, pis ruhlar\u0131na kar\u0131\u015f\u0131p vesvese veriyorlard\u0131. Onlar\u0131 kand\u0131r\u0131yor, \u00fcst\u00fcnl\u00fck kompleksine sokuyorlard\u0131. Nitekim melekler de m\u00fc'minler aras\u0131na da\u011f\u0131lm\u0131\u015f, tertemiz ruhlar\u0131na kar\u0131\u015f\u0131p kalplerini sa\u011flamla\u015ft\u0131rarak, Allah'\u0131n va'dine ve yard\u0131m\u0131na g\u00fcvenmelerini sa\u011flayacak \u015feyler ilham ediyorlard\u0131.\"Meleklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 sadece m\u00fc'minlerin ruhlar\u0131na kar\u0131\u015fmak \u015feklinde tefsir etmeye olan bu. a\u00e7\u0131k e\u011filim, bir di\u011fer yerde de ayn\u0131 yazar\u0131 meleklerin Bedir g\u00fcn\u00fcnde hi\u00e7bir \u015fekilde sava\u015fmad\u0131klar\u0131 sonucuna g\u00f6t\u00fcrm\u00fc\u015ft\u00fcr. Oysa y\u00fcce Allah Bedir sava\u015f\u0131na kat\u0131lan meleklere hitaben \u015f\u00f6yle buyurmaktad\u0131r: \"Vurun boyunlar\u0131n\u0131, indirin darbelerinizi parmaklar\u0131na....\" Ayn\u0131 \u015fekilde \u015feytan\u0131n yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u0131rf m\u00fc\u015friklerin ruhlar\u0131na kar\u0131\u015fmak \u015feklinde tefsir etmek de bu ekol\u00fcn ba\u015fvurdu\u011fu bir y\u00f6ntemdir. \u015eeyh Muhammed Abduh'un Amme c\u00fcz'\u00fc tefsirinde \"Ebabil ku\u015flar\u0131n\u0131\" \u00e7i\u00e7ek mikrobu olarak tefsir etmesi de buna \u00f6rnektir. B\u00fct\u00fcn bu \u00e7abalar, gayba ili\u015fkin nasslar\u0131 yorumlamada a\u015f\u0131r\u0131ya ka\u00e7man\u0131n belirtisidir. Oysa bu t\u00fcr- bir yoruma gerek de yoktur. \u00c7\u00fcnk\u00fc s\u00f6zlerin a\u00e7\u0131k anlam\u0131n\u0131 engelleyen herhangi bir \u015fey s\u00f6zkonusu de\u011fildir. Yap\u0131lacak tek \u015fey a\u00e7\u0131k bir i\u015faret olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece ayr\u0131nt\u0131ya girmeden nasslar\u0131n ifade ettikleriyle yetinmektir... \u0130\u015fte bizim bu t\u00fcr konularda ba\u015fvurdu\u011fumuz y\u00f6ntem budur.\u015eeytan, yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, insanlara g\u00f6steri\u015f yaparak ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyarak \u00e7\u0131kan m\u00fc\u015frikleri kand\u0131r\u0131rken, onlar\u0131 sava\u015fa \u00e7\u0131kmaya te\u015fvik ederken, sonra da onlar\u0131 ak\u0131betleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rak\u0131rken, m\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar da m\u00fc'min kitle hakk\u0131nda \u00e7e\u015fitli s\u00f6ylentiler \u00e7\u0131kar\u0131yorlard\u0131. M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kalabal\u0131k m\u00fc\u015frik ordusu ile kar\u015f\u0131la\u015fmaya \u00e7\u0131kt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Say\u0131lar\u0131n\u0131n az, haz\u0131rl\u0131klar\u0131n\u0131n da yetersiz oldu\u011funu g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Bu y\u00fczden onlara g\u00f6re (kalpleri sars\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ve yan\u0131lt\u0131c\u0131 d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015fe bakt\u0131klar\u0131 i\u00e7in) m\u00fc'minler, dinlerinin kendilerine yard\u0131mc\u0131 olaca\u011f\u0131na ve kendilerine g\u00fc\u00e7 verece\u011fine kanarak kendilerini b\u00fcy\u00fck bir tehlikeye at\u0131yorlard\u0131:\"Hani m\u00fcnaf\u0131klar ile kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar \"Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\" dediler.\"M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar\u0131n Mekke'deyken isl\u00e2ma e\u011filim g\u00f6sterdikleri; buna ra\u011fmen inan\u00e7lar\u0131 d\u00fczelmemi\u015f, kalpleri mutmain olmam\u0131\u015f kimseler olduklar\u0131 s\u00f6ylenmi\u015ftir. M\u00fc\u015frik sava\u015f\u00e7\u0131larla birlikte \u00e7ekimser bir tutumla sava\u015fa \u00e7\u0131km\u0131\u015flard\u0131. \u0130\u015fte bunlar, m\u00fc\u015frik \u00e7o\u011funluk kar\u015f\u0131s\u0131nda m\u00fcsl\u00fcman az\u0131nl\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fcnce bu s\u00f6zleri s\u00f6ylemi\u015flerdi.M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar zafer ve yenilginin ger\u00e7ek sebeplerini kavray\u00e2m\u0131yorlar. Bak\u0131\u015flar\u0131 onlar\u0131 olaylar\u0131n derinliklerine y\u00f6neltmeksizin sadece d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fc g\u00f6rebiliyorlar. \u0130nanc\u0131n, Allah'a g\u00fcvenmenin ve O'na dayanman\u0131n derinliklerinde gizli bulunan g\u00fcc\u00fcn fark\u0131nda de\u011fildirler. M\u00fc'minlerin, Allah'a inanmayan t\u00fcm g\u00fc\u00e7leri, t\u00fcm topluluklar\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fcmsemeleri kendilerine b\u00fcy\u00fck bir g\u00fc\u00e7 bah\u015fediyor. \u0130\u015fte m\u00fcnaf\u0131klar bunu anlam\u0131yorlar. Bu y\u00fczden o g\u00fcn m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kendi konumlar\u0131na kand\u0131klar\u0131n\u0131, dinlerinin onlar\u0131 \u015f\u0131martt\u0131\u011f\u0131n\u0131, bu y\u00fczden kalabal\u0131k m\u00fc\u015frik ordusuna kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kmakla kendilerini b\u00fcy\u00fck bir tehlikeye s\u00fcr\u00fcklediklerini san\u0131yorlard\u0131.Maddi olgunun g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fc, m\u00fc'min g\u00f6n\u00fcller ve imandan yoksun g\u00f6n\u00fcller a\u00e7\u0131s\u0131ndan bir farkl\u0131l\u0131k g\u00f6stermez. Farkl\u0131l\u0131k, g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen maddi olguyu alg\u0131lama ve de\u011ferlendirmede ortaya \u00e7\u0131kar. \u0130mandan yoksun g\u00f6n\u00fcller, bu olguyu g\u00f6r\u00fcr, ama bunun \u00f6tesinde herhangi bir \u015fey g\u00f6rmez. M\u00fc'min g\u00f6n\u00fcller ise, g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen olay\u0131n arkas\u0131ndaki ger\u00e7ek \"olgu\"yu da g\u00f6r\u00fcrler. \u0130\u015fte bu realite t\u00fcm g\u00fc\u00e7leri kapsamaktad\u0131r. M\u00fc'min, bu bak\u0131\u015f\u0131 sayesinde g\u00fc\u00e7leri ger\u00e7ek anlamda de\u011ferlendirebilmektedir.\"Kim Allah'a dayan\u0131rsa bilsin ki, Allah \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir.\"M\u00fc'min g\u00f6n\u00fcllerin kavrad\u0131\u011f\u0131 ve bu sayede huzura kavu\u015ftuklar\u0131, kendilerine g\u00fcven duyduklar\u0131, bo\u015f g\u00f6n\u00fcllerin ise fark\u0131nda olmad\u0131klar\u0131 ve hesaba katmad\u0131klar\u0131 ger\u00e7ek budur i\u015fte. Terazinin kefesinde a\u011f\u0131r basan, sonucu belirleyen, her zaman ve her yerde son a\u015famada sorunu \u00e7\u00f6z\u00fcmleyen bu ger\u00e7ektir.Bedir g\u00fcn\u00fc m\u00fcsl\u00fcman kitle i\u00e7in m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar\u0131n, \"Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\" \u015feklinde dile getirdikleri bu s\u00f6z, ta\u011futun azg\u0131n ordular\u0131na kar\u015f\u0131 koyarken, belli ba\u015fl\u0131 haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131 bu dinden ibaret olan m\u00fcsl\u00fcman kitleyi g\u00f6rd\u00fcklerinde her zaman ve her yerdeki m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n kulland\u0131\u011f\u0131 bir s\u00f6zd\u00fcr. Evet m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n sahip olduklar\u0131 en b\u00fcy\u00fck g\u00fc\u00e7, bu aksiyoner ve itici inan\u00e7t\u0131r. Allah'\u0131n ilahl\u0131\u011f\u0131na ve O'nun yasaklar\u0131na g\u00f6sterdikleri b\u00fcy\u00fck \u00f6zendir. Allah'a g\u00fcvenmeleri ve O'nun dostlar\u0131na yard\u0131m edece\u011finden emin olmalar\u0131d\u0131r.M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar canlar\u0131n\u0131 kurtarmak i\u00e7in kenara \u00e7ekilirken, m\u00fcsl\u00fcman kitle ta\u011futun azg\u0131n ordusuna sald\u0131r\u0131yor. M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar, g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re gelen tehlikeye kar\u015f\u0131 koyan ve tehlikeyi k\u00fc\u00e7\u00fcmseyen m\u00fcsl\u00fcman kitleye i\u00e7ten i\u00e7e alay ediyorlar. Sonra m\u00fcsl\u00fcman kitlenin g\u00f6r\u00fclen tehlikeyi bertaraf edi\u015fini, g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re gelen tehlikeyi savu\u015fturmas\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcnce de deh\u015fete kap\u0131l\u0131yorlar. Onlar -kendi deyimleriyle- g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re \u00f6l\u00fcme gidi\u015fin, kendini bilerek tehlikeye at\u0131\u015f\u0131n gerek\u00e7esini bilmiyorlar. Onlar -aralar\u0131nda din ve inan\u00e7 da olmak \u00fczere- hayat\u0131n t\u00fcm\u00fcn\u00fc al\u0131\u015fveri\u015f pazar\u0131ndaki bir meta olarak biliyorlar. K\u00e2rl\u0131 g\u00f6r\u00fcn\u00fcyorsa hemen ko\u015farlar buna. \u0130\u015fin ucunda tehlike varsa, o zaman kenara \u00e7ekilmek, kendini garantiye almak,daha iyidir. Onlar bir m\u00fc'minin \u00f6nsezisiyle bakm\u0131yor olaylara. Sonu\u00e7lar\u0131 da iman terazisiyle tartm\u0131yorlar. Ku\u015fkusuz bu at\u0131lganl\u0131k, bu fedak\u00e2rl\u0131k m\u00fc'mine g\u00f6re her zaman k\u00e2rl\u0131 bir al\u0131\u015fveri\u015ftir. \u00c7\u00fcnk\u00fc sonu\u00e7ta bu iki g\u00fczellikten birini elde edecektir; ya zafer ve \u00fcst\u00fcnl\u00fck ya da \u015fehitlik ve cennet... Sonra m\u00fc'mine g\u00f6re g\u00fc\u00e7lerin ger\u00e7ek mahiyeti farkl\u0131d\u0131r. Onun yan\u0131nda Allah vard\u0131r... \u0130\u015fte m\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar bunu hesaba katm\u0131yorlar.Her zaman ve her yerdeki m\u00fcsl\u00fcman kitle, olaylar\u0131 iman ve inan\u00e7 terazisiyle tartmaya, m\u00fc'min \u00f6nsezisi ve kalbiyle alg\u0131lamaya, Allah'\u0131n nuru ve yol g\u00f6stericili\u011fiyle bakmaya, ta\u011futun maddi g\u00fcc\u00fcn\u00fc b\u00fcy\u00fctmemeye, y\u00fcce Allah kendisiyle beraber oldu\u011funa g\u00f6re kendi g\u00fcc\u00fcn\u00fc k\u00fc\u00e7\u00fcmsememeye ve y\u00fcce Allah'\u0131n m\u00fc'minlere y\u00f6nelik \u015fu direktifini her zaman akl\u0131nda bulundurmaya \u00e7a\u011fr\u0131lmaktad\u0131r:\"Kim Allah'a dayan\u0131rsa bilsin ki, Allah \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir.\"Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, ulu Allah do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyor.MELEKLER\u0130N KATILDI\u011eI SAVA\u015eSon olarak ayetlerin ak\u0131\u015f\u0131, sava\u015fta ger\u00e7ekle\u015fen ilahi m\u00fcdahalenin sahnelerinden birini canland\u0131r\u0131yor. Bu sahnede y\u00fcceler aleminde yeralan melekler Allah'\u0131n emri ve izni uyar\u0131nca- m\u00fc\u015friklerin yakalan\u0131p cezaland\u0131r\u0131lmas\u0131, azaba u\u011frat\u0131lmas\u0131 operasyonuna kat\u0131l\u0131yorlar. Melekler onlar\u0131n canlar\u0131n\u0131 azap ederek al\u0131yorlar. \u00c7al\u0131m satman\u0131n ve b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslaman\u0131n kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 olarak onur k\u0131r\u0131c\u0131 bir eziyete u\u011frat\u0131yorlar. B\u00fcy\u00fck s\u0131k\u0131nt\u0131 ve zorluk ya\u015fad\u0131klar\u0131 bu anda, onlara k\u00f6t\u00fc davran\u0131\u015flar\u0131n\u0131 ve i\u011fren\u00e7 hedeflerini hat\u0131rlat\u0131yorlar. Bu, yapt\u0131klar\u0131na uygun bir cezad\u0131r ve y\u00fcce Allah onlara haks\u0131zl\u0131k yapmamaktad\u0131r. Bu arada ayetlerin ak\u0131\u015f\u0131 sahnenin sunulmas\u0131n\u0131n ard\u0131ndan, yalanlamalar\u0131ndan dolay\u0131 onlar\u0131n cezaland\u0131r\u0131lmas\u0131n\u0131n her zaman i\u00e7in y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte olan bir yasa oldu\u011funu belirtiyor: \"Firavuno\u011fullar\u0131 ile daha \u00f6nceki k\u00e2firlerin durumu gibi...\" ... \"Bu b\u00f6yledir, \u00e7\u00fcnk\u00fc bir toplum sahip oldu\u011fu iyi bir niteli\u011fi de\u011fi\u015ftirmedik\u00e7e, Allah da o topluma vermi\u015f oldu\u011fu nimeti de\u011fi\u015ftirmez.\" Firavun ve ileri gelenler bunun i\u00e7in cezaland\u0131r\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r. B\u00f6yle yapan ve Allah'a ortak ko\u015fan herkes de bunun i\u00e7in cezaland\u0131r\u0131lacakt\u0131r:","og_url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/","og_site_name":"Ebrar Medya","article_publisher":"https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/","article_published_time":"2020-12-02T08:42:58+00:00","og_image":[{"width":730,"height":360,"url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2020\/12\/SEYY\u0130D-KUTUB-TASLAK-1.jpg","type":"image\/jpeg"}],"author":"EBRAR MEDYA","twitter_card":"summary_large_image","twitter_creator":"@ebrarmedyacom","twitter_site":"@ebrarmedyacom","twitter_misc":{"Yazan:":"EBRAR MEDYA","Tahmini okuma s\u00fcresi":"27 dakika"},"schema":{"@context":"https:\/\/schema.org","@graph":[{"@type":"Article","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/#article","isPartOf":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/"},"author":{"name":"EBRAR MEDYA","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/465b3fc234a943bf45881579159c57d6"},"headline":"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA ENFAL SURES\u0130 45. VE 49. AYETLER ARASI","datePublished":"2020-12-02T08:42:58+00:00","dateModified":"2020-12-02T08:42:58+00:00","mainEntityOfPage":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/"},"wordCount":5415,"commentCount":0,"publisher":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization"},"image":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/#primaryimage"},"thumbnailUrl":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2020\/12\/SEYY\u0130D-KUTUB-TASLAK-1.jpg","articleSection":["G\u00dcNDEM"],"inLanguage":"tr","potentialAction":[{"@type":"CommentAction","name":"Comment","target":["https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/#respond"]}]},{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/","name":"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA ENFAL SURES\u0130 45. VE 49. AYETLER ARASI Nedir? • Ebrar Medya","isPartOf":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website"},"primaryImageOfPage":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/#primaryimage"},"image":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/#primaryimage"},"thumbnailUrl":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2020\/12\/SEYY\u0130D-KUTUB-TASLAK-1.jpg","datePublished":"2020-12-02T08:42:58+00:00","dateModified":"2020-12-02T08:42:58+00:00","description":"B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.45- Ey m\u00fc'minler, bir sava\u015f birli\u011fi ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131zda direniniz, Allah'\u0131 \u00e7ok an\u0131n\u0131z ki, ba\u015far\u0131ya eresiniz.46- Allah'a ve Peygamberi'ne itaat ediniz. Aran\u0131zda tart\u0131\u015fmaya, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur. Sabrediniz. \u00c7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.47- Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.48- Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek kendilerine \"Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin arkan\u0131zday\u0131m \" dedi. Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce, birdenbire geri d\u00f6nerek, \"Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'tan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r\" dedi.49- Hani m\u00fcnaf\u0131klar ile kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar \"Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\"dediler. Oysa kim Allah'a dayan\u0131rsa bilsin ki Allah, \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir.\u015eu k\u0131sa c\u00fcmlelerde, bir\u00e7ok anlam ve i\u015faret, kural ve direktif, \u00e7ok say\u0131da tablo ve sahne yo\u011funla\u015fmaktad\u0131r. Sava\u015ftan kimi b\u00f6l\u00fcmler, \u015fu anda ya\u015fan\u0131yormu\u015f gibi canl\u0131 bir \u015fekilde g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne getirilmektedir. \u00c7e\u015fitli d\u00fc\u015f\u00fcnceler, duygular, vicdanlar ve s\u0131rlar teker teker ortaya \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. \u015eu k\u0131sac\u0131k c\u00fcmlelerin i\u00e7erdi\u011fi t\u00fcm bu konular\u0131 gere\u011fi gibi ifade etmek bundan kat kat fazlas\u0131 imk\u00e2nlara ihtiya\u00e7 duymaktad\u0131r.. Buna ra\u011fmen \u015fu deh\u015fet verici, \u015fu e\u015fsiz tasviri ifade etmek, yine de m\u00fcmk\u00fcn olmayacakt\u0131r.EY M\u00dc'M\u0130NLER D\u0130REN\u0130NALLAH'A \u0130TAAT ED\u0130N, B\u00dcY\u00dcKLENMEY\u0130NSurede s\u0131k s\u0131k tekrarlanan m\u00fc'min kitleye y\u00f6nelik \u00e7a\u011fr\u0131lar zincirinin bir halkas\u0131yla ba\u015fl\u0131yor ayetler. Onlara d\u00fc\u015fman .kar\u015f\u0131s\u0131nda direnmeleri, zafer i\u00e7in gerekli psikolojik ve maddi haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131 yapmalar\u0131 direktifi veriliyor:\"Ey m\u00fc'minler, bir sava\u015f birli\u011fi ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131zda direniniz, Allah'\u0131 \u00e7ok an\u0131n\u0131z ki, ba\u015far\u0131ya eresiniz.\"\"Allah'a ve peygamberine itaat ediniz. Aran\u0131zda tart\u0131\u015fmaya, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur. Sabrediniz, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.\"\"Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.\"\u0130\u015fte zaferin ger\u00e7ek etkenleri; d\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken direnmek, Allah'\u0131 s\u00fcrekli anarak O'na ba\u011flanmak, Allah'a ve peygamberine itaat etmek, \u00e7eki\u015fme ve tart\u0131\u015fmadan uzak durmak, sava\u015f\u0131n do\u011furdu\u011fu a\u011f\u0131r zorluklara sabretmek, \u00e7al\u0131m satmaktan, g\u00f6steri\u015ften ve a\u015f\u0131r\u0131l\u0131ktan ka\u00e7\u0131nmak...Hi\u00e7 ku\u015fkusuz direnmek zaferin ba\u015flang\u0131c\u0131d\u0131r. \u0130ki taraftan kim daha fazla direnirse o kazan\u0131r. M\u00fc'minler, d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131n kendilerinden daha fazla zorluk i\u00e7inde olduklar\u0131n\u0131, onlar\u0131n da kendileri gibi ac\u0131 \u00e7ektiklerini biliyorlar. Ne var ki, d\u00fc\u015fmanlar\u0131 m\u00fc'minlerin Allah'dan \u00fcmit ettikleri \u015feyi ummuyorlar. Ayaklar\u0131n\u0131 ve g\u00f6n\u00fcllerini diren\u00e7li k\u0131lacak bir destek beklentileri yok Allah'dan. M\u00fc'minler biraz daha direnecek olurlarsa d\u00fc\u015fmanlar\u0131 az sonra bozguna u\u011fray\u0131p da\u011f\u0131lacaklard\u0131r. \u0130ki g\u00fczelli\u011fe, yani \u015fehitlik ve zafere s\u0131k\u0131 s\u0131k\u0131ya ba\u011fl\u0131, bunlardan emin olan m\u00fc'minlerin ayaklar\u0131 sars\u0131l\u0131r m\u0131 hi\u00e7? Herhangi bir \u015fey diren\u00e7lerini k\u0131rabilir mi? \u00dcstelik d\u00fc\u015fmanlar\u0131 sadece d\u00fcnya hayat\u0131n\u0131 istiyor, bu hayat\u0131n \u00fczerine titriyor. Bu hayat\u0131n \u00f6tesinde bir arzular\u0131 ve bundan ba\u015fka bir hayatlar\u0131 s\u00f6zkonusu de\u011fildir.D\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken Allah'\u0131 \u00e7okca anmaya gelince; bu m\u00fc'minlere y\u00f6nelik s\u00fcrekli direktif ve m\u00fc'min kitlenin g\u00f6nl\u00fcnde yereden sistematik e\u011fitimin gere\u011fidir. Kur'an-\u0131 Kerim tarih boyunca s\u00fcregelen iman kervan\u0131nda yeralan m\u00fcsl\u00fcman \u00fcmmetin tarihinden \u00f6rnekler aktararak bu hususu anlat\u0131r.Bu konuda Kur'an-\u0131 Kerim'in anlatt\u0131\u011f\u0131 \u00f6rneklerden biri, g\u00f6n\u00fclleri aniden imana teslim olan, bu y\u00fczden Firavun taraf\u0131ndan azg\u0131nca, korkutucu ve i\u011fren\u00e7 bir \u015fekilde tehdit edilen Firavun'un sihirbazlar\u0131n\u0131n s\u00f6zleridir:\"Sen ancak Rabbimizin ayetleri bize gelince inand\u0131k diye bizden \u00f6\u00e7 al\u0131yorsun. Ey Rabbimiz, \u00fczerimize sab\u0131r ya\u011fd\u0131r ve m\u00fcsl\u00fcman olarak al can\u0131m\u0131z\u0131.\" (A'raf, 126)Calut'un ordusuyla kar\u015f\u0131la\u015fan \u0130srailo\u011fullar\u0131'ndan say\u0131lar\u0131 az m\u00fc'min bir grubun s\u00f6yledikleri de bu konuda \u00f6rnek olarak yeral\u0131r Kur'an-\u0131 Kerim'de: \"Talut ve askerleri Calut ve ordusu ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131klar\u0131nda, \"Ey Rabbimiz \u00fczerimize sab\u0131r ya\u011fd\u0131r, ayaklar\u0131m\u0131z\u0131 sabit k\u0131l, ve k\u00e2firlere kar\u015f\u0131 bize zafer nasip eyle\" dediler. (Bakara, 250)Tarih boyunca gelmi\u015f ge\u00e7mi\u015f b\u00fct\u00fcn m\u00fc'min topluluklar\u0131n sava\u015f esnas\u0131nda s\u00f6yledikleri de Kur'an'da \u00f6rnek olarak yeral\u0131r:\"Nice peygamber var ki, \u00e7ok say\u0131da taraftar\u0131 kendisi ile birlikte sava\u015ft\u0131. Bunlar Allah yolunda ba\u015flar\u0131na gelenlerden dolay\u0131 gev\u015femediler, y\u0131lmad\u0131lar ve boyun e\u011fmediler. Allah sab\u0131rl\u0131lar\u0131 sever.\" (Al-i \u0130mran, 146)Allah'\u0131 anma bir ilke olarak yeretmi\u015ftir m\u00fcsl\u00fcman kitlenin g\u00f6nl\u00fcnde. D\u00fc\u015fman kar\u015f\u0131s\u0131nda Allah'\u0131 \u00e7okca anmak m\u00fcsl\u00fcman kitlenin belirgin \u00f6zelli\u011fidir, y\u00fcce Allah daha sonralar\u0131 \"Uhut\"da yenilmi\u015f kitleden s\u00f6z etmi\u015ftir. \u0130kinci g\u00fcn d\u00fc\u015fman\u0131 takip etmeleri istenirse, bu prensip i\u00e7lerinde haz\u0131r bulunuyordu.\"O kimseler ki, insanlar kendilerine \"d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131z size sald\u0131rmak i\u00e7in y\u0131\u011f\u0131nak yapt\u0131lar, onlardan korkmal\u0131s\u0131n\u0131z\" dediklerinde, bu s\u00f6zden imanl\u00e2r\u0131 daha g\u00fc\u00e7lenerek \"Allah bize yeter, O ne g\u00fczel bir vekildir\" dediler. (AI-i \u0130mran, 173)D\u00fc\u015fmanla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131l\u0131rken y\u00fcce Allah'\u0131 anmak, bir\u00e7ok i\u015flevi g\u00f6r\u00fcr. Bir kere asla yenilmeyen bir g\u00fc\u00e7le ba\u011flant\u0131 kurmakt\u0131r Allah'\u0131 anmak. Dostlar\u0131na her zaman yard\u0131m eden Allah'a g\u00fcvenmektir. Bu ayn\u0131 zamanda sava\u015f\u0131, nedenlerini ve sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 ger\u00e7ek mahiyetiyle zihinde canland\u0131rmay\u0131 sa\u011flar. \u00c7\u00fcnk\u00fc sava\u015f Allah i\u00e7indir. O'nun ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 yery\u00fcz\u00fcnde hakim k\u0131lmak ve bu ilahl\u0131\u011f\u0131 gaspeden ta\u011futlar\u0131 hayat sahnesinden kovmak i\u00e7indir sava\u015f. O halde bu, Allah'\u0131n s\u00f6z\u00fcn\u00fcn y\u00fccelmesi i\u00e7in yap\u0131lan bir sava\u015ft\u0131r, ki\u015fisel ya da ulusal egemenlik kurmak, ganimetler elde etmek, ki\u015fisel ya da ulusal \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flamak i\u00e7in de\u011fil. Ayr\u0131ca bu, Allah'\u0131 anma g\u00f6revinin zor anlarda, en s\u0131k\u0131nt\u0131l\u0131 durumlarda bile ne kadar \u00f6nemsendi\u011fini vurgulamaktad\u0131r. Bu ilahi direktifin i\u00e7erdi\u011fi bu i\u015faretler sava\u015f alan\u0131nda \u00e7ok de\u011ferli i\u015flevler g\u00f6r\u00fcrler.Allah ve Peygamber'e itaat etmelerine ili\u015fkin buyruk ise, m\u00fc'minlerin daha ba\u015ftan t\u00fcm varl\u0131klar\u0131yla Allah'a teslim olarak sava\u015fa giri\u015fmeleri amac\u0131na y\u00f6neliktir. B\u00f6ylece \"Allah'a ve Peygamber'e itaat ediniz\" buyru\u011fundan sonra i\u015faret edilen \u00e7eki\u015fmenin nedenleri ortadan kalkm\u0131\u015f olur.\"\u00c7eki\u015fmeye d\u00fc\u015fmeyiniz. Yoksa moraliniz bozulur, h\u0131z\u0131n\u0131z kaybolur.\"\u0130nsanlar ancak birden fazla komuta ve direktif merkezine uymak durumuyla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kald\u0131klar\u0131nda, g\u00f6r\u00fc\u015f ve d\u00fc\u015f\u00fcnceleri y\u00f6nlendirici olarak insan arzusuna itaat ettiklerinde, \u00e7eki\u015fmeye d\u00fc\u015ferler. \u0130nsanlar Allah'a ve Peygamberine teslim olduklar\u0131 zaman -kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan soruna ili\u015fkin olarak birbirinden farkl\u0131 bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131lar\u0131na sahip olsalar bile- aralar\u0131ndaki \u00e7eki\u015fmenin en ba\u015fta gelen sebebi ortadan kalkm\u0131\u015f olur. \u00c7\u00fcnk\u00fc \u00e7eki\u015fmeye neden olan insanlar\u0131n farkl\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015flere sahip olmalar\u0131 de\u011fildir. Ger\u00e7ek ortaya \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131 halde insan\u0131, g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcnde \u0131srara s\u00fcr\u00fckleyen ihtirast\u0131r, arzudur. Bu da, insan\u0131n kendi \"\u015fahs\u0131n\u0131\" terazinin bir kefesine, \"ger\u00e7e\u011fi\" de bir kefesine koymas\u0131 ve daha ba\u015ftan \"\u015fahs\u0131n\u0131\" tercih etmesidir. Sava\u015fla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yayken Allah'a ve Peygamber'e itaat etmeye ili\u015fkin bu direktifin yeralmas\u0131 bu y\u00fczdendir. Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, bu direktif, sava\u015f esnas\u0131nda son derece gerekli olan \"kontrol\" i\u015flemlerinden biridir. Burada en y\u00fcce yol g\u00f6stericilik, en \u00fcst\u00fcn komuta merciine itaat s\u00f6zkonusudur. Kitleye komutanl\u0131k eden ki\u015fiye itaat de bundan kaynaklan\u0131r. Bu, g\u00f6n\u00fclden gelen derin bir itaattir. Allah i\u00e7in cihad etmeyen ve komutana olan ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131 Allah'a ba\u011fl\u0131l\u0131ktan kaynaklanmayan ordularda g\u00f6r\u00fclen askeri itaat gibi g\u00f6stermelik bir disiplin de\u011fildir. Bu ikisinin aras\u0131ndaki mesafe korkun\u00e7tur.Sab\u0131r ise sava\u015fa giri\u015fmek i\u00e7in gerekli olan bir s\u0131fatt\u0131r. Hangi sava\u015f olursa olsun, ister insan\u0131n kendi i\u00e7inde giri\u015fti\u011fi sava\u015f olsun, isterse muharebe meydan\u0131nda d\u00fc\u015fmanla giri\u015fti\u011fi sava\u015f olsun, mutlaka sabretmek gerekmektedir: \"Sabrediniz, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah sab\u0131rl\u0131lar ile beraberdir.\"Allah'\u0131n beraberli\u011fi, sab\u0131rl\u0131lar i\u00e7in ba\u015far\u0131n\u0131n, d\u00fc\u015fmana \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flaman\u0131n ve kurtulu\u015fun garantisidir.Son direktif de \u015fudur:\"Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.\"Bu direktif m\u00fc'min kitleyi sahip oldu\u011fu maddi g\u00fc\u00e7le b\u00fcy\u00fcklenerek, \u00e7al\u0131m satarak, azg\u0131nla\u015farak sava\u015fa \u00e7\u0131kmaktan ve Allah'\u0131n bah\u015fetti\u011fi g\u00fcc\u00fc onun istemedi\u011fi bi\u00e7imde kullanmaktan koruyor. M\u00fc'min kitle ancak Allah yolunda sava\u015fa \u00e7\u0131kar. \u0130nsanlar\u0131n hayat\u0131na Allah'\u0131n ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 egemen k\u0131lmak ve kullar\u0131n sadece O'na kulluk yapmalar\u0131n\u0131 sa\u011flamak i\u00e7in \u00e7\u0131kar. M\u00fc'min kitle, y\u00fcce Allah'\u0131n kullar\u0131n sadece kendisine ibadet etmeleri hakk\u0131n\u0131 gaspeden, Allah'\u0131n izni ve h\u00fckm\u00fc d\u0131\u015f\u0131nda yery\u00fcz\u00fcnde hakimiyet kurmak suretiyle yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn ilahl\u0131\u011f\u0131n\u0131 elinde bulunduran ta\u011futlar\u0131n g\u00fcc\u00fcn\u00fc k\u0131rmak, saltanatlar\u0131n\u0131 ba\u015flar\u0131na y\u0131kmak, egemenliklerini yerle bir etmek i\u00e7in sava\u015fa \u00e7\u0131kar. T\u00fcm yery\u00fcz\u00fc boyutunda insan\u0131n -insanl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hi\u00e7e sayan, onurunu k\u0131ran, onu al\u00e7altan- Allah'dan ba\u015fkas\u0131na kulluk zilletinden kurtulu\u015funu ilan etmek i\u00e7in sava\u015fa ko\u015far. M\u00fc'min, insanl\u0131\u011f\u0131n sayg\u0131nl\u0131\u011f\u0131n\u0131, \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc korumak i\u00e7in sava\u015fa \u00e7\u0131kar, insanlar \u00fczerinde \u00fcst\u00fcnl\u00fck sa\u011flamak, onlar\u0131 kendine kul-k\u00f6le yapmak, Allah'\u0131n bah\u015fetti\u011fi kuvvet nimetini b\u00f6ylesine i\u011fren\u00e7 bir \u015fekilde kullanarak azg\u0131nla\u015fmak ve \u015f\u0131marmak i\u00e7in de\u011fil. Sava\u015fa ili\u015fkin t\u00fcm ki\u015fisel \u00e7\u0131karlar\u0131ndan soyutlanarak ko\u015far sava\u015f meydan\u0131na. Allah'a itaat g\u00f6revini yerine getirmenin O'nun cihad emrine olumlu kar\u015f\u0131l\u0131k vermenin, O'nun hayat sistemini uygulaman\u0131n, yery\u00fcz\u00fc boyutunda O'nun s\u00f6z\u00fcn\u00fc y\u00fcceltmenin, bundan sonra da O'nun l\u00fctfunu ve ho\u015fnutlu\u011funu beklemenin d\u0131\u015f\u0131nda zafer ve galibiyet O'nu ilgilendirmez... Hatta sava\u015ftan sonra elde ettikleri ganimetler bile y\u00fcce Allah'\u0131n onlara y\u00f6nelik l\u00fctfunun eseridir.\u00c7al\u0131m satarak, insanlara g\u00f6steri\u015f yaparak sava\u015fa \u00e7\u0131kma tablosu m\u00fc'min kitlenin g\u00f6zlerinin \u00f6n\u00fcndeydi. Bu tabloyu, Kurey\u015f'in sava\u015fa \u00e7\u0131k\u0131\u015f tarz\u0131nda g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Nitekim bu \u015fekilde \u00e7\u0131kman\u0131n sonucu da Kurey\u015f'in \u015fahs\u0131nda somutla\u015fm\u0131\u015ft\u0131. O g\u00fcn b\u00fcy\u00fck bir kibir, \u00fcst\u00fcnl\u00fck duygusuyla, Allah'a ve peygamber'e ba\u015fkald\u0131rarak ve b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslayarak \u00e7\u0131km\u0131\u015f ama g\u00fcn\u00fcn sonunda al\u00e7alm\u0131\u015f, h\u00fcsrana u\u011fram\u0131\u015f, da\u011f\u0131lm\u0131\u015f ve b\u00fcy\u00fck bir bozgun ya\u015fam\u0131\u015f olarak d\u00f6nm\u00fc\u015ft\u00fc. Y\u00fcce Allah, fiilen ya\u015fanm\u0131\u015f belirtileri, hen\u00fcz g\u00f6zlerinin \u00f6n\u00fcnde duran bir olay\u0131 hat\u0131rlat\u0131yordu m\u00fc'min kitleye:\"Yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, halka g\u00f6steri\u015f yaparak sefere \u00e7\u0131kan ve insanlar\u0131 Allah yolunda al\u0131koyanlar gibi olmay\u0131n\u0131z. \u015e\u00fcphe yok ki, Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.\"\u00c7al\u0131m satmak, g\u00f6steri\u015f yapmak ve insanlar\u0131 Allah'\u0131n yolundan al\u0131koymak Ebu Cehil'in s\u00f6zlerinde son derece belirgindir. Kervan\u0131 deniz sahiline y\u00f6neltip m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n tuza\u011f\u0131ndan kurtulduktan sonra Ebu S\u00fcfyan Ebu Cehil'e bir el\u00e7i g\u00f6ndermi\u015f, geri d\u00f6nmelerini istemi\u015f, \u00e7\u00fcnk\u00fc Muhammed ve arkada\u015flar\u0131yla sava\u015fmalar\u0131 i\u00e7in bir gerek\u00e7elerinin kalmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 bildirmi\u015fti. Kurey\u015f ordusu her konaklamada \u015fark\u0131lar s\u00f6yleyen cariyelerle ve \u00e7alg\u0131c\u0131larla sefere \u00e7\u0131km\u0131\u015f, hayvanlar kesip e\u011fleniyorlard\u0131. O s\u0131rada Ebu Cehil el\u00e7iye \u015f\u00f6yle demi\u015fti: \"Allah'a andolsun ki, Bedir kuyular\u0131n\u0131n ba\u015f\u0131na var\u0131p \u00fc\u00e7 g\u00fcn \u00fc\u00e7 gece kalmad\u0131k\u00e7a, hayvanlar kesmedik\u00e7e, yemek yiyip, \u015farap i\u00e7ip, cariyeler bizim i\u00e7in \u015fark\u0131 s\u00f6ylemedik\u00e7e geri d\u00f6nmeyiz. B\u00f6ylece Araplar sonsuza kadar bizden korkar.\" El\u00e7i Ebu Cehil'in cevab\u0131n\u0131 Ebu S\u00fcfyan'a ula\u015ft\u0131r\u0131nca, Ebu S\u00fcfyan, \"Vay kavmimin ba\u015f\u0131na gelenler! Bu, Amr b. Hi\u015fam'\u0131n (yani Ebu Cehil'in) i\u015fidir. Geri d\u00f6nmek istemedi, \u00e7\u00fcnk\u00fc halk\u0131n ba\u015f\u0131na ge\u00e7tikten beri azg\u0131nla\u015ft\u0131. Azg\u0131nl\u0131k ise eksikliktir, u\u011fursuzluktur. \u015eayet Muhammed sava\u015f\u00e7\u0131lar\u0131m\u0131z\u0131 yenerse, rezil oluruz\" dedi. Ebu S\u00fcfyan'\u0131n \u00f6nsezisi do\u011fru \u00e7\u0131kt\u0131. Muhammed -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- sava\u015f\u00e7\u0131lar\u0131n\u0131 yendi. \u0130nsanlara \u00e7al\u0131m satan, azg\u0131nla\u015fan, g\u00f6steri\u015f yapan, insanlar\u0131 Allah'\u0131n yoluna girmekten al\u0131koyan m\u00fc\u015frikler rezil oldular. Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, Bedir onlar\u0131n belini k\u0131rm\u0131\u015ft\u0131.\"Allah onlar\u0131n b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131 bilgisi ile ku\u015fatm\u0131\u015ft\u0131r.\"Hi\u00e7bir durumlar\u0131n\u0131 g\u00f6zden ka\u00e7\u0131rmaz. Ne kadar g\u00fc\u00e7l\u00fc olurlarsa olsunlar, O'nu etkisiz hale getiremezler. Allah onlar\u0131 ve yapt\u0131klar\u0131n\u0131 ku\u015fatm\u0131\u015f durumdad\u0131r.\u015eEYTAN VE M\u00dc\u015eR\u0130KLERAyetlerin ak\u0131\u015f\u0131 s\u00fcrerken \u015feytan\u0131n m\u00fc\u015frikleri aldatmas\u0131n\u0131 ve rezil olmalar\u0131n\u0131, h\u00fcsrana u\u011framalar\u0131n\u0131, yenilip da\u011f\u0131lmalar\u0131yla sonu\u00e7lanan sava\u015fa \u00e7\u0131kmalar\u0131 i\u00e7in onlar\u0131 k\u0131\u015fk\u0131rtmas\u0131n\u0131 tasvir ediyor:\"Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek kendilerine `Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m\" dedi. Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce, birdenbire geri d\u00f6nerek, \"Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r; dedi.\"Bu ayet ve ayetin i\u015faret etti\u011fi olaya ili\u015fkin olarak bir\u00e7ok rivayet vard\u0131r. Ne var ki, Malik'in \"Muvatta\" adl\u0131 eserinde rivayet etti\u011fi hadisin d\u0131\u015f\u0131nda bunlar aras\u0131nda Peygamberimizin bir s\u00f6z\u00fcne rastlanmamaktad\u0131r. Malik diyor ki: Bize Ahmed b. Ferec anlatt\u0131; bize Abdulmelik b. Abdulaziz b. Maci\u015f\u00fbn anlatt\u0131, bize Malik, \u0130brahim b. Ebu Uble'den, o da Talha b. Ubeydullah b. Kureyz'den aktard\u0131: Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- \u015f\u00f6yle buyurdu: Bedir g\u00fcn\u00fcn\u00fcn d\u0131\u015f\u0131nda, \u015feytan\u0131n, Arefe g\u00fcn\u00fcnden daha k\u00fc\u00e7\u00fck, daha hakir, daha peri\u015fan ve daha \u00f6fkeli oldu\u011fu hi\u00e7bir g\u00fcn g\u00f6r\u00fclmemi\u015ftir. O g\u00fcn, inen rahmeti ve g\u00fcnahlar\u0131n affolundu\u011funa ili\u015fkin mesaj\u0131 g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcndendir bu. \"Ya Resulallah, peki Bedir g\u00fcn\u00fcnde ne g\u00f6rd\u00fc?\" diye sordular. Peygamberimiz:\"Cebrail'in melekleri sava\u015fa sevketti\u011fini g\u00f6rd\u00fc\" buyurdular...Bu hadisi rivayet edenler aras\u0131nda yeralan Abdulmelik b. Abdulaziz b. Maci\u015f\u00fbn hadis rivayeti a\u00e7\u0131s\u0131ndan zay\u0131f birisidir. Dolay\u0131s\u0131yla hadis m\u00fcrseldir. (Yani Peygamberimizden sadece i\u015fitildi\u011fi bildirilmi\u015ftir.)Di\u011fer rivayetler ise; Ali b. Ebu Talha ve \u0130bn-i C\u00fcreyc yoluyla \u0130bn-i Abbas'a -Allah ondan raz\u0131 olsun- \u0130bn-i \u0130shak yoluyla Urve b. Z\u00fcbeyr'e, Sa'd b. C\u00fcbeyr kanal\u0131yla Katade'ye, Hasan'a ve Muhammed b. Ka'ba dayan\u0131r.\u0130bn-i Cerir et-Taberi'nin kaydetti\u011fi bu rivayetler bunlara \u00f6rnektir: \"Bana M\u00fcsenna anlatt\u0131. Ona Abdullah b. Salih, ona muaviye Ali b. Ebu Talha'dan \u0130bn-i Abbas'\u0131n \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: \u0130blis, Bedir g\u00fcn\u00fc \u015feytanlardan olu\u015fan bir ordunun ba\u015f\u0131nda sanca\u011f\u0131 ile birlikte M\u00fcdleco\u011fullar\u0131'ndan birinin varl\u0131\u011f\u0131nda geldi. \u015eeytan, S\u00fcraka b. Malik b. Cu'\u015fam'in k\u0131l\u0131\u011f\u0131nd\u00e2yd\u0131. \u015eeytan m\u00fc\u015friklere \u015f\u00f6yle dedi: \"Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez. Ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m.\" \u0130nsanlar sava\u015f d\u00fczeni ald\u0131klar\u0131nda Peygamberimiz -sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun- yerden bir avu\u00e7 toprak ald\u0131 m\u00fc\u015friklerin y\u00fcz\u00fcne serpti. Bunun \u00fczerine m\u00fc\u015frikler bozguna u\u011fray\u0131p geri d\u00f6nd\u00fcler. C\u00fcbeyr \u0130blis'e do\u011fru sald\u0131r\u0131ya ge\u00e7ti.' O s\u0131rada \u0130blis bir m\u00fc\u015frikin elini tutuyordu. C\u00fcbeyr'i g\u00f6r\u00fcnce adam\u0131n elini b\u0131rakt\u0131 ve adamlar\u0131yl\u00e2 birlikte geri d\u00f6n\u00fcp ka\u00e7t\u0131. Adam arkas\u0131ndan \"Ya S\u00fcraka, hani bizimle beraber oldu\u011funu iddia ediyordun?\" diye ba\u011f\u0131r\u0131nca \u0130blis \"Ben sizin g\u00f6rmedi\u011finiz \u015feyleri g\u00f6r\u00fcyorum. Ben Allah'dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r\" dedi. O s\u0131rada \u015feytan melekleri g\u00f6rm\u00fc\u015ft\u00fc.Bize \u0130bn-i Humeyd, Seleme, \u0130bn-i \u0130shak'\u0131n \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131. Ona da Yezid b. Ruman, Urve b. Zubeyr'in \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: \"Kurey\u015f kabilesi durum de\u011ferlendirmesi yapmak \u00fczere toplad\u0131\u011f\u0131 zaman Bekiro\u011fullar\u0131 ile aralar\u0131nda ge\u00e7eni -yani sava\u015f halini- hat\u0131rlad\u0131lar. Neredeyse geri d\u00f6neceklerdi. Fak\u00e2t o s\u0131rada Kenane kabilesinin ileri gelenlerinden olan S\u00fcraka b. Malik b. Cu'\u015fam el-M\u00fcdleci'nin k\u0131l\u0131\u011f\u0131nda \u0130blis \u00e7\u0131k\u00e2 geldi ve \u015f\u00f6yle dedi: \"Kenaneo\u011fullar\u0131'n\u0131n arkan\u0131zdan ho\u015flanmayaca\u011f\u0131n\u0131z bir .\u015fey yapmayacaklar\u0131n\u0131n garantisini veriyorum size, bunun \u00fczerine 'b\u00fcy\u00fck bir h\u0131zla sava\u015fmak \u00fczere ileri at\u0131ld\u0131lar.\"Bize Bi\u015fr b. Muaz: Yezid'den, o da Said'e dayanarak \"Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek...\"le ba\u015flayan \"Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r\" c\u00fcmle-siyle biten ayete ili\u015fkin olarak Katade'nin \u015f\u00f6yle dedi\u011fini anlatt\u0131: Bize \u0130blis'in Cebrail'in meleklerle birlikte indi\u011fini g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc ve Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131 meleklere bir \u015fey yapamayaca\u011f\u0131n\u0131 anlad\u0131\u011f\u0131 ve bu y\u00fczden \"Ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum. Ben Allah'dan korkar\u0131m\" dedi\u011fi anlat\u0131ld\u0131. Allah'a andolsun ki, Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131 yalan s\u00f6ylemi\u015ftir. \u00c7\u00fcnk\u00fc o, All\u00e0h'dan korkmaz. Fakat O, hi\u00e7bir g\u00fcc\u00fc-n\u00fcn, hi\u00e7bir etkinli\u011finin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rd\u00fc. Bu Allah'\u0131n d\u00fc\u015fman\u0131, kendisine itaat edenlere, buyruklar\u0131n\u0131 dinleyenlere her zaman b\u00f6yle yapar.Hakla bat\u0131l kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya geldi\u011finde, onlar\u0131 ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz bir k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcn girdab\u0131na sokar, o zaman da onlardan uzakla\u015f\u0131p gider.Bu tefsirde takip etti\u011fimiz y\u00f6ntem uyar\u0131nca, hakk\u0131nda bir Kur'an ayeti ya da sahih oldu\u011fu tart\u0131\u015fmas\u0131z, m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece gayb\u0131n kapsam\u0131na giren bu t\u00fcr konular\u0131 ayr\u0131nt\u0131l\u0131 bi\u00e7imde a\u00e7\u0131klamaya kalk\u0131\u015fm\u0131yoruz. \u00c7\u00fcnk\u00fc gayb\u0131n kapsam\u0131na giren bu t\u00fcr konular, b\u00f6yle bir ayet ya da m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece kabul edilmesi zorunlu olmayan itikadi konulard\u0131r. Fakat biz, -ink\u00e2rc\u0131 ve itirazc\u0131 bir tav\u0131r da tak\u0131nm\u0131yoruz.Bu olayda da Kur'an ayeti \u015feytan\u0131n m\u00fc\u015friklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6sterdi\u011fini, onlarla beraber oldu\u011funu, onlara yard\u0131mc\u0131 oldu\u011funu ilan etmekle, onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik etti\u011fini, iki grup kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya geldiklerinde, \"Birden bire geri d\u00f6nerek, `Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6rmedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'dan korkar\u0131m, \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r\" diyerek onlar\u0131 y\u00fcz\u00fcst\u00fc koyup ak\u0131betleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131n\u0131, onlara verdi\u011fi s\u00f6z\u00fc tutmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 kesin bir \u015fekilde ifade etmektedir.Fakat biz \u015feytan\u0131n onlar\u0131n yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6stermesinin mahiyetini bilmiyoruz. Onlara nas\u0131l \"bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m\" dedi\u011fini, bundan sonra ne \u015fekilde geri d\u00f6nd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc, d\u00f6nerken o s\u00f6zleri nas\u0131l s\u00f6yledi\u011fini bilmiyoruz.Kesin olarak bildi\u011fimiz tek \u015fey, \u015feytanla ilgili her \u015feyin gayb\u0131n kapsam\u0131na girdi\u011fidir. Bu konuda a\u00e7\u0131k bir ayet veya m\u00fctevatir bir hadis olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece herhangi bir \u015fey s\u00f6yleme imk\u00e2n\u0131na sahip de\u011filiz. Buradaki ayet ise, olay\u0131 anlatmaktad\u0131r, ne \u015fekilde meydana geldi\u011fini de\u011fil.Bundan ba\u015fka bizim s\u00f6yleyebilece\u011fimiz bir \u015fey yok, bizim ictihad yapma alan\u0131m\u0131z bu kadarla s\u0131n\u0131rl\u0131d\u0131r. Bu y\u00fczden biz Kur'an'\u0131 tefsir ederken, buna benzer gayba ili\u015fkin t\u00fcm olaylar\u0131 belirgin bir \u015fekilde yorumlamak ve bu gayb alemlerinden maddi hareketi ink\u00e2r etmek y\u00f6ntemine ba\u015fvuran \u015eeyh Muhammed Abduh ekol\u00fcn\u00fcn bu yakla\u015f\u0131m\u0131n\u0131 uygun g\u00f6rm\u00fcyoruz. Nitekim bu ekolden olan Re\u015fit R\u0131za da bu y\u00f6nteme ba\u015fvurmaktad\u0131r.\"Hani \u015feytan onlara yapt\u0131klar\u0131 i\u015fleri g\u00fczel g\u00f6stererek; \"Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez, ben sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m\" dedi.\" Yani ey peygamber, m\u00fc'minlere \u015feytan\u0131n vesvese vermek suretiyle m\u00fc\u015friklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6sterdi\u011fini anlat. \u0130\u00e7lerine d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fc vesveseyle onlara \u015funu telkin etmi\u015fti: \"Bug\u00fcn sizi hi\u00e7bir insan grubu yenemez. Ne Muhammed'in g\u00fc\u00e7s\u00fcz taraftarlar\u0131, ne de herhangi bir Arap kabilesi. En g\u00fc\u00e7l\u00fc sava\u015f\u00e7\u0131lar sizdedir. En kalabal\u0131k ordu sizindir. Siz herkesten daha cesursunuz. Bununla beraber ben -\u00fcstelik ben- sizin yan\u0131n\u0131zday\u0131m. Beydavi tefsirinde \u015f\u00f6yle der: Allah'a yak\u0131nla\u015fmak i\u00e7in bir arac\u0131 olarak alg\u0131lad\u0131klar\u0131 i\u00e7in, \u015feytana uymalar\u0131 onlara bir koruyucu unsur olarak vehmettirdi. Nitekim: `Allah'\u0131m iki gruptan hangisi do\u011fru yolda ise, hangisinin dini daha \u00fcst\u00fcnse onlara yard\u0131m et\" demi\u015flerdi.\"Fakat iki ordu birbirini g\u00f6r\u00fcnce birden bire geri d\u00f6nd\u00fc.\" Yani sava\u015fan taraflar birbirlerine yakla\u015f\u0131nca, herbiri di\u011ferini g\u00f6r\u00fcp durumunu anlay\u0131nca, onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik edip, sava\u015f ate\u015fini k\u0131z\u0131\u015ft\u0131rd\u0131ktan sonra geri d\u00f6nd\u00fc, yani arkas\u0131na d\u00f6n\u00fcp ka\u00e7t\u0131. Bu da \u00f6k\u00e7elerin g\u00f6sterdi\u011fi y\u00f6nd\u00fcr. (Ayaklar\u0131n arka k\u0131sm\u0131) \u015eeytan o tarafa do\u011fru ka\u00e7m\u0131\u015ft\u0131r. \"\u0130ki ordunun birbirini g\u00f6rmesinden\" maksat, kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya gelmeleridir diyen tefsirciler, yan\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r. Maksat \u015fudur: \u015eeytan onlara yapt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00fczel g\u00f6stermekten ve onlar\u0131 sava\u015fa te\u015fvik etmekten vazge\u00e7ti. Bu s\u00f6z, \u015feytan\u0131n vesvesesini benzetmek suretiyle somutla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in s\u00f6ylenmi\u015ftir. Bir \u015feyle kar\u015f\u0131la\u015fan ve onu oldu\u011fu gibi b\u0131rak\u0131p geriye d\u00f6nenin davran\u0131\u015f\u0131na benzetilmi\u015ftir. Nitekim onlardan uzak oldu\u011funu belirterek, onlar\u0131 kendi hallerine b\u0131rakmas\u0131 d\u00e0 bunu kan\u0131tlamaktad\u0131r: \"Benim sizinle hi\u00e7bir ilgim yok, ben sizin g\u00f6remedi\u011finizi g\u00f6r\u00fcyorum, ben Allah'dan korkar\u0131m\" dedi. Yani onlardan uzakla\u015ft\u0131 ve onlar\u0131n ba\u015f\u0131na geleceklerden korktu. Y\u00fcce Allah'\u0131n m\u00fcsl\u00fcmanlara melekleri yard\u0131mc\u0131 olarak g\u00f6nderdi\u011fini g\u00f6r\u00fcnce m\u00fc\u015friklerin durumuna \u00fcz\u00fcld\u00fc. \"Allah'\u0131n azab\u0131 a\u011f\u0131rd\u0131r.\" Bu, \u015feytan\u0131n s\u00f6z\u00fc de olabilir, ayr\u0131 bir c\u00fcmle de olabilir... \"Ben diyorum ki, bunun anlam\u0131 \u015fudur: \u015eeytan\u0131n pis askerleri m\u00fc\u015friklerin aras\u0131na girmi\u015f, pis ruhlar\u0131na kar\u0131\u015f\u0131p vesvese veriyorlard\u0131. Onlar\u0131 kand\u0131r\u0131yor, \u00fcst\u00fcnl\u00fck kompleksine sokuyorlard\u0131. Nitekim melekler de m\u00fc'minler aras\u0131na da\u011f\u0131lm\u0131\u015f, tertemiz ruhlar\u0131na kar\u0131\u015f\u0131p kalplerini sa\u011flamla\u015ft\u0131rarak, Allah'\u0131n va'dine ve yard\u0131m\u0131na g\u00fcvenmelerini sa\u011flayacak \u015feyler ilham ediyorlard\u0131.\"Meleklerin yapt\u0131klar\u0131n\u0131 sadece m\u00fc'minlerin ruhlar\u0131na kar\u0131\u015fmak \u015feklinde tefsir etmeye olan bu. a\u00e7\u0131k e\u011filim, bir di\u011fer yerde de ayn\u0131 yazar\u0131 meleklerin Bedir g\u00fcn\u00fcnde hi\u00e7bir \u015fekilde sava\u015fmad\u0131klar\u0131 sonucuna g\u00f6t\u00fcrm\u00fc\u015ft\u00fcr. Oysa y\u00fcce Allah Bedir sava\u015f\u0131na kat\u0131lan meleklere hitaben \u015f\u00f6yle buyurmaktad\u0131r: \"Vurun boyunlar\u0131n\u0131, indirin darbelerinizi parmaklar\u0131na....\" Ayn\u0131 \u015fekilde \u015feytan\u0131n yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u0131rf m\u00fc\u015friklerin ruhlar\u0131na kar\u0131\u015fmak \u015feklinde tefsir etmek de bu ekol\u00fcn ba\u015fvurdu\u011fu bir y\u00f6ntemdir. \u015eeyh Muhammed Abduh'un Amme c\u00fcz'\u00fc tefsirinde \"Ebabil ku\u015flar\u0131n\u0131\" \u00e7i\u00e7ek mikrobu olarak tefsir etmesi de buna \u00f6rnektir. B\u00fct\u00fcn bu \u00e7abalar, gayba ili\u015fkin nasslar\u0131 yorumlamada a\u015f\u0131r\u0131ya ka\u00e7man\u0131n belirtisidir. Oysa bu t\u00fcr- bir yoruma gerek de yoktur. \u00c7\u00fcnk\u00fc s\u00f6zlerin a\u00e7\u0131k anlam\u0131n\u0131 engelleyen herhangi bir \u015fey s\u00f6zkonusu de\u011fildir. Yap\u0131lacak tek \u015fey a\u00e7\u0131k bir i\u015faret olmad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece ayr\u0131nt\u0131ya girmeden nasslar\u0131n ifade ettikleriyle yetinmektir... \u0130\u015fte bizim bu t\u00fcr konularda ba\u015fvurdu\u011fumuz y\u00f6ntem budur.\u015eeytan, yurtlar\u0131ndan \u00e7al\u0131m satarak, insanlara g\u00f6steri\u015f yaparak ve insanlar\u0131 Allah yolundan al\u0131koyarak \u00e7\u0131kan m\u00fc\u015frikleri kand\u0131r\u0131rken, onlar\u0131 sava\u015fa \u00e7\u0131kmaya te\u015fvik ederken, sonra da onlar\u0131 ak\u0131betleriyle ba\u015fba\u015fa b\u0131rak\u0131rken, m\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar da m\u00fc'min kitle hakk\u0131nda \u00e7e\u015fitli s\u00f6ylentiler \u00e7\u0131kar\u0131yorlard\u0131. M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kalabal\u0131k m\u00fc\u015frik ordusu ile kar\u015f\u0131la\u015fmaya \u00e7\u0131kt\u0131klar\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Say\u0131lar\u0131n\u0131n az, haz\u0131rl\u0131klar\u0131n\u0131n da yetersiz oldu\u011funu g\u00f6r\u00fcyorlard\u0131. Bu y\u00fczden onlara g\u00f6re (kalpleri sars\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ve yan\u0131lt\u0131c\u0131 d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015fe bakt\u0131klar\u0131 i\u00e7in) m\u00fc'minler, dinlerinin kendilerine yard\u0131mc\u0131 olaca\u011f\u0131na ve kendilerine g\u00fc\u00e7 verece\u011fine kanarak kendilerini b\u00fcy\u00fck bir tehlikeye at\u0131yorlard\u0131:\"Hani m\u00fcnaf\u0131klar ile kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar \"Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\" dediler.\"M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar\u0131n Mekke'deyken isl\u00e2ma e\u011filim g\u00f6sterdikleri; buna ra\u011fmen inan\u00e7lar\u0131 d\u00fczelmemi\u015f, kalpleri mutmain olmam\u0131\u015f kimseler olduklar\u0131 s\u00f6ylenmi\u015ftir. M\u00fc\u015frik sava\u015f\u00e7\u0131larla birlikte \u00e7ekimser bir tutumla sava\u015fa \u00e7\u0131km\u0131\u015flard\u0131. \u0130\u015fte bunlar, m\u00fc\u015frik \u00e7o\u011funluk kar\u015f\u0131s\u0131nda m\u00fcsl\u00fcman az\u0131nl\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fcnce bu s\u00f6zleri s\u00f6ylemi\u015flerdi.M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar zafer ve yenilginin ger\u00e7ek sebeplerini kavray\u00e2m\u0131yorlar. Bak\u0131\u015flar\u0131 onlar\u0131 olaylar\u0131n derinliklerine y\u00f6neltmeksizin sadece d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fc g\u00f6rebiliyorlar. \u0130nanc\u0131n, Allah'a g\u00fcvenmenin ve O'na dayanman\u0131n derinliklerinde gizli bulunan g\u00fcc\u00fcn fark\u0131nda de\u011fildirler. M\u00fc'minlerin, Allah'a inanmayan t\u00fcm g\u00fc\u00e7leri, t\u00fcm topluluklar\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fcmsemeleri kendilerine b\u00fcy\u00fck bir g\u00fc\u00e7 bah\u015fediyor. \u0130\u015fte m\u00fcnaf\u0131klar bunu anlam\u0131yorlar. Bu y\u00fczden o g\u00fcn m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n kendi konumlar\u0131na kand\u0131klar\u0131n\u0131, dinlerinin onlar\u0131 \u015f\u0131martt\u0131\u011f\u0131n\u0131, bu y\u00fczden kalabal\u0131k m\u00fc\u015frik ordusuna kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kmakla kendilerini b\u00fcy\u00fck bir tehlikeye s\u00fcr\u00fcklediklerini san\u0131yorlard\u0131.Maddi olgunun g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fc, m\u00fc'min g\u00f6n\u00fcller ve imandan yoksun g\u00f6n\u00fcller a\u00e7\u0131s\u0131ndan bir farkl\u0131l\u0131k g\u00f6stermez. Farkl\u0131l\u0131k, g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen maddi olguyu alg\u0131lama ve de\u011ferlendirmede ortaya \u00e7\u0131kar. \u0130mandan yoksun g\u00f6n\u00fcller, bu olguyu g\u00f6r\u00fcr, ama bunun \u00f6tesinde herhangi bir \u015fey g\u00f6rmez. M\u00fc'min g\u00f6n\u00fcller ise, g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclen olay\u0131n arkas\u0131ndaki ger\u00e7ek \"olgu\"yu da g\u00f6r\u00fcrler. \u0130\u015fte bu realite t\u00fcm g\u00fc\u00e7leri kapsamaktad\u0131r. M\u00fc'min, bu bak\u0131\u015f\u0131 sayesinde g\u00fc\u00e7leri ger\u00e7ek anlamda de\u011ferlendirebilmektedir.\"Kim Allah'a dayan\u0131rsa bilsin ki, Allah \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir.\"M\u00fc'min g\u00f6n\u00fcllerin kavrad\u0131\u011f\u0131 ve bu sayede huzura kavu\u015ftuklar\u0131, kendilerine g\u00fcven duyduklar\u0131, bo\u015f g\u00f6n\u00fcllerin ise fark\u0131nda olmad\u0131klar\u0131 ve hesaba katmad\u0131klar\u0131 ger\u00e7ek budur i\u015fte. Terazinin kefesinde a\u011f\u0131r basan, sonucu belirleyen, her zaman ve her yerde son a\u015famada sorunu \u00e7\u00f6z\u00fcmleyen bu ger\u00e7ektir.Bedir g\u00fcn\u00fc m\u00fcsl\u00fcman kitle i\u00e7in m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar\u0131n, \"Bu m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 dinleri \u015f\u0131mart\u0131p yan\u0131lg\u0131ya d\u00fc\u015f\u00fcrd\u00fc\" \u015feklinde dile getirdikleri bu s\u00f6z, ta\u011futun azg\u0131n ordular\u0131na kar\u015f\u0131 koyarken, belli ba\u015fl\u0131 haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131 bu dinden ibaret olan m\u00fcsl\u00fcman kitleyi g\u00f6rd\u00fcklerinde her zaman ve her yerdeki m\u00fcnaf\u0131klar\u0131n kulland\u0131\u011f\u0131 bir s\u00f6zd\u00fcr. Evet m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n sahip olduklar\u0131 en b\u00fcy\u00fck g\u00fc\u00e7, bu aksiyoner ve itici inan\u00e7t\u0131r. Allah'\u0131n ilahl\u0131\u011f\u0131na ve O'nun yasaklar\u0131na g\u00f6sterdikleri b\u00fcy\u00fck \u00f6zendir. Allah'a g\u00fcvenmeleri ve O'nun dostlar\u0131na yard\u0131m edece\u011finden emin olmalar\u0131d\u0131r.M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar canlar\u0131n\u0131 kurtarmak i\u00e7in kenara \u00e7ekilirken, m\u00fcsl\u00fcman kitle ta\u011futun azg\u0131n ordusuna sald\u0131r\u0131yor. M\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar, g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re gelen tehlikeye kar\u015f\u0131 koyan ve tehlikeyi k\u00fc\u00e7\u00fcmseyen m\u00fcsl\u00fcman kitleye i\u00e7ten i\u00e7e alay ediyorlar. Sonra m\u00fcsl\u00fcman kitlenin g\u00f6r\u00fclen tehlikeyi bertaraf edi\u015fini, g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re gelen tehlikeyi savu\u015fturmas\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcnce de deh\u015fete kap\u0131l\u0131yorlar. Onlar -kendi deyimleriyle- g\u00f6z g\u00f6re g\u00f6re \u00f6l\u00fcme gidi\u015fin, kendini bilerek tehlikeye at\u0131\u015f\u0131n gerek\u00e7esini bilmiyorlar. Onlar -aralar\u0131nda din ve inan\u00e7 da olmak \u00fczere- hayat\u0131n t\u00fcm\u00fcn\u00fc al\u0131\u015fveri\u015f pazar\u0131ndaki bir meta olarak biliyorlar. K\u00e2rl\u0131 g\u00f6r\u00fcn\u00fcyorsa hemen ko\u015farlar buna. \u0130\u015fin ucunda tehlike varsa, o zaman kenara \u00e7ekilmek, kendini garantiye almak,daha iyidir. Onlar bir m\u00fc'minin \u00f6nsezisiyle bakm\u0131yor olaylara. Sonu\u00e7lar\u0131 da iman terazisiyle tartm\u0131yorlar. Ku\u015fkusuz bu at\u0131lganl\u0131k, bu fedak\u00e2rl\u0131k m\u00fc'mine g\u00f6re her zaman k\u00e2rl\u0131 bir al\u0131\u015fveri\u015ftir. \u00c7\u00fcnk\u00fc sonu\u00e7ta bu iki g\u00fczellikten birini elde edecektir; ya zafer ve \u00fcst\u00fcnl\u00fck ya da \u015fehitlik ve cennet... Sonra m\u00fc'mine g\u00f6re g\u00fc\u00e7lerin ger\u00e7ek mahiyeti farkl\u0131d\u0131r. Onun yan\u0131nda Allah vard\u0131r... \u0130\u015fte m\u00fcnaf\u0131klar ve kalplerinde hastal\u0131k bulunanlar bunu hesaba katm\u0131yorlar.Her zaman ve her yerdeki m\u00fcsl\u00fcman kitle, olaylar\u0131 iman ve inan\u00e7 terazisiyle tartmaya, m\u00fc'min \u00f6nsezisi ve kalbiyle alg\u0131lamaya, Allah'\u0131n nuru ve yol g\u00f6stericili\u011fiyle bakmaya, ta\u011futun maddi g\u00fcc\u00fcn\u00fc b\u00fcy\u00fctmemeye, y\u00fcce Allah kendisiyle beraber oldu\u011funa g\u00f6re kendi g\u00fcc\u00fcn\u00fc k\u00fc\u00e7\u00fcmsememeye ve y\u00fcce Allah'\u0131n m\u00fc'minlere y\u00f6nelik \u015fu direktifini her zaman akl\u0131nda bulundurmaya \u00e7a\u011fr\u0131lmaktad\u0131r:\"Kim Allah'a dayan\u0131rsa bilsin ki, Allah \u00fcst\u00fcn iradeli ve hikmet sahibidir.\"Hi\u00e7 ku\u015fku yok ki, ulu Allah do\u011fru s\u00f6yl\u00fcyor.MELEKLER\u0130N KATILDI\u011eI SAVA\u015eSon olarak ayetlerin ak\u0131\u015f\u0131, sava\u015fta ger\u00e7ekle\u015fen ilahi m\u00fcdahalenin sahnelerinden birini canland\u0131r\u0131yor. Bu sahnede y\u00fcceler aleminde yeralan melekler Allah'\u0131n emri ve izni uyar\u0131nca- m\u00fc\u015friklerin yakalan\u0131p cezaland\u0131r\u0131lmas\u0131, azaba u\u011frat\u0131lmas\u0131 operasyonuna kat\u0131l\u0131yorlar. Melekler onlar\u0131n canlar\u0131n\u0131 azap ederek al\u0131yorlar. \u00c7al\u0131m satman\u0131n ve b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslaman\u0131n kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 olarak onur k\u0131r\u0131c\u0131 bir eziyete u\u011frat\u0131yorlar. B\u00fcy\u00fck s\u0131k\u0131nt\u0131 ve zorluk ya\u015fad\u0131klar\u0131 bu anda, onlara k\u00f6t\u00fc davran\u0131\u015flar\u0131n\u0131 ve i\u011fren\u00e7 hedeflerini hat\u0131rlat\u0131yorlar. Bu, yapt\u0131klar\u0131na uygun bir cezad\u0131r ve y\u00fcce Allah onlara haks\u0131zl\u0131k yapmamaktad\u0131r. Bu arada ayetlerin ak\u0131\u015f\u0131 sahnenin sunulmas\u0131n\u0131n ard\u0131ndan, yalanlamalar\u0131ndan dolay\u0131 onlar\u0131n cezaland\u0131r\u0131lmas\u0131n\u0131n her zaman i\u00e7in y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte olan bir yasa oldu\u011funu belirtiyor: \"Firavuno\u011fullar\u0131 ile daha \u00f6nceki k\u00e2firlerin durumu gibi...\" ... \"Bu b\u00f6yledir, \u00e7\u00fcnk\u00fc bir toplum sahip oldu\u011fu iyi bir niteli\u011fi de\u011fi\u015ftirmedik\u00e7e, Allah da o topluma vermi\u015f oldu\u011fu nimeti de\u011fi\u015ftirmez.\" Firavun ve ileri gelenler bunun i\u00e7in cezaland\u0131r\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r. B\u00f6yle yapan ve Allah'a ortak ko\u015fan herkes de bunun i\u00e7in cezaland\u0131r\u0131lacakt\u0131r:","breadcrumb":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/#breadcrumb"},"inLanguage":"tr","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/"]}]},{"@type":"ImageObject","inLanguage":"tr","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/#primaryimage","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2020\/12\/SEYY\u0130D-KUTUB-TASLAK-1.jpg","contentUrl":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2020\/12\/SEYY\u0130D-KUTUB-TASLAK-1.jpg","width":730,"height":360},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutubun-bakis-acisiyla-enfal-suresi-45-ve-49-ayetler-arasi\/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Ana sayfa","item":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"SEYY\u0130D KUTUB\u2019UN BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA ENFAL SURES\u0130 45. VE 49. AYETLER ARASI"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/","name":"Ebrar Medya","description":"Tarafs\u0131z De\u011fil, Hakk'tan Taraf\u0131z","publisher":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization"},"potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/?s={search_term_string}"},"query-input":{"@type":"PropertyValueSpecification","valueRequired":true,"valueName":"search_term_string"}}],"inLanguage":"tr"},{"@type":"Organization","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization","name":"Ebrar Medya","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/","logo":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"tr","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png","contentUrl":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png","width":244,"height":90,"caption":"Ebrar Medya"},"image":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/"},"sameAs":["https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/","https:\/\/x.com\/ebrarmedyacom","https:\/\/www.instagram.com\/ebrarmedyacom","https:\/\/www.linkedin.com\/in\/ebrar-medya-343157188\/","https:\/\/tr.pinterest.com\/ebrarmedya\/"]},{"@type":"Person","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/465b3fc234a943bf45881579159c57d6","name":"EBRAR MEDYA","image":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"tr","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/image\/","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/a46494f0a2df029e2f170500c2a0bf0b?s=96&d=wavatar&r=g","contentUrl":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/a46494f0a2df029e2f170500c2a0bf0b?s=96&d=wavatar&r=g","caption":"EBRAR MEDYA"},"url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/author\/ebrarmedya2\/"}]}},"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/12609"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/13"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=12609"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/12609\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":12611,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/12609\/revisions\/12611"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/12610"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=12609"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=12609"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=12609"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}