<\/p>\n
\u00a0<\/em><\/strong><\/p>\n 256- Dinde zorlama yoktur. Do\u011fruluk ile sap\u0131kl\u0131k birbirinden kesinlikle ayr\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Kim Ta\u011fut’u, azg\u0131nl\u0131\u011f\u0131 reddederek Allah’a inan\u0131rsa kopmas\u0131 s\u00f6z konusu olmayan, sapasa\u011flam bir kulpa yap\u0131\u015fm\u0131\u015ft\u0131r. Hi\u00e7 ku\u015fkusuz Allah her\u015feyi i\u015fitir, her\u015feyi bilir.<\/em><\/strong><\/p>\n Bu dinin ortaya koydu\u011fu \u015fekli ile inan\u00e7 meselesi, anlatmay\u0131, dinlemeyi ve kavramay\u0131 izlemesi gereken bir ikna olma meselesidir, yoksa bir bask\u0131, bir \u00f6fkelenme, bir dayatma meselesi de\u011fildir. \u0130sl\u00e2m olanca g\u00fcc\u00fc ve enerjisi ile insan idrakine hitap ederek gelmi\u015ftir; d\u00fc\u015f\u00fcnen akla seslenmi\u015ftir… Konu\u015fan bedahete (dolays\u0131z alg\u0131lama yetene\u011fine) seslenmi\u015ftir, ald\u0131\u011f\u0131 uyar\u0131lara kar\u015f\u0131l\u0131k veren vicdana seslenmi\u015ftir… Dengeli-istikrarl\u0131 f\u0131trata seslenmi\u015ftir… \u0130nsan varl\u0131\u011f\u0131n\u0131n b\u00fct\u00fcn\u00fcne seslenmi\u015ftir… \u0130nsan idrakinin b\u00fct\u00fcn y\u00f6nlerine seslenmi\u015ftir… Fakat seslenirken bask\u0131ya ba\u015fvurmam\u0131\u015ft\u0131r, hatta somut harikalar\u0131n, ola\u011fan\u00fcst\u00fcl\u00fcklerin manevi bask\u0131s\u0131n\u0131 bile kullanmaktan ka\u00e7\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Ola\u011fan\u00fcst\u00fc olaylar, g\u00f6renleri refleksif bir edilgenlikle inanmaya s\u00fcr\u00fckleyebilir, fakat insan onlar\u0131 bilinci ile inceleyemez, akl\u0131 ile idrak edemez; \u00e7\u00fcnk\u00fc bu t\u00fcr olaylar\u0131n d\u00fczeyi bilincin ve akl\u0131n \u00fczerinde olur.<\/p>\n Bu din, insan mant\u0131\u011f\u0131n\u0131n kar\u015f\u0131s\u0131na inanmaya mecbur edici ola\u011fan\u00fcst\u00fc olaylarla bile \u00e7\u0131kmaktan ka\u00e7\u0131nd\u0131\u011f\u0131na g\u00f6re onun kar\u015f\u0131s\u0131na kuvvetle ve zorlama ile \u00e7\u0131kmaktan, muhataplar\u0131na a\u00e7\u0131klama yapmaks\u0131z\u0131n, onlar\u0131 inand\u0131rmaks\u0131z\u0131n, ikna olmalar\u0131n\u0131 sa\u011flamaks\u0131z\u0131n tehdit, bask\u0131 ve zorlama yolu ile kendini kabul ettirmekten elbette ka\u00e7\u0131nacakt\u0131r.<\/p>\n Oysa \u0130sl\u00e2m’dan bir \u00f6nceki din olan H\u0131ristiyanl\u0131k kendini s\u00fcng\u00fc ile, ate\u015fle, i\u015fkence ve tepeleme yolu ile kabul ettirmi\u015fti. Bu politikan\u0131n y\u00fcr\u00fct\u00fcc\u00fcs\u00fc, imparator Konstantin’in h\u0131ristiyan olmas\u0131ndan sonraki Roma \u0130mparatorlu\u011fu olmu\u015ftu Oysa Roma \u0130mparatorlu\u011fu ayn\u0131 i\u015fkenceleri, daha \u00f6nce, ikna olarak ve isteyerek h\u0131ristiyanl\u0131\u011f\u0131 kabul etmi\u015f olan \u00e7ok az say\u0131daki vatanda\u015f\u0131na uygulamakta teredd\u00fct etmemi\u015fti. \u00dcstelik Roma \u0130mparatorlu\u011fu’nun h\u0131ristiyanl\u0131k u\u011fruna uygulam\u0131\u015f oldu\u011fu bask\u0131lar\u0131n ve toplu k\u0131y\u0131mlar\u0131n kurbanlar\u0131 sadece h\u0131ristiyanl\u0131\u011f\u0131 kabul etmeyenler olmam\u0131\u015ft\u0131; devletin mezhebine girmeyen, bu mezhebin Hz. \u0130sa’n\u0131n konumuna ili\u015fkin baz\u0131 do\u011fmalar\u0131n\u0131 benimsemeyen de\u011fi\u015fik mezhep yanl\u0131s\u0131 h\u0131ristiyanlar da bu amans\u0131z vah\u015fetten paylar\u0131n\u0131 alm\u0131\u015flard\u0131!<\/p>\n \u0130\u015fte b\u00fct\u00fcn bunlardan sonra gelen \u0130sl\u00e2m, ilk a\u00e7\u0131klamalar\u0131 aras\u0131nda \u015fu \u00f6nemli ve b\u00fcy\u00fck ilkeye yer verdi:<\/p>\n “Dinde zorlama yoktur. Do\u011fruluk ile sap\u0131kl\u0131k birbirinden ayr\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.”<\/strong><\/p>\n Bu ilkede y\u00fcce Allah’\u0131n insan\u0131 onurland\u0131rd\u0131\u011f\u0131; iradesine, d\u00fc\u015f\u00fcncesine ve duygular\u0131na sayg\u0131 g\u00f6sterdi\u011fi, inan\u00e7 alan\u0131nda hidayete ve sap\u0131kl\u0131\u011fa ili\u015fkin tercihlerinde onu vicdan\u0131 ile ba\u015fba\u015fa b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131, bunlar\u0131n yan\u0131s\u0131ra davran\u0131\u015flar\u0131n\u0131n sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 ve nefsi ile hesapla\u015fma g\u00f6revini omuzlar\u0131na y\u00fckledi\u011fi a\u00e7\u0131k\u00e7a g\u00f6r\u00fcl\u00fcr. Bu ilke insan \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcn en karakteristik ilkesidir. O insan \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc ki, yirminci y\u00fczy\u0131l\u0131n zorba ideolojileri ve insan onurunu hi\u00e7e sayan sosyal d\u00fczenleri onu insanlara \u00e7ok g\u00f6r\u00fcyor. Bu bask\u0131c\u0131 ideolojiler ve d\u00fczenler, y\u00fcce Allah’\u0131n inan\u00e7 se\u00e7me serbestli\u011fi tan\u0131yarak onurland\u0131rd\u0131\u011f\u0131 insan adl\u0131 bu varl\u0131\u011fa hayat d\u00fc\u015f\u00fcncesini ve d\u00fczenini serbest iradesi ile se\u00e7me hakk\u0131 tan\u0131m\u0131yorlar; onu devletin \u00e7e\u015fitli propaganda ara\u00e7lar\u0131, yo\u011fun y\u00f6nlendirme \u00f6nlemleri, bunlar\u0131n yeterli olmad\u0131\u011f\u0131 zaman da arkas\u0131ndan gelen kanunlar\u0131 ve oldu-bittileri ile dayatt\u0131\u011f\u0131, dikte etti\u011fi d\u00fc\u015f\u00fcnceyi ve d\u00fczeni benimsemeye zorluyorlar. \u0130nsan ya evrene egemen olan Allah’\u0131n varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve fonksiyonunu ink\u00e2r ederek s\u00f6z\u00fcn\u00fc etti\u011fimiz devlet ideolojisini kabul edecek ya da her an nas\u0131l ve nereden gelece\u011fi belirsiz \u00f6l\u00fcm tehdidi alt\u0131nda titreyerek ya\u015fayacakt\u0131r!<\/p>\n \u0130nan\u00e7 \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc, insan\u0131 “insan” yapan, ona bu vasf\u0131 ger\u00e7ek anlamda sa\u011flayan ilk “insan hakk\u0131”d\u0131r. \u0130nsan\u0131n elinden inan\u00e7 \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc alan kimse, her \u015feyden \u00f6nce onun insanl\u0131k niteli\u011fini elinden alm\u0131\u015f demektir. Bask\u0131ya ve i\u015fkenceye u\u011framama g\u00fcvencesi alt\u0131nda inanc\u0131 yayma ve tan\u0131tma \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc, temel inan\u00e7 \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcn ayr\u0131lmaz bir par\u00e7as\u0131n\u0131 olu\u015fturur. Yoksa inan\u00e7 \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc, pratikte hi\u00e7bir anlam ta\u015f\u0131mayan kuru bir laftan ibaret kal\u0131r.<\/p>\n Hi\u00e7 ku\u015fkusuz varl\u0131k b\u00fct\u00fcn\u00fcne ve hayata ili\u015fkin en geli\u015fmi\u015f d\u00fc\u015f\u00fcnce sistemi, insan toplumu i\u00e7in en tutarl\u0131 sistem olan \u0130sl\u00e2m, herkesten \u00f6nce ve herkesinkinden g\u00fcr bir sesle “Dinde zorlama yoktur” <\/strong>diye sesleniyor. Bu din, kendi d\u0131\u015f\u0131ndakilerden \u00f6nce \u00f6z taraftarlar\u0131na, insanlara bu dini benimsetmek amac\u0131 ile zor kullanmalar\u0131n\u0131n yasak oldu\u011funu a\u00e7\u0131kl\u0131yor. Durum b\u00f6yleyken kendilerini devlet otoritesinin ac\u0131mas\u0131z bask\u0131s\u0131 ile ayakta tutabilen, muhaliflerine ya\u015fama hakk\u0131 tan\u0131mayan zorba ve yetersiz yery\u00fcz\u00fc kaynakl\u0131 ideolojilerin ve sosyal d\u00fczenlerin yapt\u0131klar\u0131na ne demeli?<\/p>\n Bu ayetin ilk c\u00fcmlesi mutlak olumsuzluk ifade ediyor; “Dinde zorlama yoktur”.<\/strong> Dil bilimcilerinin (Nahivcilerin) deyimi ile “Nefy-i cins” \u00f6ntak\u0131l\u0131 bir c\u00fcmlecik. Yani zorlaman\u0131n her t\u00fcrl\u00fcs\u00fcn\u00fc olumsuzlayan, reddeden bir ifade kar\u015f\u0131s\u0131nday\u0131z. Zorlaman\u0131n varl\u0131\u011f\u0131 k\u00f6k\u00fcnden olumsuzlan\u0131yor, reddediliyor. Ba\u015fka bir deyimle, inanca y\u00f6nelik bask\u0131 sadece yasaklanmakla yetinilmiyor, varl\u0131k \u00e2leminden ve olaylar d\u00fcnyas\u0131ndan tamamen kovuluyor. C\u00fcmlede olumsuz bir \u00fcslupla kullan\u0131lan -her \u015feyi i\u00e7ine alan bir \u015fekilde- bu yasaklama, en etkili ve vurgulu bir yasaklama bi\u00e7imidir.<\/p>\n Ayetin devam\u0131nda insan vicdan\u0131n\u0131 ok\u015famaktan, onu hidayete te\u015fvik etmekten, do\u011fru yola iletmekten ve art\u0131k apa\u00e7\u0131k hale geldi\u011fi il\u00e2n edilen iman\u0131n mahiyetini belirtmekten ba\u015fka bir\u015fey yap\u0131lm\u0131yor:<\/p>\n “Do\u011fruluk ile sap\u0131kl\u0131k birbirinden ayr\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.”<\/strong><\/p>\n Yani iman, insan\u0131n sahip olmas\u0131 ve titizlikle korumas\u0131 gereken bir olgunluk (r\u00fc\u015fd), buna kar\u015f\u0131l\u0131k k\u00fcf\u00fcr, insan\u0131n ka\u00e7\u0131nmas\u0131 ve \u00fczerine bula\u015fmas\u0131ndan \u00e7ekinmesi gereken bir azg\u0131nl\u0131k, ta\u015fk\u0131nl\u0131kt\u0131r.<\/p>\n Durum ger\u00e7ekten de b\u00f6yledir. \u0130man, insana verilmi\u015f nimetlerin en b\u00fcy\u00fc\u011f\u00fcd\u00fcr. O, insan idrakine kat\u0131\u015f\u0131ks\u0131z ve belirgin bir d\u00fc\u015f\u00fcnce ba\u011f\u0131\u015flar, insan kalbine huzur ve bar\u0131\u015f sunar, insan vicdan\u0131na y\u00fcce ama\u00e7lar ve temiz duygular kazand\u0131r\u0131r, insanl\u0131k i\u00e7in sa\u011fl\u0131kl\u0131, dengeli, hayat\u0131 geli\u015fmeye ve ilerlemeye do\u011fru itici bir d\u00fczen ger\u00e7ekle\u015ftirir. \u0130nsan, iman nimetini bu \u015fekilde d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcnce onun olgunlukla e\u015fanlaml\u0131 demek oldu\u011funu kavramakta gecikmez. Bu ger\u00e7e\u011fi kabul etmeyecek olanlar, sadece olgunlu\u011fu b\u0131rak\u0131p azg\u0131nl\u0131\u011f\u0131 alan, hidayeti b\u0131rak\u0131p sap\u0131kl\u0131\u011fa ko\u015fan; kavram karga\u015fas\u0131n\u0131, ku\u015fkuyu ve haysiyetsizli\u011fi huzura, g\u00fcvene ve onurlulu\u011fa tercih eden budalalard\u0131r.<\/p>\n Ayetin devam\u0131nda iman\u0131n mahiyeti daha belirgin, s\u0131n\u0131rlar\u0131 \u00e7izilmi\u015f ve daha a\u00e7\u0131k hale getiriliyor. Okuyoruz:<\/p>\n “Kim ta\u011futu azg\u0131nl\u0131\u011f\u0131 reddederek Allah’a inan\u0131rsa kopmas\u0131 s\u00f6z konusu olmayan sapasa\u011flam bir kulpa yap\u0131\u015fm\u0131\u015ft\u0131r.<\/strong><\/p>\n K\u00fcf\u00fcr, haketti\u011fi, l\u00e2y\u0131k oldu\u011fu bir kayna\u011fa dayand\u0131r\u0131lmal\u0131d\u0131r ki, bu da “ta\u011fut”tur. \u0130man da l\u00e2y\u0131k oldu\u011fu, yak\u0131\u015ft\u0131\u011f\u0131 bir mercie y\u00f6neltilmelidir ki, o da “Allah”t\u0131r.<\/p>\n “Ta\u011fut”, “tu\u011fyan (azg\u0131nl\u0131k)” k\u00f6k\u00fcn\u00fcn anlamda\u015f\u0131 (sinonimi)d\u0131r. Sa\u011fduyuya ters d\u00fc\u015fen, ger\u00e7e\u011fi \u00e7i\u011fneyen, Allah’\u0131n kullar\u0131 i\u00e7in \u00e7izdi\u011fi s\u0131n\u0131r\u0131 a\u015fan d\u00fc\u015f\u00fcnce, sistem ve ideoloji anlam\u0131na gelir. Bu d\u00fc\u015f\u00fcncenin, sistemin ve ideolojinin Allah’a inanmaktan, O’nun koydu\u011fu \u015feriat\u0131ndan kaynaklanan ba\u011flay\u0131c\u0131 bir kural\u0131 bulunmaz. \u0130lkelerini y\u00fcce Allah’\u0131n direktiflerine dayand\u0131rmayan her sosyal sistem, y\u00fcce Allah’\u0131n buyruklar\u0131ndan kaynaklanmayan her kurum, her d\u00fc\u015f\u00fcnce, her edep kural\u0131 ve her gelenek bu kategoriye girer, bu kavram\u0131n kapsam\u0131na girer. Kim, hangi bi\u00e7imde kar\u015f\u0131s\u0131na \u00e7\u0131karsa \u00e7\u0131ks\u0131n, bunlar\u0131n t\u00fcm\u00fcn\u00fc k\u00f6k\u00fcnden reddederek Allah’a inan\u0131r ve ilham kayna\u011f\u0131 olarak sadece Allah’\u0131 bilirse o kimse kurtulu\u015fa ermi\u015ftir. Ayette bu kurtulu\u015f “kopmas\u0131 s\u00f6z konusu olmayan, sapasa\u011flam bir kulpa yap\u0131\u015fmak” <\/strong>durumu ile somutla\u015ft\u0131r\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n Burada soyut, manevi bir ger\u00e7e\u011fe ili\u015fkin somut bir tablo ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yay\u0131z. Allah’a inanmak, asla kopmayacak olan sa\u011flam bir kulptur, bu kulpa yap\u0131\u015fan kimse kurtulu\u015fa g\u00f6t\u00fcren yolu kaybetmez. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu kulp, yok olu\u015fun ve kurtulu\u015fun sahibine ba\u011fl\u0131d\u0131r. Ger\u00e7ek anlam\u0131 ile iman. \u015eu varl\u0131k \u00e2lemindeki t\u00fcm ger\u00e7eklerin dayand\u0131\u011f\u0131 ilk ger\u00e7e\u011fe, Allah ger\u00e7e\u011fine ermek, Allah’\u0131n \u015fu varl\u0131k \u00e2lemi i\u00e7in koydu\u011fu ve varl\u0131k \u00e2lemini ayakta tutman\u0131n sebebi olarak g\u00f6revlendirdi\u011fi kanunlar sisteminin \u00f6z\u00fcn\u00fc kavramakt\u0131r. Kim O’nun kulpuna yap\u0131\u015f\u0131rsa O’nun k\u0131lavuzlu\u011fu alt\u0131nda O’na do\u011fru ilerler. Ne t\u00f6kezler, ne geri kal\u0131r, ne aldat\u0131c\u0131 ba\u015fka yollarla kar\u015f\u0131la\u015f\u0131r ne pusulay\u0131 kaybeder ve ne de yolunu \u015fa\u015f\u0131r\u0131r. Devam ediyoruz:<\/p>\n “Allah her\u015feyi i\u015fitir, her \u015feyi bilir.”<\/strong><\/p>\n Dillerden d\u00f6k\u00fclen s\u00f6zleri i\u015fitir, kalplerdeki sakl\u0131 duygular\u0131 bilir. O halde O’nunla ili\u015fki halinde olan m\u00fcmin, ba\u015fkalar\u0131n\u0131 doland\u0131rmaz, aldatmaz ve kimseye haks\u0131zl\u0131k etmez.<\/p>\n <\/p>\n <\/p>\n <\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M \u00a0 256- Dinde zorlama yoktur. Do\u011fruluk ile sap\u0131kl\u0131k birbirinden kesinlikle ayr\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Kim Ta\u011fut’u, azg\u0131nl\u0131\u011f\u0131 reddederek Allah’a inan\u0131rsa kopmas\u0131 s\u00f6z konusu olmayan, sapasa\u011flam bir kulpa yap\u0131\u015fm\u0131\u015ft\u0131r. Hi\u00e7 ku\u015fkusuz Allah her\u015feyi i\u015fitir, her\u015feyi bilir. Bu dinin ortaya koydu\u011fu \u015fekli ile inan\u00e7 meselesi, anlatmay\u0131, dinlemeyi ve kavramay\u0131 izlemesi gereken bir ikna olma meselesidir, yoksa bir bask\u0131, […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":3406,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[251],"tags":[],"class_list":["post-3405","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-makaleler"],"yoast_head":"\nELHAMDUL\u0130LLAH\u0130RABB\u0130LALEM\u0130N<\/strong><\/h2>\n