“Allah, kimi hidayete erdirmek isterse onun g\u00f6nl\u00fcn\u00fc \u0130sl\u00e2m’a a\u00e7ar. Kimi de sapt\u0131rmak isterse, sanki g\u00f6\u011fe y\u00fckseliyormu\u015f\u00e7as\u0131na o kimsenin g\u00f6n\u00adl\u00fcn\u00fc dar ve s\u0131k\u0131\u015f\u0131k k\u0131lar.\u00a0[55]<\/strong><\/p><\/blockquote>\nO halde hidayet ve tevh\u00eed, g\u00f6nl\u00fc geni\u015fleten; \u015firk ve sap\u0131kl\u0131k da g\u00f6nl\u00fc daraltan sebeplerin en b\u00fcy\u00fc\u011f\u00fcd\u00fcr.<\/p>\n
Allah’\u0131n, kulun kalbine att\u0131\u011f\u0131 nur, iman nuru: Bu nur, g\u00f6nl\u00fc a\u00e7ar, geni\u015fletir ve kalbi ferahlat\u0131r. Bu nur, kulun kalbinden kayboldu\u011fu zaman kalb daral\u0131r, s\u0131k\u0131\u015f\u0131r ve en dar, en g\u00fc\u00e7 bir hapishane \u015feklini al\u0131r.<\/p>\n
Tirmiz\u00ee’nin Cami’ adl\u0131 eserinde rivayetine g\u00f6re Hz. Peygamber (s.a.): “Nur, kalbe girince kalb a\u00e7\u0131l\u0131r, geni\u015fler.” buyurdu. Bunun al\u00e2meti nedir, ey Allah’\u0131n Ras\u00fbl\u00fc?” diye sordular. “Ebed\u00eelik yurduna y\u00f6nelmek, aldan\u00adma yurdundan y\u00fcz \u00e7evirmek ve gelmeden \u00f6nce \u00f6l\u00fcme haz\u0131rlanmak.’* diye cevap verdi.[56]\u00a0O halde kul bu nurdan nasibi oran\u0131nda g\u00f6n\u00fcl geni\u015fli\u011fi el\u00adde eder. Duyularla hissedilen nur ve karanl\u0131k da b\u00f6yledir. Biri g\u00f6nl\u00fc geni\u015f\u00adletir, di\u011feri daralt\u0131r.<\/p>\n
\u00eelim: G\u00f6nl\u00fc a\u00e7ar, geni\u015fletir ve hatta ilim sayesinde g\u00f6n\u00fcl, d\u00fcnyadan daha geni\u015f olur. Cehalet ise g\u00f6n\u00fclde darl\u0131k, s\u0131k\u0131\u015f\u0131kl\u0131k ve kapal\u0131l\u0131k meydana getirir. Kulun ilmi geni\u015fledik\u00e7e g\u00f6nl\u00fc de a\u00e7\u0131l\u0131r, geni\u015fler. Bu, her ilim i\u00e7in s\u00f6zkonusu de\u011fildir. Hz. Ras\u00fbl’den (s.a.) aktar\u0131lan ilim i\u00e7in s\u00f6z konusudur ve faydal\u0131 ilim de odur. Bu ilme sahip olanlar, g\u00f6n\u00fclleri en a\u00e7\u0131k, kalbleri en geni\u015f, ahl\u00e2klar\u0131 en g\u00fczel ve ya\u015fay\u0131\u015flar\u0131 en ho\u015f insanlard\u0131r<\/p>\n
Tevbe edip Allah Te\u00e2l\u00e2’ya d\u00f6nmek, b\u00fct\u00fcn kalbiyle O’nu sevmek, y\u00fcz\u00fcn\u00fc O’na \u00e7evirmek ve O’na ibadetten zevk almak: Kulun g\u00f6nl\u00fcn\u00fc bun\u00addan daha iyi a\u00e7an bir \u015fey yoktur. Hatta zaman zaman “B\u00f6yle bir vaziyette cennette olsam, o vakit ben ger\u00e7ekten ho\u015f bir hayat i\u00e7indeyim demektir.” der. G\u00f6nl\u00fcn a\u00e7\u0131lmas\u0131, nefsin ho\u015f olmas\u0131 ve kalbin yumu\u015famas\u0131 konusunda sevginin insan\u0131 hayrette b\u0131rakan bir tesiri vard\u0131r. Bunu ancak hissedenler bilir. Sevgi ne kadar g\u00fc\u00e7l\u00fc ve ne kadar \u015fiddetli olursa g\u00f6n\u00fcl de o kadar daha geni\u015f ve daha a\u00e7\u0131k olur. Sadece bu halden s\u0131yr\u0131lm\u0131\u015f tembelleri g\u00f6rd\u00fc\u00ad\u011f\u00fcnde daral\u0131r. Onlar\u0131 g\u00f6rme o kimsenin g\u00f6z\u00fcn\u00fcn \u00e7\u00f6p\u00fc ve onlarla birlikte bulunma ruhunun hummas\u0131d\u0131r.<\/p>\n
Allah Te\u00e2l\u00e2’dan y\u00fcz \u00e7evirme, kalbin O’ndan ba\u015fkas\u0131na ba\u011flanmas\u0131, O’nu hat\u0131rlamaktan gaflet g\u00f6sterme ve O’ndan ba\u015fkas\u0131n\u0131 sevme g\u00f6n\u00fcl dar\u00adl\u0131\u011f\u0131n\u0131n en b\u00fcy\u00fck sebeplerindendir. Zira Allah\u2019tan ba\u015fkas\u0131n\u0131 seven onunla azap g\u00f6r\u00fcr ve kalbi o ba\u015fka varl\u0131\u011f\u0131n sevgisi i\u00e7ine hapsolur. Art\u0131k yery\u00fcz\u00fcn\u00adde ondan daha bedbaht, hali daha peri\u015fan, hayat\u0131 daha g\u00fc\u00e7 ve kalbi daha bitkin kimse yok demektir. i\u015fte iki sevgi! Birisi d\u00fcnyan\u0131n cenneti, nefsin sevinci, kalbin lezzeti, ruhun nimeti, g\u0131das\u0131 ve devas\u0131 hatta hayat\u0131, g\u00f6z\u00fcn\u00fcn nuru, Bu sevgi b\u00fct\u00fcn kalble tek olan Allah’\u0131 sevmektir; temay\u00fcl g\u00fc\u00e7lerinin, iradenin ve sevginin hepsinin O’na do\u011fru \u00e7ekilmesidir. Di\u011feri ruhun aza\u00adb\u0131, nefsin gam\u0131, kalbin hapishanesi, g\u00f6nl\u00fcn darl\u0131\u011f\u0131 olan sevgi. Bu sevgi elemin, kederin ve zahmetin sebebidir. i\u015fte bu, Allah Te\u00e2l\u00e2’dan ba\u015fkas\u0131n\u0131 sevmedir.<\/p>\n
G\u00f6n\u00fcl a\u00e7\u0131kl\u0131\u011f\u0131n\u0131n sebeplerinden biri de her hal ve her yerde devaml\u0131 Allah’\u0131 zikretmedir. G\u00f6n\u00fcl a\u00e7\u0131kl\u0131\u011f\u0131 ve kalb yumu\u015fakl\u0131\u011f\u0131nda zikrin insan\u0131 hayrette b\u0131rakan bir tesiri vard\u0131r. Gafletin de g\u00f6n\u00fcl darl\u0131\u011f\u0131, kapal\u0131l\u0131\u011f\u0131 ve azab\u0131 konusunda yine insan\u0131 hayrette b\u0131rakan bir etkisi vard\u0131r.<\/p>\n
Halka ihsanda bulunma, sahip oldu\u011fu mal ve makam imk\u00e2nlar\u0131n\u0131 onlar\u0131n istifadesine sunma, bedeniyle fayda sa\u011flama ve t\u00fcrl\u00fc t\u00fcrl\u00fc ihsan yollar\u0131na ba\u015fvurma: \u0130hsanlarda bulunan c\u00f6mert kimse g\u00f6nl\u00fc en geni\u015f, nef\u00adsi en ho\u015f ve kalbi en yumu\u015fak insand\u0131r. Hi\u00e7bir ihsanda bulunmayan cimri kimse ise g\u00f6nl\u00fc en dar, hayat\u0131 en g\u00fc\u00e7, gam ve tasas\u0131 en b\u00fcy\u00fck olan insan\u00add\u0131r. Sahih’de kaydedilen bir hadiste Allah Ras\u00fbl\u00fc (s.a.) cimri ile sadaka verip c\u00f6mertlik yapan\u0131 \u00fczerlerinde demirden birer kalkan (c\u00fcbbe) bulunan iki adama benzetiyor: C\u00f6mert ki\u015fi, bir sadaka vermeye karar verince \u00fcze\u00adrindeki demir c\u00fcbbe geni\u015fler, yay\u0131l\u0131r, nihayet o ki\u015fi elbisesini ard\u0131nca s\u00fc\u00adr\u00fcklemeye ve izlerini silmeye ba\u015flar. Cimrinin her ne zaman akl\u0131ndan sada\u00adka vermek ge\u00e7se c\u00fcbbenin her bir demir halkas\u0131 yerine yap\u0131\u015f\u0131r, o cimri ki\u015fi\u00adnin \u00fczerindeki bu c\u00fcbbe geni\u015flemez.[57] \u0130\u015fte sadaka veren m\u00fc’min kimse\u00adnin g\u00f6n\u00fcl a\u00e7\u0131kl\u0131\u011f\u0131 ve kalb geni\u015fli\u011finin mis\u00e2li ile cimri kimsenin g\u00f6n\u00fcl darl\u0131\u00ad\u011f\u0131n\u0131n ve kalb kapal\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131n mis\u00e2li!<\/p>\n
Cesaret<\/strong>: Yi\u011fit ve cesur kimsenin g\u00f6nl\u00fc a\u00e7\u0131k, i\u00e7i geni\u015f ve kalbi ferah\u00adt\u0131r. Korkak ise g\u00f6nl\u00fc en dar, kalbi en kapal\u0131 insand\u0131r; onda ne ferahl\u0131k, ne sevin\u00e7, ne lezzet, ne de mutluluk vard\u0131r. Varsa ancak hayvanlar\u0131nki cinsindendir. Ruhun sevinci, lezzeti, mutlulu\u011fu ve ne\u015fesi ise her bir cimri kimseye ve her bir Allah Te\u00e2l\u00e2’dan y\u00fcz \u00e7evirmi\u015f, O’nun zikrinden gafil, O’nu, isimlerini, s\u0131fatlar\u0131n\u0131 ve dinini bilmeyen, kalbi O’ndan ba\u015fkas\u0131na ba\u011f\u00adlanm\u0131\u015f kimseye nas\u0131l haramsa her bir korkak kimseye de \u00f6ylece haramd\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu mutluluk ve sevin\u00e7 kabirde bah\u00e7e ve cennet olur. Bu darl\u0131k ve kapal\u0131l\u0131k ise kabirde azap ve hapse d\u00f6ner. Mutluluk \u2014azap, hapis\u2014 ser\u00adbestlik bak\u0131mlar\u0131ndan kulun kabirdeki hali t\u0131pk\u0131 kalbin g\u00f6\u011f\u00fcsteki hali gibi\u00addir. Bunun gelip ge\u00e7ici bir halle g\u00f6nl\u00fcn\u00fcn geni\u015flemesine, \u015funun da yine gelip ge\u00e7ici bir durumla g\u00f6nl\u00fcn\u00fcn daralmas\u0131na itibar edilmez. Zira gelip ge\u00e7ici durumlar, sebeplerinin ortadan kalkmas\u0131yla yok olurlar. As\u0131l itimad edilecek husus, kalbte yerle\u015fip geni\u015flemesine veya daralmas\u0131na sebep olan s\u0131fatt\u0131r. \u0130\u015fte bu s\u0131fat \u00f6l\u00e7\u00fcd\u00fcr. Kendisinden yard\u0131m istenilen yaln\u0131z Allah’t\u0131r.<\/p>\nG\u00f6n\u00fcl geni\u015fli\u011finin sebeplerinden hatta en b\u00fcy\u00fck sebeplerinden biri de kalb darl\u0131\u011f\u0131na ve azab\u0131na sebep olan, kalbin \u015fifa bulmas\u0131n\u0131 engelleyen k\u00f6t\u00fc s\u0131fatlardan kalb vadisini temizlemek: \u0130nsan, g\u00f6nl\u00fcn\u00fc geni\u015fleten se\u00adbeplere ba\u015fvurup da bu k\u00f6t\u00fc vas\u0131flar\u0131 kalbinden \u00e7\u0131karmazsa g\u00f6nl\u00fcn\u00fcn ge\u00adni\u015flemesinden hi\u00e7bir fayda g\u00f6rmez. Neticede kalbinde, her ikisi de reva\u00e7ta iki madde bulunur ve o kimse bunlardan, kendisine a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131n\u0131 koyan mad\u00addeye g\u00f6re hareket eder.<\/p>\n
Bo\u015f yere bakma, konu\u015fma, dinleme, insanlarla bir arada bulunma, yeme ve uyumay\u0131 terketme: \u00c7\u00fcnk\u00fc bu fuzul\u00ee \u015feyler kalbi saran, hapseden, daraltan ve azaba u\u011fratan birtak\u0131m elemler, gamlar, tasalar haline d\u00f6n\u00fc\u00ad\u015f\u00fcr. Hatta d\u00fcnya ve \u00e2hiret azab\u0131n\u0131n \u00e7o\u011funlu\u011fu bunlardand\u0131r. S\u00fcbhanallah! Bu afetlerin her birinden bir ok isabet etmi\u015f kimsenin g\u00f6nl\u00fc ne dar, ya\u015fay\u0131\u00ad\u015f\u0131 ne zor, hali ne k\u00f6t\u00fc ve kalbi ne de \u015fiddetli ku\u015fat\u0131lm\u0131\u015f! S\u00fcbhanallah! \u015eu g\u00fczel huylar\u0131n her birinden bir ok isabet etmi\u015f, b\u00fct\u00fcn d\u00fc\u015f\u00fcncesi onlara dair olan ve onlar\u0131n \u00e7evresinde d\u00f6n\u00fcp dola\u015fan kimsenin hayat\u0131 ne mutlu! \u0130\u015fte birinin, “\u0130yiler, \u015f\u00fcphesiz nimet i\u00e7indedirler.”<\/strong> Ayetinden [58]\u00a0bol nasibi ve di\u011ferinin de<\/p>\n\u00a0“K\u00f6t\u00fcler \u015f\u00fcphesiz cehennemdedirler.”<\/strong> Ayetinden [59] bol na\u00adsibi vard\u0131r. Bu ikisi aras\u0131nda say\u0131lar\u0131n\u0131 ancak Allah Te\u00e2l\u00e2’n\u0131n bilebilece\u011fi kadar \u00e7ok, birbirinden farkl\u0131 mertebeler vard\u0131r.<\/p>\nAllah Ras\u00fbl\u00fc (s.a.) g\u00f6n\u00fcl a\u00e7\u0131kl\u0131\u011f\u0131na, kalp geni\u015fli\u011fine, g\u00f6z\u00ad\u00fcn ayd\u0131n olmas\u0131na ve rahat hayat bulmas\u0131na sebep olan her bir s\u0131fata en m\u00fckemmel bir \u015fekilde sahip insand\u0131. O, kendisine mahsus olan maddi a\u00e7\u0131l\u00adma yan\u0131nda bu \u015fekil a\u00e7\u0131lma, hayat bulma ve g\u00f6z ayd\u0131nl\u0131\u011f\u0131 konular\u0131nda da en m\u00fckemmel insand\u0131. O’na en m\u00fckemmel \u015fekilde uyan kimse, kalb a\u00e7\u0131kl\u0131\u011f\u0131 ve lezzetine, g\u00f6z ayd\u0131nl\u0131\u011f\u0131na en m\u00fckemmel \u015fekilde sahip insand\u0131r. O’na uyma derecesine g\u00f6re kul, ula\u015fabildi\u011fi g\u00f6n\u00fcl geni\u015fli\u011fine, g\u00f6z ayd\u0131nl\u0131\u00ad\u011f\u0131na ve ruh lezzetine ula\u015f\u0131r. Hz. Peygamber (s.a.) g\u00f6n\u00fcl geni\u015fli\u011fi, isim y\u00fc\u00adceli\u011fi ve g\u00fcnahs\u0131zl\u0131\u011f\u0131 konular\u0131nda m\u00fckemmelli\u011fin zirvesindeydi. O’na uyan\u00adlar\u0131n bundan nasipleri, O’na uyma derecelerine g\u00f6redir. Kendisinden yar\u00add\u0131m istenen yaln\u0131z Allah’t\u0131r.<\/p>\n
Ayn\u0131 \u015fekilde O’na uyanlar\u0131 Allah’\u0131n koruyup kollamas\u0131, k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden uzak tutmas\u0131, \u00fcst\u00fcn k\u0131lmas\u0131 ve onlara yard\u0131m etmesi de onlar\u0131n uyma dere\u00adcelerine g\u00f6redir. Kim bir hay\u0131r bulursa Allah’a hamd etsin.\u00a0\u00a0 Kim\u00a0\u00a0 de\u00a0\u00a0 bundan\u00a0\u00a0 ba\u015fka\u00a0 bir\u00a0\u00a0 \u015fey\u00a0\u00a0 bulursa\u00a0\u00a0 ancak\u00a0\u00a0 kendisini k\u0131nas\u0131n[60]<\/p>\n
VELHAMD\u00dcL\u0130LLAH\u0130RABB\u0130LALEM\u0130N<\/p>\n
[54]Z\u00fcmer, 39\/22.<\/p>\n
[55]\u00a0En’am, 6\/125.<\/p>\n
[56]\u00a0Bu hadisi Tirmiz\u00ee rivayet etmemi\u015ftir. Hadisi Taber\u00ee, (8\/27<\/u>) \u0130bn Mes’\u00fbd’dan rivayet et\u00admi\u015ftir. S\u00fcyut\u00ee, ed-D\u00fcrr\u00fc’I-Mens\u00fbr’da (3\/44) il\u00e2ve olarak hadisi \u00eebn Eb\u00ee \u015eeybe, \u00eebn Ebi’d-D\u00fcnya, Ebu’\u015f- \u015eeyh, \u0130bn Merd\u00fbyeh, H\u00e2kim ve Beyhak\u00ee’nin (\u015eu’abu’l-lman’da) \u00e7e\u015fitli senetlerle rivayet ettiklerini kaydeder. Haf\u0131z \u0130bn Kes\u00eer, (2\/174, 175) hadisi Abd\u00fcrrezzak, \u0130bn Eb\u00ee Hatim ve \u0130bn Cerir’i kaynak g\u00f6stererek kaydettikten sonra “\u0130\u015fte bu hadisin gerek m\u00fcrsel, gerek muttas\u0131l senedleri bunlard\u0131r. Bu senedler birbirini g\u00fc\u00e7lendirir.” diyor.<\/p>\n
[57]\u00a0Buhar\u00ee, 24\/28; M\u00fcslim, 1021<\/p>\n
[58]\u00a0\u0130nfitar, 82\/13.<\/p>\n
[59]\u00a0\u0130nfitar, 82\/14.<\/p>\n
[60]\u00a0Bu k\u0131s\u0131m Sahih-i M\u00fcslim’de (2577) Ebu Zer’den rivayet edilen bir kuds\u00ee hadisdeki iktibast\u0131r.<\/p>\n
VELHAMD\u00dcL\u0130LLAH\u0130RABB\u0130LALEM\u0130N<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
Hamd \u00c2lemlerin rabbi olan Allah(Celle Celaluhu)\u2019a mahsustur. Sal\u00e2t ve sel\u00e2m Hz. Peygamber Efendimiz (sav) \u2018e, \u00e2line, ashab\u0131na ve O\u2019na tabi olan M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n \u00fczerine olsun. Amin G\u00f6nl\u00fc geni\u015fleten sebeplerin en b\u00fcy\u00fc\u011f\u00fc Tevhittir. O’nun kem\u00e2line, kuvvetine ve fazlal\u0131\u011f\u0131na g\u00f6re sahibinin g\u00f6nl\u00fc geni\u015fler. Allah Te\u00e2l\u00e2 buyuru\u00adyor ki: “Ya Allah’\u0131n g\u00f6nl\u00fcn\u00fc \u0130sl\u00e2m’a a\u00e7t\u0131\u011f\u0131 kimse? \u0130\u015fte Rabbin’den bir nur \u00fczere […]<\/p>\n","protected":false},"author":38,"featured_media":35400,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1,251],"tags":[11688],"class_list":["post-35397","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-gundem","category-makaleler","tag-sesli-makale"],"yoast_head":"\n
G\u00d6NL\u00dc GEN\u0130\u015eLETEN VE DARALTAN SEBEPLER Nedir? • Ebrar Medya<\/title>\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\t\n\t\n\t\n\n\n\n\n\n\t\n\t\n\t\n