B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah(Celle Celaluhu)\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/strong><\/p>\n

265-<\/strong> Allah\u0131n r\u0131zas\u0131n\u0131 kazanmak ve i\u00e7lerindeki iman\u0131 sa\u011flamla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in mallar\u0131n\u0131 harcayanlar\u0131n durumu ise, y\u00fcksek yerde bulunan bir bah\u00e7e\u00adye benzer ki, oraya bol ya\u011fmur ya\u011f\u0131nca mahsul\u00fcn\u00fc iki kat verir. Ya\u011fmur ya\u011fmasa da bir \u00e7isinti d\u00fc\u015fer. Allah, yapt\u0131klar\u0131n\u0131z\u0131 \u00e7ok iyi g\u00f6rendir.<\/p>\n

Mallar\u0131n\u0131, Allah r\u0131zas\u0131n\u0131 isteyerek, ona itaat yolunda harcayan, Allah\u0131n vaadine kesin olarak inan\u0131p durumlar\u0131n\u0131 sa\u011flamla\u015ft\u0131ranlar\u0131n hali y\u00fcksek yerde bulunan bir bah\u00e7enin haline benzer ki oraya bol ya\u011fmur ya\u011fd\u0131\u011f\u0131nda mahsul\u00fc iki kat olur. B\u00f6yle yerlere yeteri kadar ya\u011fmur ya\u011fmasa da \u00e7isinti ve \u0131slakl\u0131k isabet eder. Allah, sizin amellerinizi \u00e7ok iyi g\u00f6r\u00fcr. \u0130nsanlara g\u00f6steri\u015f i\u00e7in harcayan\u0131 da, kendi r\u0131zas\u0131n\u0131 kazanmak i\u00e7in harcayan\u0131 da bilir.<\/p>\n

Allah teala o bah\u00e7eyi y\u00fcksek yerde olan bir bah\u00e7e olarak vas\u0131fland\u0131r\u00adm\u0131\u015f\u0131m \u00c7\u00fcnk\u00fc b\u00f6yle bah\u00e7eler bitkileri daha g\u00fczel, meyveleri daha tatl\u0131 olan bir bah\u00e7edir.<\/p>\n

Ayet-i kerimede zikredilen ve “\u0130\u00e7lerindeki iman\u0131 sa\u011flamla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in” \u015feklinde terc\u00fcme edilen ifadesi, m\u00fcfessirler tarafmdan \u00e7e\u015fitli \u015fekillerde izah edilmi\u015ftir:<\/p>\n

a-<\/strong> Katade, \u015ea’bi ve Ebu Salih bu ifadeyi “Kendileri tasdik ederek ve kesin \u015fekilde bilmi\u015f olarak mallar\u0131n\u0131 harcarlar.” \u015feklinde izah etmi\u015flerdir. Taberi bun\u00adlar\u0131n bu izahlar\u0131ndan maksatlar\u0131n\u0131n \u015funu s\u00f6ylemek oldu\u011funu zikretmi\u015ftir. “On\u00adlar, mallar\u0131n\u0131, Allah\u0131n vaadetti\u011fi \u015feyleri tasdik ederek ve Allah\u0131n vaadlerine ula\u00ad\u015facaklar\u0131n\u0131 yakinen idrak ederek harcarlar. Bu itibarla onlar, mallar\u0131n\u0131 harcama\u00adda kararl\u0131l\u0131klar\u0131n\u0131 sa\u011flamla\u015ft\u0131rm\u0131\u015f bir \u015fekilde harcarlar. Vaadedilenlerin kendile\u00adrine ula\u015faca\u011f\u0131 hususunda g\u00fcvensizlik i\u00e7inde harcamazlar.” Taberinin de kat\u0131ld\u0131\u00ad\u011f\u0131 izaha g\u00f6re kelimesinin m\u00e2n\u00e2s\u0131 “Kararl\u0131 k\u0131lmak, kuvvetlendirmek ve sa\u011flamla\u015ft\u0131rmak”t\u0131r. Allah\u0131n, infak edilen mallar kar\u015f\u0131s\u0131nda verece\u011fi sevaba ula\u00ad\u015faca\u011f\u0131na inanan ve bunu kesin olarak bilen ki\u015fi, mal\u0131m harcarken teredd\u00fct i\u00e7in\u00adde olmaz. \u0130radesini sa\u011flamla\u015ft\u0131rm\u0131\u015f bir \u015fekilde harcar. \u0130\u015fte \u00e2yet-i kerimede bu ince noktaya i\u015faret buyrulmaktad\u0131r.<\/p>\n

b-<\/strong> M\u00fccahid ve Hasan-\u0131 Basri ise ifadesini \u015fu \u015fekilde izah etmi\u015flerdir; Onlar, mallar\u0131m harcayacaklar\u0131 yeri tesbit ettikten sonra har\u00adcarlar. Yani mal\u0131n\u0131n zekat\u0131m verirken kimlerin onu almaya lay\u0131k oldu\u011funu tes\u00adbit ederek onlara verirler.”<\/p>\n

Taberi bu g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn isabetli olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6ylemi\u015ftir. Zira kelimesi, “Ara\u015ft\u0131rma” m\u00e2n\u00e2s\u0131na gelmemektedir. \u015eayet ara\u015ft\u0131rma m\u00e2n\u00e2s\u0131 kastedilecek ol\u00adsayd\u0131. yerine kelimesi kullan\u0131l\u0131rd\u0131.<\/p>\n

c-<\/strong> Katadeden nakledilen ba\u015fka bir g\u00f6r\u00fc\u015fe g\u00f6re ifade\u00adsinden maksat, “M\u00fck\u00e2faat\u0131n\u0131 bekleyerek” demektir. Taberi, bu izah tarz\u0131n\u0131n da<\/p>\n

\u00e2yetin zahirinden uzak oldu\u011funu s\u00f6ylemi\u015ftir. Zira kelimesinin,<\/p>\n

m\u00fck\u00e2faat bekleme m\u00e2n\u00e2s\u0131na geldi\u011fi bilinmemektedir. Ancak, “Harcamada ken\u00addilerini kararl\u0131 k\u0131lanlar\u0131n m\u00fck\u00e2faat beklediklerini s\u00f6ylemek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. Fakat bu izah, kelimesinin as\u0131l m\u00e2n\u00e2s\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131klama de\u011fil, onun l\u00fczumu m\u00e2n\u00e2s\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131klamad\u0131r.<\/p>\n

\u00a0<\/strong><\/p>\n

266-<\/strong> Sizden herhangi biriniz istermi ki, alt\u0131ndan \u0131rmaklar akan, i\u00e7in\u00adde her t\u00fcrl\u00fc meyvenin de bulundu\u011fu \u00fcz\u00fcm ve hurma bah\u00e7esi olsun ve ken\u00addi \u00fczerine ihtiyarl\u0131k \u00e7\u00f6km\u00fc\u015f olsun, ayr\u0131ca \u00e2ciz, zay\u0131f \u00e7ocuklar\u0131 da bulun\u00adsun. Sonra da bu bah\u00e7eye ate\u015fli bir kas\u0131rga \u0130sabet etsin de yans\u0131n? \u0130\u015fte Al\u00adlah size \u00e2yetlerini b\u00f6yle a\u00e7\u0131klar ki d\u00fc\u015f\u00fcnesiniz.<\/p>\n

Allah teala, bu \u00e2yet-i kerimeyi, Allah r\u0131zas\u0131 i\u00e7in de\u011fil de insanlar\u0131n \u00f6v\u00adg\u00fclerini kazanmak i\u00e7in, g\u00f6steri\u015f olsun diye mallar\u0131n\u0131 harcayanlara bir misal ola\u00adrak indirmi\u015ftir. K\u0131yamet g\u00fcn\u00fcnde bunlar, harcad\u0131klar\u0131ndan faydalanmak istedik\u00adlerinde Allah bunlara sevap venneyecektir. B\u00f6ylece yapt\u0131klar\u0131n\u0131n kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 al\u00admaya en \u00e7ok muhta\u00e7 olduklar\u0131 bir zamanda hi\u00e7bir \u015fey bulamayacaklard\u0131r. T\u0131pk\u0131 \u00e2yet-i kerimede misal verilen ki\u015finin durumuna d\u00fc\u015feceklerdir. \u00d6yle ki bu ki\u015fi bah\u00e7esi i\u00e7in yat\u0131r\u0131m yapm\u0131\u015f, gereken eme\u011fi vermi\u015f, bah\u00e7esi yeti\u015fti\u011finde de ken\u00addisi ya\u015flanm\u0131\u015f \u00e7oluk \u00e7ocu\u011fu \u00e7o\u011falm\u0131\u015f ve o bah\u00e7eye olan ihtiyac\u0131 \u015fiddetle art\u00adm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130\u015fte tam o anda yak\u0131c\u0131 bir kas\u0131rga gelmi\u015f ve bah\u00e7eyi tamamen yakm\u0131\u015ft\u0131r ve o ki\u015fi bu bah\u00e7eden hi\u00e7bir fayda elde edememi\u015ftir.<\/p>\n

S\u00fcddiye g\u00f6re bu \u00e2yet-i kerime, yapt\u0131klar\u0131m g\u00f6steri\u015f i\u00e7in yapan m\u00fcnaf\u0131k kimsenin, \u00e2hiretteki durumuna bir misaldir. M\u00fccahide g\u00f6re ise bu \u00e2yet-i kerime, d\u00fcnya hayat\u0131nda, Allaha itaatta kusur i\u015fleyen kimsenin \u00e2hiretteki durumuna bir \u00f6rnektir. Hz. \u00d6mer, Abdullah b. Abbas ve M\u00fccahidden nakledilen di\u011fer bir g\u00f6\u00adr\u00fc\u015fe g\u00f6re bu ayet-i kerime, \u00f6nce g\u00fczel ameller i\u015fleyen daha sonra da \u015eeytan\u0131n vesveselerine kap\u0131larak isyank\u00e2r olan ve yapt\u0131\u011f\u0131 amellerinin yok olmas\u0131na sebep olan ki\u015fiye misaldir. Bu hususta Abdullah b. Abbas diyor ki:<\/p>\n

“Bir g\u00fcn Halife \u00d6mer b. Hattab, Resulullah\u0131n sahabelerine \u015f\u00f6yle dedi: “Bu \u00e2yet-i kerimenin kim hakk\u0131nda indi\u011fi kanaatindesiniz?” Onlar: “Allah daha iyi bilir.” cevab\u0131n\u0131 verdiler. Bunun \u00fczerine \u00d6mer k\u0131zd\u0131 ve \u015f\u00f6yle dedi: “Biliyoruz veya bilmiyoruz deyin.” Bunun \u00fczerine kendisine ben \u015f\u00f6yle dedim: “Ey m\u00fcmin\u00adlerin emin, bu \u00e2yet hakk\u0131nda benim bir kanaatim var.” \u00d6mer: “S\u00f6yle ye\u011fenim kendini k\u00fc\u00e7\u00fck g\u00f6rme.” dedi. Dedim ki: “\u00e2yet, yap\u0131lan bir amele misal verilmi\u015f\u00adtir. \u00d6mer: “Hangi amele misal verilmi\u015ftir.” dedi. Dedim ki: “Herhangi bir amele misaldir.” \u00d6mer bunun \u00fczerine \u015f\u00f6yle dedi: “Bu \u00e2yet, zengin bir adama misaldir ki, Allaha itaat u\u011frunda amel i\u015fler sonra Allah ona \u015eeytan\u0131 g\u00f6nderir. Adam g\u00fc\u00adnah i\u015fler ve amellerini Abdullah b. Abbastan nakledilen di\u011fer bir g\u00f6r\u00fc\u015fe g\u00f6re bu \u00e2yet-i kerime, d\u00fcnyada iken bolluk i\u00e7inde ya\u015fayan ve \u00e2hirette hi\u00e7bir \u015feye sahip olamayacak olan k\u00e2fire bir \u00d6rnektir, Reb’ b. Enese g\u00f6re bu \u00e2yet d\u00fcnyadayken sap\u0131kl\u0131k ve is\u00adyan i\u00e7inde ya\u015fayan, \u00e2hirette ise hi\u00e7bir \u015fey bulamayacak olan kimseye \u00f6rnektir. \u0130bn-i Zeyde g\u00f6re ise bu \u00e2yet, verdi\u011fi sadakay\u0131 ba\u015fa kakarak ve verdi\u011fi kimseye eziyet ederek bo\u015fa \u00e7\u0131karan kimseye bir \u00f6rnektir. Dehhaka g\u00f6re de bu \u00e2yet, d\u00fcnyada bolluk i\u00e7inde ya\u015fay\u0131p \u00e2hirette bir \u015fey bulamayan k\u00e2fire bir \u00f6rnektir. O, se\u00advap ve yard\u0131ma en \u00e7ok muhta\u00e7 oldu\u011fu zaman hi\u00e7bir \u015fey bulamayacak, bah\u00e7esi yanan bir ihtiyara benzeyecektir.<\/p>\n

Taberi diyor ki: “Bu \u00e2yet-i kerimenin, g\u00f6steri\u015f yapmak i\u00e7in sadaka veren m\u00fcnaf\u0131k\u0131n halini beyan etti\u011fini s\u00f6yleyen g\u00f6r\u00fc\u015f tercihe \u015fayand\u0131r. Zira Allah teala bundan \u00d6nceki \u00e2yette, m\u00fcminlere verdikleri sadakay\u0131 ba\u015fa kakmalar\u0131n\u0131 ve sada\u00adka verdikleri kimseye eziyet etmemelerini emretmi\u015ftir. Bu \u00e2yette de verdi\u011fi sa\u00addakay\u0131 ba\u015fa kakan ve eziyet eden kimseye misal olarak g\u00f6steri\u015f i\u00e7in mallar\u0131n\u0131 harcayan m\u00fcnaf\u0131k\u0131 zikretmi\u015ftir. M\u00fcnaf\u0131k, verdi\u011fi sadakadan, \u00e2hirette m\u00fck\u00e2faat beklemedi\u011fi i\u00e7in d\u00fcnyada yeteri kadar m\u00fck\u00e2faat g\u00f6rmezse, sadaka verdi\u011fi ki\u015fi\u00adlerin basma kakar, onlara eziyet eder.<\/p>\n

\u00c2yet-i kerimede ge\u00e7en ve “Ate\u015fli kas\u0131rga” diye terc\u00fcme edilen ifadesinde zikredilen ate\u015f’ten maksat, Abdullah b. Abbas, Katade, S\u00fcddi ve Reb’i b. Enese g\u00f6re, v\u00fccudun g\u00f6zeneklerinden ge\u00e7en \u00e7ok g\u00fc\u00e7l\u00fc bir ate\u015ftir. Abdullah b. Abbas, bu ate\u015fin, cinlerin kendisinden yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 g\u00fc\u00e7l\u00fc ate\u015f oldu\u00ad\u011funu s\u00f6ylemi\u015ftir. Hasan-\u0131 Basri ve Dehhaka g\u00f6re ise buradaki “Ate\u015fli kas\u0131rga” ifadesinden maksat, “\u00c7ok so\u011fuk olan bir kas\u0131rgad\u0131r” \u00e7\u00fcnk\u00fc o da mahsulleri yak\u00admaktad\u0131r.<\/p>\n

\u00c2yet-i kerimenin sonunda “Allah size \u00e2yetlerini b\u00f6yle a\u00e7\u0131klar ki d\u00fc\u015f\u00fcnesiniz.” buyrulmaktad\u0131r. Yani, Allah teala sizlere, mallar\u0131n\u0131z\u0131 onun yolunda nas\u0131l harcayaca\u011f\u0131n\u0131z\u0131, nelerin lehinize, nelerin de aleyhinize olaca\u011f\u0131n\u0131 beyan etti\u011fi gi\u00adbi, bunlar\u0131n haricindeki \u00e2yet ve h\u00fck\u00fcmlerini de size a\u00e7\u0131klar ki d\u00fc\u015f\u00fcnesiniz. Alla-h\u0131n zikretti\u011fi delillerden \u00f6\u011f\u00fct ve ibret alas\u0131n\u0131z b\u00f6ylece kendisine itaat edesiniz. Abdullah b. Abbas diyor ki: “D\u00fcnyan\u0131n ge\u00e7ici oldu\u011funu, \u00e2hiretin ise baki oldu\u00ad\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcnm\u00fc\u015f olas\u0131n\u0131z.”<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah(Celle Celaluhu)\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 265- Allah\u0131n r\u0131zas\u0131n\u0131 kazanmak ve i\u00e7lerindeki iman\u0131 sa\u011flamla\u015ft\u0131rmak i\u00e7in mallar\u0131n\u0131 harcayanlar\u0131n durumu ise, y\u00fcksek yerde bulunan bir bah\u00e7e\u00adye benzer ki, oraya bol ya\u011fmur ya\u011f\u0131nca mahsul\u00fcn\u00fc iki […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":38441,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"class_list":["post-38440","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-gundem"],"yoast_head":"\n