134-<\/strong> O takva sahibi olanlar, bollukta ve darl\u0131kta Allah yolunda har\u00adcarlar. \u00d6fkelerini yenenler ve insanlar\u0131n kusurlar\u0131n\u0131 ba\u011f\u0131\u015flarlar. Allah, iyi\u00adlik yapanlar\u0131 sever.<\/p>\n O takva sahipleri, bolluk zamanlar\u0131nda da s\u0131k\u0131nt\u0131 ve darl\u0131k zamanlar\u0131nda da mallar\u0131m Allah yolunda harcarlar. K\u0131zd\u0131klar\u0131 zaman \u00f6fkelerini yenerler. \u0130n\u00adsanlar\u0131n kusurlar\u0131n\u0131 ba\u011f\u0131\u015flarlar. Allah, iyilikte bulunanlar\u0131 sever.<\/p>\n Ayet-i kerimede, takva sahiplerinin \u00fc\u00e7 s\u0131fat\u0131 zikredilmektedir. Bunlar\u00addan birincisi c\u00f6mertliktir. Bu hususta Peygamber efendimizden \u015fu hadis-i \u015ferif rivayet edilmektedir:<\/p>\n “C\u00f6mert insan Allaha yak\u0131nd\u0131r, cennete yak\u0131nd\u0131r insanlara yak\u0131nd\u0131r. Ce\u00adhennemden ise uzakt\u0131r. Cimri ki\u015fi ise Allahtan uzakt\u0131r, cennetten uzakt\u0131r, insan\u00adlardan uzakt\u0131r. Cehenneme ise yak\u0131nd\u0131r. Muhakkak ki C\u00f6mert olan cahil ki\u015fi, Allaha, \u00e2bid olan bir cimriden daha sevimlidir.<\/p>\n Bu s\u0131fatlardan ikincisi: \u00d6fkeyi yenme s\u0131fat\u0131d\u0131r. Peygamber efendimiz (s.a.v.) bu hususta da \u015f\u00f6yle buyurmaktad\u0131r:<\/p>\n “Sizler, i\u00e7inizden kimi kahraman sayars\u0131n\u0131z?” Sahabiler “Kimsenin ye\u00adnemedi\u011fi ki\u015fiyi.” dediler. Resulullah “Kahraman bu de\u011fil, k\u0131zd\u0131\u011f\u0131 zaman \u00f6fkesi\u00adni yenendir. [26]<\/sup><\/p>\n \u00dc\u00e7\u00fcnc\u00fcs\u00fc ise ba\u015fkalar\u0131n\u0131n k\u00fcsurunu ba\u011f\u0131\u015flama s\u0131fat\u0131d\u0131r. Resulullah efen\u00addimiz bu hususta da \u015f\u00f6yle buyurmaktad\u0131r:<\/p>\n “Hi\u00e7bir sadaka, mal\u0131 eksiltmez. Allah, ba\u015fkas\u0131n\u0131 affeden kulun, mutlaka \u015ferefini art\u0131r\u0131r. Allah, kendi r\u0131zas\u0131 i\u00e7in al\u00e7ak g\u00f6n\u00fcll\u00fc davranan bir kulun ise de\u00adrecesini mutlaka y\u00fckseltir.<\/p>\n 135-<\/strong> Onlar, bir hayas\u0131zl\u0131k yapt\u0131klar\u0131 veya nefislerine zulmettikleri zaman Allah\u0131 hat\u0131rlarlar ve hemen g\u00fcnahlar\u0131n\u0131n ba\u011f\u0131\u015flanmas\u0131n\u0131 isterler. G\u00fcnahlar\u0131 Allahtan ba\u015fka kim ba\u011f\u0131\u015flar? Yapt\u0131klar\u0131 k\u00f6t\u00fcl\u00fckte bile bile \u0131s\u00adrar etmezler.<\/p>\n Onlar, bir hayas\u0131zl\u0131k yapt\u0131klar\u0131nda veya Allaha isyan edip cezay\u0131 hak ederek kendilerine zulmettiklerinde, i\u015fledikleri g\u00fcnaha dair Allahm tehdidini hemen hat\u0131rlarlar. Rablerinden, g\u00fcnahlar\u0131n\u0131n ba\u011f\u0131\u015flanmas\u0131n\u0131, cezaya u\u011frat\u0131lma-malann\u0131 dilerler. Allahtan ba\u015fka g\u00fcnahlar\u0131 kim ba\u011f\u0131\u015flar ki?<\/p>\n Onlar, i\u015flemi\u015f olduklar\u0131 g\u00fcnahlarda Allahm kendilerini cezaland\u0131raca\u011f\u0131n\u0131 bile bile \u0131srar etmezler. Bilakis tevbe eder ve affedilmelerini isterler.<\/p>\n Bu \u00e2yet-i kerimede de takva sahiplerinin, bir g\u00fcnah i\u015flemeleri halinde hemen tevbe ederek Allahtan, ba\u011f\u0131\u015flanmalar\u0131n\u0131 istedikleri ve g\u00fcnahlar\u0131nda \u0131srar etmedikleri beyan edilmektedir.<\/p>\n Resullah (s.a.v.) buyurmaktad\u0131r ki:<\/p>\n “Ey insanlar, Allaha tevbe edin. Zira ben ona g\u00fcnde y\u00fcz kere tevbe ediyorum.<\/p>\n \u00c2yette zikredilen ve “Hayas\u0131zl\u0131k” diye terc\u00fcme edilen kelime\u00adsinin as\u0131l m\u00e2n\u00e2s\u0131 “\u00c7irkin amel ve Allah\u0131n izni d\u0131\u015f\u0131nda yap\u0131lan i\u015fler”dir.<\/p>\n Cab\u0130r b. Abdullah ye S\u00fcddiye g\u00f6re burada zikredilen kelime\u00adsinden maksat, zina etmektir.<\/p>\n Ata b. Ebi Rebah ve Abdullah b. Mes’uda g\u00f6re bu \u00e2yet-i kerime m\u00fcsl\u00fc-manlara, g\u00fcnahlar\u0131n affedilmesi hususunda \u0130sraio\u011fullar\u0131na tan\u0131nan imk\u00e2ndan daha b\u00fcy\u00fck bir imk\u00e2n\u0131n tan\u0131nd\u0131\u011f\u0131n\u0131 beyan etmek i\u00e7in idrilmi\u015ftir. Zira \u0130sraio\u011ful-lan g\u00fcnah i\u015fledikleri zaman, sabahleyin kap\u0131lar\u0131na, i\u015fledikleri g\u00fcnah ve keffareti yaz\u0131l\u0131rd\u0131. \u00eesrailo\u011fullan, kendilerinden istenen keffareti yerine getirerek g\u00fcnahla\u00adr\u0131n\u0131 affetirme imk\u00e2n\u0131na sahib oluyarlard\u0131. Halbuki, m\u00fcsl\u00fcmanlarm, g\u00fcnahlar\u0131n\u0131 affettirmeleri, sadece dilleriyle, rablerinden af dilemeleri \u015feklinde olmaktad\u0131r. \u0130\u015fte \u00e2yet-i kerime, m\u00fcsl\u00fcmanlara verilen bu \u00f6zelli\u011fi beyan etmektedir.<\/p>\n Tevbe edilerek g\u00fcnahlar\u0131n aff\u0131n\u0131 dileme hususunda:<\/p>\n Hz. Alinin \u015funlar\u0131 s\u00f6yledi\u011fi rivayet edilmektedir. “Bana, herhangi bir kimse Resulullahtan bir \u015feyi anlatt\u0131\u011f\u0131nda ben ona, anlatt\u0131\u011f\u0131n\u0131, Resulullahtan duydu\u011funa dair yemin ettirirdim. Yemin ederse ona inan\u0131rd\u0131m. Ebubekir bana dedi ki: (O do\u011fru s\u00f6ylerdi:) “Ben, ResuluIIah\u0131n \u015f\u00f6yle dedi\u011fini i\u015fittim: “Hi\u00e7bir adam yoktur ki, bir g\u00fcnah i\u015flesin sonra da kalk\u0131p temizlensin, namaz k\u0131ls\u0131n. Da\u00adha sonra da, Allahtan kendisini affetmesini istesin de Allah da onu affetmesin.” Sonra da Resulullah “Onlar, bir hayas\u0131zl\u0131k yapt\u0131klar\u0131 veya nefislerine zulmettik\u00adleri zaman A\u00fcah\u0131 hat\u0131rlarlar ve hemen g\u00fcnahlar\u0131n\u0131n ba\u011f\u0131\u015flanmas\u0131n\u0131 isterler.” \u00e2yetini okudu.<\/p>\n \u00c2yet-i kerimede “Yapt\u0131klar\u0131 k\u00f6t\u00fcl\u00fckte bile bile \u0131srar etmezler.” buyrul-maktad\u0131r.<\/p>\n Katadeye g\u00f6re bu ifadeden maksat, “Yapt\u0131klar\u0131 g\u00fcnahta devam etmezler. Ondan vaz ge\u00e7ip Allahtan affedilmelerini dilerler.” demektir.<\/p>\n Hasan-\u0131 Basri ve M\u00fccahide g\u00f6re bu ifadeden maksat, “G\u00fcnah i\u015flemeyi kasteder fakat onu i\u015flemezler.” demektir. Bunlara g\u00f6re bir g\u00fcnah\u0131 fiilen i\u015fleyen, onda \u0131srar etmi\u015f say\u0131l\u0131r.<\/p>\n S\u00fcddiye g\u00f6re ise “G\u00fcnahta israr”dan maksat, g\u00fcnah i\u015fledikten sonra tev\u00adbe etmemek ve susup kalmakt\u0131r.<\/p>\n Taberiye g\u00f6re, tercihe \u015fayan olan g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn, “G\u00fcnahta \u0131srar etmekt”en maksad\u0131n “G\u00fcnah i\u015flemeye devem etmek”tir. Diyen veya “\u0130\u015flenen g\u00fcnahtan tevbe etmemektir” diyen g\u00f6r\u00fc\u015flerdir. G\u00fcnah i\u015flemeyi kastedip sonra da fiilen g\u00fcnah i\u015flemeyi “g\u00fcnahta \u0131srar” sayman\u0131n bir m\u00e2n\u00e2s\u0131 yoktur. Zira g\u00fcnah i\u015fleme\u00adyene “G\u00fcnahk\u00e2r” denilmez. Ta ki, onu i\u015fleyene, “G\u00fcnah\u0131nda \u0131srar eden” densin. Nitekim bu hususta:<\/p>\n Peygamber efendimiz buyurmu\u015ftur ki: “Af dileyen, \u0131srar etmi\u015f say\u0131lmaz. O g\u00fcnah\u0131 bir g\u00fcnde yetmi\u015f kere i\u015flemi\u015f dahi olsa.<\/p>\n \u00a0<\/strong><\/p>\n 136-<\/strong> \u0130\u015fte bunlar\u0131n m\u00fck\u00e2faal\u0131, rablcri taraf\u0131ndan ba\u011f\u0131\u015flanmak, altla\u00adr\u0131ndan \u0131rmaklar akan ve i\u00e7inde ebedi olarak kalacaklar\u0131 cennetlerdir. \u00c7al\u0131\u00ad\u015fanlar\u0131n m\u00fck\u00e2faat\u0131 ne g\u00fczeldir.<\/p>\n \u0130\u015fte s\u0131fatlan zikredilen bu insanlar\u0131n itaatjar\u0131ha kar\u015f\u0131 sevap ve m\u00fck\u00e2faatlan, rableri taraf\u0131ndan g\u00fcnahlar\u0131n\u0131n affedilip cezalar\u0131n\u0131n kald\u0131r\u0131lmas\u0131 ve altlar\u0131ndan \u0131rmaklar akan, i\u00e7inde ebedi olarak kalacaklar\u0131 cennete girmeleri\u00addir. Allah i\u00e7in \u00e7al\u0131\u015fanlara bu cennetler ne g\u00fczel bir m\u00fck\u00fbfaatt\u0131r.<\/p>\n \u00a0<\/strong><\/p>\n 137-<\/strong> Sizden \u00f6nce de Allah\u0131n nice kanunlar\u0131 gelip ge\u00e7mi\u015ftir. Yery\u00fc\u00adz\u00fcnde dola\u015f\u0131n da yalanlayanlar\u0131n hali nice olmu\u015f bir g\u00f6r\u00fcn.<\/p>\n Ey Muhammed \u00fcmmeti, sizden \u00d6nce nice \u00fcmmetlerin olaylar\u0131 gelip ge\u00e7\u00admi\u015ftir. Onlar\u0131n yurtlar\u0131nda gezip dola\u015f\u0131n. Peygamberlerini yalanlayanlar\u0131n ak\u0131\u00adbetlerinin nas\u0131l oldu\u011funu bir g\u00f6r\u00fcn. Helak olmu\u015f ve h\u00fcsrana u\u011frat\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r.<\/p>\n Ey m\u00fcminler, sizler Uhut sava\u015f\u0131nda galip gelmeyi\u015finize \u00fcz\u00fclmeyin Zira bu, k\u00e2firlere bir m\u00fchlet vermedir. Onlar\u0131n ak\u0131beti de Nuh, Lut ve Salih kavim\u00adleri gibi ge\u00e7mi\u015f \u00fcmmetlerin ak\u0131betine benzeyecektir.” G\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc gibi, bu \u00e2yet-i kerime, Uhut sava\u015f\u0131nda m\u00fc\u015friklere galip gelemeyen m\u00fcsl\u00fcmanlan teselli etmek\u00adte ve m\u00fc\u015friklerin ak\u0131betlerinin k\u00f6t\u00fc olaca\u011f\u0131n\u0131 bildirmektedir.<\/p>\n \u00a0<\/strong><\/p>\n 138-<\/strong> Bu, insanlara bir a\u00e7\u0131klama ve AHahtan korkanlar i\u00e7in bir hida\u00adyet rehberi ve \u00f6\u011f\u00fctt\u00fcr.<\/p>\n Size beyan etti\u011fim bu \u015fey, insanlara bir a\u00e7\u0131klama, hak yolu g\u00f6sterme, tak\u00adva sahiplerine de bir \u00f6\u011f\u00fct ve hat\u0131rlatmad\u0131r.<\/p>\n M\u00fcfessirler, bu \u00e2yet-i kerimeyi iki \u015fekilde izah etmi\u015flerdir:<\/p>\n Hasan-\u0131 Basri ve Rebi’ b. Enese g\u00f6re buradaki ism-i i\u015faretten maksat, Ku-ran-\u0131 Kerimdir. Buna g\u00f6re de \u00e2yetin m\u00e2n\u00e2s\u0131 \u015f\u00f6yledir “Bu Kur”an, insanlar i\u00e7in, h\u00fck\u00fcmleri ve ge\u00e7mi\u015fteki hadiseleri a\u00e7\u0131klayan bir rehber, takva sahipleri i\u00e7in ise do\u011fru yolu g\u00f6steren bir k\u0131lavuz ve bir \u00f6\u011f\u00fctt\u00fcr.”<\/p>\n \u0130bri-\u0130 \u0130shaka g\u00f6re \u0130se, buradaki ism-i i\u015faretten maksat, yukar\u0131da zikredilen meselelerdir. Buna g\u00f6re ayetin m\u00e2n\u00e2s\u0131 \u015f\u00f6yledir: “Ey m\u00fcminler, size izah etti\u011fim bu husus ta, insanlar i\u00e7in bir a\u00e7\u0131klamad\u0131r. Takva sahipleri i\u00e7in ise, hak yola ile\u00adten bir rehber ve bir \u00f6\u011f\u00fctt\u00fcr.”<\/p>\n Taberi, bu son izah \u015feklini tercih etmi\u015ftir.<\/p>\n <\/p>\n <\/a><\/p>\n <\/a><\/p>\n <\/a><\/p>\n <\/a><\/p>\n