151-<\/strong> Allan\u0131n, hakk\u0131nda hi\u00e7bir \u015fey indirmedi\u011fi \u015feyleri ona ortak ko\u015f\u00adtuklar\u0131ndan dolay\u0131, yak\u0131nda k\u00e2firlerin kalblcrine korku salaca\u011f\u0131z. Onlar\u0131n varaca\u011f\u0131 yer ate\u015ftir. Zalimlerin karargah\u0131 ne k\u00f6t\u00fc bir yerdir.<\/p>\n Allah\u0131n, haklar\u0131nda hi\u00e7bir delil indirmedi\u011fi putlar\u0131, Allaha ortak ko\u015fmala\u00adr\u0131 sebebiyle, Uhutta size kar\u015f\u0131 sava\u015fan k\u00e2firlerin kalblerine yak\u0131nda korku sala\u00adca\u011f\u0131z. K\u0131yamet g\u00fcn\u00fcnde onlar\u0131n s\u0131\u011f\u0131naklar\u0131 cehennem ate\u015fidir. Zalimlerin ma\u00adkam\u0131 olan o ate\u015f ne k\u00f6t\u00fc bir yerdir.<\/p>\n Allah teala bu \u00e2yet-i kerimede, Resulullal\u0131\u0131n, sahabilerine, d\u00fc\u015fmanlar\u0131\u00adna kar\u015f\u0131yard\u0131m edece\u011fini, sonunda d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131 cehennem azab\u0131na koyaca\u011f\u0131n\u0131 vaadetmektedir. Yeter ki m\u00fcminler, Allaha verdikleri s\u00f6zden ayr\u0131lmas\u0131nlar. Ona itaate s\u0131ms\u0131k\u0131 sar\u0131lm\u0131\u015f olsunlar.<\/p>\n S\u00fcddi bu \u00e2yet-i kerimenin, Hamr\u00e2ul Esed hadisesine i\u015faret etti\u011fini s\u00f6yle\u00admi\u015ftir. \u015e\u00f6yle ki, Ebu S\u00fcfyan ve m\u00fc\u015frikler Uhut sava\u015f\u0131ndan sonra Mekkeye gi\u00adderlerken M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131 tamamen ma\u011flup etmeden geri d\u00f6nmelerinden dolay\u0131 pi\u015fman olmu\u015flar ve kendi kendilerine \u015f\u00f6yle demi\u015flerdir. “Ne k\u00f6t\u00fc bir i\u015f yapt\u0131k. Onlan \u00f6ld\u00fcrd\u00fck. Fakat s\u0131ra Mekkeden kovulanlara gelince onlar\u0131 b\u0131rakt\u0131k. Hay\u00addi geri d\u00f6nelim ve onlar\u0131n k\u00f6k\u00fcn\u00fc kaz\u0131yal\u0131m.” Fakat Allah onlar\u0131n kalblerine korku sald\u0131 ve onlar ma\u011flup oldular. \u015e\u00f6yle ki onlar bir Bedevi ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131lar. Ona \u00fccret vererek dediler ki: “Sen Muhammedi g\u00f6recek olursan, O’na kar\u015f\u0131 ne kadar asker haz\u0131rlad\u0131\u011f\u0131m\u0131z\u0131 bildir.” Aziz ve Celil olan Allah, Kurey\u015fl\u00fcerin bu durumunu Resulullaha bildirdi. Resulullah Kurey\u015fli\u00eeeri takibe ba\u015flad\u0131. “Hamr\u00e2ul Esed” denen yere var\u0131nca Kurey\u015fliler korkup yollanna devam ettiler. \u0130\u015fte bu \u00e2yet-i kerime onlar\u0131n bu halini tasvir etmektedir.<\/p>\n Resulullah efendimiz de k\u00e2firlerin kalblerine korkunun nas\u0131l sal\u0131nd\u0131\u011f\u0131n\u0131 beyan ederek buyuruyor ki:<\/p>\n “Bana, benden \u00d6nce hi\u00e7bir Peygambere verilmeyen be\u015f \u015fey verilmi\u015ftir. Bir ayl\u0131k mesafede bulunan d\u00fc\u015fman\u0131n kalbine korku sal\u0131narak bana yard\u0131m edil\u00admi\u015ftir. Yery\u00fcz\u00fc beni\u0131\u0131 i\u00e7in mescid ve temiz k\u0131l\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. \u00dcmmetimden kim na\u00admaz vaktine eri\u015firse namaz\u0131n\u0131 k\u0131ls\u0131n. Bana ganimet helal k\u0131l\u0131nm\u0131\u015f benden \u00f6nce ise hi\u00e7bir kimseye helal k\u0131l\u0131nmam\u0131\u015ft\u0131r. Bana, \u015fefaat etme verilmi\u015ftir. Benden \u00f6nceki Peygamberler sadece kendi kavimlerine g\u00f6nderilirlerken ben b\u00fct\u00fcn in\u00adsanl\u0131k i\u00e7in Peygamber olarak g\u00f6nderildim.<\/p>\n \u00a0<\/strong><\/p>\n 152-<\/strong> Allan\u0131n izniyle k\u00e2firleri \u00f6ld\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz zaman, Allah size verdi\u011fi vaadinde durdu. Ne zaman ki ba\u015far\u0131s\u0131zl\u0131\u011fa d\u00fc\u015ft\u00fcn\u00fcz, sava\u015f hususunda m\u00fc\u00adnaka\u015fa ettiniz, Allah size, sevdi\u011finiz zaferi g\u00f6sterdikten sonra isyan ettinz. Kiminiz d\u00fcnyay\u0131 istedi kiminiz de \u00e2hireti diledi. Sonra Allah, imtihan et\u00admek i\u00e7in sizi onlardan uzakla\u015ft\u0131rd\u0131 ve sizi affetti. Allah, m\u00fcminlere kar\u015f\u0131 l\u00fctuf sahibidir.<\/p>\n Ey, Uhut sava\u015fma kat\u0131lan Resulullah\u0131n sahabileri, AUah\u0131n h\u00fckm\u00fc ve m\u00fc\u00adsaadesiyle d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131z\u0131 \u00f6ld\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz zaman Allah, d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131za galip ge\u00adlece\u011finize dair olan vaadinde durdu. Ne zaman ki gev\u015fediniz, korktunuz, ba\u015far\u0131\u00ads\u0131zl\u0131\u011fa u\u011frad\u0131n\u0131z ve Allan\u0131n emri olan sava\u015f hakk\u0131nda tart\u0131\u015fmaya giri\u015ftiniz. Al\u00adlah, arzulad\u0131\u011f\u0131n\u0131z zaferi size g\u00f6sterdikten sonra. Peygamberimizin emrine kar\u015f\u0131 gelip sava\u015f i\u00e7in yerle\u015ftirildi\u011finiz mevzileri terkettiniz. \u0130\u015fte o zaman i\u00e7inizden baz\u0131lar\u0131 d\u00fcnya ganimetini istiyor, yerlerinden ayr\u0131l\u0131yor di\u011fer baz\u0131lar\u0131n\u0131z ise \u00e2hiret sevab\u0131n\u0131 arzuluyordu. Ma\u011flup olman\u0131zdan sonra Allah, imanlar\u0131n\u0131z hak\u00adk\u0131nda sizi imtihan etmesi, samimi olanlar\u0131n\u0131z\u0131 m\u00fcnaf\u0131klardan ay\u0131rdetmesi i\u00e7in sizi, d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131z olan m\u00fc\u015friklerden uzakla\u015ft\u0131rd\u0131. \u015e\u00fcphesiz ki Allah, g\u00fcnahla\u00adr\u0131n\u0131z sebebiyle sizi cezaland\u0131nnaktan vaz ge\u00e7ip affetti. Zira sava\u015fta sizi helak et\u00admedi. Allah, iman edenlere kar\u015f\u0131 l\u00fctuf sahibidir.<\/p>\n Bu \u00e2yet-i kerimede, Uhut sava\u015f\u0131ndaki ok\u00e7ular\u0131n durumuna i\u015faret edil\u00admektedir. Bilindi\u011fi gibi Uhut sava\u015f\u0131nda Peygamber efendimiz (s.a.v.) m\u00fcsl\u00fc-manlar\u0131 arkadan korumalar\u0131 i\u00e7in yetmi\u015f tane ok\u00e7uyu Uhut da\u011f\u0131na yerle\u015ftirdi ve onlara “Biz, galip gelsek te ma\u011flup olsak ta yerlerinizden ayr\u0131lmay\u0131n.” buyur\u00admu\u015ftu. Fakat ok\u00e7ular ilk anda m\u00fcsltimanlann galip geldiklerini g\u00f6r\u00fcnce onlar\u00addan bir \u00e7o\u011fu yerlerini b\u0131rak\u0131p ganimet toplamaya ko\u015ftular. B\u00f6ylece Resulullah\u0131n emrine muhalefet ettiler. M\u00fc\u015frikler, ok\u00e7ular\u0131n, yerlerini terlettiklerini g\u00f6r\u00fcnce. arkadan h\u00fccuma ge\u00e7tiler. Ve m\u00fcsltimanlann da\u011f\u0131lmalar\u0131m sa\u011flad\u0131lar. B\u00f6ylece Peygamber (s.a.v.) in emrine muhal afet sebebiyle felakete d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f oldular.”<\/p>\n M\u00fcfessirlere g\u00f6re bu \u00e2yet-i kerimenin: “AHah\u0131\u0131\u0131 izniyle k\u00e2firleri \u00f6ld\u00fcrd\u00fc\u00ad\u011f\u00fcn\u00fcz zaman Allah, size verdi\u011fi vaadinde durdu.” c\u00fcmlesindeki “Vaadinde dur\u00addu” ifadesinden maksat, Resulullah\u0131n, ok\u00e7ular\u0131n, yerlerinde durmalar\u0131 halinde m\u00fcminlerin galip geleceklerini bildirmesidir. Zira, ok\u00e7ular yerlerinde iken m\u00fcs-l\u00fc mani an arkalar\u0131ndan ku\u015fatmak isteyen m\u00fc\u015frik s\u00fcvarilerini geri \u00e7ekilmeye mecbur etmi\u015fler b\u00f6ylece m\u00fcsl\u00fcmanlar, m\u00fc\u015frikleri ma\u011flup etmi\u015f ve Allah teala-n\u0131n, Peygamberinin diliyle vadetti\u011fi zafer ger\u00e7ekle\u015fmi\u015ftir.<\/p>\n \u00c2yet-i kerimenin “Ne zaman ki ba\u015far\u0131s\u0131zl\u0131\u011fa d\u00fc\u015ft\u00fcn\u00fcz, sava\u015f hususunda m\u00fcnaka\u015fa ettiniz, Allah size, sevdi\u011finiz zaferi g\u00f6sterdikten sonra isyan ettiniz.” b\u00f6l\u00fcm\u00fc de Resulullah\u0131n, “Bizim galip geldi\u011fimizi de ma\u011flup oldu\u011fumuzu da g\u00f6resiniz yerinizden ayr\u0131lmay\u0131n.” emrine ok\u00e7ular\u0131n uymad\u0131klar\u0131n\u0131 beyan etmek\u00adtedir. Zira, ok\u00e7ular\u0131n ba\u015f\u0131nda bulunan Abdullah b. C\u00fcbeyr ve onlar\u0131n az bir k\u0131sm\u0131, Resulullah\u0131n emrine ba\u011fl\u0131 kalarak yerlerinden ayr\u0131lmamay\u0131 isterlerken, ok\u00ad\u00e7ular\u0131n \u00e7o\u011funlu\u011fu, sava\u015f\u0131n zaferle neticelendi\u011fi ve ganimet toplamaya imk\u00e2n do\u011fdu\u011fu gerek\u00e7esiyle, Abdullaha ve arkada\u015flar\u0131na muhalefet etmi\u015fler ve yerle\u00adrini terkederek sava\u015f ahn\u0131nda ganimet toplamaya gitmi\u015fler, neticede de m\u00fcmin\u00adlerin ma\u011flup olmalar\u0131na sebep olmu\u015flard\u0131r.<\/p>\n \u00c2yet-i kerimenin devam\u0131nda ok\u00e7ular\u0131n bu iki gurubu tasvir edilerek gani\u00admete gidenlerin, d\u00fcnyay\u0131 istedikleri, yerlerinde kalanlar\u0131n da \u00e2hireti istedikleri beyan edilmektedir. Bu hususta Abdullah b. Mes’udun \u015funu s\u00f6yledi\u011fi rivayet edilmektedir. “Uhut sava\u015f\u0131 oluncaya kadar Resulullah\u0131n sahabilerinden herhangi birinin, \u00fcnyay\u0131 ve meta\u0131n\u0131 istedi\u011fim tahmin etmiyordum.”<\/p>\n yine \u00e2yet-i kerimenin devam\u0131nda “Sonra Allah, imtihan etmek i\u00e7in sizi onlardan uzakla\u015ft\u0131rd\u0131.” buyuru \u0130m aktad\u0131r. Bu ifadeden maksat, \u015fudur “Sonra Al\u00adlah, sizleri imtihan edip ger\u00e7ekten m\u00fcmin olanlar\u0131n\u0131z\u0131, m\u00fcnaf\u0131k olanlardan ay\u0131r-detmek i\u00e7in, zafere eri\u015fmenizden sonra sizin elinizi m\u00fc\u015friklerin \u00fczerinden \u00e7ekip ald\u0131. Sizler galip iken, Peygamberin emrine kar\u015f\u0131 geldi\u011finiz i\u00e7in sizi ma\u011flup et\u00adti. \u00c7e\u015fitli kay\u0131plar verdiniz.”<\/p>\n \u00c2yet-i kerimenin sonunda “Ve Allah sizi affetti.” buyurulmaktad\u0131r.<\/p>\n Hasan-\u0131 Basri, \u0130bn-i C\u00fcbeyr ve \u0130bn-i \u0130shaka g\u00f6re bu ifadeden maksat, “Allah yine de sizi korudu. Hepinizi toptan yok etmedi.” demektir. Bu hususta Hasan-\u0131 Basrinin \u015funlar\u0131 s\u00f6yledi\u011fi rivayet edilmektedir. “\u0130\u00e7lerinde Resulullah\u0131n amcas\u0131 bulunan yetmi\u015f ki\u015finin \u00f6ld\u00fcr\u00fclmesine Resulullah\u0131n \u00f6n di\u015finin k\u0131r\u0131l\u0131p y\u00fc\u00adz\u00fcn\u00fcn yaralanmas\u0131na ra\u011fmen Allah onlar\u0131 nas\u0131l affetmi\u015f olabilir? Evet, Allah onlar\u0131n k\u00f6k\u00fcn\u00fc kurutmayarak affetmi\u015ftir. Bunlar, Allahm Resul\u00fcyle birlikte olan, Allah yolunda Allah d\u00fc\u015fmanlar\u0131na kar\u015f\u0131 sava\u015fan ve kendilerine yasakla\u00adnan bir \u015feyi yapt\u0131klar\u0131 i\u00e7in bu kadar \u00fcz\u00fcnt\u00fcye sokulmadan b\u0131rak\u0131lmam\u0131\u015flard\u0131r. G\u00fcn\u00fcm\u00fczde ise fas\u0131klann en fas\u0131k\u0131, her t\u00fcrl\u00fc b\u00fcy\u00fck g\u00fcnah\u0131 i\u015flemeye cesaret g\u00f6stennekte, her t\u00fcrl\u00fc k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fc irtikabetmekte, bununla birlikte bunlar\u0131 yapma\u00ads\u0131n\u0131n bir mahzuru olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 sanmaktad\u0131r. Bu fas\u0131k ki\u015fi, neyin en oldu\u011funu el\u00adbette anlayacakt\u0131r.”<\/p>\n <\/p>\n