191- <\/strong>Onlar, ayakta iken, otururken, yanlar\u0131 \u00fczerine yatarken Allah\u0131 zikrederler. G\u00f6klerin ve yerin yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcrler ve \u015f\u00f6yle derler. “Rabbimiz, sen bunu bo\u015f yere yaratmad\u0131n. Seni te\u015fbih ve tenzih ederiz, l\u00eei-zi, cehennem ate\u015finden koru.”<\/p>\n O akl-\u0131 selim sahipleri, Allah\u0131 namazda, ayakta dururken, otururken, isti\u00adrahat s\u0131ras\u0131nda, yanlan \u00fcst\u00fcne yatarken anarlar. G\u00f6klerin ve yerin yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131 hak\u00adk\u0131nda ve bunlar\u0131n, kendilerini yaratan\u0131n b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc g\u00f6stennesi hususunda d\u00fc\u00ad\u015f\u00fcn\u00fcrler ve \u015f\u00f6yle derler: “Ey rabbimiz, sen bu yarat\u0131lanlar\u0131 bo\u015f yere ve e\u011flence olsun diye yaratmad\u0131n. Elbette ki sen bunlar\u0131 \u00e7ok \u00f6nemli bir sebeple yaratt\u0131n. G\u00f6kleri ve yeri. orda ya\u015fayan yarat\u0131klar\u0131n\u0131, amellerine g\u00f6re m\u00fck\u00e2faatl and \u0131rmak veya cezaland\u0131rmak i\u00e7in yaratt\u0131n. Ey rabbimiz biz seni, bo\u015f i\u015fler yapmaktan te\u00adzin ederiz. Sen bizi, cehennem ate\u015finden koru.”<\/p>\n \u0130bn-\u0130 C\u00fcreyc diyor ki: “Burada , ayakta dururken, otururken ve yatarken Allah\u0131 zikretmekten maksat, onu namazda, namaz\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda ve kur’an okurken anmak demektir. [1]<\/a>[344]<\/sup><\/p>\n \u00a0<\/strong><\/p>\n 192-<\/strong> Rabbimiz, sen kimi cehennem ate\u015fine koyarsan, \u015f\u00fcphesiz onu rezil etmi\u015fsindir. Zalimlerin hi\u00e7 yard\u0131mc\u0131lar\u0131 yoktur.<\/p>\n Yine onlar \u015f\u00f6yle derler: “Ey rabbimiz, kullar\u0131ndan kimi cehennem ate\u015fine sokarsan \u015f\u00fcphesiz ki sen, onu hor ve hakir etmi\u015fsindir. Zalimler i\u00e7in; ne kendi\u00adlerine yard\u0131m edecek bir yard\u0131mc\u0131, ne de onlar\u0131, Allah\u0131n azab\u0131ndan kurtaracak bir kurtar\u0131c\u0131 vard\u0131r.<\/p>\n M\u00fcfessirler bu \u00e2yet-i kerimede zikredilen ve Allah\u0131n, cehennem azab\u0131\u00adna soktuktan sonra hor ve hakir etti\u011fi belirtilen ki\u015filerden kimlerin kastedildi\u011fi<\/p>\n hususunda iki g\u00f6r\u00fc\u015f zikretmi\u015flerdir.<\/p>\n a-<\/strong> Enes b. Malik, Said b. el-M\u00fcseyyeb ve \u0130bn-i C\u00fcreyce g\u00f6re burada zik\u00adredilen\u00a0 insanlardan maksat, devaml\u0131 olarak cehennemde kalacak olan k\u00e2firlerdir. Zira, rezil ve r\u00fcsvay edilenler bunlard\u0131r. Sonunda cennete girecek olan m\u00fcminler \u00d6nceden, g\u00fcnahlar\u0131 icab\u0131 cehenneme girmi\u015f olsalar da, rezil ve r\u00fcsvay edilenlerden say\u0131lmazlar ve bu \u00e2yetin kapsam\u0131na ginnezler.<\/p>\n b-<\/strong> Cabir b. Abdullaha g\u00f6re ise bu \u00e2yette, rezil ve r\u00fcsvay edilecekleri be\u00adlirtilen insanlardan maksat, cehennem azab\u0131na girecek olan herkestir. \u0130ster orada ebedi olarak kals\u0131n isterse sonradan oradan-\u00e7\u0131kar\u0131lm\u0131\u015f olsun. Zira, cehenneme sokmaktan daha b\u00fcy\u00fck bir rezil etme olamaz.<\/p>\n Taberi, Cabirin g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn\u00fc tercih etmi\u015f ve rezil etme m\u00e2n\u00e2s\u0131n\u0131n bu g\u00f6r\u00fc\u015fe daha uygun oldu\u011funu s\u00f6ylemi\u015ftir. [2]<\/a>[345]<\/sup><\/p>\n \u00a0<\/strong><\/p>\n 193-<\/strong> Rabbimiz, biz: “Rabbinizc iman edin.” diyerek imana davet eden bir davet\u00e7iyi i\u015fittik ve \u00eeman ettik. Rabbimiz, g\u00fcnahlar\u0131m\u0131z\u0131 ba\u011f\u0131\u015fla. K\u00f6t\u00fcl\u00fcklerimizi \u00f6rt, Can\u0131m\u0131z\u0131 iyilikte bulunanlarla beraber al.<\/p>\n Rabbimiz, biz, “Rabbinize iman eden” diyerek iman etmeye \u00e7a\u011f\u0131ran bir davet\u00e7iyi i\u015fittik ve onu tasdik ettik. Ey rabbimiz sen bizim g\u00fcnahlar\u0131m\u0131z\u0131 ba\u011f\u0131\u015f\u00adla. K\u0131yamet g\u00fcn\u00fcnde bizi r\u00fcsvay etme. K\u00f6t\u00fc amellerimizi l\u00fctfunta ve merhame\u00adtinle \u00f6rt ve bizleri, kendilerinden raz\u0131 oldu\u011fun kullar\u0131nla beraber \u00f6ld\u00fcr.”<\/p>\n M\u00fcfessirler, bu \u00e2yette zikredilen “Davet eden”den neyin veya kimin kastedildi\u011fi hususunda farkl\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015fler zikretmi\u015flerdir.<\/p>\n a-<\/strong> Muhammed b. K\u00e2’b el-Kureziye g\u00f6re burada zikredilen “Davet eden”den maksat, kur’an-\u0131 Kerimdir. \u00c7\u00fcnk\u00fc, b\u00fct\u00fcn m\u00fcminler Resulullah\u0131 g\u00f6r\u00fcp onu i\u015fitmemi\u015flerdir.<\/p>\n b-<\/strong> \u0130bn-i C\u00fcreyce ve \u0130bn-i Zeyde g\u00f6re ise, buradaki “Davet ederTden mak\u00adsat, Hz. Muhammed (s.a.v.)dir.<\/p>\n Taberi birinci g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fcn daha do\u011fru oldu\u011funu s\u00f6ylemi\u015ftir. Zira bu \u00e2yette s\u0131fatlan belirtilen insanlardan \u00e7o\u011fu, Resulullah\u0131 g\u00f6rmemi\u015fler ve onun davetini de i\u015fitmemi\u015flerdir. Bu \u00e2yette zikri ge\u00e7en “Davet eden”den maksad\u0131n Kur’an-\u0131 Kerim oldu\u011fu, Cin s\u00fcresindeki \u00e2yetlerden de anla\u015f\u0131lmaktad\u0131r. Bu \u00e2yetlerde \u015f\u00f6yle buyuruluyor: “Ey Muhammed de ki: “Bana \u015fu vahyedildi: “Cinlerden bir top\u00adluluk Kur’an okumam\u0131 dinlemi\u015f ve \u015f\u00f6yle demi\u015fler: “Ger\u00e7ekten biz, benzerini hi\u00e7 duymad\u0131\u011f\u0131m\u0131z, hidayete ileten, e\u015fsiz bir Kur’an i\u015fittik ve ona iman ettik. [3]<\/a>[346]<\/sup><\/p>\n <\/p>\n