76-<\/strong> \u0130man edenler, Allah yolunda sava\u015f\u0131rlar. K\u00e2firler ise ta\u011futun yo\u00adlunda sava\u015f\u0131rlar. O halde siz de \u015feytan\u0131n dostlar\u0131yla sava\u015f\u0131n. \u015e\u00fcphesiz ki \u015feytan\u0131n hilesi zay\u0131ft\u0131r.<\/p>\n Allah ve Peygamberine iman edip Allah’\u0131n vaadine kesinlikle inananlar,’ Allah’\u0131n dinini y\u00fcceltmek i\u00e7in, onun yolunda sava\u015f\u0131rlar. Allah’\u0131n birli\u011fini ink\u00e2r edip Peygamberini yalanlayan k\u00e2firler ise, ta\u011futun yolunda ve ta\u011futun dostlar\u0131 i\u00e7in haz\u0131rlad\u0131\u011f\u0131 plan \u00fczere sava\u015f\u0131rlar. O halde ey m\u00fcminler, siz, \u015feytan\u0131n dostla\u00adr\u0131na kar\u015f\u0131 sava\u015f\u0131n. \u015eeytan\u0131n hile ve tuzaklar\u0131 pek zay\u0131ft\u0131r. Bu itibarla onann dostlar\u0131ndan ve taraftarlar\u0131ndan korkmay\u0131n.<\/p>\n AlIah teala bu \u00e2yet-i kerimede \u015feytan\u0131n ve onun dostlar\u0131n\u0131n hiylelerinin zay\u0131f oklu\u011funu beyan etmi\u015ftir. Zira onlar ne Allah’\u0131n sevab\u0131n\u0131 \u00fcmitf ederek sa\u00adva\u015f\u0131rlar ne de Allah’\u0131n cezaland\u0131rmas\u0131ndan korkarak haks\u0131z yere sava\u015fmay\u0131 b\u0131ra\u00adk\u0131rlar. Onlar sadece bir taassup u\u011frunda ve Allah’\u0131n, m\u00fcminlere verdi\u011fi nimetle\u00adri k\u0131skanma y\u00fcz\u00fcnden sava\u015f\u0131rlar. Halbuki m\u00fcminler, Allah’\u0131n sevab\u0131n\u0131 \u00fcmid ederek sava\u015f\u0131r ve yine Allah’\u0131n cezaland\u0131rmas\u0131ndan korkarak haks\u0131z yere sava\u015f\u00admay\u0131 terkederler. B\u00f6ylece m\u00fcminler bilin\u00e7li bir \u015fekilde sava\u015f\u0131rlar. \u00d6ld\u00fcr\u00fcld\u00fck\u00adlerinde Allah kat\u0131nda m\u00fck\u00e2faatlandmlacaklann\u0131, zafer kazand\u0131klar\u0131nda da gani\u00admet elde edeceklerini bilerek sava\u015f\u0131rlar. Halbuki k\u00e2firler ise \u00f6ld\u00fcr\u00fclme korku\u00adsuyla ve \u00e2hiretten hi\u00e7bir \u015fey beklemeksizin sava\u015f\u0131rlar. Bu sebeple onlar manevi bak\u0131mdan zay\u0131ft\u0131rlar ve korku i\u00e7indedirler. [1]<\/a>[195]<\/sup><\/p>\n <\/p>\n 77-<\/strong> Kendilerine \u00e9Ellerinizi sava\u015ftan \u00e7lekin. Namaz\u0131 k\u0131l\u0131n, zekat\u0131 ve\u00adrin,” denilenleri g\u00f6rmez misin? Onlara sava.\u015f far\/, k\u0131hninca idlerinden bir k\u0131sm\u0131, insanlardan, A\u00fcah’\u00eean korkar gibi haiin daha .yddeiis bir \u015fekilde korkuyorlar ve “Kabh\u0131miz hi\/c sala\u015f\u0131 ni\u00e7in far\/ kildi?” Bi\/i. yak\u0131n bir za\u00admana kadar \u0131;cri btraknu\u0131l\u0131 degi! miydi?” rinurlar. V.y M\u0131ihummed, de ki: “D\u00fcnyan\u0131n menfaati pek n\/d\u0131r. \u00c2hiret ise Allah’tan korkanlar i\u00e7in daha hay\u0131rl\u0131d\u0131r. \\’e k\u0131\u00ee kadar zulme u\u011frat\u0131lmazs\u0131n\u0131z.<\/p>\n Ey Mi\u00eehamined, ken \u00eeiier\u00eene: “\u015e\u0131\u0131\u0131\u0131J\u00fc\u0131k \u0131\u0131\u0131\u00fc\u015fr\u0130K\u0130erle sava\u015fmaktan elinizi \u00e7ekin, namaz\u0131 dosdo\u011fru kilin,, zokan lay\u0131k olanla\u0131a verin.” denilenleri g\u00f6rmedin mi? Onlara, arzulad\u0131klar\u0131 sava\u015f farz k\u0131l\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda, i\u00e7lerinden bir cemaat, m\u00fc\u015frik\u00adlerden, Allah’tan korkareasma veya daha \u015fiddetli bir \u015fekilde korkar oldular. Ve s\u0131zlanarak, d\u00fcnyaya meylederek ve rahat ya\u015famay\u0131 tercih ederek \u015f\u00f6yle demeye basmad\u0131lar: “Ey Rabb\u0130miz, sava\u015fmay\u0131 b\u00ee\/c ni\u00e7in farz kikhn’.’-Evierimizdeki ya\u00adtaklar\u0131m\u0131zda \u00f6l\u00fcnceye kadar bize m\u00fchlet verseydin ya.” Ey Muhammed de ki: “D\u00fcnyadaki ge\u00e7imli\u011finiz az bir \u015feydir. \u00c7\u00fcnk\u00fc d\u00fcnyan\u0131n kendisi ge\u00e7icidir. Rab-l erinden korkanlar i\u00e7in \u00e2hiret ilimcileri daha hay\u0131rl\u0131d\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc \u00e2h i ret nimetleri devaml\u0131d\u0131r. Sizler, hurma \u00e7ekirde\u011finin kovu\u011funda bulunan k\u0131l kadar bile hak\u00ads\u0131zl\u0131\u011fa u\u011frat\u0131lmayacaks\u0131n\u0131z.<\/p>\n Miifessirler, bu \u00e2yeti kerimenin n\u00fczul sebebi hakk\u0131nda iki g\u00f6r\u00fc\u015f zikret\u00admi\u015flerdir.<\/p>\n a-<\/strong> Abdullah b. Abbas, \u0130krime, fbn-i C\u00fcreye, Ka\u00eeade ve S\u00fcddi’ye g\u00f6re bu \u00e2yet-i kerime, namaz ve zak\u00e2t\u0131n farz k\u0131l\u0131n\u0131p cihad\u0131n hen\u00fcz farz k\u0131hnmad\u0131\u011f\u0131 bir zamanda m\u00fcsl\u00fcman olan, nmaz k\u0131lma ve zekat vermenin yan\u0131nda cihad\u0131n da farz k\u0131l\u0131nmas\u0131n\u0131 isteyen fakat cihad farz k\u0131l\u0131n\u0131nca da sava\u015fmak zorlar\u0131na giden bir k\u0131s\u0131m sahabiler hakk\u0131nda nazil olmu\u015ftur.<\/p>\n Bu hususta Abdullah b. Abbas diyor ki; “Abdurrahman b. Avf ve arka\u00adda\u015flar\u0131 Resulullah’a geldiler ve ona “Ey Allah’\u0131n Resul\u00fc, biz m\u00fc\u015frik iken g\u00fc\u00e7\u00adl\u00fcyd\u00fck, m\u00fcsl\u00fcman olunca zelil duruma d\u00fc\u015ft\u00fck.” dediler. Resulullah da “Ben, af\u00adfetmekle emrolundum. Kimseyle sava\u015fmay\u0131n.” buyurdu. Allah teala Resulul\u00adlah’a, Medine’ye g\u00f6nderince sava\u015fmay\u0131 emretti. Fakat sava\u015fmak bir k\u0131s\u0131m m\u00fcs-l\u00fcmanlara zor geldi. \u0130\u015fte bunun \u00fczerine bu \u00e2yet-i kertme nazil oldu ve d\u00fcnya ha\u00adyat\u0131n\u0131n az bir ge\u00e7imiik oldu\u011funu, bu itibarla onu tercih etmenin isabetli olmad\u0131\u00ad\u011f\u0131n\u0131, \u00e2hiretin ise m\u00fcminler i\u00e7in daha hay\u0131rl\u0131 oklu\u011funu, Allah yolunda sava\u015farak \u00e2hireti tercih etmenin gerekti\u011fini beyan etmi\u015f oldu.<\/p>\n b-<\/strong> M\u00fccahid ve Abdullah b. Abbas’tan nakledilen di\u011fer bir g\u00f6r\u00fc\u015fe g\u00f6re bu \u00e2yet-i kerime ve bundan sonra gelen seksen \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc \u00e2yetin sonuna kadar olan \u00e2yetler, Yahudiler hakk\u0131nda nazil olmu\u015ftur. Allah teala bunlar\u0131n durumuna d\u00fc\u011f\u00admekten sakind\u0131rm\u0131\u015ft\u0131r. [2]<\/sup><\/a>[196]<\/sup><\/p>\n <\/p>\n 78-<\/strong> Nerede\u00a0 olursan\u0131z, olun \u00f6l\u00fcm sizi yakalar. Sa\u011flam yap\u0131lm\u0131\u015f kale\u00adlerde bulunsan\u0131z b!\u00eee. Onlara i nuinal’ikl.\u0131ra) bir iyilik isabet etti\u011fi zaman “Hu, A’ih\u0131h’tundsr.’kolul\u0131\u0131k isabet etti\u011finde ise\u00a0 sendendir.”. Muhammed: ” Hepsi de Aila\u00ee:1 tand\u0131r. l\u00ee\u0131s kavme ne oluyor da s\u00f6z anlamaya yana\u015fm\u0131yorlar.<\/p>\n Ey insanlar nerede olursan\u0131z olun \u00f6l\u00fcm sizi hyakalayacakt\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc sa\u011flam yap\u0131lm\u0131\u015f kaleler si\u011finsan\u0131. bite. O lhalde savan\u0131 \u00d6lmek \u00f6’ni\u00fcrn\u0131ek korkusunla d\u00fc\u015fman\u0131n kar\u015f\u0131s\u0131na \u00e7\u0131kmak;.i;\u0131 \u00e7ekinmeyin. M\u00fcna ganimet, zafer bolluk tnbi bir iyilik isabet etli\u011finde onlar “Fk\u0131 Allah tara\u00ee\u0131\u0131uLiiK\u0130ir, omn\u0131 takjiri iledir.” \u0131Seiler. Fakat bunlar\u0131n iM\u015f\u0131na ma\u011fiu!”) ac\u0131 \u00e7ekme gibi bir koruluk geldi\u011finde de “iiy Muhan\u0131med. bu sen-d.endir. Senin tedbirsizli\u011finden ve k\u0131t g\u00f6r\u00fc\u015fl\u00fc oh\u0131\u015fundund\u0131r.” derier. Ey Muhamde ki: “Bolluk olsun k\u0131thk olsun, zafer olsun, hezimet olsun her \u015fey A\u00eekih taraf\u0131\u0131ula\u0131\u0131d\u0131r. O halde ne oluyor bu toplulu\u011fa da neredeyse s\u00f6z anlamaz oluyorlar? Her \u015feyin, Allah’\u0131n takdiriyle oldu\u011funu ve onun kudreti alt\u0131nda oldu\u00ad\u011funu idrak etmeye yana\u015fm\u0131yorlar.<\/p>\n \u00c2yette zikredilen ve “Sa\u011flam yap\u0131lm\u0131\u015f kaleler” diye terc\u00fcme edilen ifadesi iki \u015fekilde izah edilmi\u015ftir.<\/p>\n a-<\/strong> Katade, M\u00fccahid ve \u0130bn-i C\u00fcreyc’e g\u00f6re bu ifadeden maksat, “M\u00fcstah\u00adkem k\u00f6\u015fkler”dir. M\u00fccahid bu \u00e2yet-i kerimenin, \u00f6r\u00fcmce\u011fin sokmas\u0131yla \u00f6lece\u011fi haber verilen bu sebeple sa\u011flam bir k\u00f6\u015fk yapt\u0131rarak korunmak isteyen fakat ne\u00adticede ayak parma\u011f\u0131n\u0131 \u00f6r\u00fcmcek sokarak \u00f6lm\u00fc\u015f olan bir kad\u0131n hakk\u0131nda nazil ol\u00addu\u011funu zikretmi\u015ftir.<\/p>\n b-<\/strong> S\u00fcddi ve Rebi1 b. Enes’c g\u00f6re ise bumda zikredilen den maksat, g\u00f6kte bulunan belli k\u00f6\u015fklerdir. Allah teala, \u00f6l\u00fcm\u00fc gelen in\u00adsan\u0131n o k\u00f6\u015fklerde bulunmas\u0131 halinde bile mutlaka \u00d6lece\u011fini beyan etmi\u015ftir.kelimesinin as\u0131l m\u00e2n\u00e2s\u0131 ise \u015feddeli okundu\u011funda “Uzun” demek \u015feddesiz okundu\u011funda ise “S\u00fcslenmi\u015f” demektir. Baz\u0131lar\u0131na g\u00f6re de “Al\u00e7\u0131 ile s\u00fcslenmi\u015f” demektir. K\u00fcfe \u00e2limleri bu kelimenin \u015fedde ile okunmas\u0131 halinde eme\u011fin \u00e7oklu\u011funu ifade edece\u011fini s\u00f6ylemi\u015flerdir. Burada zikredilen her bir k\u00f6\u015fk\u00fcn yap\u0131m\u0131nda \u00e7ok\u00e7a emek harcand\u0131\u011f\u0131ndan kelimesi<\/p>\n \u015feddeli’olarak zikredilmi\u015ftir. Az emek sarf etti\u011fi ifade edilecek olsayd\u0131 \u015fu \u00e2yet-i kerimede oldu\u011fu gibi \u015feddesiz ifade edilirdi. Bu kelime o \u00e2yette \u015feklindedir. [3]<\/a>[197]<\/sup><\/p>\n \u00a0<\/strong><\/p>\n 79-<\/strong> Sana ne iyilik gelirse Allah’tand\u0131r. Sana ne k\u00f6t\u00fcl\u00fck de gelirse kendi nefsindendir. Biz seni insanlara Peygamber olarak g\u00f6nderdik. \u015eahit olarak Allah yeter.<\/p>\n Ey Muhammed, sana bolluk, nimet, afiyet ve sel\u00e2met gibi herhangi bir iyilik isabet etti\u011finde bu Allah’\u0131n sana bir l\u00fctf\u00fc ve ihsan\u0131d\u0131r. Yine sana dokunan zorluk, s\u0131k\u0131nt\u0131, eziyet gibi \u015feyler, senin kazanm\u0131\u015f oldu\u011fun k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerdendir. Ve onlar\u0131 sana takdir eden de benim. Biz seni kendimize, yarat\u0131klar aras\u0131nda bir el\u00ad\u00e7i k\u0131ld\u0131k. Sen onlara, g\u00f6nderdi\u011fimiz \u015feyleri tebli\u011f ile y\u00fck\u00fcml\u00fcs\u00fcn. \u015eayet onlar senin tebli\u011f etti\u011fin \u015feyleri kabul ederlerse onlar\u0131n lehinedir. Reddederlerse onla\u00adr\u0131n aleyhlerinedir. Sana ve onlara kar\u015f\u0131 \u015fahit olarak Allah yeter. Zira senin tebli\u00ad\u011finde onlar\u0131n, senin tebli\u011fin kar\u015f\u0131s\u0131ndaki tutumlar\u0131 da Allah’a gizli de\u011fildir. O herbirinize, yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z\u0131n kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 verecektir.<\/p>\n Abdullah b. Abbas bu \u00e2yetin izah\u0131nda \u015f\u00f6yle demi\u015ftir: Resulullah’a dokun\u00admu\u015f olan iyiliklerden maksat, Bedir sava\u015f\u0131nda kazand\u0131\u011f\u0131 zafer ve elde etti\u011fi ni\u00admetlerdir. Ona dokunan k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden maksat ise Uhut sava\u015f\u0131nda ba\u015f\u0131na gelen hallerdir. Mesela, o sava\u015fta Resulullah’\u0131n y\u00fcz\u00fc yaralanm\u0131\u015f ve di\u015fi k\u0131r\u0131lm\u0131\u015ft\u0131,<\/p>\n Katade ise bu \u00e2yetin izah\u0131nda \u015funlar\u0131 s\u00f6ylemi\u015ftir: Bu hususta Resulul\u00adlah’\u0131n \u015f\u00f6yle buyurdu\u011fu bize ula\u015fm\u0131\u015ft\u0131r: “Ki\u015fiye isabet eden hi\u00e7bir odun yarala\u00admas\u0131 ayak kaymas\u0131 ve damar se\u011firmesi yoktur ki i\u015flemi\u015f oldu\u011fu bir g\u00fcnah kar\u00ad\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda olmas\u0131n. Allah teala g\u00fcnahlar\u0131n bir \u00e7o\u011funu da affeder.”<\/p>\n Evet, \u00e2yet-i kerimede kulun, i\u00e7ine d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc s\u0131k\u0131nt\u0131 ve ba\u015f\u0131na gelen belala\u00adr\u0131n kendi su\u00e7undan kaynakland\u0131\u011f\u0131 beyan edilmektedir. Bu hususta di\u011fer bir \u00e2yet-i kerimede de \u015f\u00f6yle buyurulmaktad\u0131r: “Ba\u015f\u0131n\u0131za gelen bir musibet, kendi ellerinizle kazand\u0131\u011f\u0131n\u0131z g\u00fcnahlar y\u00fcz\u00fcndendir. Allah, i\u015flenenlerin bir\u00e7o\u011funu da affeder. [4]<\/a>[198]<\/sup><\/p>\n <\/p>\n 80-<\/strong> Kim Peygambere itaat ederse \u015f\u00fcphesiz Allah’a itaat etmi\u015f olur. Kim y\u00fcz \u00e7evirirse, biz seni, onlar\u0131n \u00fczerine koruyucu g\u00f6ndermedik.<\/p>\n Kim Peygambere itaat ederse \u015f\u00fcphesiz ki o Allah’a itaat etmi\u015f olur. \u00c7\u00fcn\u00adk\u00fc Peygamberi o g\u00f6ndermi\u015ftir. Kim de Peygambre itaatten y\u00fcz \u00e7evirirse sorum\u00adlulu\u011fu kendisine aittir. Ey Muhammed, biz seni, onlan koruyucu olarak g\u00f6nder\u00admedik. Seni yol g\u00f6steren olarak g\u00f6nderdik. Onlar\u0131 denetleyip hesaba \u00e7ekecek olan biziz.<\/p>\n \u0130bn-i Zeyd diyor ki: “Bu \u00e2yet-i kerime cihad\u0131 emreden \u00e2yet inmeden \u00f6n\u00adce nazil olmu\u015f. Peygambere itaat etmeyenlere kar\u015f\u0131 Peygamberin ki\u015fileri amel\u00adlerinden dolay\u0131 hesaba \u00e7eken kimse olmad\u0131\u011f\u0131 beyan edilmi\u015ftir.<\/p>\n