1- Asra andolsun ki.<\/em><\/strong><\/p>\n

2- \u0130nsan mutlak h\u00fcsrandad\u0131r.<\/em><\/strong><\/p>\n

3- Ancak iman edenler, iyi i\u015fler yapanlar, birbirlerine hakk\u0131 ve sabr\u0131 \u00f6\u011f\u00fctleyenler bunun d\u0131\u015f\u0131ndad\u0131r.<\/em><\/strong><\/p>\n

Demek ki yegane kurtulu\u015f yolu imand\u0131r. \u0130yi i\u015f yapmakt\u0131r, birbirine hakk\u0131 tavsiye etmek, sabr\u0131 tavsiye etmektir.<\/p>\n

\u0130MAN NED\u0130R?<\/strong><\/p>\n

\u00d6yle ise iman nedir?<\/p>\n

Biz burada imam f\u0131kh\u0131 tan\u0131m\u0131 ile tan\u0131tacak de\u011filiz. Sadece iman\u0131n karakterinden ve hayattaki de\u011ferinden s\u00f6z edece\u011fiz.<\/p>\n

\u0130man, ge\u00e7ici, k\u00fc\u00e7\u00fck ve s\u0131n\u0131rl\u0131 olan insan denen bu varl\u0131\u011f\u0131n ezeli ve ebedi s\u0131n\u0131rs\u0131z temele ba\u011flanmas\u0131d\u0131r. Bu kayna\u011fa ba\u011fland\u0131\u011f\u0131ndan dolay\u0131 yine ayn\u0131 kaynaktan gelen evrenle ve bu evrene h\u00fckmeden temel yasalarla, bu evrende gizli olan g\u00fc\u00e7 ve enerji kaynaklar\u0131 ile sa\u011flam bir ba\u011f kurmas\u0131d\u0131r. B\u00f6ylece kendi ki\u015fisel, k\u00fc\u00e7\u00fck s\u0131n\u0131rlar\u0131 d\u0131\u015f\u0131na \u00e7\u0131karak koca evrenin geni\u015fli\u011fi i\u00e7ine dalmas\u0131; basit, de\u011fersiz g\u00fcc\u00fcn\u00fcn s\u0131n\u0131rlar\u0131n\u0131 ta\u015farak evrenin bilinmeyen b\u00fcy\u00fck enerji kaynaklar\u0131na a\u00e7\u0131lmas\u0131d\u0131r. K\u0131sac\u0131k \u00f6mr\u00fcn\u00fcn s\u0131n\u0131rlar\u0131n\u0131 a\u015farak Allah’tan ba\u015fka kimsenin bilmedi\u011fi uzakl\u0131klara do\u011fru kanatlanmas\u0131d\u0131r.<\/p>\n

Bu ba\u011fl\u0131l\u0131k, insan denen varl\u0131\u011fa bir g\u00fc\u00e7, bir s\u00fcreklilik ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fck vermesinin yan\u0131nda, evet b\u00fct\u00fcn bunlar\u0131n yan\u0131nda, ona kainattan, orada bulunan g\u00fczelliklerden ve ruhlar\u0131 kendi ruhuyla kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 sevgi ba\u011flar\u0131 kuran yarat\u0131klardan en g\u00fczel \u015fekilde yararlanmas\u0131n\u0131 sa\u011flar. Bu durumda hayat her yerde ve her zaman insanl\u0131k i\u00e7in kurulmu\u015f bulunan ilahi bir bayram t\u00f6reninde dola\u015fmaya d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcr. Bu ise, b\u00fcy\u00fck bir mutluluk, e\u015fsiz bir sevin\u00e7tir. Bu durumda insan, bir dostuna a\u00e7\u0131ld\u0131\u011f\u0131 \u015fekilde hayata ve kainata a\u00e7\u0131l\u0131r. Onlarla dostluk kurar. Bu ger\u00e7ekten e\u015fi ve dengi bulunmayan bir kazan\u00e7t\u0131r. Onun yitirilmesi ise ger\u00e7ekten korkun\u00e7 bir h\u00fcsrand\u0131r.<\/p>\n

Ayr\u0131ca iman\u0131n ilkeleri, y\u00fcce ve \u015eerefli insanl\u0131\u011f\u0131n da ilkeleridir.<\/p>\n

Tek ilaha kulluk, <\/strong>insan\u0131 di\u011fer varl\u0131klara kullu\u011fun basitli\u011finden kurtar\u0131r. Y\u00fcceltir onu. G\u00f6nl\u00fcnde t\u00fcm kullarla beraber e\u015fit bir seviyede olma bilincini verir ona. Bu nedenle o, kimsenin \u00f6n\u00fcnde e\u011filmez. Her\u015feye egemen olan tek Allah’tan ba\u015fka kimseye boyun e\u011fmez. insan\u0131n ger\u00e7ek, \u00f6zg\u00fcrl\u00fck s\u00fcreci, insan\u0131n vicdan\u0131ndan ve evrendeki olgular\u0131n ger\u00e7ekli\u011fine ili\u015fkin d\u00fc\u015f\u00fcncesinden kaynaklanan bir \u00f6zg\u00fcrl\u00fck s\u00fcrecidir. Ortal\u0131kta tek kuvvetten ba\u015fka ve tek ilahtan ba\u015fka bir \u015fey yoktur. \u0130\u015fte \u00f6zg\u00fcrl\u00fck hareketi kendili\u011finden bu d\u00fc\u015f\u00fcnceden do\u011far. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu, mant\u0131kl\u0131 olan tek \u00e7\u0131k\u0131\u015f yoludur.<\/p>\n

Rabbanilik, <\/strong>insan\u0131n d\u00fc\u015f\u00fcncelerini, de\u011ferlerini, \u00f6l\u00e7\u00fclerini, kriterlerini, yasalar\u0131n\u0131, kanunlar\u0131n\u0131 ve kendisini Allah’a; evrene ve insana ba\u011flayan, her\u015feyini kendisinden alaca\u011f\u0131 kayna\u011f\u0131 belirleyen otoritedir. Bu anlay\u0131\u015f hayattaki heva, hevesi ve \u00e7\u0131kar\u0131 reddeder, s\u00f6k\u00fcp atar. Onun yerine \u015feriat\u0131 ve adaleti yerle\u015ftirir. M\u00fc’minin bilincinde kendi sisteminin de\u011ferini y\u00fckseltir. Onun b\u00fct\u00fcn cahili d\u00fc\u015f\u00fcncelerden, de\u011ferlerden ve kriterlerden kurtulmas\u0131, yery\u00fcz\u00fcndeki mevcut ba\u011flardan kaynaklanan de\u011ferleri a\u015f\u0131p ge\u00e7mesi i\u00e7in kendisine destek olur. Onu bu de\u011ferlerin \u00fcst\u00fcne \u00e7\u0131kar\u0131r. \u0130sterse tek bir fert dahi olsa… Zira o fert cahil iyeye, do\u011frudan Allah’tan gelen d\u00fc\u015f\u00fcncelerle, de\u011ferlerle ve kriterlerle kar\u015f\u0131 koymaktad\u0131r. Dolay\u0131s\u0131yla bunlar daha y\u00fcce, daha g\u00fc\u00e7l\u00fc de\u011ferlerdir. Uyulmaya ve sayg\u0131 duyulmaya daha elveri\u015flidir. ,<\/p>\n

Yarat\u0131c\u0131 ile yarat\u0131lan aras\u0131ndaki ili\u015fkinin netlik kazanmas\u0131, ilahl\u0131k makam\u0131 ile kulluk makam\u0131n\u0131n b\u00fct\u00fcn yal\u0131n ger\u00e7ekli\u011fi ile a\u00e7\u0131kl\u0131k kazanmas\u0131 bu fani varl\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrekli olan ger\u00e7e\u011fe ba\u011flar. Hem de hi\u00e7bir karma\u015f\u0131kl\u0131\u011fa yol a\u00e7madan ve yolda hi\u00e7bir vas\u0131ta kullanmadan. \u0130nsan\u0131n kalbine bir ayd\u0131nl\u0131k, ruhuna bir huzur, i\u00e7ine bir g\u00fcven ve dostluk yerle\u015ftirir. Yery\u00fcz\u00fcnde haks\u0131z yere b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslamay\u0131, temelsiz ve uydurma \u015feylerle, de\u011ferlerle kullara \u00fcst\u00fcnl\u00fck pozuna girmeyi yok etti\u011fi gibi korkular\u0131, k\u00f6t\u00fcl\u00fckleri, bunal\u0131mlar\u0131 ve karars\u0131zl\u0131\u011f\u0131 da s\u00f6k\u00fcp atar.<\/p>\n

Allah’\u0131n diledi\u011fi yolda sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir yer ve istikamet sahibi olmakta bu iman\u0131n gere\u011fidir. Bu durumda iyilik, gelip ge\u00e7ici bir arzu, k\u00f6kl\u00fc temeli bulunmayan bir duygu ve kopuk bir hadise durumuna d\u00fc\u015fmez. iyilik bu durumda birtak\u0131m etkenlerden kaynaklan\u0131r. Bir hedefe do\u011fru y\u00f6nelir. Allah i\u00e7in birbirine ba\u011flayan bireyler iyilik \u00fczerinde yar\u0131\u015f\u0131rlar. B\u00f6ylece M\u00fcsl\u00fcman topluluk, apa\u00e7\u0131k ve tek hedefi olan ve ay\u0131r\u0131c\u0131 tek sanca\u011f\u0131 bulunan bir cemaat halinde ortaya \u00e7\u0131kar. Ayr\u0131ca pe\u015fpe\u015fe gelen ve bu sa\u011flam ba\u011fla birbirine ba\u011flanan nesillerde birbirleri ile dayan\u0131\u015fma i\u00e7ine girerler.<\/p>\n

Y\u00fcce Allah’\u0131n insan\u0131 onurlu bir \u015fekilde. yaratt\u0131\u011f\u0131na inanmakla insan\u0131n kendisine sayg\u0131s\u0131 artar. Bu sayg\u0131; onun vicdan\u0131nda Allah’\u0131n y\u00fcceltti\u011fi mertebeden a\u015fa\u011f\u0131lara d\u00fc\u015fmekte, haya etme duygusunu olu\u015fturur. Bu ise insan\u0131n kendisine ili\u015fkin en \u00fcst\u00fcn, en y\u00fcce d\u00fc\u015f\u00fcncedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc insan\u0131n Allah kat\u0131ndaki de\u011ferini d\u00fc\u015f\u00fcnen ve onu basit bir kayna\u011fa ba\u011flayarak onunla y\u00fcceler alemi aras\u0131ndaki ba\u011f\u0131 koparan her d\u00fc\u015f\u00fcnce, her ekol insan\u0131 al\u00e7akl\u0131\u011fa ve adili\u011fe \u00e7a\u011f\u0131ran bir d\u00fc\u015f\u00fcnce bir ekold\u00fcr. isterse bunu olarak ifade etmesin, farketmez.<\/p>\n

Bu nedenle dar beyincilik, Freud’\u00e7uluk ve Marx\u00e7\u0131l\u0131k be\u015fer f\u0131trat\u0131na ve insan y\u00f6nlendirme mekanizmas\u0131na musallat olmu\u015f en \u00e7irkin, en adi telkinlerdir. Bunlar insanl\u0131\u011fa her t\u00fcrl\u00fc sefaletin, pisli\u011fin ve a\u015fa\u011f\u0131lanman\u0131n beklenen do\u011fal bir \u015fey oldu\u011funu, Hayret edilecek bir \u015fey olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 bu nedenle bunlar\u0131n utanmay\u0131 gerektirecek bir \u015fey olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131klamaya \u00e7al\u0131\u015fmaktad\u0131r. Bu anlay\u0131\u015f ise insanl\u0131\u011fa kar\u015f\u0131 i\u015flenen bir cinayettir. Bu anlay\u0131\u015f\u0131 silip s\u00fcp\u00fcrmek ve k\u00f6k\u00fcn\u00fc kaz\u0131mak gerekmektedir.<\/p>\n

Tertemiz duygular; insan\u0131n Allah kat\u0131nda onurlu bir yarat\u0131k oldu\u011fu bilincinin do\u011fal bir sonucu olarak ortaya \u00e7\u0131kar. Sonra bu duygular, Allah’\u0131n g\u00f6n\u00fcllerde de vicdanlardaki her\u015feyi g\u00f6zetledi\u011fi ve gizli olan her\u015feyden haberi oldu\u011fu bilincindedir. Freud, Karl Marx ve benzerlerinin telkinleri ile kimli\u011fini kaybetmemi\u015fse. F\u0131trat\u0131 bozulmam\u0131\u015f olan d\u00fcr\u00fcst bir insan, kendisi gibi bir insan\u0131n vicdan\u0131n\u0131n \u015faibelerine ve bilincinin \u00e7irkin taraflar\u0131na bak\u0131p g\u00f6rmesinden utan\u0131r. M\u00fcmin insan y\u00fcce Allah’\u0131n kendisinin g\u00f6zetmesinin a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131n\u0131 vicdan\u0131n\u0131n b\u00fct\u00fcn derinli\u011finde hisseder. Ona kar\u015f\u0131 \u00fcrperir ve tir tir titrer. Bu da onun duygular\u0131n\u0131 temizleyip ar\u0131t\u0131r.<\/p>\n

Ahlak duygusu; adaletli, merhametli, ba\u011f\u0131\u015flay\u0131c\u0131, onurlar\u0131n\u0131 \u00f6\u011fretecek, sevimli, yumu\u015fak huylu, k\u00f6t\u00fcl\u00fckten tiksinen iyili\u011fi seven, g\u00f6z ucuyla yap\u0131lan bak\u0131\u015flar\u0131 ve g\u00f6n\u00fcllerin gizlediklerini dahi bilen bir ilaha inanman\u0131n do\u011fal bir hali ve sonucudur.<\/p>\n

Bir de irade \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc ve kapsaml\u0131 g\u00f6zetime dayal\u0131 olarak ger\u00e7ekle\u015fen sorumluluk bilinci de vard\u0131r. Bu da m\u00fcminin vicdan\u0131nda uyan\u0131kl\u0131k ve hassasiyetini sa\u011flar. A\u011f\u0131rba\u015fl\u0131l\u0131k ve d\u00fc\u015f\u00fcnerek i\u015f yapma duyarl\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 kazand\u0131r\u0131r. Bu sadece bireysel bir sorumluluk de\u011fildir. Ayn\u0131 zamanda sosyal bir sorumluluktur. Bizzat iyili\u011fin kendisine kar\u015f\u0131 bir sorumluluk, insanl\u0131\u011f\u0131n t\u00fcm\u00fcne kar\u015f\u0131 bir sorumluluktur. Allah’\u0131n huzurunda bir sorumluluk. M\u00fcmin, bir hareket yaparken t\u00fcm bunlar\u0131 hesaba katar, hisseder. Kendi kendine b\u00fcy\u00fck \u00f6nem verir. Aya\u011f\u0131n\u0131 atmadan ataca\u011f\u0131 ad\u0131m\u0131n sonucunu her y\u00f6nden d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp de\u011ferlendirir. \u00c7\u00fcnk\u00fc o bu varl\u0131k d\u00fcnyas\u0131nda de\u011ferli olan bir varl\u0131kt\u0131r ve bu varl\u0131k d\u00fcnyas\u0131n\u0131n d\u00fczeninde sorumlulu\u011fu olan bir varl\u0131kt\u0131r.<\/p>\n

D\u00fcnya hayat\u0131n\u0131n imkanlar\u0131na, nimetlerine d\u00f6rt elle sar\u0131lmaktan kurtulmak ve onlar\u0131n \u00fcst\u00fcne \u00e7\u0131kmak -ki bunlar iman\u0131n telkinlerinden baz\u0131lar\u0131d\u0131r- ve Allah’\u0131n kat\u0131ndakini se\u00e7ip tercih etmek daha hay\u0131rl\u0131 ve daha kal\u0131c\u0131d\u0131r. “\u0130\u015fte bu konuda yar\u0131\u015facaklar yar\u0131\u015fs\u0131nlar.”<\/strong> Allah’\u0131n kat\u0131ndaki m\u00fckafat i\u00e7in yar\u0131\u015fmak insan\u0131 y\u00fcceltir, temizler ve ar\u0131nd\u0131r\u0131r. M\u00fcminin i\u00e7inde hareket etti\u011fi sahan\u0131n geni\u015fli\u011fine de uygun d\u00fc\u015fer. \u00c7\u00fcnk\u00fc m\u00fcminin hareket alan\u0131 hem d\u00fcnya hem Ahiret, hem yery\u00fcz\u00fc, hem de y\u00fcceler aleminin alamd\u0131r. Bu da onun i\u00e7indeki hemen \u00fcr\u00fcn alma ve sonuca ili\u015fkin teredd\u00fctlerini bertaraf eder. Onu huzura kavu\u015fturur. \u00c7\u00fcnk\u00fc o iyili\u011fi, s\u0131rf iyilik oldu\u011fu i\u00e7in yapar. Allah diledi\u011fi i\u00e7in yana\u015f\u0131r, iyili\u011fe. S\u0131n\u0131rl\u0131, bireysel \u00f6mr\u00fc i\u00e7inde bu iyili\u011fin iyilik oldu\u011funu ve iyi olan sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 bizzat kendi g\u00f6zleriyle g\u00f6rmesi \u015fart de\u011fildir. \u00c7\u00fcnk\u00fc u\u011frunda ve r\u0131zas\u0131 i\u00e7in iyilik yapt\u0131\u011f\u0131 y\u00fcce Allah \u00f6lmez, unutmaz, yapt\u0131\u011f\u0131 hi\u00e7bir \u015feyi bo\u015fa \u00e7\u0131karmaz. Ha\u015fa! Sonra yery\u00fcz\u00fc m\u00fckafat yurdu de\u011fildir. D\u00fcnya hayat\u0131 da yolun sonu de\u011fildir. \u0130\u015fte insan bu kuruyup t\u00fckenmeyen bu kaynaktan g\u00fc\u00e7 ve destek alarak, s\u00fcrekli iyilik yapmaya devam eder. \u0130\u015fte bu g\u00fc\u00e7 iyili\u011fin s\u00fcrekli bir bi\u00e7imde yol almas\u0131n\u0131 garanti eden etkendir. Ge\u00e7ici bir d\u00fcrt\u00fc kopuk bir istek olmaktan \u00e7\u0131kar\u0131r onu. \u0130\u015fte m\u00fcmini k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcn kar\u015f\u0131s\u0131nda dikilmeye iten ve ona s\u00fcrekli destek olan m\u00fcthi\u015f kuvvette budur. \u0130sterse bu k\u00f6t\u00fcl\u00fck azg\u0131n bir itibar\u0131n, ta\u015fk\u0131nl\u0131\u011f\u0131nda, ister cahili de\u011ferlerin bask\u0131s\u0131nda, isterse i\u00e7 d\u00fcrt\u00fclerinin etkisinde ve iradesini bask\u0131s\u0131 alt\u0131na alma noktas\u0131nda ortaya \u00e7\u0131ks\u0131n, farketmez. Bu bask\u0131 her \u015feyden \u00f6nce insan\u0131n ki\u015fisel bilincinde meydana gelir. Ki\u015fi \u00f6mr\u00fcn\u00fcn k\u0131sa oldu\u011funu, t\u00fcm zevklerini tadamayaca\u011f\u0131n\u0131, isteklerini ger\u00e7ekle\u015ftiremeyece\u011fini ve iyili\u011fin uzak olan sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 g\u00f6remeyece\u011fini, hakk\u0131n bat\u0131la \u00fcst\u00fcn geli\u015fini g\u00f6rmeye \u00f6mr\u00fcn\u00fcn yetmeyece\u011fi anlay\u0131\u015f\u0131 i\u00e7indedir. \u0130man ise bu duyguyu k\u00f6kl\u00fc ve m\u00fckemmel bir \u015fekilde tedavi eder.<\/p>\n

\u0130man hayat\u0131n en b\u00fcy\u00fck temelidir. iyili\u011fin her t\u00fcr\u00fc, her dal\u0131 buradan dal budak salar. Meyvelerinin hepsi buna ba\u011fl\u0131d\u0131r. Bu iman olmadan iyili\u011fin her dal\u0131 a\u011fac\u0131ndan kopar\u0131lm\u0131\u015f olur. Solmaya ve kurumaya mahkum olur. Yoksa bunlar\u0131n hepsi \u015feytani meyvelerdir. Onlar\u0131n bir s\u00fcreklili\u011fi ve devaml\u0131l\u0131\u011f\u0131 olamaz.<\/p>\n

\u0130man hayat\u0131n t\u00fcm y\u00fcce iplerinin ba\u011flar\u0131n\u0131n kendisine ba\u011fland\u0131\u011f\u0131 eksendir. Yoksa bu ba\u011flar\u0131n tamam\u0131 \u00e7\u00f6z\u00fclm\u00fc\u015f, hi\u00e7bir \u015feye ba\u011flanmam\u0131\u015f olur. Arzu ve isteklere ve ihtiraslarla birlikte \u00e7\u00fcr\u00fcy\u00fcp bo\u015fa gider.<\/p>\n

\u0130man darmada\u011f\u0131n haldeki hareketleri, amelleri birle\u015ftirir. Birbiri ile uyumlu, birbiri ile yard\u0131mla\u015fan bir d\u00fczen i\u00e7ine sokar. Hepsini tek bir yola, tek bir hareket i\u00e7ine sev keder. Bunlar\u0131n hepsinin belli bir itici g\u00fcc\u00fc ve hepsinin belirlenmi\u015f bir hedefi vard\u0131r.<\/p>\n

Bu nedenle Kur’an bu temele dayanmayan, bu eksene ba\u011flanmayan ve bu sistemden kaynaklanmayan b\u00fct\u00fcn i\u015fleri ve iyilikleri hi\u00e7e sayar, onlara hi\u00e7bir de\u011fer vermez. Bu konuya islam\u0131n bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131 apa\u00e7\u0131k ortadad\u0131r. \u0130brahim suresinde deniyor ki: “Rabbini inkar edenlerin iyi davran\u0131\u015flar\u0131 f\u0131rt\u0131nal\u0131 bir g\u00fcnde \u015fiddetli r\u00fczgarda savrulan k\u00fcle benzer, yapt\u0131klar\u0131 iyi i\u015fler<\/strong> kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda ellerine hi\u00e7bir \u015fey<\/strong> ge\u00e7mez. \u0130\u015fte koyu sap\u0131kl\u0131k budur.” (\u0130brahim 18)<\/strong><\/p>\n

Nur suresinde de \u015f\u00f6yle buyuruluyor: “Kafirlerin amelleri ise<\/strong> engin \u00e7\u00f6llerdeki serap gibidir. Susuz kimse onu su<\/strong> zanneder, fakat oraya var\u0131nca hi\u00e7bir \u015fey<\/strong> bulamaz. Kafir kar\u015f\u0131s\u0131nda Allah’\u0131 bulur. O da hesab\u0131n\u0131 eksiksiz olarak g\u00f6r\u00fcr. Zaten Allah’\u0131n hesapla\u015fmas\u0131 \u00e7abuktur.”<\/strong> (Nur 39)<\/p>\n

Bunlar imana dayanmad\u0131\u011f\u0131 m\u00fcddet\u00e7e t\u00fcm iyiliklerin, t\u00fcm de\u011ferlerin bo\u015fa \u00e7\u0131kar\u0131laca\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6steren apa\u00e7\u0131k h\u00fck\u00fcmlerdir. \u00c7\u00fcnk\u00fc iman, ameli s\u00fcrekli olarak varl\u0131\u011f\u0131n kayna\u011f\u0131na ba\u011flayan bir fakt\u00f6r ve varl\u0131\u011f\u0131n amac\u0131na uygun d\u00fc\u015fen bir hedeftir. T\u00fcm i\u015flerin dizginini Allah’a havale eden bir inan\u00e7 sisteminin en tutarl\u0131 bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131d\u0131r. Ondan kopan tamam\u0131 ile kopmu\u015f olur ve anlam\u0131n\u0131n ger\u00e7ek manas\u0131n\u0131 yitirmi\u015f olur.<\/p>\n

\u0130man, f\u0131trat\u0131n sa\u011fl\u0131kl\u0131 oldu\u011funu, insan d\u00fcnyas\u0131n\u0131n sa\u011flam oldu\u011funu g\u00f6steren bir \u00f6l\u00e7\u00fcd\u00fcr. \u0130nsan\u0131n bu b\u00fcnyesinin b\u00fct\u00fcn bir evrenin f\u0131trat\u0131 ile uyum i\u00e7inde oldu\u011funu g\u00f6sterir. insan ve onun etraf\u0131n\u0131 ku\u015fatan evren aras\u0131nda sa\u011fl\u0131kl\u0131, kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 anla\u015fman\u0131n delilidir. insan bu evrenin i\u00e7inde ya\u015far. B\u00fcnyesi sa\u011fl\u0131kl\u0131 olan insan ile bu evren aras\u0131nda kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 ileti\u015fimin, anla\u015fman\u0131n olmas\u0131 gerekir ve bu kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 ileti\u015fimin insan\u0131 imana getirmesi icab eder. Zira bu evrenin kendisi dahi onu bu \u015fekilde harika olarak yaratan s\u0131n\u0131rs\u0131z kudretin delilleri ve mesajlar\u0131 ile doludur. Bu kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 ileti\u015fim yitirilir veya bozulursa, bu dahi tek ba\u015f\u0131na alg\u0131lama konumundaki \u015fu insan b\u00fcnyesinin noksanl\u0131\u011f\u0131n\u0131 ve onda meydana gelen gediklerin varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6sterir. Bu ise h\u00fcsrandan ba\u015fka bir\u015fey getirmeyen ve d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f itibar\u0131 ile iyi g\u00f6r\u00fcnse de hi\u00e7bir iyili\u011fin kendisi ile birlikte bir anlam ifade etmeyece\u011fi kesin h\u00fcsrand\u0131r.<\/p>\n

M\u00fcminin d\u00fcnyas\u0131 \u00f6ylesine geni\u015f, \u00f6ylesine kapsaml\u0131, \u00f6ylesine derin, \u00f6ylesine y\u00fcce, \u00f6ylesine g\u00fczel, \u00f6ylesine mutlu bir d\u00fcnyad\u0131r ki, onun yan\u0131nda inanmayanlar\u0131n d\u00fcnyalar\u0131, k\u00fc\u00e7\u00fck, s\u00f6n\u00fck, d\u00fc\u015f\u00fck, de\u011fersiz karanl\u0131k ve mutsuzluk d\u00fcnyas\u0131na d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcr. Bu ise ger\u00e7ekten b\u00fcy\u00fck bir h\u00fcsrand\u0131r. Hem de ne h\u00fcsran!<\/p>\n

Amel-i salih iman\u0131n do\u011fal \u00fcr\u00fcn\u00fcd\u00fcr. iman ger\u00e7e\u011finin kalbe yerle\u015fti\u011fi anda itibaren ba\u015flayan, \u00f6zden kaynaklanan harekettir. \u00c7\u00fcnk\u00fc iman, aktif ve harekete ge\u00e7irici bir ger\u00e7ektir. Amel, ihsan \u015feklinde insan\u0131n prati\u011finde kendini ger\u00e7ekle\u015ftirmeye \u00e7al\u0131\u015fmadan insan\u0131n kalbinde ve vicdan\u0131nda yerle\u015fip duramaz. \u0130\u015fte islam\u0131n iman anlay\u0131\u015f\u0131 budur. Hareketsiz ve s\u00f6n\u00fck halde beklemesi m\u00fcminin i\u00e7inden d\u0131\u015fa \u00e7\u0131k\u0131p d\u0131\u015f\u0131nda kendini g\u00f6stermeden gizli kalmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. E\u011fer iman bu do\u011fal hareketini sa\u011flayam\u0131yorsa ya zay\u0131ft\u0131r ya<\/strong> da \u00f6l\u00fcd\u00fcr. T\u0131pk\u0131 kokusunu i\u00e7inde tutamayan \u00e7i\u00e7ek gibi. <\/strong>Nas\u0131l ki \u00e7i\u00e7ekten kokunun yay\u0131lmas\u0131 do\u011fal ise imanda da hareketin olmas\u0131 do\u011fald\u0131r. Yoksa iman yok demektir.<\/p>\n

Zaten iman\u0131n \u00f6nemi buradan kaynaklanmaktad\u0131r. iman bir hareket, bir eylem, bir kurma ve d\u00fczeltmedir. Allah’a do\u011fru y\u00f6neli\u015ftir. iman vicdan\u0131n derinliklerine g\u00f6m\u00fcl\u00fc, gizli, pasif, \u00e7ekingen, b\u00fcz\u00fclm\u00fc\u015f bir \u015fey de\u011fildir. Hareket i\u00e7inde somutla\u015fmayan s\u0131rf iyi niyetlerden ibaret de de\u011fildir. <\/strong>\u0130\u015fte iman\u0131 hayat\u0131n i\u00e7inde yap\u0131c\u0131 b\u00fcy\u00fck bir g\u00fc\u00e7 haline getiren islam\u0131n apa\u00e7\u0131k yap\u0131s\u0131 ve karakteri de budur.<\/p>\n

\u0130man, Rabbani sisteme ba\u011fl\u0131l\u0131k oldu\u011funa g\u00f6re bu sistem, varl\u0131\u011f\u0131n \u00f6z\u00fcnde s\u00fcrekli ve birbirine ba\u011fl\u0131 bir plandan kaynaklanm\u0131\u015f, bir hedefe y\u00f6nelmi\u015f oldu\u011fu m\u00fcddet\u00e7e rahat anla\u015f\u0131labilecektir. \u0130man\u0131n insanl\u0131\u011fa \u00f6nderli\u011fi, varl\u0131\u011f\u0131n yap\u0131s\u0131nda olan hareket sisteminin ger\u00e7ekle\u015ftirilmesine y\u00f6nelik bir \u00f6nderliktir. Bu da Allah’tan kaynaklanan bir sisteme lay\u0131k, tertemiz, yap\u0131c\u0131, onar\u0131c\u0131 hay\u0131rl\u0131 bir harekete itmektir.<\/p>\n

HAK VE SABRIN DAVETTEK\u0130 ROL\u00dc<\/strong><\/p>\n

Kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 olarak hakk\u0131 tavsiye etme, sabr\u0131 \u00f6\u011f\u00fctleme ise \u00f6zel bir yap\u0131ya sahip farkl\u0131 bir ba\u011f\u0131 bulunan ve b\u00fct\u00fcn bir y\u00f6n\u00fc olan M\u00fcsl\u00fcman cemaatin \u015feklini ortaya koymaktad\u0131r. Kendi yap\u0131s\u0131n\u0131n bilincinde oldu\u011fu gibi g\u00f6revinin de bilincinde olan iman ve ameli salih gibi kendisine y\u00f6neldi\u011fi eylemlerin ger\u00e7ek mahiyetini bilen cemaat. Bu cemaatin g\u00f6revleri aras\u0131nda iman ve ameli salih yolu ile b\u00fct\u00fcn bu insanl\u0131\u011fa \u00f6nderlik yapmas\u0131 da bulunmaktad\u0131r. Kendi aralar\u0131nda bu b\u00fcy\u00fck emanete ili\u015fkin g\u00f6reve engel olabilecek her\u015feyde birbirlerine \u00f6\u011f\u00fct veren bir cemaat.<\/p>\n

Kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 \u00f6\u011f\u00fctle\u015fmenin s\u00f6zc\u00fc\u011f\u00fc, anlam\u0131, yap\u0131s\u0131 ve ger\u00e7ekli\u011fi vas\u0131tas\u0131yla birbirleri ile dayan\u0131\u015fma i\u00e7inde bulunan, \u00fcmmetin veya cemaatin \u015feklide ortaya \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. Se\u00e7kin, bilin\u00e7li \u00fcmmetin. Yery\u00fcz\u00fcnde hakka, adalete ve iyili\u011fe dayanan \u00fcmmetin. Bu ise se\u00e7kin \u00fcmmetin en \u00fcst\u00fcn, en parlak \u015fekilde ortaya konmas\u0131d\u0131r. \u0130\u015fte islam, islam \u00fcmmetinin b\u00f6yle olmas\u0131n\u0131 ister. islam hay\u0131rl\u0131, se\u00e7kin, g\u00fc\u00e7l\u00fc, bilin\u00e7li, hakk\u0131n ve iyili\u011fin bek\u00e7isi olan sevgi, karde\u015flik ve yard\u0131mla\u015fma i\u00e7inde hakk\u0131 ve sabr\u0131 birbirine \u00f6\u011f\u00fctleyen bir \u00fcmmet ister. Kur’an bunu kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 \u00f6\u011f\u00fctle\u015fme s\u00f6z\u00fc ile dile getirmektedir.<\/p>\n

Hakk\u0131 birbirine tavsiye etmek zorunludur. Zira hakka sar\u0131lmak zordur. Haktan Al\u0131koyan engellerde pek \u00e7oktur: Nefsin arzular\u0131, \u00e7\u0131kar mant\u0131\u011f\u0131, \u00e7evrenin d\u00fc\u015f\u00fcnceleri, azg\u0131nlar\u0131n sald\u0131r\u0131lan, zalimlerin zul\u00fcmleri ve sald\u0131rganlar\u0131n sald\u0131r\u0131lar\u0131 hep birer engeldir. Kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 \u00f6\u011f\u00fctle\u015fme ise hat\u0131rlatmad\u0131r, cesaret vermedir. Hedefin ve amac\u0131n yak\u0131nl\u0131\u011f\u0131n\u0131 hissettirmedir. Zorluk ve emanet konusunda karde\u015f olmad\u0131r. Kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 \u00f6\u011f\u00fctle\u015fme, bireysel y\u00f6neli\u015flerin bile\u015fkesini sa\u011flamla\u015ft\u0131r\u0131r. Beraber hareket edip, g\u00fc\u00e7lerin katlanmas\u0131n\u0131 sa\u011flar. Hakk\u0131n her bek\u00e7isine \u015fu ger\u00e7e\u011fi hissettirir: “Bu yolda sen yaln\u0131z de\u011filsin. Sana \u00f6\u011f\u00fct veren, cesaretlendiren, yan\u0131nda yer alan, seni seven ve yaln\u0131z b\u0131rakmayanlar da vard\u0131r:’ Hakk\u0131n ta kendisi olan islam dini de ancak bu \u015fekilde birbiri ile yard\u0131mla\u015fan, \u00f6\u011f\u00fctle\u015fen, birlik ve dayan\u0131\u015fma i\u00e7inde hareket eden bir toplulu\u011fun g\u00f6zetimi ve bek\u00e7ili\u011fi ile hakim olabilir.<\/p>\n

Sabr\u0131 tavsiye etmek te zaruridir. iman ve ameli salih \u00fczere aya\u011fa kalkmak, hakk\u0131n ve adaletin bek\u00e7ili\u011fini yapmak, bireyin ve toplumun, ferdin ve cemaatin kar\u015f\u0131la\u015faca\u011f\u0131 en b\u00fcy\u00fck zorluklardan biridir. Bu nedenle sabretmek gerekir. Nefisle cihad i\u00e7in ve ba\u015fkalar\u0131 ile cihad i\u00e7in sab\u0131r. Zorluk ve eziyetlere kar\u015f\u0131 sab\u0131r. Bat\u0131l\u0131n \u015f\u0131mar\u0131kl\u0131\u011f\u0131, k\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcn sald\u0131r\u0131lar\u0131na kar\u015f\u0131 sab\u0131r. Yolun uzunlu\u011funa, a\u015famalar\u0131n gecikmesine, yol i\u015faretlerinin belirsizle\u015fmesine ve sonun uzakl\u0131\u011f\u0131na kar\u015f\u0131 sab\u0131r.<\/p>\n

Kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 olarak sabr\u0131 \u00f6\u011f\u00fctleme, insan\u0131n g\u00fcc\u00fcn\u00fc art\u0131r\u0131r. Zira hedef birli\u011fi, y\u00f6neli\u015f birli\u011fi, toplumsal dayan\u0131\u015fma gibi duygular\u0131 ve hisleri harekete ge\u00e7irir. Onlar\u0131 sevgi, azim ve sebatla donat\u0131r. Bu da cemaatin pek \u00e7ok de\u011ferlerini ve olgular\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7irir. \u00d6z\u00fcnde onlar\u0131 ya\u015famayan, islam\u0131n ger\u00e7ekli\u011fini ya\u015fayamaz. Ve ancak bunun vas\u0131tas\u0131 ile s\u00f6zkonusu ger\u00e7e\u011fin bir anlam\u0131 olabilir. Yoksa h\u00fcsrandan ve y\u0131k\u0131mdan ba\u015fka \u00e7are bulunmaz.<\/p>\n

\u00dcST\u00dcN TOPLUMDAN B\u0130RKA\u00c7 KES\u0130T<\/strong><\/p>\n

Kur’an-\u0131 Kerim’in h\u00fcsrandan kurtulan bu kazan\u00e7l\u0131 toplulu\u011fun hayat\u0131na ili\u015fkin yapt\u0131\u011f\u0131 bu tespite bakt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn her taraf\u0131nda h\u00fcsran\u0131n istisnas\u0131z b\u00fct\u00fcn bir insanl\u0131\u011f\u0131 ku\u015fatt\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcyor ve deh\u015fete kap\u0131l\u0131yoruz. insanl\u0131\u011f\u0131n daha ahirete gitmeden \u00f6nce kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131 zorluklara bak\u0131p Hayret ediyoruz bu y\u0131k\u0131m kar\u015f\u0131s\u0131nda. insanl\u0131\u011f\u0131n y\u00fcce Allah taraf\u0131ndan kendisine bah\u015fedilen bu yenilikten kesin bir \u015fekilde y\u00fcz \u00e7eviri\u015fini g\u00f6r\u00fcp bu yery\u00fcz\u00fcnde hakka dayal\u0131, imanl\u0131, se\u00e7kin bir g\u00fcc\u00fcn de ortal\u0131kta bulunmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcm\u00fczde endi\u015feye kap\u0131l\u0131yoruz. Bunun yan\u0131nda M\u00fcsl\u00fcmanlar veya daha dikkatli bir ifade ile M\u00fcsl\u00fcman oldu\u011funu s\u00f6yleyenler, yery\u00fcz\u00fcn\u00fcn bu hay\u0131rdan en \u00e7ok uzak olanlar\u0131d\u0131r. Y\u00fcce Allah’\u0131n se\u00e7ti\u011fi ilahi sisteminden \u00fcmmet i\u00e7in belirledi\u011fi anayasas\u0131ndan, h\u00fcsran ve y\u0131k\u0131mdan kurtulu\u015f i\u00e7in belirledi\u011fi yegane yolundan en \u00e7ok y\u00fcz \u00e7evirenlerdir. Bu bereketli Hayr\u0131n ilk defa kendisinden kaynaklanmaya ba\u015flad\u0131\u011f\u0131 b\u00f6lgelerde Allah’\u0131n kendisi i\u00e7in belirledi\u011fi iman sanca\u011f\u0131n\u0131 b\u0131rakmakta, b\u00fct\u00fcn tarihi boyunca asla bir yarar\u0131n\u0131 g\u00f6rmedi\u011fi ulusal sancaklara yap\u0131\u015fmaktad\u0131r. Halbuki onlar daha \u00f6nceleri bu bayraklara sar\u0131lm\u0131\u015f iken ne yerde ne de g\u00f6kte kimse onlar\u0131 tan\u0131m\u0131yordu. Nihayet islam geldi. Orta\u011f\u0131 olmayan Allah’\u0131n sanca\u011f\u0131n\u0131 dikti. Bu orta\u011f\u0131 olmayan Allah’\u0131n ad\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131yan, yine orta\u011f\u0131 olmayan Allah’\u0131n damgas\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131yan bir sancakt\u0131. \u0130\u015fte Araplar\u0131n g\u00f6lgesinde zafer elde ettikleri, y\u00fckseldikleri ve uzun insanl\u0131k tarihi boyunca ilk defa tarihin bu d\u00f6neminde insanl\u0131\u011fa ger\u00e7ekten iyi, g\u00fc\u00e7l\u00fc ve bilin\u00e7li bir \u00f6nderlik yapt\u0131klar\u0131 sancak buydu.<\/p>\n

\u00dcstad Ebu’l Hasan en-Nedvi “M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n Gerilemesi ile D\u00fcnya Neler Kaybetti?” ad\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131yan de\u011ferli kitab\u0131nda b\u00fct\u00fcn tarih i\u00e7in e\u015fsiz bir \u00f6zelli\u011fe sahip olan bu g\u00fczel \u00f6nderlikten s\u00f6z etmektedir. “islam \u00f6nderli\u011fi d\u00f6neminde M\u00fcsl\u00fcman \u00f6nderler ve \u00f6zellikleri” ba\u015fl\u0131\u011f\u0131 alt\u0131nda diyor ki:<\/p>\n

“M\u00fcsl\u00fcmanlar sahneye \u00e7\u0131kt\u0131lar. D\u00fcnyaya \u00f6nderlik yapt\u0131lar. Hi\u00e7bir niteli\u011fi bulunmayan uluslar insanl\u0131\u011f\u0131n kumanda merkezinden indirdiler. \u00c7\u00fcnk\u00fc bunlar kumanday\u0131 kendi \u00e7\u0131karlar\u0131 i\u00e7in k\u00f6t\u00fcye kullan\u0131yorlard\u0131. Adil ve dengeli bir \u015fekilde insanl\u0131\u011f\u0131 s\u00fcratle ileriye g\u00f6t\u00fcrd\u00fcler. M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n o s\u0131rada di\u011fer uluslara \u00f6nderlik etmeye ehliyet kazand\u0131racak t\u00fcm s\u0131fatlar\u0131 yerindeydi. Onlar\u0131n mutlulu\u011fu ve kurtulu\u015fu i\u00e7in gereken t\u00fcm \u00f6zelliklere sahiptirler. insanl\u0131k onlar\u0131n himayesi ve \u00f6nderli\u011fi ile kurtulu\u015fa eri\u015fti. \u00c7\u00fcnk\u00fc;<\/p>\n

1- Onlar Allah taraf\u0131ndan g\u00f6nderilen bir kitaba, ilahi bir \u015feriata ve hukuka sahiptiler. Kendi g\u00f6r\u00fc\u015f ve arzular\u0131na dayanarak hukuk yapm\u0131yorlard\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu cahilli\u011fin, yanl\u0131\u015fl\u0131\u011f\u0131n ve zulm\u00fcn kayna\u011f\u0131yd\u0131. Hayatlar\u0131nda, siyasetlerinde ve insanlarla ili\u015fkilerinde geli\u015fi g\u00fczel hareket etmezlerdi. A\u015fa\u011f\u0131l\u0131k ili\u015fkilerde bulunmazlard\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc y\u00fcce Allah onlara, insanlar aras\u0131nda kendisine insanlara h\u00fckmedecek bir \u015feriat belirlemi\u015fti. “\u00d6l\u00fc iken diriltti\u011fimiz ve kendisine insanlar aras\u0131nda y\u00fcr\u00fcrken yararland\u0131\u011f\u0131 bir \u0131\u015f\u0131k verdi\u011fimiz kimse, karanl\u0131klar i\u00e7inde bocalay\u0131p oradan bir t\u00fcrl\u00fc d\u0131\u015far\u0131 \u00e7\u0131kamayan kimse gibi midir? \u0130\u015fte b\u00f6ylece k\u00e2firlere yapt\u0131klar\u0131 k\u00f6t\u00fcl\u00fckler \u00e7ekici g\u00f6r\u00fcnd\u00fc.”<\/strong> (En’am 122)<\/p>\n

“Ey m\u00fcminler, her davran\u0131\u015f\u0131n\u0131zda Allah’\u0131 s\u0131k\u0131 s\u0131k\u0131ya g\u00f6zeten ve adalete ba\u011fl\u0131 \u015fahitlik eden kimseler olunuz. Sak\u0131n herhangi bir gruba kar\u015f\u0131 duydu\u011funuz kin, sizi adaletsiz davranmaya sevk etmesin. Adil olunuz. Takvaya en yak\u0131n tutum budur. Allah’tan korkunuz. Hi\u00e7 ku\u015fkusuz Allah, b\u00fct\u00fcn yapt\u0131klar\u0131n\u0131zdan haberdard\u0131r.” (Maide 8)<\/strong><\/p>\n

2- M\u00fcsl\u00fcmanlar h\u00fck\u00fcm ve \u00f6nderlik makam\u0131na ahlaki bir terbiye ve i\u00e7 temizli\u011fi elde etmeden \u00fcstlenmediler. Halbuki ge\u00e7mi\u015fte ve g\u00fcn\u00fcm\u00fczde iktidara gelen uluslar\u0131n, bireylerin ve insanlar\u0131n b\u00fcy\u00fck \u00e7o\u011funlu\u011fu bundan yoksundur. M\u00fcsl\u00fcmanlar uzun bir zaman i\u00e7inde Hz. Muhammed’in terbiyesi alt\u0131nda yeti\u015ftiler. Dakik kontrol\u00fc Alt\u0131nda e\u011fitildiler. Hz. Peygamber, onlar\u0131 hem terbiye ediyor, hem de ar\u0131nd\u0131r\u0131yordu. Onlar\u0131 z\u00fcht, takva, iffet, emanet, ba\u015fkas\u0131n\u0131 kendine tercih etme ve Allah korkusu ile e\u011fitiyordu. Makam sahibi olmaya ve bu konuda ihtirasl\u0131 davranmaya engel oluyordu . Nitekim \u015f\u00f6yle buyuruyordu: “Allah’a yemin ederim ki, idare ve liderlik meselesinde istekli olan, veya bu konuda ihtiras sahibi bulunan kimseleri g\u00f6revlendirmeyiz. (Buhari ve M\u00fcslim)<\/p>\n

Onlar\u0131n kulaklar\u0131 s\u00fcrekli olarak \u015fu ayet ile \u00e7\u0131nlam\u0131\u015ft\u0131r: “\u0130\u015fte ahiret yurdu. Onu yerde b\u00f6b\u00fcrlenmeyen ve<\/strong> bozgunculuk yapmayanlara veriniz. G\u00fczel sonu\u00e7 Allah’a kar\u015f\u0131 gelmekten sak\u0131nanlar\u0131d\u0131r.” (Kasas 83)<\/strong><\/p>\n

Onlar, g\u00f6revler ve makamlar i\u00e7in asla heveslenmezlerdi. Zaten ba\u015fkanl\u0131k i\u00e7in kendilerini aday g\u00f6stermeleri, bunun i\u00e7in kendilerini \u00f6vmeleri, bunun i\u00e7in propaganda yapmalar\u0131na bu ama\u00e7la masraflara girmeleri asla m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Bir g\u00f6revi \u00fcstlendikleri zaman bunu bir ganimet, bir haz\u0131r lokma veya harcamalar\u0131n\u0131n ve \u00e7abalar\u0131n\u0131n bir \u00fcr\u00fcn\u00fc olarak g\u00f6rmezlerdi. Aksine onu boyunlar\u0131nda bir emanet olarak kabul ediyor ve bunun Allah taraf\u0131ndan kendilerine verilmi\u015f bir s\u0131nanma arac\u0131 oldu\u011funu biliyorlard\u0131. Onlar her zaman Allah’\u0131n huzuruna \u00e7\u0131kacaklar\u0131n\u0131, de\u011ferli de\u011fersiz her\u015feyden sorguya \u00e7ekileceklerini biliyorlard\u0131. Ve y\u00fcce Allah’\u0131n \u015fu s\u00f6z\u00fcn\u00fc s\u00fcrekli olarak zihinlerinde canl\u0131 tutuyorlard\u0131:<\/p>\n

“Allah size<\/strong> emanetleri, onlar\u0131 ta\u015f\u0131yabilecek olanlara y\u00fcklemenizi <\/strong>ve insanlar aras\u0131nda h\u00fck\u00fcm verirken adalete uygun h\u00fck\u00fcm vermenizi emreder. Allah <\/strong>size ne g\u00fczel \u00f6\u011f\u00fct veriyor. Hi\u00e7 ku\u015fkusuz Allah i\u015fiten ve g\u00f6rendir.” (Nisa 58)<\/strong><\/p>\n

“Sizi yery\u00fcz\u00fcnde halife yapan ve verdi\u011fi nimetler hakk\u0131nda s\u0131navdan ge\u00e7irmek i\u00e7in baz\u0131lar\u0131n\u0131z\u0131n derecesini di\u011fer baz\u0131lar\u0131ndan \u00fcst\u00fcn k\u0131lan O’dur. Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz Rabbinin cezaland\u0131rmas\u0131 gecikmesizdir. \u015e\u00fcphesiz O, ba\u011f\u0131\u015flay\u0131c\u0131 ve merhametlidir.” (En’am 165)<\/strong><\/p>\n

3- Bu s\u0131nanmalar bir \u0131rk\u0131n hizmet\u00e7isi, bir milletin veya vatan\u0131n el\u00e7ileri de\u011fillerdir ki, yaln\u0131z onun \u00e7\u0131kar\u0131 ve mutlulu\u011fu i\u00e7in \u00e7al\u0131\u015fs\u0131nlar. Onlar herhangi bir milletin veya vatan\u0131n di\u011fer t\u00fcm milletlerden ve vatanlardan \u00fcst\u00fcn ve \u015eerefli oldu\u011funa inanan kimseler de\u011fillerdi. Kendilerinin s\u0131rf h\u00fckmetmek i\u00e7in yarat\u0131ld\u0131klar\u0131na inanan, di\u011fer milletlerin ise s\u0131rf h\u00fckmedilmek i\u00e7in varolduklar\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnen bir kitle de\u011fillerdir. Onlar bir arap imparatorlu\u011fu kurup onun sayesinde rahat etmek, bol nimetler i\u00e7inde ya\u015famak, onun himayesi Alt\u0131nda y\u00fckselip b\u00fcy\u00fckl\u00fck taslamak i\u00e7in ortaya \u00e7\u0131kmam\u0131\u015flard\u0131. insanlar\u0131 Bizans ve \u0130ran hakimiyetin-den kurtar\u0131p Araplar\u0131n hakimiyetine sokmak i\u00e7in meydana at\u0131lmam\u0131\u015flard\u0131. Onlar\u0131 aya\u011fa kald\u0131ran t\u00fcm insanl\u0131\u011f\u0131 kullara kulluktan kurtar\u0131p, yaln\u0131z Allah’a kul yapmakt\u0131. T\u0131pk\u0131 M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n el\u00e7isi olan Rebi’ ibni Amir’in Yezdicerd kar\u015f\u0131s\u0131nda bu ger\u00e7e\u011fi dile getirdi\u011fi gibi: “Bizi buralara Allah g\u00f6nderdi. insanlar\u0131 kullara kulluktan kurtar\u0131p yaln\u0131z Allah’a kul yapmak i\u00e7in. D\u00fcnyan\u0131n s\u0131k\u0131nt\u0131lar\u0131ndan, mutlulu\u011funa kavu\u015fturmak i\u00e7in. S\u00f6zde dinlerin zulm\u00fcnden \u0130slam’\u0131n adaletine kavu\u015fturmak i\u00e7in.” (\u0130bn-i Kesir, El Bidaye Ve`n-Nihaye)<\/p>\n

Bunlara g\u00f6re b\u00fct\u00fcn uluslar ve b\u00fct\u00fcn insanlar e\u015fittir. B\u00fct\u00fcn insanlar Hz. Adem’in \u00e7ocuklar\u0131d\u0131r. Adem ise topraktand\u0131r. Arab\u0131n Arap olmayana, Arap olmayan\u0131n da Arap olana \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fc yoktur. \u00dcst\u00fcnl\u00fck ancak takva iledir: “Ey<\/strong> insanlar! Biz sizi bir erkek ve bir di\u015fiden yaratt\u0131k ve birbirinizi tan\u0131man\u0131z i\u00e7in sizi milletler ve kabilelere ay\u0131rd\u0131k. Allah kat\u0131nda en \u00fcst\u00fcn olan\u0131n\u0131z en \u00e7ok korunan\u0131zd\u0131r. Allah bilendir, haber aland\u0131r.” (Hucurat 13)<\/strong><\/p>\n

Hz. \u00d6mer d\u00f6neminde M\u0131s\u0131r valisi Amr ibni As’\u0131n o\u011flu M\u0131s\u0131r’l\u0131 bir adam\u0131 d\u00f6verken atalar\u0131 ile \u00f6v\u00fcnerek \u015f\u00f6yle demi\u015fti: “Al sana bir soylu tokad\u0131. Asil kimselerin o\u011flundan:’ Hz. \u00d6mer olaydan haberdar olunca hemen Ayn\u0131s\u0131n\u0131n ona da yap\u0131lmas\u0131n\u0131 istemi\u015f ve \u015funu demi\u015fti: “Annelerinden h\u00fcr olarak do\u011fan insanlar\u0131 ne zaman k\u00f6le edindiniz?”<\/p>\n

M\u00fcsl\u00fcmanlar din, ilim ve e\u011fitim konusunda sahip olduklar\u0131 her \u015feyi hi\u00e7 kimseden esirgemediler. H\u00fck\u00fcm, idare ve fazilet konusunda, soy, renk ve vatan fark\u0131 g\u00f6zetmediler. Onlar adeta g\u00f6ky\u00fcz\u00fcndeki bulutlar gibi b\u00fct\u00fcn \u00fclkelere yay\u0131ld\u0131lar. B\u00fct\u00fcn insanlar\u0131 himaye ettiler. Tepelerin ve ovalar\u0131n hasretle bekledi\u011fi, bereket dolu ya\u011fmurlar gibi oldular. \u00dclkeler ve insanlar yetenekleri ve ba\u011f\u0131rlar\u0131n\u0131 a\u00e7t\u0131klar\u0131 \u00f6l\u00e7\u00fcde onlardan yararland\u0131lar.<\/p>\n

M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n himayesi ve idaresi alt\u0131nda t\u00fcm milletler ve kitleler hatta eski \u00e7a\u011flarda bask\u0131 Alt\u0131nda tutulanlar\u0131 da almak \u00fczere din, ilim, e\u011fitim ve iktidar konusunda kendi paylar\u0131n\u0131 ald\u0131lar. Yeni d\u00fcnyan\u0131n kurulmas\u0131nda Araplarla yar\u0131\u015ft\u0131lar. Hatta bunlar\u0131n pek \u00e7ok fertleri baz\u0131 faziletlerde Araplar\u0131 ge\u00e7tiler. Onlardan imamlar yeti\u015fti. Araplar\u0131n b\u00fcy\u00fckleri ve M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n efendileri konumuna geldiler. F\u0131k\u0131h, hadis ve di\u011fer alanlarda imam oldular.<\/p>\n

4- insan, ruh ve bedenden olu\u015fmaktad\u0131r. Kalb ve ak\u0131l sahibidir. Duygu ve organ sahibidir. insan b\u00fcnyesindeki b\u00fct\u00fcn bu g\u00fc\u00e7ler uygun \u015fekilde geli\u015fip, sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir \u015fekilde beslenmedik\u00e7e, insan\u0131n mutlu olmas\u0131, kurtulu\u015fa ermesi adil ve dengeli bir \u015fekilde ilerlemesi m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir medeniyetin olu\u015fturulabilmesi, ancak dini, ahlaki, akl\u0131 ve bedeni her y\u00f6n\u00fcyle insan\u0131n tatmin edildi\u011fi bir ortam\u0131n olu\u015fturulmas\u0131 ile m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. insan ancak b\u00f6yle bir ortamda rahatl\u0131kla insani olgunlu\u011funa kavu\u015fabilir. Deneyimlerle sabit olmu\u015ftur ki b\u00f6yle bir ortam, ancak hayat\u0131n \u00f6nderli\u011fi ve medeniyetin dizginini, hem ruha ve hem de maddeye inanan dini ve ahlaki hayatta g\u00fczel \u00f6rnekleri olu\u015fturan yetkili, sa\u011fl\u0131kl\u0131, ak\u0131ll\u0131, yararl\u0131 ve sa\u011fl\u0131kl\u0131 ilim sahibi olan kimselere vermekle m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr…”<\/p>\n

\u00dcstad Nedvi s\u00f6zlerini \u015fu ba\u015fl\u0131k Alt\u0131nda s\u00fcrd\u00fcr\u00fcyor: “Ra\u015fit halifeler devri sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir medeniyetin en g\u00fczel \u00f6rne\u011fidir.”<\/p>\n

“Aynen de b\u00f6yle olmu\u015ftur. Tarih devirleri i\u00e7inde Ra\u015fit halifeler devrinden daha kapsaml\u0131, daha g\u00fczel ve daha parlak bir \u015fekilde b\u00fct\u00fcn bu alanlara uzanabilen bir d\u00f6neme rastlam\u0131yoruz. Ra\u015fit halifeler d\u00f6neminde kamil insan\u0131n yeti\u015ftirilmesi ve sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir medeniyetin ortaya \u00e7\u0131kar\u0131lmas\u0131 i\u00e7in ruh, ahlak, din ilim ve maddi ara\u00e7lar\u0131n t\u00fcm\u00fc, b\u00fct\u00fcn bu kuvvetlerle birlikte ve yard\u0131mla\u015fma i\u00e7inde hareket etmi\u015flerdir. B\u00f6ylece d\u00fcnya devletlerinin en b\u00fcy\u00fcklerinden biri meydana gelmi\u015f ve zaman\u0131ndaki b\u00fct\u00fcn g\u00fc\u00e7lere \u00fcst\u00fcn gelen siyasi, maddi bir kuvvet olmu\u015ftur. Bu ortamda y\u00fcce ahlaki de\u011ferler egemen olmu\u015f,hem insanlar\u0131n hayat\u0131nda hem de idare sisteminde erdemli ahlak \u00f6l\u00e7\u00fcleri esas al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Ahlak ve erdemlilik, ticaret ve sanayi ile birlikte y\u00fckselmi\u015f, fetihler geni\u015fli\u011finde ve uygarl\u0131\u011f\u0131n zenginli\u011fi \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fcnde ahlaki ve ruhi \u00fcst\u00fcnl\u00fckte ileriye gitmi\u015ftir. Cinayetler azalm\u0131\u015f, memleketin geni\u015fli\u011fine, n\u00fcfusun \u00e7o\u011falmas\u0131na, sebeplerin ve etkenlerin varl\u0131\u011f\u0131na ra\u011fmen su\u00e7lular azalm\u0131\u015ft\u0131r. Bireyin bireyle, bireyin cemaatle ve cemaatin bireyle ili\u015fkisi g\u00fczelle\u015fmi\u015ftir. Bu ger\u00e7ekten m\u00fckemmel bir d\u00f6nemdir ki, insanlar ondan daha \u00fcst\u00fcn\u00fcn\u00fc hayal edemez ve teorisyenler onun daha temizini daha g\u00fczelini tasarlayamaz.<\/p>\n

Bunlar As\u0131r suresinin ana ilkelerini belirledi\u011fi islam anayasas\u0131n\u0131n g\u00f6lgesi alt\u0131nda ya\u015fayan insanl\u0131\u011f\u0131n o d\u00f6nemdeki kutlu neslin birka\u00e7 \u00f6zellikleridir. \u0130man, amel-i salih, kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 olarak hakk\u0131 tavsiye, birbirine sabr\u0131 \u00f6\u011f\u00fctleme cemaatinin ta\u015f\u0131d\u0131\u011f\u0131 iman sanca\u011f\u0131n\u0131n Alt\u0131nda ya\u015fayan insanlar\u0131n birka\u00e7 \u00f6zelli\u011fidir.<\/p>\n

Bu nerede, bug\u00fcn d\u00fcnyan\u0131n her taraf\u0131nda insanl\u0131\u011f\u0131n kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131 y\u0131k\u0131mlar, y\u0131k\u0131l\u0131\u015flar nerede? iyilik ve k\u00f6t\u00fcl\u00fck yar\u0131\u015f\u0131nda onu ma\u011flup eden h\u00fcsran nerede? Arap ulusunun islam\u0131n sanca\u011f\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131maya ba\u015flad\u0131\u011f\u0131 g\u00fcnden itibaren insanl\u0131\u011fa sundu\u011fu b\u00fcy\u00fck hay\u0131r kayna\u011f\u0131ndan habersiz olu\u015f nerede? Araplar islam\u0131n sanca\u011f\u0131 ile insanlar\u0131n \u00f6nderleri durumuna gelmi\u015flerdi. Daha sonra onlar bu sanca\u011f\u0131 b\u0131rakt\u0131lar ve kendilerini kafilenin en arkas\u0131nda buldular. Art\u0131k b\u00fct\u00fcn kafile h\u00fcsrana ve y\u0131k\u0131ma do\u011fru yol almaktad\u0131r. Bundan b\u00f6yle art\u0131k b\u00fct\u00fcn sancaklar \u015feytan\u0131n. i\u00e7lerinde tek bir Allah sanca\u011f\u0131 bile yok. T\u00fcm sancaklar bat\u0131l\u0131n art\u0131k. Hakk\u0131n tek bir sanca\u011f\u0131 bile yok. B\u00fct\u00fcn sancaklar sap\u0131kl\u0131\u011f\u0131n, karanl\u0131\u011f\u0131n. Hidayet ve ayd\u0131nl\u0131\u011f\u0131n tek bir sanca\u011f\u0131 bile yok. B\u00fct\u00fcn sancaklar h\u00fcsran\u0131n. Kurtulu\u015fun tek bir sanca\u011f\u0131 bile yok! Allah’\u0131n sanca\u011f\u0131 ise hal\u00e2 yerinde durmaktad\u0131r. Onu kald\u0131racak el ve alt\u0131nda iyili\u011fe, hidayete, yararl\u0131 \u015feylere ve kurtulu\u015fa do\u011fru yol alacak \u00fcmmeti beklemektedir.<\/p>\n

Bu yery\u00fcz\u00fcndeki kazanc\u0131n ve h\u00fcsran\u0131n durumudur. Bu da onca b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcne ra\u011fmen, ahiretin durumu ile kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda \u00e7ok basit, \u00e7ok k\u00fc\u00e7\u00fck kalmaktad\u0131r. As\u0131l orada ger\u00e7ek kazan\u00e7 ve ger\u00e7ek h\u00fcsran, orada uzun zaman, orada s\u00fcrekli hayat, ger\u00e7ekler alemi orada. \u0130\u015fte as\u0131l kazan\u00e7 ve h\u00fcsran oradad\u0131r. Cennet ve ho\u015fnutlu\u011fu kazanma yahut cenneti ve ho\u015fnutlu\u011fu yitirme. Orada insan ya kendisi i\u00e7in belirlenen olgunlu\u011fun zirvesine ula\u015f\u0131r ya da geriye d\u00f6ner, insanl\u0131\u011f\u0131n\u0131 da yitirir. De\u011fer a\u00e7\u0131s\u0131ndan bir ta\u015f par\u00e7as\u0131 de\u011ferine d\u00fc\u015fer, rahat y\u00f6n\u00fcnden ta\u015ftan da geride kal\u0131r. “Biz sizi yak\u0131n bir azab ile uyard\u0131k. O g\u00fcn ki\u015fi, ellerinin \u00f6ne s\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fc i\u015flere bakar <\/strong>ve kafir `Ke\u015fke ben toprak olsayd\u0131m’ der.”<\/strong> (Nebe 40)<\/p>\n

Bu sure yolu belirlemede kesin bir hat \u00e7iziyor. Bu h\u00fcsran \u00e7izgisidir. Yol birdir, birka\u00e7 de\u011fil, iman amel-i salih ve amel-i salih yolu, birbirine hakk\u0131 tavsiye eden, sabr\u0131 \u00f6\u011f\u00fctleyen, hakk\u0131 korumak i\u00e7in birbiri ile dayan\u0131\u015fma i\u00e7ine giren ve da\u011farc\u0131\u011f\u0131na sab\u0131r az\u0131\u011f\u0131 yerle\u015ftiren M\u00fcsl\u00fcman cemaatin olu\u015fturulmas\u0131.<\/p>\n

Bu tek bir yoldur. Bu nedenle Hz. Peygamberin arkada\u015flar\u0131ndan iki adam As\u0131r suresinin birbirine okumadan ve biri di\u011ferine selam vermeden bulu\u015ftuklar\u0131nda ayr\u0131lmazlard\u0131. Kar\u015f\u0131la\u015fan iki adam bu ilahi ilke \u00fczerinde anla\u015f\u0131rlard\u0131, s\u00f6zle\u015firlerdi. iman ve iyilik \u00fczerinde s\u00f6zle\u015firlerdi. Birbirlerine hakk\u0131 tavsiye edeceklerine, sabr\u0131 tavsiye edeceklerine s\u00f6z verirlerdi. Bu \u00fclke ilke \u00fczerine kurulu bulunan islam \u00fcmmetinin birer eleman\u0131 olduklar\u0131na and i\u00e7erlerdi.<\/p>\n

 <\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

1- Asra andolsun ki. 2- \u0130nsan mutlak h\u00fcsrandad\u0131r. 3- Ancak iman edenler, iyi i\u015fler yapanlar, birbirlerine hakk\u0131 ve sabr\u0131 \u00f6\u011f\u00fctleyenler bunun d\u0131\u015f\u0131ndad\u0131r. Demek ki yegane kurtulu\u015f yolu imand\u0131r. \u0130yi i\u015f yapmakt\u0131r, birbirine hakk\u0131 tavsiye etmek, sabr\u0131 tavsiye etmektir. \u0130MAN NED\u0130R? \u00d6yle ise iman nedir? Biz burada imam f\u0131kh\u0131 tan\u0131m\u0131 ile tan\u0131tacak de\u011filiz. Sadece iman\u0131n karakterinden […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":43259,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"class_list":["post-43247","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-gundem"],"yoast_head":"\n