B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M<\/strong><\/p>\n

 <\/p>\n

Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun.<\/p>\n

158- Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz Safa ile Merve, Allah’a ibadet sembollerindendir. Buna g\u00f6re, kim Hacc veya Umre amac\u0131 ile K\u00e2be’yi ziyaret ederse, bu iki tepeyi tavaf etmesinde hi\u00e7bir sak\u0131nca yoktur. Kim g\u00f6n\u00fcll\u00fc olarak bir iyilik yaparsa, bilsin ki, Allah kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 verir ve yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131 bilir.<\/em><\/strong><\/p>\n

HACC’DA BAZI SEMBOLLER: SAFA VE MERVE<\/strong><\/p>\n

Bu ayetin ini\u015f sebebiyle ilgili de\u011fi\u015fik birka\u00e7 rivayet var. Bu g\u00f6r\u00fc\u015flerden biri, \u0130sl\u00e2m’\u0131n, Muhacirler ile Ensar’dan olu\u015fmu\u015f ilk m\u00fcsl\u00fcman toplulu\u011funun vicdanlar\u0131nda geli\u015ftirdi\u011fi d\u00fc\u015f\u00fcncenin karakterinde yans\u0131yan psikolojik mant\u0131\u011fa di\u011ferlerine g\u00f6re daha uygun d\u00fc\u015f\u00fcyor. Bu rivayet \u015f\u00f6yle diyor: Baz\u0131 m\u00fcsl\u00fcmanlar, Hacc ve Umre s\u0131ras\u0131nda Safa ve Merve tepelerini tavaf etmekten \u00e7ekiniyor, bu hareketi i\u00e7lerine sindiremiyorlard\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc, onlar vaktiyle cahiliye d\u00f6neminde bu iki tepe aras\u0131nda ko\u015fu yap\u0131yorlard\u0131. Ayr\u0131ca bu iki tepede Esaf ve Naile adlar\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131yan iki put dikiliydi. \u0130\u015fte bu y\u00fczden, s\u00f6z\u00fcn\u00fc etti\u011fimiz kimi m\u00fcsl\u00fcmanlar, cahiliye d\u00f6neminde yapt\u0131klar\u0131 gibi Safa ile Merve tepeleri aras\u0131n\u0131 tavaf etmeyi uygun bulmuyorlard\u0131.<\/p>\n

Nitekim Buhar\u00ee’nin, Muhammed b. Yusuf’a, O’nun da S\u00fcfyan’a dayanarak bildirdi\u011fine g\u00f6re, As\u0131m b. S\u00fcleyman bu konuda \u015funlar\u0131 s\u00f6yl\u00fcyor; `Sahabilerden Hz. Enes’e Safa ile Merve meselesini sordum, bana \u015fu cevab\u0131 verdi: “Biz Safa ile Merve tepelerini cahiliye d\u00f6nemi sembollerinden say\u0131yorduk. Bu y\u00fczden \u0130sl\u00e2m gelince, bu tepeleri tavaf etmekten uzak durduk. Fakat bir s\u00fcre sonra y\u00fcce Allah `Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz Safa ile Merve Allah’a ibadet sembollerindendir.’ <\/strong>ayetini indirdi.”<\/p>\n

\u00d6teyandan \u015ea’b\u00ee’nin bildirdi\u011fine g\u00f6re Esaf adl\u0131 put Safa tepesi ve Naile adl\u0131 put da Merve tepesi \u00fczerinde bulunuyordu. Araplar cahiliye d\u00f6neminde bu putlara el-y\u00fcz s\u00fcr\u00fcyor, onlara sel\u00e2m duruyorlard\u0131. Bu y\u00fczden ilk m\u00fcsl\u00fcmanlar bu iki tepenin aras\u0131nda tavaf yapmaktan \u00e7ekiniyorlar, bu i\u015fi i\u00e7lerine sindiremiyorlard\u0131. Bunun \u00fczerine bu ayet indi.<\/p>\n

Kaynaklarda bu ayetin hangi tarihte indi\u011fini belirleyen bir bilgiye rastlanm\u0131yor. Fakat en akla yatk\u0131n ihtimal; onun k\u0131ble de\u011fi\u015fimi olay\u0131 ile ilgili ayetlerden sonraki bir tarihte inmi\u015f olmas\u0131d\u0131r. Ger\u00e7i o y\u0131llarda Mekke, m\u00fcsl\u00fcmanlar hesab\u0131na bir darulharp, bir d\u00fc\u015fman b\u00f6lgesi olmu\u015ftu. Fakat b\u00f6yle de olsa baz\u0131 m\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n tek-t\u00fck olarak Hacc ve Umre yapma imk\u00e2n\u0131 bulmu\u015f olabileceklerini d\u00fc\u015f\u00fcnebiliriz. \u0130\u015fte Safa ile Merve aras\u0131nda tavaf yapmaktan \u00e7ekinen m\u00fcsl\u00fcmanlar bunlard\u0131.<\/p>\n

Bu \u00e7ekingenlik, uzun bir e\u011fitim d\u00f6neminin meyvesi, vicdanlar\u0131nda k\u00f6kle\u015fen imana dayal\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcncenin belirgin yans\u0131mas\u0131yd\u0131. Bu d\u00fc\u015f\u00fcnce berrakl\u0131\u011f\u0131 onlar\u0131 cahiliye d\u00f6nemindeki b\u00fct\u00fcn gelenek ve uygulamalar\u0131ndan ka\u00e7\u0131nmaya, ku\u015fku duymaya s\u00fcr\u00fckl\u00fcyordu. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu konuda vicdanlar\u0131 o kadar duyarl\u0131l\u0131k kazanm\u0131\u015ft\u0131 ki, cahiliye d\u00f6neminin her\u015feyinden \u00fcrk\u00fcyor, onun \u0130sl\u00e2m taraf\u0131ndan yasaklanm\u0131\u015f olabilece\u011finden ku\u015fkulan\u0131yorlard\u0131. Bu duyarl\u0131l\u0131k bir\u00e7ok olay vesilesi ile a\u00e7\u0131k\u00e7a meydana \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131.<\/p>\n

\u0130sl\u00e2m \u00e7a\u011fr\u0131s\u0131 onlar\u0131n ruhlar\u0131n\u0131 b\u00fcy\u00fck bir sars\u0131nt\u0131ya u\u011fratt\u0131, derinliklerine k\u00f6k sald\u0131 ve orada eksiksiz bir psikolojik ve duygusal devrim ger\u00e7ekle\u015ftirdi. \u00d6yle ki, cahiliye d\u00f6neminde kalan ge\u00e7mi\u015flerine so\u011fuk ve \u00e7ekingen g\u00f6zlerle bak\u0131yor, hayatlar\u0131n\u0131n bu d\u00f6neminden kendilerini tamamen kopmu\u015f, onunla hi\u00e7bir ili\u015fkileri kalmam\u0131\u015f say\u0131yorlard\u0131. Art\u0131k ne o d\u00f6nem onlardand\u0131 ve ne onlar\u0131n o d\u00f6nemle uzaktan-yak\u0131ndan ili\u015fkileri olabilirdi. Art\u0131k o d\u00f6nem dokunmaktan ka\u00e7\u0131nd\u0131klar\u0131 bir pislik, bir kirlilik sembol\u00fc idi!<\/p>\n

M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n bu d\u00f6nemini dikkatle izleyen bir ara\u015ft\u0131rmac\u0131, bu \u015fa\u015f\u0131rt\u0131c\u0131 inan\u00e7 sisteminin o vicdanlarda meydana getirdi\u011fi etkinin ne kadar g\u00fc\u00e7l\u00fc oldu\u011funu mutlaka g\u00f6recek, onlar\u0131n hayat ile ilgili g\u00f6r\u00fc\u015flerinin tamamen de\u011fi\u015fti\u011fini somut bi\u00e7imde, alg\u0131layacakt\u0131r. \u00d6yle ki, sanki Peygamberimiz (sal\u00e2t ve sel\u00e2m \u00fczerine olsun) bu vicdanlar\u0131 eli ile tutup kald\u0131rarak son derece kuvvetli bi\u00e7imde silkelemi\u015f ve bu silkeleme sonunda \u00fczerlerinde \u00e7\u00f6reklenen b\u00fct\u00fcn kir ve paslar\u0131 d\u0131\u015far\u0131ya d\u00f6km\u00fc\u015f ve h\u00fccrelerinin bile\u015fimini yeniden d\u00fczenlemi\u015fti. T\u0131pk\u0131 elektrik ak\u0131m\u0131n\u0131n, etkiledi\u011fi cismin elementlerini eski yerlerinden oynatarak yeni bir bile\u015fim d\u00fczenine sokmas\u0131 olay\u0131 gibi!<\/p>\n

\u0130\u015fte \u0130sl\u00e2m budur. Yani cahiliye ile ilgili her\u015feyden tamamen s\u0131yr\u0131lmak, cahiliye d\u00f6neminin b\u00fct\u00fcn d\u00fc\u015f\u00fcnce, gelenek ve uygulamalar\u0131ndan titizlikle \u00e7ekinmek, cahiliye d\u00f6neminden vicdanlar\u0131n tan\u0131\u015f\u0131k olduklar\u0131 b\u00fct\u00fcn duygulardan ve davran\u0131\u015flardan s\u00fcrekli bi\u00e7imde ka\u00e7\u0131nmak, b\u00f6ylece kalbin yeni zihniyete b\u00fct\u00fcn gerekleri ile s\u0131ms\u0131k\u0131 sar\u0131lmas\u0131n\u0131 sa\u011flamak.<\/p>\n

M\u00fcsl\u00fcman cemaatin vicdanlar\u0131nda bu s\u00fcre\u00e7 tamamlan\u0131p amac\u0131na ula\u015f\u0131nca, \u0130sl\u00e2m sak\u0131ncas\u0131z g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc i\u00e7in ya\u015fatmak istedi\u011fi baz\u0131 eski gelenekleri di\u011ferlerinden ayr\u0131\u015ft\u0131rmaya ge\u00e7ti. Fakat bu gelene\u011fi veya k\u00fclt\u00fcr unsurunu eski cahiliye k\u00f6k\u00fcnden kopard\u0131ktan, onu o ortamdan iyice izale ettikten sonra \u0130sl\u00e2m kulpuna ba\u011fl\u0131yor; b\u00f6ylece bu gelene\u011fi, bu k\u00fclt\u00fcr unsurunu bir m\u00fcsl\u00fcman uygularken ona, cahiliye d\u00f6neminde yap\u0131l\u0131yordu diye de\u011fil, k\u00f6k\u00fc \u0130sl\u00e2m’a dayal\u0131 yeni bir \u0130sl\u00e2m gelene\u011fi veya k\u00fclt\u00fcr unsuru olarak uyguluyor, benimsiyordu.<\/p>\n

Burada radikal e\u011fitim metodunun pratik bir \u00f6rne\u011fi ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yay\u0131z. \u00c7\u00fcnk\u00fc yukarda okudu\u011fumuz ayet, Safa ile Merve’nin Allah’a ibadet sembolleri aras\u0131nda yerald\u0131klar\u0131n\u0131 belirleyerek s\u00f6ze giriyor.<\/p>\n

“Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz, Safa ile Merve Allah’a ibadet sembollerindendir.”<\/strong><\/p>\n

Buna g\u00f6re, bu iki tepe aras\u0131nda tavaf yapan bir ziyaret\u00e7i, y\u00fcce Allah’a ibadet etme anlam\u0131 ta\u015f\u0131yan bir hareket yapm\u0131\u015f, bu iki tepe aras\u0131ndaki tavaf ile Allah’a y\u00f6nelmi\u015f oluyor. Bu yeni tavaf ile cahiliye d\u00f6neminden miras kalan eski tavaf aras\u0131ndaki ili\u015fki kesinlikle kopmu\u015ftur. Art\u0131k bu i\u015flem, Esaf ve Naile adl\u0131 putlara ya da di\u011fer cahiliye d\u00f6nemi putlar\u0131na de\u011fil, y\u00fcce Allah’a y\u00f6neliktir.<\/p>\n

Bu y\u00fczden herhangi bir sak\u0131ncas\u0131, g\u00fcnah\u0131 yoktur. Davran\u0131\u015f; art\u0131k o eski davran\u0131\u015ftan ba\u015fka bir davran\u0131\u015f, y\u00f6neli\u015f; o y\u00f6neli\u015ften tamamen farkl\u0131 bir y\u00f6neli\u015ftir.<\/p>\n

“Buna g\u00f6re kim Hacc ve Umre amac\u0131 ile K\u00e2be`yi ziyaret ederse bu iki tepeyi tavaf etmesinde hi\u00e7bir sak\u0131nca yoktur.”<\/strong><\/p>\n

Nitekim \u0130sl\u00e2m, daha \u00f6nce Araplar aras\u0131nda Hacc hareketlerinin b\u00fcy\u00fck bir \u00e7o\u011funlu\u011funu onaylad\u0131, bu hareketlerin sadece putlara ve as\u0131ls\u0131z birtak\u0131m cahiliye saplant\u0131lar\u0131na ili\u015fkin olanlar\u0131n\u0131 reddetti ve onaylad\u0131\u011f\u0131 Hacc hareketlerini de y\u00fcce Allah taraf\u0131ndan vaktiyle Hz. \u0130brahim’e (sel\u00e2m \u00fczerine olsun) \u00f6\u011fretilmi\u015f ibadet ama\u00e7l\u0131 davran\u0131\u015flar olduklar\u0131 ger\u00e7e\u011finden hareket ederek yeni \u0130sl\u00e2m d\u00fc\u015f\u00fcncesine ba\u011flad\u0131. (Bu surenin ak\u0131\u015f\u0131 i\u00e7inde, yeri gelince Hacc farizas\u0131ndan s\u00f6z ederken bu mesele ayr\u0131nt\u0131l\u0131 olarak. a\u00e7\u0131klanacakt\u0131r.)<\/p>\n

Umre’ye gelince onun hareketleri de Hacc’\u0131nki gibidir. Yaln\u0131z bu ziyarette Arafat’ta vakfeye durma \u015fart\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131 gibi, zaman bak\u0131m\u0131nda Hacc mevsimi ile s\u0131n\u0131rl\u0131 de\u011fildir. Safa ile Merve aras\u0131ndaki tavaf ise Hacc’\u0131n da Umre’nin de yap\u0131lmas\u0131 gerekli hareketleri (\u015feairi) aras\u0131ndad\u0131r.<\/p>\n

Bu ayet g\u00f6n\u00fcll\u00fc olarak mutlak anlamda hay\u0131r i\u015flemeye \u00f6vg\u00fc y\u00f6nelterek sona eriyor:<\/p>\n

“Kim g\u00f6n\u00fcll\u00fc olarak bir hay\u0131r i\u015flerse, bilsin ki, Allah kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 verir (ona m\u00fcte\u015fekkirdir) ve yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131 bilir.”<\/strong><\/p>\n

Bu ifade ile bu tavaf\u0131n hay\u0131rl\u0131 bir i\u015f oldu\u011funa i\u015faret edilerek vicdanlar\u0131 rahats\u0131z eden b\u00fct\u00fcn \u00e7ekingenlikler gideriliyor; b\u00f6ylece kalpler rahatlat\u0131l\u0131yor; y\u00fcce Allah’\u0131n bu tavaf\u0131 hay\u0131rl\u0131 bir i\u015f sayd\u0131\u011f\u0131na ve kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda m\u00fck\u00e2fat verece\u011fine dair g\u00f6n\u00fcllere g\u00fcvence a\u015f\u0131lan\u0131yor. Son olarak y\u00fcce Allah’\u0131n kalplerin i\u00e7erdi\u011fi niyetleri ve duygular\u0131 iyi bildi\u011fi vurgulan\u0131yor.<\/p>\n

Bu ayetin sonunda yeralan, “Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz, Allah ona kar\u015f\u0131 m\u00fcte\u015fekkirdir” <\/strong>ifadesi \u00fczerinde bir an durup d\u00fc\u015f\u00fcnmemiz gerekir. \u0130fade asl\u0131nda, “Allah o iyilikten ho\u015fnut olur ve onu sevapla \u00f6d\u00fcllendirir” anlam\u0131na gelir. Fakat “m\u00fcte\u015fekkir olur” deyimi bu somut anlam\u0131n \u00fczerine meltem r\u00fczg\u00e2rlar\u0131n\u0131n \u0131l\u0131k solu\u011funu, eksiksiz il\u00e2hi ho\u015fnutlu\u011fun serinletici m\u00fcjdesini \u00fcfler. \u00d6yle ki, bu il\u00e2h\u00ee ho\u015fnutluk; sanki kullar\u0131n Rabbinden gelen bir \u015f\u00fck\u00fcr, bir te\u015fekk\u00fcrm\u00fc\u015f gibi bir sezgiye var\u0131yoruz. \u0130fade bu ola\u011fan\u00fcst\u00fc tatl\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile insana, kulun Rabbine kar\u015f\u0131 tak\u0131nmakla g\u00f6revli oldu\u011fu nezaketi d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fcr\u00fcyor. \u00d6yle ya, madem ki Allah, hay\u0131r i\u015fleyen kuluna “\u015f\u00fckrediyor”, te\u015fekk\u00fcr ediyor; kul, Rabbine olan \u015f\u00fck\u00fcr ve hamd borcunu \u00f6demek i\u00e7in ne yapmal\u0131d\u0131r? \u0130\u015fte Kur’an \u00fcslubunun bu meltemi; b\u00fct\u00fcn serinli\u011fi, yumu\u015fakl\u0131\u011f\u0131 ve g\u00fczelli\u011fi ile elle dokunulabilecek nitelikte somuttur.<\/p>\n

 <\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M   Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 158- Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz Safa ile Merve, Allah’a ibadet sembollerindendir. Buna g\u00f6re, kim Hacc veya Umre amac\u0131 ile K\u00e2be’yi ziyaret ederse, bu iki tepeyi tavaf etmesinde hi\u00e7bir […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":5613,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"class_list":["post-5612","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-gundem"],"yoast_head":"\n