215- Sana (Allah yolunda) ne harcayacaklar\u0131n\u0131 sorarlar. De ki; “Verece\u011finiz mal (hay\u0131r) ana-baba, yak\u0131n akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar i\u00e7indir. Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz Allah yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z her hayr\u0131 bilir.”<\/em><\/strong><\/p>\nBu sorudan \u00f6nce bu surede infak konusu ile ilgili \u00e7ok say\u0131da ayet yerald\u0131. \u0130nfak ve yard\u0131mla\u015fma konusu, \u0130sl\u00e2m’\u0131n do\u011fup geli\u015fti\u011fi \u015fartlara benzer ortamlarda m\u00fcsl\u00fcman cemaatin kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kald\u0131\u011f\u0131 ve g\u00f6\u011f\u00fcslemek zorunda tutuldu\u011fu s\u0131k\u0131nt\u0131larla, me\u015fakkatlerle ve sava\u015flarla ba\u015fa \u00e7\u0131kabilmesi i\u00e7in ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz bir zorunluluktur. Bunun yan\u0131s\u0131ra yard\u0131mla\u015fma toplumsal dayan\u0131\u015fman\u0131n, sosyal g\u00fcvenli\u011fin ger\u00e7ekle\u015fmesi ve fertler aras\u0131nda duygusal farkl\u0131l\u0131klar\u0131n ortadan kald\u0131r\u0131lmas\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan da gereklidir. \u00d6yle ki, her fert bu organizman\u0131n bir \u00fcyesi oldu\u011funu, onun hi\u00e7bir imk\u00e2n\u0131n\u0131 kendinden esirgemedi\u011fini ve hi\u00e7bir \u015feyden onu mahrum tutmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 hissetmelidir. Bu durum, cemaatin duygusal olu\u015fumu a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00e7ok \u00f6nemlidir. Ayr\u0131ca fertlerin ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lamak, toplumun pratik olu\u015fumu a\u00e7\u0131s\u0131ndan da \u00f6nemlidir.<\/p>\n
Burada baz\u0131 m\u00fcsl\u00fcmanlar “Ne verecekler”ini soruyorlar. Bu soru, verecekleri \u015feyin t\u00fcr\u00fcne ili\u015fkin bir sorudur. Bu soruya verilen cevapta ise vermenin niteli\u011fi anlat\u0131lmakta, bunun yan\u0131s\u0131ra yard\u0131m edilecek kimselerin \u00f6ncelik ve yak\u0131nl\u0131k s\u0131ras\u0131 belirlenmektedir. Ayetin \u015fu ifadesine dikkat edelim:<\/p>\n
“De ki; `hay\u0131r (iyilik, yard\u0131m) olarak ne verirseniz…”<\/strong><\/p>\nBu ifade tarz\u0131 bize iki \u015feyi d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fcr\u00fcyor: Birincisi verilen \u015fey, yap\u0131lan yard\u0131m hay\u0131rd\u0131r, hayr\u0131n ta kendisidir. Veren i\u00e7in hay\u0131rd\u0131r, alan i\u00e7in hay\u0131rd\u0131r, cemaat (toplum) hesab\u0131na hay\u0131rd\u0131r, ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na hay\u0131rd\u0131r, iyi bir davran\u0131\u015ft\u0131r, iyi bir sunu\u015ftur, iyi bir \u015feydir. \u00c7\u00fcnk\u00fc ba\u015fkalar\u0131na bir\u015fey vermek kalbi temizleyici, vicdan\u0131 ar\u0131nd\u0131r\u0131c\u0131 bir davran\u0131\u015ft\u0131r; Bunun yan\u0131s\u0131ra ba\u015fkalar\u0131na sa\u011flanan bir yarar, bir yard\u0131md\u0131r. As\u0131l kalbi temizleyen, vicdan\u0131 ar\u0131nd\u0131ran ve \u00f6zveriye soylu anlam kazand\u0131ran hay\u0131rda bulunma, eldeki \u015feylerin en iyisini bulup ba\u015fkalar\u0131 ad\u0131na onu g\u00f6zden \u00e7\u0131karabilmektir.<\/p>\n
Yaln\u0131z bu ima yollu te\u015fvik, zorunluluk anlam\u0131 ta\u015f\u0131maz. \u00c7\u00fcnk\u00fc, ba\u015fka bir ayette belirtildi\u011fi gibi, yard\u0131m ederken benimsenmesi zorunlu olan tutum, verenin elindeki \u015feyin normalini, ortalama kalitede olan\u0131n\u0131 vermesi, bunun ne daha kalitelisini ve ne de daha pahal\u0131s\u0131n\u0131 vermemesidir. Fakat bu ayetin i\u00e7erdi\u011fi imal\u0131 te\u015fvik, nefsi, iyi olan mal\u0131 verebilmeye yatk\u0131n hale getirmeyi, Kur’an-\u0131 Kerim’de izlenen nefis e\u011fitimi ve kalpleri haz\u0131rlama metodu uyar\u0131nca bu t\u00fcr \u00f6zveriyi sevdirmeyi sa\u011flar.<\/p>\n
Verilecek sadakan\u0131n t\u00fcr\u00fc belirlendikten sonra s\u00f6z, verme bi\u00e7imine ve kime sadaka verilmesi gerekti\u011fine getiriliyor:<\/p>\n
“Verece\u011finiz mal (hay\u0131r) ana-baba, akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar i\u00e7indir.”<\/strong><\/p>\nAyetin bu c\u00fcmlesi, toplumda ya\u015fayan insanlardan birka\u00e7 grup insan\u0131 birbirine ba\u011fl\u0131yor. Bu kesimlerin baz\u0131s\u0131n\u0131 yak\u0131n akrabal\u0131k ba\u011f\u0131, baz\u0131s\u0131n\u0131 uzak akrabal\u0131k ba\u011f\u0131, baz\u0131s\u0131n\u0131 merhamet ba\u011f\u0131 ve baz\u0131s\u0131n\u0131 da bu inan\u00e7 sisteminin \u00e7er\u00e7evesi i\u00e7inde yeralan kapsaml\u0131 insaniyet ba\u011f\u0131 yard\u0131m edene ba\u011fl\u0131yor. B\u00fct\u00fcn bu insan kesimleri ayn\u0131 ayette s\u0131ralan\u0131yor: Ana-baba, akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar. B\u00fct\u00fcn bu kesimler, sa\u011flam bir inan\u00e7 \u00e7er\u00e7evesi i\u00e7inde insanlar aras\u0131nda sosyal g\u00fcvenli\u011fi sa\u011flama ili\u015fkisi uyar\u0131nca dayan\u0131\u015fmaya giri\u015fiyorlar.<\/p>\n
Bu ayetteki s\u0131ralama ba\u015fka ayetlerde de tekrarlan\u0131yor ve Peygamberimizin baz\u0131 hadislerinde a\u00e7\u0131k ve s\u0131n\u0131rland\u0131r\u0131c\u0131 bir dille ifade ediliyor. Mesel\u00e2 Cabir b. Abdullah’\u0131n bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamberimiz bir sahabeye \u015f\u00f6yle buyuruyor:<\/p>\n
“Yard\u0131m etmeye, sadaka vermeye \u00f6nce kendinden ba\u015fla. E\u011fer kendinden bir\u015fey artarsa ailene ver. E\u011fer ailenden bir\u015fey artarsa akrabalar\u0131na ver. E\u011fer akrabandan bir\u015fey artarsa \u015funlara \u015funlara ver.”<\/strong> (M\u00fcslim<\/strong>)<\/p>\nBu s\u0131ralama insan nefsini e\u011fitirken ve y\u00f6nlendirirken kulland\u0131\u011f\u0131 yal\u0131n ve hikmetli metod hakk\u0131nda bize fikir veriyor. \u0130sl\u00e2m, insan\u0131 oldu\u011fu gibi, yani f\u0131tr\u00ee yap\u0131s\u0131 ile, do\u011fal e\u011filimleri ve yetenekleri ile ele al\u0131yor. Sonra onu oldu\u011fu noktadan, durdu\u011fu yerden tutarak ad\u0131m ad\u0131m ileriye do\u011fru, \u00fcst d\u00fczeye do\u011fru zorlamaks\u0131z\u0131n y\u00fcr\u00fct\u00fcyor. \u0130nsan yukar\u0131 \u00e7\u0131karken rahatt\u0131r. \u0130sl\u00e2m onun f\u0131trat\u0131n\u0131, e\u011filimlerini ve yeteneklerini hesaba kat\u0131yor. Onun arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile hayat d\u00fczeyini geli\u015ftirip ilerletiyor. Bu s\u0131rada insan yorgunluk ve b\u0131kk\u0131nl\u0131k duymuyor. \u0130sl\u00e2m, onu \u00fcst d\u00fczeylere t\u0131rmand\u0131rmak i\u00e7in zincirler ve boyunduruklar arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile s\u00fcr\u00fcklemiyor, onu y\u00fckseltmek i\u00e7in f\u0131tri e\u011filimlerini ve i\u00e7g\u00fcd\u00fclerini bask\u0131 alt\u0131na alm\u0131yor. Yolda onu k\u0131lavuzsuz b\u0131rakm\u0131yor, onu bulutlar \u00fczerinde u\u00e7u\u015fa ge\u00e7irmiyor. Bunlar yerine onu zorlamaks\u0131z\u0131n, kolay\u0131na gelecek \u015fekilde yukar\u0131lara \u00e7\u0131kar\u0131yor. Yoku\u015fu \u00e7\u0131karken insan\u0131n ayaklar\u0131 yerde, g\u00f6zleri semaya d\u00f6n\u00fck, kalbi y\u00fccelikler ufkunun heyecan\u0131 ile \u00e7arpmakta ve ruhu yukar\u0131larda Allah’a ba\u011fl\u0131d\u0131r.<\/p>\n
Y\u00fcce Allah ba\u015fkalar\u0131ndan \u00e7ok insan\u0131n kendini sevdi\u011fini iyi biliyor. Bu y\u00fczden ona ba\u015fkas\u0131na yard\u0131mda bulunmay\u0131 emretmeden \u00f6nce en ba\u015fta kendi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lamay\u0131 \u00f6neriyor, hel\u00e2l nimetlerden yararlanmas\u0131n\u0131 serbest b\u0131rak\u0131yor, onu savurganl\u0131\u011fa ve bencilli\u011fe d\u00fc\u015fmeksizin bu nimetleri kullanmaya \u00f6zendiriyor. \u0130\u015fte bu y\u00fczden \u015fahsi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 gidermedik\u00e7e sadaka vermeyi emretmiyor. Nitekim sahabelerden Ebu Hureyre’nin bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamber efendimiz \u015f\u00f6yle buyuruyor:<\/p>\n
“En hay\u0131rl\u0131 sadaka varl\u0131ktan ayr\u0131larak verilen sadakad\u0131r. \u00dcstteki el, alttaki elden daha hay\u0131rl\u0131d\u0131r. Yard\u0131m etmeye ge\u00e7indirmek zorunda oldu\u011fun kimselerden ba\u015fla.” <\/strong>(M\u00fcslim<\/strong>)<\/p>\nBu arada sahabilerden Cabir b. Abdullah \u015f\u00f6yle diyor:<\/p>\n
“Adam\u0131n biri bir g\u00fcn, elinde yumurta b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcnde bir alt\u0131n k\u00fcl\u00e7esi ile \u00e7\u0131kageldi ve Peygamberimize `Ya Resulallah, bunu bir maden oca\u011f\u0131nda buldum, bunu sadaka olarak al, ba\u015fka hi\u00e7bir mal\u0131m yok’ dedi. Peygamberimiz y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Bunun \u00fczerine adam Peygamberimize sa\u011f yan\u0131ndan sokularak az \u00f6nceki s\u00f6zlerini tekrarlad\u0131. Peygamberimiz yine y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Adam bu defa Peygamberimize sol yan\u0131ndan sokularak ayn\u0131 s\u00f6zleri s\u00f6yledi. Peygamberimiz yine y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Fakat adam bu kez de Peygamberimize arka taraf\u0131ndan yakla\u015farak ayn\u0131 s\u00f6zleri tekrarlad\u0131. Bunun \u00fczerine Peygamberimiz adam\u0131n uzatt\u0131\u011f\u0131 alt\u0131n k\u00fcl\u00e7eyi alarak \u00fczerine f\u0131rlat\u0131verdi. \u00d6yleki, e\u011fer k\u00fcl\u00e7e, adama isabet etseydi mutlaka can\u0131n\u0131 ac\u0131t\u0131rd\u0131. Arkas\u0131ndan da \u015f\u00f6yle buyurdu:<\/p>\n
“Aran\u0131zdan biri nesi varsa getiriyor ve `Bu sadakad\u0131r’ diyor. Sonra oturup ba\u015fkalar\u0131na el a\u00e7\u0131yor. En hay\u0131rl\u0131 sadaka varl\u0131ktan ayr\u0131larak verilen sadakad\u0131r.”<\/strong><\/p>\nY\u00fcce Allah insan\u0131n en \u00e7ok yak\u0131n aile fertlerini, yani ehli ile ana-babas\u0131n\u0131 sevdi\u011fini iyi biliyor. Bunun i\u00e7in ona kendi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lad\u0131ktan sonra ataca\u011f\u0131 ilk yard\u0131mla\u015fma ad\u0131m\u0131nda bu sevdiklerine yararl\u0131 olmas\u0131n\u0131 \u00f6neriyor. Bunlara g\u00f6n\u00fcl ho\u015flu\u011fu ile yard\u0131m yapacak, b\u00f6ylece zararl\u0131 olmayan f\u0131tri e\u011filimlerini tatmin etmi\u015f olacakt\u0131r. Bu e\u011filimleri tatmin etmenin zararl\u0131 bir \u015fey olmad\u0131\u011f\u0131 bir yana tersine bunun arkas\u0131nda bir hikmet ve yarar vard\u0131r. Asl\u0131nda ki\u015finin, ge\u00e7imlerini sa\u011flad\u0131\u011f\u0131 ve yard\u0131m elini uzatt\u0131\u011f\u0131 bu kimseler en yak\u0131n akrabalar\u0131d\u0131r. Evet, ama bu insanlar ayni zamanda bu \u00fcmmetin bir par\u00e7as\u0131d\u0131rlar ve e\u011fer bir yerden yard\u0131m g\u00f6rmezlerse muhta\u00e7 duruma d\u00fc\u015feceklerdir. Buna g\u00f6re bunlar\u0131n yak\u0131nlar\u0131 olan birinden yard\u0131m g\u00f6rmeleri, yak\u0131nlar\u0131 olmayan bir yabanc\u0131dan yard\u0131m almalar\u0131ndan daha onurlu bir \u015feydir. Ayn\u0131 zamanda bu aile i\u00e7i yard\u0131mla\u015fma yuvada sevgiyi ve i\u00e7 bar\u0131\u015f\u0131 yayg\u0131nla\u015ft\u0131r\u0131r, y\u00fcce Allah’\u0131n b\u00fcy\u00fck insanl\u0131k camias\u0131 yap\u0131s\u0131n\u0131n ilk tu\u011flas\u0131 olmas\u0131n\u0131 diledi\u011fi aile kurumunun ba\u011flar\u0131n\u0131 g\u00fc\u00e7lendirir.<\/p>\n
Y\u00fcce Allah bundan sonra sevgisini ve yard\u0131mseverli\u011fini yak\u0131nl\u0131k derecelerinin \u00f6ncelik s\u0131ras\u0131na g\u00f6re b\u00fct\u00fcn akrabalar\u0131na yayaca\u011f\u0131n\u0131 iyi biliyor. Bunun bir zarar\u0131 yok. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu kimseler ayn\u0131 zamanda toplumun fertleri ve \u00fcmmet organizmas\u0131n\u0131n organlar\u0131d\u0131rlar. Bu y\u00fczden insana akrabalar\u0131n\u0131 a\u015fan bir ad\u0131m daha att\u0131r\u0131l\u0131yor. B\u00f6ylece hem duygular\u0131n\u0131 ve f\u0131tr\u00ee e\u011filimlerini tatmin ediyor hem bu kimselerin ihtiya\u00e7lar\u0131m kar\u015f\u0131l\u0131yor hem geni\u015f anlaml\u0131 aile ba\u011flar\u0131m g\u00fc\u00e7lendiriyor ve bunun sonucunda m\u00fcsl\u00fcman cemaatin \u00fcyelerinden biri, ba\u011flar\u0131 g\u00fc\u00e7l\u00fc ve ili\u015fkileri kopmaz sa\u011flam bir birli\u011fe kavu\u015fuyor.<\/p>\n
E\u011fer kendi ge\u00e7imini sa\u011flayan ki\u015finin elinde, bu s\u00f6yledi\u011fimiz yak\u0131nlar\u0131na yard\u0131m ettikten sonra verecek bir\u015fey kal\u0131rsa, \u0130sl\u00e2m onun elinden tutarak onu toplumun \u00e7e\u015fitli muhta\u00e7 kesimlerine yard\u0131m etmeye g\u00f6t\u00fcr\u00fcyor. Bu kesimler ya zaten bozuk olan ya\u015fam \u015fartlar\u0131 ya da \u00e7e\u015fitli sebeplerle madd\u00ee durumlar\u0131n\u0131n bozulmas\u0131 y\u00fcz\u00fcnden insan\u0131n merhamet ve katk\u0131da bulunma duygular\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7iriyorlar. Bu kesimlerin ba\u015f\u0131nda yetimler, ya\u015flar\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fck \u00f6ks\u00fczler gelir. Sonra zarur\u00ee ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131layamad\u0131klar\u0131 halde onurlar\u0131 ve sayg\u0131nl\u0131klar\u0131 izin vermedi\u011fi i\u00e7in el a\u00e7\u0131p hi\u00e7 kimseden bir\u015fey istemeyen yoksullar gelir. Daha sonra s\u0131ra yolcularda, yolda kalm\u0131\u015flardad\u0131r. Bu kimselerin memleketinde varl\u0131klar\u0131 olabilir. Fakat bu mallar\u0131ndan ayr\u0131 d\u00fc\u015fm\u00fc\u015fler varl\u0131klar\u0131 ile aralar\u0131na \u00e7e\u015fitli engeller girmi\u015ftir. B\u00f6ylelerinin say\u0131s\u0131 ilk m\u00fcsl\u00fcman cemaatte fazla idi. Bunlar her \u015feylerini arkada b\u0131rakarak Mekke’den Medine’ye hicret eden m\u00fcsl\u00fcmanlard\u0131.<\/p>\n
B\u00fct\u00fcn bu kesimler toplumun \u00fcyeleri, bireyleridirler. \u0130sl\u00e2m, yard\u0131msever ba\u011fl\u0131lar\u0131n\u0131 bu ihtiya\u00e7l\u0131 kesimlere yard\u0131m etmeye y\u00f6neltiyor. Bu y\u00f6nlendirmeyi onlar\u0131n ar\u0131nd\u0131r\u0131p harekete ge\u00e7irdi\u011fi do\u011fal iyi duygular\u0131na ba\u011fl\u0131 olarak ger\u00e7ekle\u015ftiriyor ve b\u00f6ylece yumu\u015fak ve zorlamas\u0131z bir bi\u00e7imde b\u00fct\u00fcn hedeflerine ula\u015f\u0131yor. Bu hedefler nelerdir?<\/p>\n
En ba\u015fta yard\u0131mseverlerin vicdanlar\u0131n\u0131 ar\u0131nd\u0131rma hedefine ula\u015f\u0131l\u0131yor. \u00c7\u00fcnk\u00fc ki\u015fi verdi\u011finde g\u00f6z\u00fc kalmayarak, yapt\u0131\u011f\u0131 yard\u0131mdan ho\u015fnut olarak bask\u0131s\u0131z ve \u0131srars\u0131z bir \u015fekilde vermi\u015ftir. \u0130kinci olarak s\u00f6z\u00fcn\u00fc etti\u011fimiz muhta\u00e7 kesimlere yard\u0131m sa\u011flama, onlar\u0131 sosyal g\u00fcvenlik \u015femsiyesi alt\u0131na alma hedefine ula\u015f\u0131l\u0131yor. \u00dc\u00e7\u00fcnc\u00fc olarak da hi\u00e7bir bask\u0131ya ve zorlamaya ba\u015fvurmaks\u0131z\u0131n toplumun b\u00fct\u00fcn fertleri aras\u0131nda dayan\u0131\u015fmal\u0131 ve yard\u0131mla\u015fmal\u0131 yo\u011fun bir kayna\u015fma ve b\u00fct\u00fcnle\u015fme meydana getiriyor. G\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc gibi yumu\u015fak, g\u00f6n\u00fcll\u00fcl\u00fck ilkesine dayal\u0131 istedi\u011fi hedefe varabilen; bask\u0131s\u0131z, yapmac\u0131ks\u0131z ve d\u00fczenli olarak hay\u0131rl\u0131 olan\u0131 t\u00fcm\u00fc ile ger\u00e7ekle\u015ftiren h\u00fcnerli bir y\u00f6nlendirme metodu ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yay\u0131z.<\/p>\n
Sonra b\u00fct\u00fcn bunlar ile y\u00fcce ufuk aras\u0131nda ili\u015fki kuruyor; kalbi verdi\u011finde, yapt\u0131\u011f\u0131nda ve i\u00e7inde sakl\u0131 niyet ve duygular\u0131nda Allah’a ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131n co\u015fkunlu\u011fu ile \u00e7arpmaya sevk ediyor:<\/p>\n
“Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz, Allah yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z her hayr\u0131 bilir.”<\/strong><\/p>\nHem bizzat yap\u0131lan hayr\u0131 hem onu yapt\u0131ran sebepleri ve hem de ona e\u015flik eden niyeti bilir. Onun i\u00e7in de bu iyilik, bu hay\u0131r bo\u015fa gitmez, kaybolmaz. O, y\u00fcce Allah’\u0131n hesab\u0131na ge\u00e7er. O Allah ki, O’na ula\u015fan hi\u00e7bir \u015fey kaybolmaz. \u0130nsanlar\u0131 aldatmas\u0131, onlara haks\u0131zl\u0131k etmesi s\u00f6zkonusu olmad\u0131\u011f\u0131 gibi O’na kar\u015f\u0131 ikiy\u00fczl\u00fc davranmak ve oldu\u011fundan farkl\u0131 g\u00f6r\u00fcnmek de m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir.<\/p>\n
Bu metodu kullanan \u0130sl\u00e2m, insan kalbini k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden ar\u0131nd\u0131rarak Allah’a ba\u011fl\u0131l\u0131k derecesine y\u00fckseltir. Ancak bunu yaparken zora ba\u015fvurmaz, insan psikolojisini g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurarak \u00e7e\u015fitli \u00f6nlem ve dayatmalara ba\u015fvurmaz.<\/p>\n
\u0130\u015fte mutlak anlamda bilgi sahibi ve yaratt\u0131\u011f\u0131n\u0131 en iyi tan\u0131yan Allah’\u0131n benimsedi\u011fi ve \u00fczerine sosyal d\u00fczenini oturttu\u011fu e\u011fitim metodu budur. \u0130sl\u00e2m’\u0131n \u00f6ng\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc sosyal d\u00fczen insan\u0131 oldu\u011fu gibi ve bulundu\u011fu konumda kabul ederek elinden tutar ve ba\u015fka yollardan giderek ula\u015famayaca\u011f\u0131 y\u00fcceliklere, ayd\u0131nl\u0131\u011fa ve zirveye ula\u015ft\u0131r\u0131r. \u0130nsanl\u0131k ge\u00e7en d\u00f6nemlerde de ancak bu metodu ve yolu benimsedi\u011fi zamanlar s\u00f6z\u00fc edilen zirveye ve ayd\u0131nl\u0131\u011fa ula\u015fabilmi\u015fti.<\/p>\n
Sadaka verme meselesinin hemen arkas\u0131ndan gelen cihad farz\u0131na da ayn\u0131 metod uyar\u0131nca yakla\u015f\u0131l\u0131yor:<\/p>\n
<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
B\u0130SM\u0130LLAH\u0130RRAHMAN\u0130RRAH\u0130M Hamd kendisinden ba\u015fka ilah olmayan, mutlak manada tek g\u00fc\u00e7 ve kudret sahibi olan Allah\u2019a mahsustur. Salat ve selam t\u00fcm peygamberlerin ve onlar\u0131 takip eden tabilerinin \u00fczerine olsun. 215- Sana (Allah yolunda) ne harcayacaklar\u0131n\u0131 sorarlar. De ki; “Verece\u011finiz mal (hay\u0131r) ana-baba, yak\u0131n akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar i\u00e7indir. Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz Allah yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z her […]<\/p>\n","protected":false},"author":13,"featured_media":5991,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[],"class_list":["post-5990","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-gundem"],"yoast_head":"\n
SEYY\u0130D KUTUB BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA BAKARA SURES\u0130 215. AYET Nedir? • Ebrar Medya<\/title>\n<meta name=\"description\" content=\"215- Sana (Allah yolunda) ne harcayacaklar\u0131n\u0131 sorarlar. De ki; "Verece\u011finiz mal (hay\u0131r) ana-baba, yak\u0131n akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar i\u00e7indir. Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz Allah yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z her hayr\u0131 bilir."Bu sorudan \u00f6nce bu surede infak konusu ile ilgili \u00e7ok say\u0131da ayet yerald\u0131. \u0130nfak ve yard\u0131mla\u015fma konusu, \u0130sl\u00e2m'\u0131n do\u011fup geli\u015fti\u011fi \u015fartlara benzer ortamlarda m\u00fcsl\u00fcman cemaatin kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kald\u0131\u011f\u0131 ve g\u00f6\u011f\u00fcslemek zorunda tutuldu\u011fu s\u0131k\u0131nt\u0131larla, me\u015fakkatlerle ve sava\u015flarla ba\u015fa \u00e7\u0131kabilmesi i\u00e7in ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz bir zorunluluktur. Bunun yan\u0131s\u0131ra yard\u0131mla\u015fma toplumsal dayan\u0131\u015fman\u0131n, sosyal g\u00fcvenli\u011fin ger\u00e7ekle\u015fmesi ve fertler aras\u0131nda duygusal farkl\u0131l\u0131klar\u0131n ortadan kald\u0131r\u0131lmas\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan da gereklidir. \u00d6yle ki, her fert bu organizman\u0131n bir \u00fcyesi oldu\u011funu, onun hi\u00e7bir imk\u00e2n\u0131n\u0131 kendinden esirgemedi\u011fini ve hi\u00e7bir \u015feyden onu mahrum tutmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 hissetmelidir. Bu durum, cemaatin duygusal olu\u015fumu a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00e7ok \u00f6nemlidir. Ayr\u0131ca fertlerin ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lamak, toplumun pratik olu\u015fumu a\u00e7\u0131s\u0131ndan da \u00f6nemlidir.Burada baz\u0131 m\u00fcsl\u00fcmanlar "Ne verecekler"ini soruyorlar. Bu soru, verecekleri \u015feyin t\u00fcr\u00fcne ili\u015fkin bir sorudur. Bu soruya verilen cevapta ise vermenin niteli\u011fi anlat\u0131lmakta, bunun yan\u0131s\u0131ra yard\u0131m edilecek kimselerin \u00f6ncelik ve yak\u0131nl\u0131k s\u0131ras\u0131 belirlenmektedir. Ayetin \u015fu ifadesine dikkat edelim:"De ki; `hay\u0131r (iyilik, yard\u0131m) olarak ne verirseniz..."Bu ifade tarz\u0131 bize iki \u015feyi d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fcr\u00fcyor: Birincisi verilen \u015fey, yap\u0131lan yard\u0131m hay\u0131rd\u0131r, hayr\u0131n ta kendisidir. Veren i\u00e7in hay\u0131rd\u0131r, alan i\u00e7in hay\u0131rd\u0131r, cemaat (toplum) hesab\u0131na hay\u0131rd\u0131r, ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na hay\u0131rd\u0131r, iyi bir davran\u0131\u015ft\u0131r, iyi bir sunu\u015ftur, iyi bir \u015feydir. \u00c7\u00fcnk\u00fc ba\u015fkalar\u0131na bir\u015fey vermek kalbi temizleyici, vicdan\u0131 ar\u0131nd\u0131r\u0131c\u0131 bir davran\u0131\u015ft\u0131r; Bunun yan\u0131s\u0131ra ba\u015fkalar\u0131na sa\u011flanan bir yarar, bir yard\u0131md\u0131r. As\u0131l kalbi temizleyen, vicdan\u0131 ar\u0131nd\u0131ran ve \u00f6zveriye soylu anlam kazand\u0131ran hay\u0131rda bulunma, eldeki \u015feylerin en iyisini bulup ba\u015fkalar\u0131 ad\u0131na onu g\u00f6zden \u00e7\u0131karabilmektir.Yaln\u0131z bu ima yollu te\u015fvik, zorunluluk anlam\u0131 ta\u015f\u0131maz. \u00c7\u00fcnk\u00fc, ba\u015fka bir ayette belirtildi\u011fi gibi, yard\u0131m ederken benimsenmesi zorunlu olan tutum, verenin elindeki \u015feyin normalini, ortalama kalitede olan\u0131n\u0131 vermesi, bunun ne daha kalitelisini ve ne de daha pahal\u0131s\u0131n\u0131 vermemesidir. Fakat bu ayetin i\u00e7erdi\u011fi imal\u0131 te\u015fvik, nefsi, iyi olan mal\u0131 verebilmeye yatk\u0131n hale getirmeyi, Kur'an-\u0131 Kerim'de izlenen nefis e\u011fitimi ve kalpleri haz\u0131rlama metodu uyar\u0131nca bu t\u00fcr \u00f6zveriyi sevdirmeyi sa\u011flar.Verilecek sadakan\u0131n t\u00fcr\u00fc belirlendikten sonra s\u00f6z, verme bi\u00e7imine ve kime sadaka verilmesi gerekti\u011fine getiriliyor:"Verece\u011finiz mal (hay\u0131r) ana-baba, akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar i\u00e7indir."Ayetin bu c\u00fcmlesi, toplumda ya\u015fayan insanlardan birka\u00e7 grup insan\u0131 birbirine ba\u011fl\u0131yor. Bu kesimlerin baz\u0131s\u0131n\u0131 yak\u0131n akrabal\u0131k ba\u011f\u0131, baz\u0131s\u0131n\u0131 uzak akrabal\u0131k ba\u011f\u0131, baz\u0131s\u0131n\u0131 merhamet ba\u011f\u0131 ve baz\u0131s\u0131n\u0131 da bu inan\u00e7 sisteminin \u00e7er\u00e7evesi i\u00e7inde yeralan kapsaml\u0131 insaniyet ba\u011f\u0131 yard\u0131m edene ba\u011fl\u0131yor. B\u00fct\u00fcn bu insan kesimleri ayn\u0131 ayette s\u0131ralan\u0131yor: Ana-baba, akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar. B\u00fct\u00fcn bu kesimler, sa\u011flam bir inan\u00e7 \u00e7er\u00e7evesi i\u00e7inde insanlar aras\u0131nda sosyal g\u00fcvenli\u011fi sa\u011flama ili\u015fkisi uyar\u0131nca dayan\u0131\u015fmaya giri\u015fiyorlar.Bu ayetteki s\u0131ralama ba\u015fka ayetlerde de tekrarlan\u0131yor ve Peygamberimizin baz\u0131 hadislerinde a\u00e7\u0131k ve s\u0131n\u0131rland\u0131r\u0131c\u0131 bir dille ifade ediliyor. Mesel\u00e2 Cabir b. Abdullah'\u0131n bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamberimiz bir sahabeye \u015f\u00f6yle buyuruyor:"Yard\u0131m etmeye, sadaka vermeye \u00f6nce kendinden ba\u015fla. E\u011fer kendinden bir\u015fey artarsa ailene ver. E\u011fer ailenden bir\u015fey artarsa akrabalar\u0131na ver. E\u011fer akrabandan bir\u015fey artarsa \u015funlara \u015funlara ver." (M\u00fcslim)Bu s\u0131ralama insan nefsini e\u011fitirken ve y\u00f6nlendirirken kulland\u0131\u011f\u0131 yal\u0131n ve hikmetli metod hakk\u0131nda bize fikir veriyor. \u0130sl\u00e2m, insan\u0131 oldu\u011fu gibi, yani f\u0131tr\u00ee yap\u0131s\u0131 ile, do\u011fal e\u011filimleri ve yetenekleri ile ele al\u0131yor. Sonra onu oldu\u011fu noktadan, durdu\u011fu yerden tutarak ad\u0131m ad\u0131m ileriye do\u011fru, \u00fcst d\u00fczeye do\u011fru zorlamaks\u0131z\u0131n y\u00fcr\u00fct\u00fcyor. \u0130nsan yukar\u0131 \u00e7\u0131karken rahatt\u0131r. \u0130sl\u00e2m onun f\u0131trat\u0131n\u0131, e\u011filimlerini ve yeteneklerini hesaba kat\u0131yor. Onun arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile hayat d\u00fczeyini geli\u015ftirip ilerletiyor. Bu s\u0131rada insan yorgunluk ve b\u0131kk\u0131nl\u0131k duymuyor. \u0130sl\u00e2m, onu \u00fcst d\u00fczeylere t\u0131rmand\u0131rmak i\u00e7in zincirler ve boyunduruklar arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile s\u00fcr\u00fcklemiyor, onu y\u00fckseltmek i\u00e7in f\u0131tri e\u011filimlerini ve i\u00e7g\u00fcd\u00fclerini bask\u0131 alt\u0131na alm\u0131yor. Yolda onu k\u0131lavuzsuz b\u0131rakm\u0131yor, onu bulutlar \u00fczerinde u\u00e7u\u015fa ge\u00e7irmiyor. Bunlar yerine onu zorlamaks\u0131z\u0131n, kolay\u0131na gelecek \u015fekilde yukar\u0131lara \u00e7\u0131kar\u0131yor. Yoku\u015fu \u00e7\u0131karken insan\u0131n ayaklar\u0131 yerde, g\u00f6zleri semaya d\u00f6n\u00fck, kalbi y\u00fccelikler ufkunun heyecan\u0131 ile \u00e7arpmakta ve ruhu yukar\u0131larda Allah'a ba\u011fl\u0131d\u0131r.Y\u00fcce Allah ba\u015fkalar\u0131ndan \u00e7ok insan\u0131n kendini sevdi\u011fini iyi biliyor. Bu y\u00fczden ona ba\u015fkas\u0131na yard\u0131mda bulunmay\u0131 emretmeden \u00f6nce en ba\u015fta kendi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lamay\u0131 \u00f6neriyor, hel\u00e2l nimetlerden yararlanmas\u0131n\u0131 serbest b\u0131rak\u0131yor, onu savurganl\u0131\u011fa ve bencilli\u011fe d\u00fc\u015fmeksizin bu nimetleri kullanmaya \u00f6zendiriyor. \u0130\u015fte bu y\u00fczden \u015fahsi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 gidermedik\u00e7e sadaka vermeyi emretmiyor. Nitekim sahabelerden Ebu Hureyre'nin bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamber efendimiz \u015f\u00f6yle buyuruyor:"En hay\u0131rl\u0131 sadaka varl\u0131ktan ayr\u0131larak verilen sadakad\u0131r. \u00dcstteki el, alttaki elden daha hay\u0131rl\u0131d\u0131r. Yard\u0131m etmeye ge\u00e7indirmek zorunda oldu\u011fun kimselerden ba\u015fla." (M\u00fcslim)Bu arada sahabilerden Cabir b. Abdullah \u015f\u00f6yle diyor:"Adam\u0131n biri bir g\u00fcn, elinde yumurta b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcnde bir alt\u0131n k\u00fcl\u00e7esi ile \u00e7\u0131kageldi ve Peygamberimize `Ya Resulallah, bunu bir maden oca\u011f\u0131nda buldum, bunu sadaka olarak al, ba\u015fka hi\u00e7bir mal\u0131m yok' dedi. Peygamberimiz y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Bunun \u00fczerine adam Peygamberimize sa\u011f yan\u0131ndan sokularak az \u00f6nceki s\u00f6zlerini tekrarlad\u0131. Peygamberimiz yine y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Adam bu defa Peygamberimize sol yan\u0131ndan sokularak ayn\u0131 s\u00f6zleri s\u00f6yledi. Peygamberimiz yine y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Fakat adam bu kez de Peygamberimize arka taraf\u0131ndan yakla\u015farak ayn\u0131 s\u00f6zleri tekrarlad\u0131. Bunun \u00fczerine Peygamberimiz adam\u0131n uzatt\u0131\u011f\u0131 alt\u0131n k\u00fcl\u00e7eyi alarak \u00fczerine f\u0131rlat\u0131verdi. \u00d6yleki, e\u011fer k\u00fcl\u00e7e, adama isabet etseydi mutlaka can\u0131n\u0131 ac\u0131t\u0131rd\u0131. Arkas\u0131ndan da \u015f\u00f6yle buyurdu:"Aran\u0131zdan biri nesi varsa getiriyor ve `Bu sadakad\u0131r' diyor. Sonra oturup ba\u015fkalar\u0131na el a\u00e7\u0131yor. En hay\u0131rl\u0131 sadaka varl\u0131ktan ayr\u0131larak verilen sadakad\u0131r."Y\u00fcce Allah insan\u0131n en \u00e7ok yak\u0131n aile fertlerini, yani ehli ile ana-babas\u0131n\u0131 sevdi\u011fini iyi biliyor. Bunun i\u00e7in ona kendi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lad\u0131ktan sonra ataca\u011f\u0131 ilk yard\u0131mla\u015fma ad\u0131m\u0131nda bu sevdiklerine yararl\u0131 olmas\u0131n\u0131 \u00f6neriyor. Bunlara g\u00f6n\u00fcl ho\u015flu\u011fu ile yard\u0131m yapacak, b\u00f6ylece zararl\u0131 olmayan f\u0131tri e\u011filimlerini tatmin etmi\u015f olacakt\u0131r. Bu e\u011filimleri tatmin etmenin zararl\u0131 bir \u015fey olmad\u0131\u011f\u0131 bir yana tersine bunun arkas\u0131nda bir hikmet ve yarar vard\u0131r. Asl\u0131nda ki\u015finin, ge\u00e7imlerini sa\u011flad\u0131\u011f\u0131 ve yard\u0131m elini uzatt\u0131\u011f\u0131 bu kimseler en yak\u0131n akrabalar\u0131d\u0131r. Evet, ama bu insanlar ayni zamanda bu \u00fcmmetin bir par\u00e7as\u0131d\u0131rlar ve e\u011fer bir yerden yard\u0131m g\u00f6rmezlerse muhta\u00e7 duruma d\u00fc\u015feceklerdir. Buna g\u00f6re bunlar\u0131n yak\u0131nlar\u0131 olan birinden yard\u0131m g\u00f6rmeleri, yak\u0131nlar\u0131 olmayan bir yabanc\u0131dan yard\u0131m almalar\u0131ndan daha onurlu bir \u015feydir. Ayn\u0131 zamanda bu aile i\u00e7i yard\u0131mla\u015fma yuvada sevgiyi ve i\u00e7 bar\u0131\u015f\u0131 yayg\u0131nla\u015ft\u0131r\u0131r, y\u00fcce Allah'\u0131n b\u00fcy\u00fck insanl\u0131k camias\u0131 yap\u0131s\u0131n\u0131n ilk tu\u011flas\u0131 olmas\u0131n\u0131 diledi\u011fi aile kurumunun ba\u011flar\u0131n\u0131 g\u00fc\u00e7lendirir.Y\u00fcce Allah bundan sonra sevgisini ve yard\u0131mseverli\u011fini yak\u0131nl\u0131k derecelerinin \u00f6ncelik s\u0131ras\u0131na g\u00f6re b\u00fct\u00fcn akrabalar\u0131na yayaca\u011f\u0131n\u0131 iyi biliyor. Bunun bir zarar\u0131 yok. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu kimseler ayn\u0131 zamanda toplumun fertleri ve \u00fcmmet organizmas\u0131n\u0131n organlar\u0131d\u0131rlar. Bu y\u00fczden insana akrabalar\u0131n\u0131 a\u015fan bir ad\u0131m daha att\u0131r\u0131l\u0131yor. B\u00f6ylece hem duygular\u0131n\u0131 ve f\u0131tr\u00ee e\u011filimlerini tatmin ediyor hem bu kimselerin ihtiya\u00e7lar\u0131m kar\u015f\u0131l\u0131yor hem geni\u015f anlaml\u0131 aile ba\u011flar\u0131m g\u00fc\u00e7lendiriyor ve bunun sonucunda m\u00fcsl\u00fcman cemaatin \u00fcyelerinden biri, ba\u011flar\u0131 g\u00fc\u00e7l\u00fc ve ili\u015fkileri kopmaz sa\u011flam bir birli\u011fe kavu\u015fuyor.E\u011fer kendi ge\u00e7imini sa\u011flayan ki\u015finin elinde, bu s\u00f6yledi\u011fimiz yak\u0131nlar\u0131na yard\u0131m ettikten sonra verecek bir\u015fey kal\u0131rsa, \u0130sl\u00e2m onun elinden tutarak onu toplumun \u00e7e\u015fitli muhta\u00e7 kesimlerine yard\u0131m etmeye g\u00f6t\u00fcr\u00fcyor. Bu kesimler ya zaten bozuk olan ya\u015fam \u015fartlar\u0131 ya da \u00e7e\u015fitli sebeplerle madd\u00ee durumlar\u0131n\u0131n bozulmas\u0131 y\u00fcz\u00fcnden insan\u0131n merhamet ve katk\u0131da bulunma duygular\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7iriyorlar. Bu kesimlerin ba\u015f\u0131nda yetimler, ya\u015flar\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fck \u00f6ks\u00fczler gelir. Sonra zarur\u00ee ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131layamad\u0131klar\u0131 halde onurlar\u0131 ve sayg\u0131nl\u0131klar\u0131 izin vermedi\u011fi i\u00e7in el a\u00e7\u0131p hi\u00e7 kimseden bir\u015fey istemeyen yoksullar gelir. Daha sonra s\u0131ra yolcularda, yolda kalm\u0131\u015flardad\u0131r. Bu kimselerin memleketinde varl\u0131klar\u0131 olabilir. Fakat bu mallar\u0131ndan ayr\u0131 d\u00fc\u015fm\u00fc\u015fler varl\u0131klar\u0131 ile aralar\u0131na \u00e7e\u015fitli engeller girmi\u015ftir. B\u00f6ylelerinin say\u0131s\u0131 ilk m\u00fcsl\u00fcman cemaatte fazla idi. Bunlar her \u015feylerini arkada b\u0131rakarak Mekke'den Medine'ye hicret eden m\u00fcsl\u00fcmanlard\u0131.B\u00fct\u00fcn bu kesimler toplumun \u00fcyeleri, bireyleridirler. \u0130sl\u00e2m, yard\u0131msever ba\u011fl\u0131lar\u0131n\u0131 bu ihtiya\u00e7l\u0131 kesimlere yard\u0131m etmeye y\u00f6neltiyor. Bu y\u00f6nlendirmeyi onlar\u0131n ar\u0131nd\u0131r\u0131p harekete ge\u00e7irdi\u011fi do\u011fal iyi duygular\u0131na ba\u011fl\u0131 olarak ger\u00e7ekle\u015ftiriyor ve b\u00f6ylece yumu\u015fak ve zorlamas\u0131z bir bi\u00e7imde b\u00fct\u00fcn hedeflerine ula\u015f\u0131yor. Bu hedefler nelerdir?En ba\u015fta yard\u0131mseverlerin vicdanlar\u0131n\u0131 ar\u0131nd\u0131rma hedefine ula\u015f\u0131l\u0131yor. \u00c7\u00fcnk\u00fc ki\u015fi verdi\u011finde g\u00f6z\u00fc kalmayarak, yapt\u0131\u011f\u0131 yard\u0131mdan ho\u015fnut olarak bask\u0131s\u0131z ve \u0131srars\u0131z bir \u015fekilde vermi\u015ftir. \u0130kinci olarak s\u00f6z\u00fcn\u00fc etti\u011fimiz muhta\u00e7 kesimlere yard\u0131m sa\u011flama, onlar\u0131 sosyal g\u00fcvenlik \u015femsiyesi alt\u0131na alma hedefine ula\u015f\u0131l\u0131yor. \u00dc\u00e7\u00fcnc\u00fc olarak da hi\u00e7bir bask\u0131ya ve zorlamaya ba\u015fvurmaks\u0131z\u0131n toplumun b\u00fct\u00fcn fertleri aras\u0131nda dayan\u0131\u015fmal\u0131 ve yard\u0131mla\u015fmal\u0131 yo\u011fun bir kayna\u015fma ve b\u00fct\u00fcnle\u015fme meydana getiriyor. G\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc gibi yumu\u015fak, g\u00f6n\u00fcll\u00fcl\u00fck ilkesine dayal\u0131 istedi\u011fi hedefe varabilen; bask\u0131s\u0131z, yapmac\u0131ks\u0131z ve d\u00fczenli olarak hay\u0131rl\u0131 olan\u0131 t\u00fcm\u00fc ile ger\u00e7ekle\u015ftiren h\u00fcnerli bir y\u00f6nlendirme metodu ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yay\u0131z.Sonra b\u00fct\u00fcn bunlar ile y\u00fcce ufuk aras\u0131nda ili\u015fki kuruyor; kalbi verdi\u011finde, yapt\u0131\u011f\u0131nda ve i\u00e7inde sakl\u0131 niyet ve duygular\u0131nda Allah'a ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131n co\u015fkunlu\u011fu ile \u00e7arpmaya sevk ediyor:"Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz, Allah yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z her hayr\u0131 bilir."Hem bizzat yap\u0131lan hayr\u0131 hem onu yapt\u0131ran sebepleri ve hem de ona e\u015flik eden niyeti bilir. Onun i\u00e7in de bu iyilik, bu hay\u0131r bo\u015fa gitmez, kaybolmaz. O, y\u00fcce Allah'\u0131n hesab\u0131na ge\u00e7er. O Allah ki, O'na ula\u015fan hi\u00e7bir \u015fey kaybolmaz. \u0130nsanlar\u0131 aldatmas\u0131, onlara haks\u0131zl\u0131k etmesi s\u00f6zkonusu olmad\u0131\u011f\u0131 gibi O'na kar\u015f\u0131 ikiy\u00fczl\u00fc davranmak ve oldu\u011fundan farkl\u0131 g\u00f6r\u00fcnmek de m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir.Bu metodu kullanan \u0130sl\u00e2m, insan kalbini k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden ar\u0131nd\u0131rarak Allah'a ba\u011fl\u0131l\u0131k derecesine y\u00fckseltir. Ancak bunu yaparken zora ba\u015fvurmaz, insan psikolojisini g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurarak \u00e7e\u015fitli \u00f6nlem ve dayatmalara ba\u015fvurmaz.\u0130\u015fte mutlak anlamda bilgi sahibi ve yaratt\u0131\u011f\u0131n\u0131 en iyi tan\u0131yan Allah'\u0131n benimsedi\u011fi ve \u00fczerine sosyal d\u00fczenini oturttu\u011fu e\u011fitim metodu budur. \u0130sl\u00e2m'\u0131n \u00f6ng\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc sosyal d\u00fczen insan\u0131 oldu\u011fu gibi ve bulundu\u011fu konumda kabul ederek elinden tutar ve ba\u015fka yollardan giderek ula\u015famayaca\u011f\u0131 y\u00fcceliklere, ayd\u0131nl\u0131\u011fa ve zirveye ula\u015ft\u0131r\u0131r. \u0130nsanl\u0131k ge\u00e7en d\u00f6nemlerde de ancak bu metodu ve yolu benimsedi\u011fi zamanlar s\u00f6z\u00fc edilen zirveye ve ayd\u0131nl\u0131\u011fa ula\u015fabilmi\u015fti.Sadaka verme meselesinin hemen arkas\u0131ndan gelen cihad farz\u0131na da ayn\u0131 metod uyar\u0131nca yakla\u015f\u0131l\u0131yor:\" \/>\n<meta name=\"robots\" content=\"index, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"tr_TR\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"SEYY\u0130D KUTUB BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA BAKARA SURES\u0130 215. AYET Nedir? • Ebrar Medya\" \/>\n<meta property=\"og:description\" content=\"215- Sana (Allah yolunda) ne harcayacaklar\u0131n\u0131 sorarlar. De ki; "Verece\u011finiz mal (hay\u0131r) ana-baba, yak\u0131n akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar i\u00e7indir. Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz Allah yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z her hayr\u0131 bilir."Bu sorudan \u00f6nce bu surede infak konusu ile ilgili \u00e7ok say\u0131da ayet yerald\u0131. \u0130nfak ve yard\u0131mla\u015fma konusu, \u0130sl\u00e2m'\u0131n do\u011fup geli\u015fti\u011fi \u015fartlara benzer ortamlarda m\u00fcsl\u00fcman cemaatin kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kald\u0131\u011f\u0131 ve g\u00f6\u011f\u00fcslemek zorunda tutuldu\u011fu s\u0131k\u0131nt\u0131larla, me\u015fakkatlerle ve sava\u015flarla ba\u015fa \u00e7\u0131kabilmesi i\u00e7in ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz bir zorunluluktur. Bunun yan\u0131s\u0131ra yard\u0131mla\u015fma toplumsal dayan\u0131\u015fman\u0131n, sosyal g\u00fcvenli\u011fin ger\u00e7ekle\u015fmesi ve fertler aras\u0131nda duygusal farkl\u0131l\u0131klar\u0131n ortadan kald\u0131r\u0131lmas\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan da gereklidir. \u00d6yle ki, her fert bu organizman\u0131n bir \u00fcyesi oldu\u011funu, onun hi\u00e7bir imk\u00e2n\u0131n\u0131 kendinden esirgemedi\u011fini ve hi\u00e7bir \u015feyden onu mahrum tutmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 hissetmelidir. Bu durum, cemaatin duygusal olu\u015fumu a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00e7ok \u00f6nemlidir. Ayr\u0131ca fertlerin ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lamak, toplumun pratik olu\u015fumu a\u00e7\u0131s\u0131ndan da \u00f6nemlidir.Burada baz\u0131 m\u00fcsl\u00fcmanlar "Ne verecekler"ini soruyorlar. Bu soru, verecekleri \u015feyin t\u00fcr\u00fcne ili\u015fkin bir sorudur. Bu soruya verilen cevapta ise vermenin niteli\u011fi anlat\u0131lmakta, bunun yan\u0131s\u0131ra yard\u0131m edilecek kimselerin \u00f6ncelik ve yak\u0131nl\u0131k s\u0131ras\u0131 belirlenmektedir. Ayetin \u015fu ifadesine dikkat edelim:"De ki; `hay\u0131r (iyilik, yard\u0131m) olarak ne verirseniz..."Bu ifade tarz\u0131 bize iki \u015feyi d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fcr\u00fcyor: Birincisi verilen \u015fey, yap\u0131lan yard\u0131m hay\u0131rd\u0131r, hayr\u0131n ta kendisidir. Veren i\u00e7in hay\u0131rd\u0131r, alan i\u00e7in hay\u0131rd\u0131r, cemaat (toplum) hesab\u0131na hay\u0131rd\u0131r, ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na hay\u0131rd\u0131r, iyi bir davran\u0131\u015ft\u0131r, iyi bir sunu\u015ftur, iyi bir \u015feydir. \u00c7\u00fcnk\u00fc ba\u015fkalar\u0131na bir\u015fey vermek kalbi temizleyici, vicdan\u0131 ar\u0131nd\u0131r\u0131c\u0131 bir davran\u0131\u015ft\u0131r; Bunun yan\u0131s\u0131ra ba\u015fkalar\u0131na sa\u011flanan bir yarar, bir yard\u0131md\u0131r. As\u0131l kalbi temizleyen, vicdan\u0131 ar\u0131nd\u0131ran ve \u00f6zveriye soylu anlam kazand\u0131ran hay\u0131rda bulunma, eldeki \u015feylerin en iyisini bulup ba\u015fkalar\u0131 ad\u0131na onu g\u00f6zden \u00e7\u0131karabilmektir.Yaln\u0131z bu ima yollu te\u015fvik, zorunluluk anlam\u0131 ta\u015f\u0131maz. \u00c7\u00fcnk\u00fc, ba\u015fka bir ayette belirtildi\u011fi gibi, yard\u0131m ederken benimsenmesi zorunlu olan tutum, verenin elindeki \u015feyin normalini, ortalama kalitede olan\u0131n\u0131 vermesi, bunun ne daha kalitelisini ve ne de daha pahal\u0131s\u0131n\u0131 vermemesidir. Fakat bu ayetin i\u00e7erdi\u011fi imal\u0131 te\u015fvik, nefsi, iyi olan mal\u0131 verebilmeye yatk\u0131n hale getirmeyi, Kur'an-\u0131 Kerim'de izlenen nefis e\u011fitimi ve kalpleri haz\u0131rlama metodu uyar\u0131nca bu t\u00fcr \u00f6zveriyi sevdirmeyi sa\u011flar.Verilecek sadakan\u0131n t\u00fcr\u00fc belirlendikten sonra s\u00f6z, verme bi\u00e7imine ve kime sadaka verilmesi gerekti\u011fine getiriliyor:"Verece\u011finiz mal (hay\u0131r) ana-baba, akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar i\u00e7indir."Ayetin bu c\u00fcmlesi, toplumda ya\u015fayan insanlardan birka\u00e7 grup insan\u0131 birbirine ba\u011fl\u0131yor. Bu kesimlerin baz\u0131s\u0131n\u0131 yak\u0131n akrabal\u0131k ba\u011f\u0131, baz\u0131s\u0131n\u0131 uzak akrabal\u0131k ba\u011f\u0131, baz\u0131s\u0131n\u0131 merhamet ba\u011f\u0131 ve baz\u0131s\u0131n\u0131 da bu inan\u00e7 sisteminin \u00e7er\u00e7evesi i\u00e7inde yeralan kapsaml\u0131 insaniyet ba\u011f\u0131 yard\u0131m edene ba\u011fl\u0131yor. B\u00fct\u00fcn bu insan kesimleri ayn\u0131 ayette s\u0131ralan\u0131yor: Ana-baba, akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar. B\u00fct\u00fcn bu kesimler, sa\u011flam bir inan\u00e7 \u00e7er\u00e7evesi i\u00e7inde insanlar aras\u0131nda sosyal g\u00fcvenli\u011fi sa\u011flama ili\u015fkisi uyar\u0131nca dayan\u0131\u015fmaya giri\u015fiyorlar.Bu ayetteki s\u0131ralama ba\u015fka ayetlerde de tekrarlan\u0131yor ve Peygamberimizin baz\u0131 hadislerinde a\u00e7\u0131k ve s\u0131n\u0131rland\u0131r\u0131c\u0131 bir dille ifade ediliyor. Mesel\u00e2 Cabir b. Abdullah'\u0131n bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamberimiz bir sahabeye \u015f\u00f6yle buyuruyor:"Yard\u0131m etmeye, sadaka vermeye \u00f6nce kendinden ba\u015fla. E\u011fer kendinden bir\u015fey artarsa ailene ver. E\u011fer ailenden bir\u015fey artarsa akrabalar\u0131na ver. E\u011fer akrabandan bir\u015fey artarsa \u015funlara \u015funlara ver." (M\u00fcslim)Bu s\u0131ralama insan nefsini e\u011fitirken ve y\u00f6nlendirirken kulland\u0131\u011f\u0131 yal\u0131n ve hikmetli metod hakk\u0131nda bize fikir veriyor. \u0130sl\u00e2m, insan\u0131 oldu\u011fu gibi, yani f\u0131tr\u00ee yap\u0131s\u0131 ile, do\u011fal e\u011filimleri ve yetenekleri ile ele al\u0131yor. Sonra onu oldu\u011fu noktadan, durdu\u011fu yerden tutarak ad\u0131m ad\u0131m ileriye do\u011fru, \u00fcst d\u00fczeye do\u011fru zorlamaks\u0131z\u0131n y\u00fcr\u00fct\u00fcyor. \u0130nsan yukar\u0131 \u00e7\u0131karken rahatt\u0131r. \u0130sl\u00e2m onun f\u0131trat\u0131n\u0131, e\u011filimlerini ve yeteneklerini hesaba kat\u0131yor. Onun arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile hayat d\u00fczeyini geli\u015ftirip ilerletiyor. Bu s\u0131rada insan yorgunluk ve b\u0131kk\u0131nl\u0131k duymuyor. \u0130sl\u00e2m, onu \u00fcst d\u00fczeylere t\u0131rmand\u0131rmak i\u00e7in zincirler ve boyunduruklar arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile s\u00fcr\u00fcklemiyor, onu y\u00fckseltmek i\u00e7in f\u0131tri e\u011filimlerini ve i\u00e7g\u00fcd\u00fclerini bask\u0131 alt\u0131na alm\u0131yor. Yolda onu k\u0131lavuzsuz b\u0131rakm\u0131yor, onu bulutlar \u00fczerinde u\u00e7u\u015fa ge\u00e7irmiyor. Bunlar yerine onu zorlamaks\u0131z\u0131n, kolay\u0131na gelecek \u015fekilde yukar\u0131lara \u00e7\u0131kar\u0131yor. Yoku\u015fu \u00e7\u0131karken insan\u0131n ayaklar\u0131 yerde, g\u00f6zleri semaya d\u00f6n\u00fck, kalbi y\u00fccelikler ufkunun heyecan\u0131 ile \u00e7arpmakta ve ruhu yukar\u0131larda Allah'a ba\u011fl\u0131d\u0131r.Y\u00fcce Allah ba\u015fkalar\u0131ndan \u00e7ok insan\u0131n kendini sevdi\u011fini iyi biliyor. Bu y\u00fczden ona ba\u015fkas\u0131na yard\u0131mda bulunmay\u0131 emretmeden \u00f6nce en ba\u015fta kendi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lamay\u0131 \u00f6neriyor, hel\u00e2l nimetlerden yararlanmas\u0131n\u0131 serbest b\u0131rak\u0131yor, onu savurganl\u0131\u011fa ve bencilli\u011fe d\u00fc\u015fmeksizin bu nimetleri kullanmaya \u00f6zendiriyor. \u0130\u015fte bu y\u00fczden \u015fahsi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 gidermedik\u00e7e sadaka vermeyi emretmiyor. Nitekim sahabelerden Ebu Hureyre'nin bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamber efendimiz \u015f\u00f6yle buyuruyor:"En hay\u0131rl\u0131 sadaka varl\u0131ktan ayr\u0131larak verilen sadakad\u0131r. \u00dcstteki el, alttaki elden daha hay\u0131rl\u0131d\u0131r. Yard\u0131m etmeye ge\u00e7indirmek zorunda oldu\u011fun kimselerden ba\u015fla." (M\u00fcslim)Bu arada sahabilerden Cabir b. Abdullah \u015f\u00f6yle diyor:"Adam\u0131n biri bir g\u00fcn, elinde yumurta b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcnde bir alt\u0131n k\u00fcl\u00e7esi ile \u00e7\u0131kageldi ve Peygamberimize `Ya Resulallah, bunu bir maden oca\u011f\u0131nda buldum, bunu sadaka olarak al, ba\u015fka hi\u00e7bir mal\u0131m yok' dedi. Peygamberimiz y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Bunun \u00fczerine adam Peygamberimize sa\u011f yan\u0131ndan sokularak az \u00f6nceki s\u00f6zlerini tekrarlad\u0131. Peygamberimiz yine y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Adam bu defa Peygamberimize sol yan\u0131ndan sokularak ayn\u0131 s\u00f6zleri s\u00f6yledi. Peygamberimiz yine y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Fakat adam bu kez de Peygamberimize arka taraf\u0131ndan yakla\u015farak ayn\u0131 s\u00f6zleri tekrarlad\u0131. Bunun \u00fczerine Peygamberimiz adam\u0131n uzatt\u0131\u011f\u0131 alt\u0131n k\u00fcl\u00e7eyi alarak \u00fczerine f\u0131rlat\u0131verdi. \u00d6yleki, e\u011fer k\u00fcl\u00e7e, adama isabet etseydi mutlaka can\u0131n\u0131 ac\u0131t\u0131rd\u0131. Arkas\u0131ndan da \u015f\u00f6yle buyurdu:"Aran\u0131zdan biri nesi varsa getiriyor ve `Bu sadakad\u0131r' diyor. Sonra oturup ba\u015fkalar\u0131na el a\u00e7\u0131yor. En hay\u0131rl\u0131 sadaka varl\u0131ktan ayr\u0131larak verilen sadakad\u0131r."Y\u00fcce Allah insan\u0131n en \u00e7ok yak\u0131n aile fertlerini, yani ehli ile ana-babas\u0131n\u0131 sevdi\u011fini iyi biliyor. Bunun i\u00e7in ona kendi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lad\u0131ktan sonra ataca\u011f\u0131 ilk yard\u0131mla\u015fma ad\u0131m\u0131nda bu sevdiklerine yararl\u0131 olmas\u0131n\u0131 \u00f6neriyor. Bunlara g\u00f6n\u00fcl ho\u015flu\u011fu ile yard\u0131m yapacak, b\u00f6ylece zararl\u0131 olmayan f\u0131tri e\u011filimlerini tatmin etmi\u015f olacakt\u0131r. Bu e\u011filimleri tatmin etmenin zararl\u0131 bir \u015fey olmad\u0131\u011f\u0131 bir yana tersine bunun arkas\u0131nda bir hikmet ve yarar vard\u0131r. Asl\u0131nda ki\u015finin, ge\u00e7imlerini sa\u011flad\u0131\u011f\u0131 ve yard\u0131m elini uzatt\u0131\u011f\u0131 bu kimseler en yak\u0131n akrabalar\u0131d\u0131r. Evet, ama bu insanlar ayni zamanda bu \u00fcmmetin bir par\u00e7as\u0131d\u0131rlar ve e\u011fer bir yerden yard\u0131m g\u00f6rmezlerse muhta\u00e7 duruma d\u00fc\u015feceklerdir. Buna g\u00f6re bunlar\u0131n yak\u0131nlar\u0131 olan birinden yard\u0131m g\u00f6rmeleri, yak\u0131nlar\u0131 olmayan bir yabanc\u0131dan yard\u0131m almalar\u0131ndan daha onurlu bir \u015feydir. Ayn\u0131 zamanda bu aile i\u00e7i yard\u0131mla\u015fma yuvada sevgiyi ve i\u00e7 bar\u0131\u015f\u0131 yayg\u0131nla\u015ft\u0131r\u0131r, y\u00fcce Allah'\u0131n b\u00fcy\u00fck insanl\u0131k camias\u0131 yap\u0131s\u0131n\u0131n ilk tu\u011flas\u0131 olmas\u0131n\u0131 diledi\u011fi aile kurumunun ba\u011flar\u0131n\u0131 g\u00fc\u00e7lendirir.Y\u00fcce Allah bundan sonra sevgisini ve yard\u0131mseverli\u011fini yak\u0131nl\u0131k derecelerinin \u00f6ncelik s\u0131ras\u0131na g\u00f6re b\u00fct\u00fcn akrabalar\u0131na yayaca\u011f\u0131n\u0131 iyi biliyor. Bunun bir zarar\u0131 yok. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu kimseler ayn\u0131 zamanda toplumun fertleri ve \u00fcmmet organizmas\u0131n\u0131n organlar\u0131d\u0131rlar. Bu y\u00fczden insana akrabalar\u0131n\u0131 a\u015fan bir ad\u0131m daha att\u0131r\u0131l\u0131yor. B\u00f6ylece hem duygular\u0131n\u0131 ve f\u0131tr\u00ee e\u011filimlerini tatmin ediyor hem bu kimselerin ihtiya\u00e7lar\u0131m kar\u015f\u0131l\u0131yor hem geni\u015f anlaml\u0131 aile ba\u011flar\u0131m g\u00fc\u00e7lendiriyor ve bunun sonucunda m\u00fcsl\u00fcman cemaatin \u00fcyelerinden biri, ba\u011flar\u0131 g\u00fc\u00e7l\u00fc ve ili\u015fkileri kopmaz sa\u011flam bir birli\u011fe kavu\u015fuyor.E\u011fer kendi ge\u00e7imini sa\u011flayan ki\u015finin elinde, bu s\u00f6yledi\u011fimiz yak\u0131nlar\u0131na yard\u0131m ettikten sonra verecek bir\u015fey kal\u0131rsa, \u0130sl\u00e2m onun elinden tutarak onu toplumun \u00e7e\u015fitli muhta\u00e7 kesimlerine yard\u0131m etmeye g\u00f6t\u00fcr\u00fcyor. Bu kesimler ya zaten bozuk olan ya\u015fam \u015fartlar\u0131 ya da \u00e7e\u015fitli sebeplerle madd\u00ee durumlar\u0131n\u0131n bozulmas\u0131 y\u00fcz\u00fcnden insan\u0131n merhamet ve katk\u0131da bulunma duygular\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7iriyorlar. Bu kesimlerin ba\u015f\u0131nda yetimler, ya\u015flar\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fck \u00f6ks\u00fczler gelir. Sonra zarur\u00ee ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131layamad\u0131klar\u0131 halde onurlar\u0131 ve sayg\u0131nl\u0131klar\u0131 izin vermedi\u011fi i\u00e7in el a\u00e7\u0131p hi\u00e7 kimseden bir\u015fey istemeyen yoksullar gelir. Daha sonra s\u0131ra yolcularda, yolda kalm\u0131\u015flardad\u0131r. Bu kimselerin memleketinde varl\u0131klar\u0131 olabilir. Fakat bu mallar\u0131ndan ayr\u0131 d\u00fc\u015fm\u00fc\u015fler varl\u0131klar\u0131 ile aralar\u0131na \u00e7e\u015fitli engeller girmi\u015ftir. B\u00f6ylelerinin say\u0131s\u0131 ilk m\u00fcsl\u00fcman cemaatte fazla idi. Bunlar her \u015feylerini arkada b\u0131rakarak Mekke'den Medine'ye hicret eden m\u00fcsl\u00fcmanlard\u0131.B\u00fct\u00fcn bu kesimler toplumun \u00fcyeleri, bireyleridirler. \u0130sl\u00e2m, yard\u0131msever ba\u011fl\u0131lar\u0131n\u0131 bu ihtiya\u00e7l\u0131 kesimlere yard\u0131m etmeye y\u00f6neltiyor. Bu y\u00f6nlendirmeyi onlar\u0131n ar\u0131nd\u0131r\u0131p harekete ge\u00e7irdi\u011fi do\u011fal iyi duygular\u0131na ba\u011fl\u0131 olarak ger\u00e7ekle\u015ftiriyor ve b\u00f6ylece yumu\u015fak ve zorlamas\u0131z bir bi\u00e7imde b\u00fct\u00fcn hedeflerine ula\u015f\u0131yor. Bu hedefler nelerdir?En ba\u015fta yard\u0131mseverlerin vicdanlar\u0131n\u0131 ar\u0131nd\u0131rma hedefine ula\u015f\u0131l\u0131yor. \u00c7\u00fcnk\u00fc ki\u015fi verdi\u011finde g\u00f6z\u00fc kalmayarak, yapt\u0131\u011f\u0131 yard\u0131mdan ho\u015fnut olarak bask\u0131s\u0131z ve \u0131srars\u0131z bir \u015fekilde vermi\u015ftir. \u0130kinci olarak s\u00f6z\u00fcn\u00fc etti\u011fimiz muhta\u00e7 kesimlere yard\u0131m sa\u011flama, onlar\u0131 sosyal g\u00fcvenlik \u015femsiyesi alt\u0131na alma hedefine ula\u015f\u0131l\u0131yor. \u00dc\u00e7\u00fcnc\u00fc olarak da hi\u00e7bir bask\u0131ya ve zorlamaya ba\u015fvurmaks\u0131z\u0131n toplumun b\u00fct\u00fcn fertleri aras\u0131nda dayan\u0131\u015fmal\u0131 ve yard\u0131mla\u015fmal\u0131 yo\u011fun bir kayna\u015fma ve b\u00fct\u00fcnle\u015fme meydana getiriyor. G\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc gibi yumu\u015fak, g\u00f6n\u00fcll\u00fcl\u00fck ilkesine dayal\u0131 istedi\u011fi hedefe varabilen; bask\u0131s\u0131z, yapmac\u0131ks\u0131z ve d\u00fczenli olarak hay\u0131rl\u0131 olan\u0131 t\u00fcm\u00fc ile ger\u00e7ekle\u015ftiren h\u00fcnerli bir y\u00f6nlendirme metodu ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yay\u0131z.Sonra b\u00fct\u00fcn bunlar ile y\u00fcce ufuk aras\u0131nda ili\u015fki kuruyor; kalbi verdi\u011finde, yapt\u0131\u011f\u0131nda ve i\u00e7inde sakl\u0131 niyet ve duygular\u0131nda Allah'a ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131n co\u015fkunlu\u011fu ile \u00e7arpmaya sevk ediyor:"Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz, Allah yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z her hayr\u0131 bilir."Hem bizzat yap\u0131lan hayr\u0131 hem onu yapt\u0131ran sebepleri ve hem de ona e\u015flik eden niyeti bilir. Onun i\u00e7in de bu iyilik, bu hay\u0131r bo\u015fa gitmez, kaybolmaz. O, y\u00fcce Allah'\u0131n hesab\u0131na ge\u00e7er. O Allah ki, O'na ula\u015fan hi\u00e7bir \u015fey kaybolmaz. \u0130nsanlar\u0131 aldatmas\u0131, onlara haks\u0131zl\u0131k etmesi s\u00f6zkonusu olmad\u0131\u011f\u0131 gibi O'na kar\u015f\u0131 ikiy\u00fczl\u00fc davranmak ve oldu\u011fundan farkl\u0131 g\u00f6r\u00fcnmek de m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir.Bu metodu kullanan \u0130sl\u00e2m, insan kalbini k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden ar\u0131nd\u0131rarak Allah'a ba\u011fl\u0131l\u0131k derecesine y\u00fckseltir. Ancak bunu yaparken zora ba\u015fvurmaz, insan psikolojisini g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurarak \u00e7e\u015fitli \u00f6nlem ve dayatmalara ba\u015fvurmaz.\u0130\u015fte mutlak anlamda bilgi sahibi ve yaratt\u0131\u011f\u0131n\u0131 en iyi tan\u0131yan Allah'\u0131n benimsedi\u011fi ve \u00fczerine sosyal d\u00fczenini oturttu\u011fu e\u011fitim metodu budur. \u0130sl\u00e2m'\u0131n \u00f6ng\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc sosyal d\u00fczen insan\u0131 oldu\u011fu gibi ve bulundu\u011fu konumda kabul ederek elinden tutar ve ba\u015fka yollardan giderek ula\u015famayaca\u011f\u0131 y\u00fcceliklere, ayd\u0131nl\u0131\u011fa ve zirveye ula\u015ft\u0131r\u0131r. \u0130nsanl\u0131k ge\u00e7en d\u00f6nemlerde de ancak bu metodu ve yolu benimsedi\u011fi zamanlar s\u00f6z\u00fc edilen zirveye ve ayd\u0131nl\u0131\u011fa ula\u015fabilmi\u015fti.Sadaka verme meselesinin hemen arkas\u0131ndan gelen cihad farz\u0131na da ayn\u0131 metod uyar\u0131nca yakla\u015f\u0131l\u0131yor:\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"Ebrar Medya\" \/>\n<meta property=\"article:publisher\" content=\"https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/\" \/>\n<meta property=\"article:published_time\" content=\"2019-07-24T07:34:05+00:00\" \/>\n<meta property=\"og:image\" content=\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2019\/07\/Seyyid-Kutub-Bak\u0131\u015f-A\u00e7\u0131s\u0131-20.jpg\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:width\" content=\"730\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:height\" content=\"360\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:type\" content=\"image\/jpeg\" \/>\n<meta name=\"author\" content=\"EBRAR MEDYA\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary_large_image\" \/>\n<meta name=\"twitter:creator\" content=\"@ebrarmedyacom\" \/>\n<meta name=\"twitter:site\" content=\"@ebrarmedyacom\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Yazan:\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"EBRAR MEDYA\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:label2\" content=\"Tahmini okuma s\u00fcresi\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data2\" content=\"11 dakika\" \/>\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"Article\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/#article\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/\"},\"author\":{\"name\":\"EBRAR MEDYA\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/465b3fc234a943bf45881579159c57d6\"},\"headline\":\"SEYY\u0130D KUTUB BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA BAKARA SURES\u0130 215. AYET\",\"datePublished\":\"2019-07-24T07:34:05+00:00\",\"dateModified\":\"2019-07-24T07:34:05+00:00\",\"mainEntityOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/\"},\"wordCount\":2236,\"commentCount\":0,\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization\"},\"articleSection\":[\"G\u00dcNDEM\"],\"inLanguage\":\"tr\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"CommentAction\",\"name\":\"Comment\",\"target\":[\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/#respond\"]}]},{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/\",\"name\":\"SEYY\u0130D KUTUB BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA BAKARA SURES\u0130 215. AYET Nedir? • Ebrar Medya\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website\"},\"datePublished\":\"2019-07-24T07:34:05+00:00\",\"dateModified\":\"2019-07-24T07:34:05+00:00\",\"description\":\"215- Sana (Allah yolunda) ne harcayacaklar\u0131n\u0131 sorarlar. De ki; \\\"Verece\u011finiz mal (hay\u0131r) ana-baba, yak\u0131n akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar i\u00e7indir. Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz Allah yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z her hayr\u0131 bilir.\\\"Bu sorudan \u00f6nce bu surede infak konusu ile ilgili \u00e7ok say\u0131da ayet yerald\u0131. \u0130nfak ve yard\u0131mla\u015fma konusu, \u0130sl\u00e2m'\u0131n do\u011fup geli\u015fti\u011fi \u015fartlara benzer ortamlarda m\u00fcsl\u00fcman cemaatin kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kald\u0131\u011f\u0131 ve g\u00f6\u011f\u00fcslemek zorunda tutuldu\u011fu s\u0131k\u0131nt\u0131larla, me\u015fakkatlerle ve sava\u015flarla ba\u015fa \u00e7\u0131kabilmesi i\u00e7in ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz bir zorunluluktur. Bunun yan\u0131s\u0131ra yard\u0131mla\u015fma toplumsal dayan\u0131\u015fman\u0131n, sosyal g\u00fcvenli\u011fin ger\u00e7ekle\u015fmesi ve fertler aras\u0131nda duygusal farkl\u0131l\u0131klar\u0131n ortadan kald\u0131r\u0131lmas\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan da gereklidir. \u00d6yle ki, her fert bu organizman\u0131n bir \u00fcyesi oldu\u011funu, onun hi\u00e7bir imk\u00e2n\u0131n\u0131 kendinden esirgemedi\u011fini ve hi\u00e7bir \u015feyden onu mahrum tutmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 hissetmelidir. Bu durum, cemaatin duygusal olu\u015fumu a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00e7ok \u00f6nemlidir. Ayr\u0131ca fertlerin ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lamak, toplumun pratik olu\u015fumu a\u00e7\u0131s\u0131ndan da \u00f6nemlidir.Burada baz\u0131 m\u00fcsl\u00fcmanlar \\\"Ne verecekler\\\"ini soruyorlar. Bu soru, verecekleri \u015feyin t\u00fcr\u00fcne ili\u015fkin bir sorudur. Bu soruya verilen cevapta ise vermenin niteli\u011fi anlat\u0131lmakta, bunun yan\u0131s\u0131ra yard\u0131m edilecek kimselerin \u00f6ncelik ve yak\u0131nl\u0131k s\u0131ras\u0131 belirlenmektedir. Ayetin \u015fu ifadesine dikkat edelim:\\\"De ki; `hay\u0131r (iyilik, yard\u0131m) olarak ne verirseniz...\\\"Bu ifade tarz\u0131 bize iki \u015feyi d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fcr\u00fcyor: Birincisi verilen \u015fey, yap\u0131lan yard\u0131m hay\u0131rd\u0131r, hayr\u0131n ta kendisidir. Veren i\u00e7in hay\u0131rd\u0131r, alan i\u00e7in hay\u0131rd\u0131r, cemaat (toplum) hesab\u0131na hay\u0131rd\u0131r, ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na hay\u0131rd\u0131r, iyi bir davran\u0131\u015ft\u0131r, iyi bir sunu\u015ftur, iyi bir \u015feydir. \u00c7\u00fcnk\u00fc ba\u015fkalar\u0131na bir\u015fey vermek kalbi temizleyici, vicdan\u0131 ar\u0131nd\u0131r\u0131c\u0131 bir davran\u0131\u015ft\u0131r; Bunun yan\u0131s\u0131ra ba\u015fkalar\u0131na sa\u011flanan bir yarar, bir yard\u0131md\u0131r. As\u0131l kalbi temizleyen, vicdan\u0131 ar\u0131nd\u0131ran ve \u00f6zveriye soylu anlam kazand\u0131ran hay\u0131rda bulunma, eldeki \u015feylerin en iyisini bulup ba\u015fkalar\u0131 ad\u0131na onu g\u00f6zden \u00e7\u0131karabilmektir.Yaln\u0131z bu ima yollu te\u015fvik, zorunluluk anlam\u0131 ta\u015f\u0131maz. \u00c7\u00fcnk\u00fc, ba\u015fka bir ayette belirtildi\u011fi gibi, yard\u0131m ederken benimsenmesi zorunlu olan tutum, verenin elindeki \u015feyin normalini, ortalama kalitede olan\u0131n\u0131 vermesi, bunun ne daha kalitelisini ve ne de daha pahal\u0131s\u0131n\u0131 vermemesidir. Fakat bu ayetin i\u00e7erdi\u011fi imal\u0131 te\u015fvik, nefsi, iyi olan mal\u0131 verebilmeye yatk\u0131n hale getirmeyi, Kur'an-\u0131 Kerim'de izlenen nefis e\u011fitimi ve kalpleri haz\u0131rlama metodu uyar\u0131nca bu t\u00fcr \u00f6zveriyi sevdirmeyi sa\u011flar.Verilecek sadakan\u0131n t\u00fcr\u00fc belirlendikten sonra s\u00f6z, verme bi\u00e7imine ve kime sadaka verilmesi gerekti\u011fine getiriliyor:\\\"Verece\u011finiz mal (hay\u0131r) ana-baba, akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar i\u00e7indir.\\\"Ayetin bu c\u00fcmlesi, toplumda ya\u015fayan insanlardan birka\u00e7 grup insan\u0131 birbirine ba\u011fl\u0131yor. Bu kesimlerin baz\u0131s\u0131n\u0131 yak\u0131n akrabal\u0131k ba\u011f\u0131, baz\u0131s\u0131n\u0131 uzak akrabal\u0131k ba\u011f\u0131, baz\u0131s\u0131n\u0131 merhamet ba\u011f\u0131 ve baz\u0131s\u0131n\u0131 da bu inan\u00e7 sisteminin \u00e7er\u00e7evesi i\u00e7inde yeralan kapsaml\u0131 insaniyet ba\u011f\u0131 yard\u0131m edene ba\u011fl\u0131yor. B\u00fct\u00fcn bu insan kesimleri ayn\u0131 ayette s\u0131ralan\u0131yor: Ana-baba, akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar. B\u00fct\u00fcn bu kesimler, sa\u011flam bir inan\u00e7 \u00e7er\u00e7evesi i\u00e7inde insanlar aras\u0131nda sosyal g\u00fcvenli\u011fi sa\u011flama ili\u015fkisi uyar\u0131nca dayan\u0131\u015fmaya giri\u015fiyorlar.Bu ayetteki s\u0131ralama ba\u015fka ayetlerde de tekrarlan\u0131yor ve Peygamberimizin baz\u0131 hadislerinde a\u00e7\u0131k ve s\u0131n\u0131rland\u0131r\u0131c\u0131 bir dille ifade ediliyor. Mesel\u00e2 Cabir b. Abdullah'\u0131n bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamberimiz bir sahabeye \u015f\u00f6yle buyuruyor:\\\"Yard\u0131m etmeye, sadaka vermeye \u00f6nce kendinden ba\u015fla. E\u011fer kendinden bir\u015fey artarsa ailene ver. E\u011fer ailenden bir\u015fey artarsa akrabalar\u0131na ver. E\u011fer akrabandan bir\u015fey artarsa \u015funlara \u015funlara ver.\\\" (M\u00fcslim)Bu s\u0131ralama insan nefsini e\u011fitirken ve y\u00f6nlendirirken kulland\u0131\u011f\u0131 yal\u0131n ve hikmetli metod hakk\u0131nda bize fikir veriyor. \u0130sl\u00e2m, insan\u0131 oldu\u011fu gibi, yani f\u0131tr\u00ee yap\u0131s\u0131 ile, do\u011fal e\u011filimleri ve yetenekleri ile ele al\u0131yor. Sonra onu oldu\u011fu noktadan, durdu\u011fu yerden tutarak ad\u0131m ad\u0131m ileriye do\u011fru, \u00fcst d\u00fczeye do\u011fru zorlamaks\u0131z\u0131n y\u00fcr\u00fct\u00fcyor. \u0130nsan yukar\u0131 \u00e7\u0131karken rahatt\u0131r. \u0130sl\u00e2m onun f\u0131trat\u0131n\u0131, e\u011filimlerini ve yeteneklerini hesaba kat\u0131yor. Onun arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile hayat d\u00fczeyini geli\u015ftirip ilerletiyor. Bu s\u0131rada insan yorgunluk ve b\u0131kk\u0131nl\u0131k duymuyor. \u0130sl\u00e2m, onu \u00fcst d\u00fczeylere t\u0131rmand\u0131rmak i\u00e7in zincirler ve boyunduruklar arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile s\u00fcr\u00fcklemiyor, onu y\u00fckseltmek i\u00e7in f\u0131tri e\u011filimlerini ve i\u00e7g\u00fcd\u00fclerini bask\u0131 alt\u0131na alm\u0131yor. Yolda onu k\u0131lavuzsuz b\u0131rakm\u0131yor, onu bulutlar \u00fczerinde u\u00e7u\u015fa ge\u00e7irmiyor. Bunlar yerine onu zorlamaks\u0131z\u0131n, kolay\u0131na gelecek \u015fekilde yukar\u0131lara \u00e7\u0131kar\u0131yor. Yoku\u015fu \u00e7\u0131karken insan\u0131n ayaklar\u0131 yerde, g\u00f6zleri semaya d\u00f6n\u00fck, kalbi y\u00fccelikler ufkunun heyecan\u0131 ile \u00e7arpmakta ve ruhu yukar\u0131larda Allah'a ba\u011fl\u0131d\u0131r.Y\u00fcce Allah ba\u015fkalar\u0131ndan \u00e7ok insan\u0131n kendini sevdi\u011fini iyi biliyor. Bu y\u00fczden ona ba\u015fkas\u0131na yard\u0131mda bulunmay\u0131 emretmeden \u00f6nce en ba\u015fta kendi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lamay\u0131 \u00f6neriyor, hel\u00e2l nimetlerden yararlanmas\u0131n\u0131 serbest b\u0131rak\u0131yor, onu savurganl\u0131\u011fa ve bencilli\u011fe d\u00fc\u015fmeksizin bu nimetleri kullanmaya \u00f6zendiriyor. \u0130\u015fte bu y\u00fczden \u015fahsi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 gidermedik\u00e7e sadaka vermeyi emretmiyor. Nitekim sahabelerden Ebu Hureyre'nin bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamber efendimiz \u015f\u00f6yle buyuruyor:\\\"En hay\u0131rl\u0131 sadaka varl\u0131ktan ayr\u0131larak verilen sadakad\u0131r. \u00dcstteki el, alttaki elden daha hay\u0131rl\u0131d\u0131r. Yard\u0131m etmeye ge\u00e7indirmek zorunda oldu\u011fun kimselerden ba\u015fla.\\\" (M\u00fcslim)Bu arada sahabilerden Cabir b. Abdullah \u015f\u00f6yle diyor:\\\"Adam\u0131n biri bir g\u00fcn, elinde yumurta b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcnde bir alt\u0131n k\u00fcl\u00e7esi ile \u00e7\u0131kageldi ve Peygamberimize `Ya Resulallah, bunu bir maden oca\u011f\u0131nda buldum, bunu sadaka olarak al, ba\u015fka hi\u00e7bir mal\u0131m yok' dedi. Peygamberimiz y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Bunun \u00fczerine adam Peygamberimize sa\u011f yan\u0131ndan sokularak az \u00f6nceki s\u00f6zlerini tekrarlad\u0131. Peygamberimiz yine y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Adam bu defa Peygamberimize sol yan\u0131ndan sokularak ayn\u0131 s\u00f6zleri s\u00f6yledi. Peygamberimiz yine y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Fakat adam bu kez de Peygamberimize arka taraf\u0131ndan yakla\u015farak ayn\u0131 s\u00f6zleri tekrarlad\u0131. Bunun \u00fczerine Peygamberimiz adam\u0131n uzatt\u0131\u011f\u0131 alt\u0131n k\u00fcl\u00e7eyi alarak \u00fczerine f\u0131rlat\u0131verdi. \u00d6yleki, e\u011fer k\u00fcl\u00e7e, adama isabet etseydi mutlaka can\u0131n\u0131 ac\u0131t\u0131rd\u0131. Arkas\u0131ndan da \u015f\u00f6yle buyurdu:\\\"Aran\u0131zdan biri nesi varsa getiriyor ve `Bu sadakad\u0131r' diyor. Sonra oturup ba\u015fkalar\u0131na el a\u00e7\u0131yor. En hay\u0131rl\u0131 sadaka varl\u0131ktan ayr\u0131larak verilen sadakad\u0131r.\\\"Y\u00fcce Allah insan\u0131n en \u00e7ok yak\u0131n aile fertlerini, yani ehli ile ana-babas\u0131n\u0131 sevdi\u011fini iyi biliyor. Bunun i\u00e7in ona kendi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lad\u0131ktan sonra ataca\u011f\u0131 ilk yard\u0131mla\u015fma ad\u0131m\u0131nda bu sevdiklerine yararl\u0131 olmas\u0131n\u0131 \u00f6neriyor. Bunlara g\u00f6n\u00fcl ho\u015flu\u011fu ile yard\u0131m yapacak, b\u00f6ylece zararl\u0131 olmayan f\u0131tri e\u011filimlerini tatmin etmi\u015f olacakt\u0131r. Bu e\u011filimleri tatmin etmenin zararl\u0131 bir \u015fey olmad\u0131\u011f\u0131 bir yana tersine bunun arkas\u0131nda bir hikmet ve yarar vard\u0131r. Asl\u0131nda ki\u015finin, ge\u00e7imlerini sa\u011flad\u0131\u011f\u0131 ve yard\u0131m elini uzatt\u0131\u011f\u0131 bu kimseler en yak\u0131n akrabalar\u0131d\u0131r. Evet, ama bu insanlar ayni zamanda bu \u00fcmmetin bir par\u00e7as\u0131d\u0131rlar ve e\u011fer bir yerden yard\u0131m g\u00f6rmezlerse muhta\u00e7 duruma d\u00fc\u015feceklerdir. Buna g\u00f6re bunlar\u0131n yak\u0131nlar\u0131 olan birinden yard\u0131m g\u00f6rmeleri, yak\u0131nlar\u0131 olmayan bir yabanc\u0131dan yard\u0131m almalar\u0131ndan daha onurlu bir \u015feydir. Ayn\u0131 zamanda bu aile i\u00e7i yard\u0131mla\u015fma yuvada sevgiyi ve i\u00e7 bar\u0131\u015f\u0131 yayg\u0131nla\u015ft\u0131r\u0131r, y\u00fcce Allah'\u0131n b\u00fcy\u00fck insanl\u0131k camias\u0131 yap\u0131s\u0131n\u0131n ilk tu\u011flas\u0131 olmas\u0131n\u0131 diledi\u011fi aile kurumunun ba\u011flar\u0131n\u0131 g\u00fc\u00e7lendirir.Y\u00fcce Allah bundan sonra sevgisini ve yard\u0131mseverli\u011fini yak\u0131nl\u0131k derecelerinin \u00f6ncelik s\u0131ras\u0131na g\u00f6re b\u00fct\u00fcn akrabalar\u0131na yayaca\u011f\u0131n\u0131 iyi biliyor. Bunun bir zarar\u0131 yok. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu kimseler ayn\u0131 zamanda toplumun fertleri ve \u00fcmmet organizmas\u0131n\u0131n organlar\u0131d\u0131rlar. Bu y\u00fczden insana akrabalar\u0131n\u0131 a\u015fan bir ad\u0131m daha att\u0131r\u0131l\u0131yor. B\u00f6ylece hem duygular\u0131n\u0131 ve f\u0131tr\u00ee e\u011filimlerini tatmin ediyor hem bu kimselerin ihtiya\u00e7lar\u0131m kar\u015f\u0131l\u0131yor hem geni\u015f anlaml\u0131 aile ba\u011flar\u0131m g\u00fc\u00e7lendiriyor ve bunun sonucunda m\u00fcsl\u00fcman cemaatin \u00fcyelerinden biri, ba\u011flar\u0131 g\u00fc\u00e7l\u00fc ve ili\u015fkileri kopmaz sa\u011flam bir birli\u011fe kavu\u015fuyor.E\u011fer kendi ge\u00e7imini sa\u011flayan ki\u015finin elinde, bu s\u00f6yledi\u011fimiz yak\u0131nlar\u0131na yard\u0131m ettikten sonra verecek bir\u015fey kal\u0131rsa, \u0130sl\u00e2m onun elinden tutarak onu toplumun \u00e7e\u015fitli muhta\u00e7 kesimlerine yard\u0131m etmeye g\u00f6t\u00fcr\u00fcyor. Bu kesimler ya zaten bozuk olan ya\u015fam \u015fartlar\u0131 ya da \u00e7e\u015fitli sebeplerle madd\u00ee durumlar\u0131n\u0131n bozulmas\u0131 y\u00fcz\u00fcnden insan\u0131n merhamet ve katk\u0131da bulunma duygular\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7iriyorlar. Bu kesimlerin ba\u015f\u0131nda yetimler, ya\u015flar\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fck \u00f6ks\u00fczler gelir. Sonra zarur\u00ee ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131layamad\u0131klar\u0131 halde onurlar\u0131 ve sayg\u0131nl\u0131klar\u0131 izin vermedi\u011fi i\u00e7in el a\u00e7\u0131p hi\u00e7 kimseden bir\u015fey istemeyen yoksullar gelir. Daha sonra s\u0131ra yolcularda, yolda kalm\u0131\u015flardad\u0131r. Bu kimselerin memleketinde varl\u0131klar\u0131 olabilir. Fakat bu mallar\u0131ndan ayr\u0131 d\u00fc\u015fm\u00fc\u015fler varl\u0131klar\u0131 ile aralar\u0131na \u00e7e\u015fitli engeller girmi\u015ftir. B\u00f6ylelerinin say\u0131s\u0131 ilk m\u00fcsl\u00fcman cemaatte fazla idi. Bunlar her \u015feylerini arkada b\u0131rakarak Mekke'den Medine'ye hicret eden m\u00fcsl\u00fcmanlard\u0131.B\u00fct\u00fcn bu kesimler toplumun \u00fcyeleri, bireyleridirler. \u0130sl\u00e2m, yard\u0131msever ba\u011fl\u0131lar\u0131n\u0131 bu ihtiya\u00e7l\u0131 kesimlere yard\u0131m etmeye y\u00f6neltiyor. Bu y\u00f6nlendirmeyi onlar\u0131n ar\u0131nd\u0131r\u0131p harekete ge\u00e7irdi\u011fi do\u011fal iyi duygular\u0131na ba\u011fl\u0131 olarak ger\u00e7ekle\u015ftiriyor ve b\u00f6ylece yumu\u015fak ve zorlamas\u0131z bir bi\u00e7imde b\u00fct\u00fcn hedeflerine ula\u015f\u0131yor. Bu hedefler nelerdir?En ba\u015fta yard\u0131mseverlerin vicdanlar\u0131n\u0131 ar\u0131nd\u0131rma hedefine ula\u015f\u0131l\u0131yor. \u00c7\u00fcnk\u00fc ki\u015fi verdi\u011finde g\u00f6z\u00fc kalmayarak, yapt\u0131\u011f\u0131 yard\u0131mdan ho\u015fnut olarak bask\u0131s\u0131z ve \u0131srars\u0131z bir \u015fekilde vermi\u015ftir. \u0130kinci olarak s\u00f6z\u00fcn\u00fc etti\u011fimiz muhta\u00e7 kesimlere yard\u0131m sa\u011flama, onlar\u0131 sosyal g\u00fcvenlik \u015femsiyesi alt\u0131na alma hedefine ula\u015f\u0131l\u0131yor. \u00dc\u00e7\u00fcnc\u00fc olarak da hi\u00e7bir bask\u0131ya ve zorlamaya ba\u015fvurmaks\u0131z\u0131n toplumun b\u00fct\u00fcn fertleri aras\u0131nda dayan\u0131\u015fmal\u0131 ve yard\u0131mla\u015fmal\u0131 yo\u011fun bir kayna\u015fma ve b\u00fct\u00fcnle\u015fme meydana getiriyor. G\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc gibi yumu\u015fak, g\u00f6n\u00fcll\u00fcl\u00fck ilkesine dayal\u0131 istedi\u011fi hedefe varabilen; bask\u0131s\u0131z, yapmac\u0131ks\u0131z ve d\u00fczenli olarak hay\u0131rl\u0131 olan\u0131 t\u00fcm\u00fc ile ger\u00e7ekle\u015ftiren h\u00fcnerli bir y\u00f6nlendirme metodu ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yay\u0131z.Sonra b\u00fct\u00fcn bunlar ile y\u00fcce ufuk aras\u0131nda ili\u015fki kuruyor; kalbi verdi\u011finde, yapt\u0131\u011f\u0131nda ve i\u00e7inde sakl\u0131 niyet ve duygular\u0131nda Allah'a ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131n co\u015fkunlu\u011fu ile \u00e7arpmaya sevk ediyor:\\\"Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz, Allah yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z her hayr\u0131 bilir.\\\"Hem bizzat yap\u0131lan hayr\u0131 hem onu yapt\u0131ran sebepleri ve hem de ona e\u015flik eden niyeti bilir. Onun i\u00e7in de bu iyilik, bu hay\u0131r bo\u015fa gitmez, kaybolmaz. O, y\u00fcce Allah'\u0131n hesab\u0131na ge\u00e7er. O Allah ki, O'na ula\u015fan hi\u00e7bir \u015fey kaybolmaz. \u0130nsanlar\u0131 aldatmas\u0131, onlara haks\u0131zl\u0131k etmesi s\u00f6zkonusu olmad\u0131\u011f\u0131 gibi O'na kar\u015f\u0131 ikiy\u00fczl\u00fc davranmak ve oldu\u011fundan farkl\u0131 g\u00f6r\u00fcnmek de m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir.Bu metodu kullanan \u0130sl\u00e2m, insan kalbini k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden ar\u0131nd\u0131rarak Allah'a ba\u011fl\u0131l\u0131k derecesine y\u00fckseltir. Ancak bunu yaparken zora ba\u015fvurmaz, insan psikolojisini g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurarak \u00e7e\u015fitli \u00f6nlem ve dayatmalara ba\u015fvurmaz.\u0130\u015fte mutlak anlamda bilgi sahibi ve yaratt\u0131\u011f\u0131n\u0131 en iyi tan\u0131yan Allah'\u0131n benimsedi\u011fi ve \u00fczerine sosyal d\u00fczenini oturttu\u011fu e\u011fitim metodu budur. \u0130sl\u00e2m'\u0131n \u00f6ng\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc sosyal d\u00fczen insan\u0131 oldu\u011fu gibi ve bulundu\u011fu konumda kabul ederek elinden tutar ve ba\u015fka yollardan giderek ula\u015famayaca\u011f\u0131 y\u00fcceliklere, ayd\u0131nl\u0131\u011fa ve zirveye ula\u015ft\u0131r\u0131r. \u0130nsanl\u0131k ge\u00e7en d\u00f6nemlerde de ancak bu metodu ve yolu benimsedi\u011fi zamanlar s\u00f6z\u00fc edilen zirveye ve ayd\u0131nl\u0131\u011fa ula\u015fabilmi\u015fti.Sadaka verme meselesinin hemen arkas\u0131ndan gelen cihad farz\u0131na da ayn\u0131 metod uyar\u0131nca yakla\u015f\u0131l\u0131yor:\",\"breadcrumb\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/#breadcrumb\"},\"inLanguage\":\"tr\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/\"]}]},{\"@type\":\"BreadcrumbList\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/#breadcrumb\",\"itemListElement\":[{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":1,\"name\":\"Ana sayfa\",\"item\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":2,\"name\":\"SEYY\u0130D KUTUB BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA BAKARA SURES\u0130 215. AYET\"}]},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/\",\"name\":\"Ebrar Medya\",\"description\":\"Tarafs\u0131z De\u011fil, Hakk'tan Taraf\u0131z\",\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization\"},\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":{\"@type\":\"EntryPoint\",\"urlTemplate\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/?s={search_term_string}\"},\"query-input\":\"required name=search_term_string\"}],\"inLanguage\":\"tr\"},{\"@type\":\"Organization\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization\",\"name\":\"Ebrar Medya\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/\",\"logo\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"tr\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png\",\"contentUrl\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png\",\"width\":244,\"height\":90,\"caption\":\"Ebrar Medya\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/\"},\"sameAs\":[\"https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/\",\"https:\/\/twitter.com\/ebrarmedyacom\",\"https:\/\/www.instagram.com\/ebrarmedyacom\",\"https:\/\/www.linkedin.com\/in\/ebrar-medya-343157188\/\",\"https:\/\/tr.pinterest.com\/ebrarmedya\/\"]},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/465b3fc234a943bf45881579159c57d6\",\"name\":\"EBRAR MEDYA\",\"image\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"tr\",\"@id\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/a46494f0a2df029e2f170500c2a0bf0b?s=96&d=wavatar&r=g\",\"contentUrl\":\"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/a46494f0a2df029e2f170500c2a0bf0b?s=96&d=wavatar&r=g\",\"caption\":\"EBRAR MEDYA\"},\"url\":\"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/author\/ebrarmedya2\/\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO plugin. -->","yoast_head_json":{"title":"SEYY\u0130D KUTUB BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA BAKARA SURES\u0130 215. AYET Nedir? • Ebrar Medya","description":"215- Sana (Allah yolunda) ne harcayacaklar\u0131n\u0131 sorarlar. De ki; \"Verece\u011finiz mal (hay\u0131r) ana-baba, yak\u0131n akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar i\u00e7indir. Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz Allah yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z her hayr\u0131 bilir.\"Bu sorudan \u00f6nce bu surede infak konusu ile ilgili \u00e7ok say\u0131da ayet yerald\u0131. \u0130nfak ve yard\u0131mla\u015fma konusu, \u0130sl\u00e2m'\u0131n do\u011fup geli\u015fti\u011fi \u015fartlara benzer ortamlarda m\u00fcsl\u00fcman cemaatin kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kald\u0131\u011f\u0131 ve g\u00f6\u011f\u00fcslemek zorunda tutuldu\u011fu s\u0131k\u0131nt\u0131larla, me\u015fakkatlerle ve sava\u015flarla ba\u015fa \u00e7\u0131kabilmesi i\u00e7in ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz bir zorunluluktur. Bunun yan\u0131s\u0131ra yard\u0131mla\u015fma toplumsal dayan\u0131\u015fman\u0131n, sosyal g\u00fcvenli\u011fin ger\u00e7ekle\u015fmesi ve fertler aras\u0131nda duygusal farkl\u0131l\u0131klar\u0131n ortadan kald\u0131r\u0131lmas\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan da gereklidir. \u00d6yle ki, her fert bu organizman\u0131n bir \u00fcyesi oldu\u011funu, onun hi\u00e7bir imk\u00e2n\u0131n\u0131 kendinden esirgemedi\u011fini ve hi\u00e7bir \u015feyden onu mahrum tutmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 hissetmelidir. Bu durum, cemaatin duygusal olu\u015fumu a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00e7ok \u00f6nemlidir. Ayr\u0131ca fertlerin ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lamak, toplumun pratik olu\u015fumu a\u00e7\u0131s\u0131ndan da \u00f6nemlidir.Burada baz\u0131 m\u00fcsl\u00fcmanlar \"Ne verecekler\"ini soruyorlar. Bu soru, verecekleri \u015feyin t\u00fcr\u00fcne ili\u015fkin bir sorudur. Bu soruya verilen cevapta ise vermenin niteli\u011fi anlat\u0131lmakta, bunun yan\u0131s\u0131ra yard\u0131m edilecek kimselerin \u00f6ncelik ve yak\u0131nl\u0131k s\u0131ras\u0131 belirlenmektedir. Ayetin \u015fu ifadesine dikkat edelim:\"De ki; `hay\u0131r (iyilik, yard\u0131m) olarak ne verirseniz...\"Bu ifade tarz\u0131 bize iki \u015feyi d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fcr\u00fcyor: Birincisi verilen \u015fey, yap\u0131lan yard\u0131m hay\u0131rd\u0131r, hayr\u0131n ta kendisidir. Veren i\u00e7in hay\u0131rd\u0131r, alan i\u00e7in hay\u0131rd\u0131r, cemaat (toplum) hesab\u0131na hay\u0131rd\u0131r, ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na hay\u0131rd\u0131r, iyi bir davran\u0131\u015ft\u0131r, iyi bir sunu\u015ftur, iyi bir \u015feydir. \u00c7\u00fcnk\u00fc ba\u015fkalar\u0131na bir\u015fey vermek kalbi temizleyici, vicdan\u0131 ar\u0131nd\u0131r\u0131c\u0131 bir davran\u0131\u015ft\u0131r; Bunun yan\u0131s\u0131ra ba\u015fkalar\u0131na sa\u011flanan bir yarar, bir yard\u0131md\u0131r. As\u0131l kalbi temizleyen, vicdan\u0131 ar\u0131nd\u0131ran ve \u00f6zveriye soylu anlam kazand\u0131ran hay\u0131rda bulunma, eldeki \u015feylerin en iyisini bulup ba\u015fkalar\u0131 ad\u0131na onu g\u00f6zden \u00e7\u0131karabilmektir.Yaln\u0131z bu ima yollu te\u015fvik, zorunluluk anlam\u0131 ta\u015f\u0131maz. \u00c7\u00fcnk\u00fc, ba\u015fka bir ayette belirtildi\u011fi gibi, yard\u0131m ederken benimsenmesi zorunlu olan tutum, verenin elindeki \u015feyin normalini, ortalama kalitede olan\u0131n\u0131 vermesi, bunun ne daha kalitelisini ve ne de daha pahal\u0131s\u0131n\u0131 vermemesidir. Fakat bu ayetin i\u00e7erdi\u011fi imal\u0131 te\u015fvik, nefsi, iyi olan mal\u0131 verebilmeye yatk\u0131n hale getirmeyi, Kur'an-\u0131 Kerim'de izlenen nefis e\u011fitimi ve kalpleri haz\u0131rlama metodu uyar\u0131nca bu t\u00fcr \u00f6zveriyi sevdirmeyi sa\u011flar.Verilecek sadakan\u0131n t\u00fcr\u00fc belirlendikten sonra s\u00f6z, verme bi\u00e7imine ve kime sadaka verilmesi gerekti\u011fine getiriliyor:\"Verece\u011finiz mal (hay\u0131r) ana-baba, akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar i\u00e7indir.\"Ayetin bu c\u00fcmlesi, toplumda ya\u015fayan insanlardan birka\u00e7 grup insan\u0131 birbirine ba\u011fl\u0131yor. Bu kesimlerin baz\u0131s\u0131n\u0131 yak\u0131n akrabal\u0131k ba\u011f\u0131, baz\u0131s\u0131n\u0131 uzak akrabal\u0131k ba\u011f\u0131, baz\u0131s\u0131n\u0131 merhamet ba\u011f\u0131 ve baz\u0131s\u0131n\u0131 da bu inan\u00e7 sisteminin \u00e7er\u00e7evesi i\u00e7inde yeralan kapsaml\u0131 insaniyet ba\u011f\u0131 yard\u0131m edene ba\u011fl\u0131yor. B\u00fct\u00fcn bu insan kesimleri ayn\u0131 ayette s\u0131ralan\u0131yor: Ana-baba, akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar. B\u00fct\u00fcn bu kesimler, sa\u011flam bir inan\u00e7 \u00e7er\u00e7evesi i\u00e7inde insanlar aras\u0131nda sosyal g\u00fcvenli\u011fi sa\u011flama ili\u015fkisi uyar\u0131nca dayan\u0131\u015fmaya giri\u015fiyorlar.Bu ayetteki s\u0131ralama ba\u015fka ayetlerde de tekrarlan\u0131yor ve Peygamberimizin baz\u0131 hadislerinde a\u00e7\u0131k ve s\u0131n\u0131rland\u0131r\u0131c\u0131 bir dille ifade ediliyor. Mesel\u00e2 Cabir b. Abdullah'\u0131n bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamberimiz bir sahabeye \u015f\u00f6yle buyuruyor:\"Yard\u0131m etmeye, sadaka vermeye \u00f6nce kendinden ba\u015fla. E\u011fer kendinden bir\u015fey artarsa ailene ver. E\u011fer ailenden bir\u015fey artarsa akrabalar\u0131na ver. E\u011fer akrabandan bir\u015fey artarsa \u015funlara \u015funlara ver.\" (M\u00fcslim)Bu s\u0131ralama insan nefsini e\u011fitirken ve y\u00f6nlendirirken kulland\u0131\u011f\u0131 yal\u0131n ve hikmetli metod hakk\u0131nda bize fikir veriyor. \u0130sl\u00e2m, insan\u0131 oldu\u011fu gibi, yani f\u0131tr\u00ee yap\u0131s\u0131 ile, do\u011fal e\u011filimleri ve yetenekleri ile ele al\u0131yor. Sonra onu oldu\u011fu noktadan, durdu\u011fu yerden tutarak ad\u0131m ad\u0131m ileriye do\u011fru, \u00fcst d\u00fczeye do\u011fru zorlamaks\u0131z\u0131n y\u00fcr\u00fct\u00fcyor. \u0130nsan yukar\u0131 \u00e7\u0131karken rahatt\u0131r. \u0130sl\u00e2m onun f\u0131trat\u0131n\u0131, e\u011filimlerini ve yeteneklerini hesaba kat\u0131yor. Onun arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile hayat d\u00fczeyini geli\u015ftirip ilerletiyor. Bu s\u0131rada insan yorgunluk ve b\u0131kk\u0131nl\u0131k duymuyor. \u0130sl\u00e2m, onu \u00fcst d\u00fczeylere t\u0131rmand\u0131rmak i\u00e7in zincirler ve boyunduruklar arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile s\u00fcr\u00fcklemiyor, onu y\u00fckseltmek i\u00e7in f\u0131tri e\u011filimlerini ve i\u00e7g\u00fcd\u00fclerini bask\u0131 alt\u0131na alm\u0131yor. Yolda onu k\u0131lavuzsuz b\u0131rakm\u0131yor, onu bulutlar \u00fczerinde u\u00e7u\u015fa ge\u00e7irmiyor. Bunlar yerine onu zorlamaks\u0131z\u0131n, kolay\u0131na gelecek \u015fekilde yukar\u0131lara \u00e7\u0131kar\u0131yor. Yoku\u015fu \u00e7\u0131karken insan\u0131n ayaklar\u0131 yerde, g\u00f6zleri semaya d\u00f6n\u00fck, kalbi y\u00fccelikler ufkunun heyecan\u0131 ile \u00e7arpmakta ve ruhu yukar\u0131larda Allah'a ba\u011fl\u0131d\u0131r.Y\u00fcce Allah ba\u015fkalar\u0131ndan \u00e7ok insan\u0131n kendini sevdi\u011fini iyi biliyor. Bu y\u00fczden ona ba\u015fkas\u0131na yard\u0131mda bulunmay\u0131 emretmeden \u00f6nce en ba\u015fta kendi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lamay\u0131 \u00f6neriyor, hel\u00e2l nimetlerden yararlanmas\u0131n\u0131 serbest b\u0131rak\u0131yor, onu savurganl\u0131\u011fa ve bencilli\u011fe d\u00fc\u015fmeksizin bu nimetleri kullanmaya \u00f6zendiriyor. \u0130\u015fte bu y\u00fczden \u015fahsi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 gidermedik\u00e7e sadaka vermeyi emretmiyor. Nitekim sahabelerden Ebu Hureyre'nin bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamber efendimiz \u015f\u00f6yle buyuruyor:\"En hay\u0131rl\u0131 sadaka varl\u0131ktan ayr\u0131larak verilen sadakad\u0131r. \u00dcstteki el, alttaki elden daha hay\u0131rl\u0131d\u0131r. Yard\u0131m etmeye ge\u00e7indirmek zorunda oldu\u011fun kimselerden ba\u015fla.\" (M\u00fcslim)Bu arada sahabilerden Cabir b. Abdullah \u015f\u00f6yle diyor:\"Adam\u0131n biri bir g\u00fcn, elinde yumurta b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcnde bir alt\u0131n k\u00fcl\u00e7esi ile \u00e7\u0131kageldi ve Peygamberimize `Ya Resulallah, bunu bir maden oca\u011f\u0131nda buldum, bunu sadaka olarak al, ba\u015fka hi\u00e7bir mal\u0131m yok' dedi. Peygamberimiz y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Bunun \u00fczerine adam Peygamberimize sa\u011f yan\u0131ndan sokularak az \u00f6nceki s\u00f6zlerini tekrarlad\u0131. Peygamberimiz yine y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Adam bu defa Peygamberimize sol yan\u0131ndan sokularak ayn\u0131 s\u00f6zleri s\u00f6yledi. Peygamberimiz yine y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Fakat adam bu kez de Peygamberimize arka taraf\u0131ndan yakla\u015farak ayn\u0131 s\u00f6zleri tekrarlad\u0131. Bunun \u00fczerine Peygamberimiz adam\u0131n uzatt\u0131\u011f\u0131 alt\u0131n k\u00fcl\u00e7eyi alarak \u00fczerine f\u0131rlat\u0131verdi. \u00d6yleki, e\u011fer k\u00fcl\u00e7e, adama isabet etseydi mutlaka can\u0131n\u0131 ac\u0131t\u0131rd\u0131. Arkas\u0131ndan da \u015f\u00f6yle buyurdu:\"Aran\u0131zdan biri nesi varsa getiriyor ve `Bu sadakad\u0131r' diyor. Sonra oturup ba\u015fkalar\u0131na el a\u00e7\u0131yor. En hay\u0131rl\u0131 sadaka varl\u0131ktan ayr\u0131larak verilen sadakad\u0131r.\"Y\u00fcce Allah insan\u0131n en \u00e7ok yak\u0131n aile fertlerini, yani ehli ile ana-babas\u0131n\u0131 sevdi\u011fini iyi biliyor. Bunun i\u00e7in ona kendi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lad\u0131ktan sonra ataca\u011f\u0131 ilk yard\u0131mla\u015fma ad\u0131m\u0131nda bu sevdiklerine yararl\u0131 olmas\u0131n\u0131 \u00f6neriyor. Bunlara g\u00f6n\u00fcl ho\u015flu\u011fu ile yard\u0131m yapacak, b\u00f6ylece zararl\u0131 olmayan f\u0131tri e\u011filimlerini tatmin etmi\u015f olacakt\u0131r. Bu e\u011filimleri tatmin etmenin zararl\u0131 bir \u015fey olmad\u0131\u011f\u0131 bir yana tersine bunun arkas\u0131nda bir hikmet ve yarar vard\u0131r. Asl\u0131nda ki\u015finin, ge\u00e7imlerini sa\u011flad\u0131\u011f\u0131 ve yard\u0131m elini uzatt\u0131\u011f\u0131 bu kimseler en yak\u0131n akrabalar\u0131d\u0131r. Evet, ama bu insanlar ayni zamanda bu \u00fcmmetin bir par\u00e7as\u0131d\u0131rlar ve e\u011fer bir yerden yard\u0131m g\u00f6rmezlerse muhta\u00e7 duruma d\u00fc\u015feceklerdir. Buna g\u00f6re bunlar\u0131n yak\u0131nlar\u0131 olan birinden yard\u0131m g\u00f6rmeleri, yak\u0131nlar\u0131 olmayan bir yabanc\u0131dan yard\u0131m almalar\u0131ndan daha onurlu bir \u015feydir. Ayn\u0131 zamanda bu aile i\u00e7i yard\u0131mla\u015fma yuvada sevgiyi ve i\u00e7 bar\u0131\u015f\u0131 yayg\u0131nla\u015ft\u0131r\u0131r, y\u00fcce Allah'\u0131n b\u00fcy\u00fck insanl\u0131k camias\u0131 yap\u0131s\u0131n\u0131n ilk tu\u011flas\u0131 olmas\u0131n\u0131 diledi\u011fi aile kurumunun ba\u011flar\u0131n\u0131 g\u00fc\u00e7lendirir.Y\u00fcce Allah bundan sonra sevgisini ve yard\u0131mseverli\u011fini yak\u0131nl\u0131k derecelerinin \u00f6ncelik s\u0131ras\u0131na g\u00f6re b\u00fct\u00fcn akrabalar\u0131na yayaca\u011f\u0131n\u0131 iyi biliyor. Bunun bir zarar\u0131 yok. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu kimseler ayn\u0131 zamanda toplumun fertleri ve \u00fcmmet organizmas\u0131n\u0131n organlar\u0131d\u0131rlar. Bu y\u00fczden insana akrabalar\u0131n\u0131 a\u015fan bir ad\u0131m daha att\u0131r\u0131l\u0131yor. B\u00f6ylece hem duygular\u0131n\u0131 ve f\u0131tr\u00ee e\u011filimlerini tatmin ediyor hem bu kimselerin ihtiya\u00e7lar\u0131m kar\u015f\u0131l\u0131yor hem geni\u015f anlaml\u0131 aile ba\u011flar\u0131m g\u00fc\u00e7lendiriyor ve bunun sonucunda m\u00fcsl\u00fcman cemaatin \u00fcyelerinden biri, ba\u011flar\u0131 g\u00fc\u00e7l\u00fc ve ili\u015fkileri kopmaz sa\u011flam bir birli\u011fe kavu\u015fuyor.E\u011fer kendi ge\u00e7imini sa\u011flayan ki\u015finin elinde, bu s\u00f6yledi\u011fimiz yak\u0131nlar\u0131na yard\u0131m ettikten sonra verecek bir\u015fey kal\u0131rsa, \u0130sl\u00e2m onun elinden tutarak onu toplumun \u00e7e\u015fitli muhta\u00e7 kesimlerine yard\u0131m etmeye g\u00f6t\u00fcr\u00fcyor. Bu kesimler ya zaten bozuk olan ya\u015fam \u015fartlar\u0131 ya da \u00e7e\u015fitli sebeplerle madd\u00ee durumlar\u0131n\u0131n bozulmas\u0131 y\u00fcz\u00fcnden insan\u0131n merhamet ve katk\u0131da bulunma duygular\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7iriyorlar. Bu kesimlerin ba\u015f\u0131nda yetimler, ya\u015flar\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fck \u00f6ks\u00fczler gelir. Sonra zarur\u00ee ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131layamad\u0131klar\u0131 halde onurlar\u0131 ve sayg\u0131nl\u0131klar\u0131 izin vermedi\u011fi i\u00e7in el a\u00e7\u0131p hi\u00e7 kimseden bir\u015fey istemeyen yoksullar gelir. Daha sonra s\u0131ra yolcularda, yolda kalm\u0131\u015flardad\u0131r. Bu kimselerin memleketinde varl\u0131klar\u0131 olabilir. Fakat bu mallar\u0131ndan ayr\u0131 d\u00fc\u015fm\u00fc\u015fler varl\u0131klar\u0131 ile aralar\u0131na \u00e7e\u015fitli engeller girmi\u015ftir. B\u00f6ylelerinin say\u0131s\u0131 ilk m\u00fcsl\u00fcman cemaatte fazla idi. Bunlar her \u015feylerini arkada b\u0131rakarak Mekke'den Medine'ye hicret eden m\u00fcsl\u00fcmanlard\u0131.B\u00fct\u00fcn bu kesimler toplumun \u00fcyeleri, bireyleridirler. \u0130sl\u00e2m, yard\u0131msever ba\u011fl\u0131lar\u0131n\u0131 bu ihtiya\u00e7l\u0131 kesimlere yard\u0131m etmeye y\u00f6neltiyor. Bu y\u00f6nlendirmeyi onlar\u0131n ar\u0131nd\u0131r\u0131p harekete ge\u00e7irdi\u011fi do\u011fal iyi duygular\u0131na ba\u011fl\u0131 olarak ger\u00e7ekle\u015ftiriyor ve b\u00f6ylece yumu\u015fak ve zorlamas\u0131z bir bi\u00e7imde b\u00fct\u00fcn hedeflerine ula\u015f\u0131yor. Bu hedefler nelerdir?En ba\u015fta yard\u0131mseverlerin vicdanlar\u0131n\u0131 ar\u0131nd\u0131rma hedefine ula\u015f\u0131l\u0131yor. \u00c7\u00fcnk\u00fc ki\u015fi verdi\u011finde g\u00f6z\u00fc kalmayarak, yapt\u0131\u011f\u0131 yard\u0131mdan ho\u015fnut olarak bask\u0131s\u0131z ve \u0131srars\u0131z bir \u015fekilde vermi\u015ftir. \u0130kinci olarak s\u00f6z\u00fcn\u00fc etti\u011fimiz muhta\u00e7 kesimlere yard\u0131m sa\u011flama, onlar\u0131 sosyal g\u00fcvenlik \u015femsiyesi alt\u0131na alma hedefine ula\u015f\u0131l\u0131yor. \u00dc\u00e7\u00fcnc\u00fc olarak da hi\u00e7bir bask\u0131ya ve zorlamaya ba\u015fvurmaks\u0131z\u0131n toplumun b\u00fct\u00fcn fertleri aras\u0131nda dayan\u0131\u015fmal\u0131 ve yard\u0131mla\u015fmal\u0131 yo\u011fun bir kayna\u015fma ve b\u00fct\u00fcnle\u015fme meydana getiriyor. G\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc gibi yumu\u015fak, g\u00f6n\u00fcll\u00fcl\u00fck ilkesine dayal\u0131 istedi\u011fi hedefe varabilen; bask\u0131s\u0131z, yapmac\u0131ks\u0131z ve d\u00fczenli olarak hay\u0131rl\u0131 olan\u0131 t\u00fcm\u00fc ile ger\u00e7ekle\u015ftiren h\u00fcnerli bir y\u00f6nlendirme metodu ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yay\u0131z.Sonra b\u00fct\u00fcn bunlar ile y\u00fcce ufuk aras\u0131nda ili\u015fki kuruyor; kalbi verdi\u011finde, yapt\u0131\u011f\u0131nda ve i\u00e7inde sakl\u0131 niyet ve duygular\u0131nda Allah'a ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131n co\u015fkunlu\u011fu ile \u00e7arpmaya sevk ediyor:\"Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz, Allah yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z her hayr\u0131 bilir.\"Hem bizzat yap\u0131lan hayr\u0131 hem onu yapt\u0131ran sebepleri ve hem de ona e\u015flik eden niyeti bilir. Onun i\u00e7in de bu iyilik, bu hay\u0131r bo\u015fa gitmez, kaybolmaz. O, y\u00fcce Allah'\u0131n hesab\u0131na ge\u00e7er. O Allah ki, O'na ula\u015fan hi\u00e7bir \u015fey kaybolmaz. \u0130nsanlar\u0131 aldatmas\u0131, onlara haks\u0131zl\u0131k etmesi s\u00f6zkonusu olmad\u0131\u011f\u0131 gibi O'na kar\u015f\u0131 ikiy\u00fczl\u00fc davranmak ve oldu\u011fundan farkl\u0131 g\u00f6r\u00fcnmek de m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir.Bu metodu kullanan \u0130sl\u00e2m, insan kalbini k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden ar\u0131nd\u0131rarak Allah'a ba\u011fl\u0131l\u0131k derecesine y\u00fckseltir. Ancak bunu yaparken zora ba\u015fvurmaz, insan psikolojisini g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurarak \u00e7e\u015fitli \u00f6nlem ve dayatmalara ba\u015fvurmaz.\u0130\u015fte mutlak anlamda bilgi sahibi ve yaratt\u0131\u011f\u0131n\u0131 en iyi tan\u0131yan Allah'\u0131n benimsedi\u011fi ve \u00fczerine sosyal d\u00fczenini oturttu\u011fu e\u011fitim metodu budur. \u0130sl\u00e2m'\u0131n \u00f6ng\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc sosyal d\u00fczen insan\u0131 oldu\u011fu gibi ve bulundu\u011fu konumda kabul ederek elinden tutar ve ba\u015fka yollardan giderek ula\u015famayaca\u011f\u0131 y\u00fcceliklere, ayd\u0131nl\u0131\u011fa ve zirveye ula\u015ft\u0131r\u0131r. \u0130nsanl\u0131k ge\u00e7en d\u00f6nemlerde de ancak bu metodu ve yolu benimsedi\u011fi zamanlar s\u00f6z\u00fc edilen zirveye ve ayd\u0131nl\u0131\u011fa ula\u015fabilmi\u015fti.Sadaka verme meselesinin hemen arkas\u0131ndan gelen cihad farz\u0131na da ayn\u0131 metod uyar\u0131nca yakla\u015f\u0131l\u0131yor:","robots":{"index":"index","follow":"follow","max-snippet":"max-snippet:-1","max-image-preview":"max-image-preview:large","max-video-preview":"max-video-preview:-1"},"canonical":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/","og_locale":"tr_TR","og_type":"article","og_title":"SEYY\u0130D KUTUB BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA BAKARA SURES\u0130 215. AYET Nedir? • Ebrar Medya","og_description":"215- Sana (Allah yolunda) ne harcayacaklar\u0131n\u0131 sorarlar. De ki; \"Verece\u011finiz mal (hay\u0131r) ana-baba, yak\u0131n akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar i\u00e7indir. Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz Allah yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z her hayr\u0131 bilir.\"Bu sorudan \u00f6nce bu surede infak konusu ile ilgili \u00e7ok say\u0131da ayet yerald\u0131. \u0130nfak ve yard\u0131mla\u015fma konusu, \u0130sl\u00e2m'\u0131n do\u011fup geli\u015fti\u011fi \u015fartlara benzer ortamlarda m\u00fcsl\u00fcman cemaatin kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kald\u0131\u011f\u0131 ve g\u00f6\u011f\u00fcslemek zorunda tutuldu\u011fu s\u0131k\u0131nt\u0131larla, me\u015fakkatlerle ve sava\u015flarla ba\u015fa \u00e7\u0131kabilmesi i\u00e7in ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz bir zorunluluktur. Bunun yan\u0131s\u0131ra yard\u0131mla\u015fma toplumsal dayan\u0131\u015fman\u0131n, sosyal g\u00fcvenli\u011fin ger\u00e7ekle\u015fmesi ve fertler aras\u0131nda duygusal farkl\u0131l\u0131klar\u0131n ortadan kald\u0131r\u0131lmas\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan da gereklidir. \u00d6yle ki, her fert bu organizman\u0131n bir \u00fcyesi oldu\u011funu, onun hi\u00e7bir imk\u00e2n\u0131n\u0131 kendinden esirgemedi\u011fini ve hi\u00e7bir \u015feyden onu mahrum tutmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 hissetmelidir. Bu durum, cemaatin duygusal olu\u015fumu a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00e7ok \u00f6nemlidir. Ayr\u0131ca fertlerin ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lamak, toplumun pratik olu\u015fumu a\u00e7\u0131s\u0131ndan da \u00f6nemlidir.Burada baz\u0131 m\u00fcsl\u00fcmanlar \"Ne verecekler\"ini soruyorlar. Bu soru, verecekleri \u015feyin t\u00fcr\u00fcne ili\u015fkin bir sorudur. Bu soruya verilen cevapta ise vermenin niteli\u011fi anlat\u0131lmakta, bunun yan\u0131s\u0131ra yard\u0131m edilecek kimselerin \u00f6ncelik ve yak\u0131nl\u0131k s\u0131ras\u0131 belirlenmektedir. Ayetin \u015fu ifadesine dikkat edelim:\"De ki; `hay\u0131r (iyilik, yard\u0131m) olarak ne verirseniz...\"Bu ifade tarz\u0131 bize iki \u015feyi d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fcr\u00fcyor: Birincisi verilen \u015fey, yap\u0131lan yard\u0131m hay\u0131rd\u0131r, hayr\u0131n ta kendisidir. Veren i\u00e7in hay\u0131rd\u0131r, alan i\u00e7in hay\u0131rd\u0131r, cemaat (toplum) hesab\u0131na hay\u0131rd\u0131r, ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na hay\u0131rd\u0131r, iyi bir davran\u0131\u015ft\u0131r, iyi bir sunu\u015ftur, iyi bir \u015feydir. \u00c7\u00fcnk\u00fc ba\u015fkalar\u0131na bir\u015fey vermek kalbi temizleyici, vicdan\u0131 ar\u0131nd\u0131r\u0131c\u0131 bir davran\u0131\u015ft\u0131r; Bunun yan\u0131s\u0131ra ba\u015fkalar\u0131na sa\u011flanan bir yarar, bir yard\u0131md\u0131r. As\u0131l kalbi temizleyen, vicdan\u0131 ar\u0131nd\u0131ran ve \u00f6zveriye soylu anlam kazand\u0131ran hay\u0131rda bulunma, eldeki \u015feylerin en iyisini bulup ba\u015fkalar\u0131 ad\u0131na onu g\u00f6zden \u00e7\u0131karabilmektir.Yaln\u0131z bu ima yollu te\u015fvik, zorunluluk anlam\u0131 ta\u015f\u0131maz. \u00c7\u00fcnk\u00fc, ba\u015fka bir ayette belirtildi\u011fi gibi, yard\u0131m ederken benimsenmesi zorunlu olan tutum, verenin elindeki \u015feyin normalini, ortalama kalitede olan\u0131n\u0131 vermesi, bunun ne daha kalitelisini ve ne de daha pahal\u0131s\u0131n\u0131 vermemesidir. Fakat bu ayetin i\u00e7erdi\u011fi imal\u0131 te\u015fvik, nefsi, iyi olan mal\u0131 verebilmeye yatk\u0131n hale getirmeyi, Kur'an-\u0131 Kerim'de izlenen nefis e\u011fitimi ve kalpleri haz\u0131rlama metodu uyar\u0131nca bu t\u00fcr \u00f6zveriyi sevdirmeyi sa\u011flar.Verilecek sadakan\u0131n t\u00fcr\u00fc belirlendikten sonra s\u00f6z, verme bi\u00e7imine ve kime sadaka verilmesi gerekti\u011fine getiriliyor:\"Verece\u011finiz mal (hay\u0131r) ana-baba, akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar i\u00e7indir.\"Ayetin bu c\u00fcmlesi, toplumda ya\u015fayan insanlardan birka\u00e7 grup insan\u0131 birbirine ba\u011fl\u0131yor. Bu kesimlerin baz\u0131s\u0131n\u0131 yak\u0131n akrabal\u0131k ba\u011f\u0131, baz\u0131s\u0131n\u0131 uzak akrabal\u0131k ba\u011f\u0131, baz\u0131s\u0131n\u0131 merhamet ba\u011f\u0131 ve baz\u0131s\u0131n\u0131 da bu inan\u00e7 sisteminin \u00e7er\u00e7evesi i\u00e7inde yeralan kapsaml\u0131 insaniyet ba\u011f\u0131 yard\u0131m edene ba\u011fl\u0131yor. B\u00fct\u00fcn bu insan kesimleri ayn\u0131 ayette s\u0131ralan\u0131yor: Ana-baba, akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar. B\u00fct\u00fcn bu kesimler, sa\u011flam bir inan\u00e7 \u00e7er\u00e7evesi i\u00e7inde insanlar aras\u0131nda sosyal g\u00fcvenli\u011fi sa\u011flama ili\u015fkisi uyar\u0131nca dayan\u0131\u015fmaya giri\u015fiyorlar.Bu ayetteki s\u0131ralama ba\u015fka ayetlerde de tekrarlan\u0131yor ve Peygamberimizin baz\u0131 hadislerinde a\u00e7\u0131k ve s\u0131n\u0131rland\u0131r\u0131c\u0131 bir dille ifade ediliyor. Mesel\u00e2 Cabir b. Abdullah'\u0131n bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamberimiz bir sahabeye \u015f\u00f6yle buyuruyor:\"Yard\u0131m etmeye, sadaka vermeye \u00f6nce kendinden ba\u015fla. E\u011fer kendinden bir\u015fey artarsa ailene ver. E\u011fer ailenden bir\u015fey artarsa akrabalar\u0131na ver. E\u011fer akrabandan bir\u015fey artarsa \u015funlara \u015funlara ver.\" (M\u00fcslim)Bu s\u0131ralama insan nefsini e\u011fitirken ve y\u00f6nlendirirken kulland\u0131\u011f\u0131 yal\u0131n ve hikmetli metod hakk\u0131nda bize fikir veriyor. \u0130sl\u00e2m, insan\u0131 oldu\u011fu gibi, yani f\u0131tr\u00ee yap\u0131s\u0131 ile, do\u011fal e\u011filimleri ve yetenekleri ile ele al\u0131yor. Sonra onu oldu\u011fu noktadan, durdu\u011fu yerden tutarak ad\u0131m ad\u0131m ileriye do\u011fru, \u00fcst d\u00fczeye do\u011fru zorlamaks\u0131z\u0131n y\u00fcr\u00fct\u00fcyor. \u0130nsan yukar\u0131 \u00e7\u0131karken rahatt\u0131r. \u0130sl\u00e2m onun f\u0131trat\u0131n\u0131, e\u011filimlerini ve yeteneklerini hesaba kat\u0131yor. Onun arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile hayat d\u00fczeyini geli\u015ftirip ilerletiyor. Bu s\u0131rada insan yorgunluk ve b\u0131kk\u0131nl\u0131k duymuyor. \u0130sl\u00e2m, onu \u00fcst d\u00fczeylere t\u0131rmand\u0131rmak i\u00e7in zincirler ve boyunduruklar arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile s\u00fcr\u00fcklemiyor, onu y\u00fckseltmek i\u00e7in f\u0131tri e\u011filimlerini ve i\u00e7g\u00fcd\u00fclerini bask\u0131 alt\u0131na alm\u0131yor. Yolda onu k\u0131lavuzsuz b\u0131rakm\u0131yor, onu bulutlar \u00fczerinde u\u00e7u\u015fa ge\u00e7irmiyor. Bunlar yerine onu zorlamaks\u0131z\u0131n, kolay\u0131na gelecek \u015fekilde yukar\u0131lara \u00e7\u0131kar\u0131yor. Yoku\u015fu \u00e7\u0131karken insan\u0131n ayaklar\u0131 yerde, g\u00f6zleri semaya d\u00f6n\u00fck, kalbi y\u00fccelikler ufkunun heyecan\u0131 ile \u00e7arpmakta ve ruhu yukar\u0131larda Allah'a ba\u011fl\u0131d\u0131r.Y\u00fcce Allah ba\u015fkalar\u0131ndan \u00e7ok insan\u0131n kendini sevdi\u011fini iyi biliyor. Bu y\u00fczden ona ba\u015fkas\u0131na yard\u0131mda bulunmay\u0131 emretmeden \u00f6nce en ba\u015fta kendi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lamay\u0131 \u00f6neriyor, hel\u00e2l nimetlerden yararlanmas\u0131n\u0131 serbest b\u0131rak\u0131yor, onu savurganl\u0131\u011fa ve bencilli\u011fe d\u00fc\u015fmeksizin bu nimetleri kullanmaya \u00f6zendiriyor. \u0130\u015fte bu y\u00fczden \u015fahsi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 gidermedik\u00e7e sadaka vermeyi emretmiyor. Nitekim sahabelerden Ebu Hureyre'nin bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamber efendimiz \u015f\u00f6yle buyuruyor:\"En hay\u0131rl\u0131 sadaka varl\u0131ktan ayr\u0131larak verilen sadakad\u0131r. \u00dcstteki el, alttaki elden daha hay\u0131rl\u0131d\u0131r. Yard\u0131m etmeye ge\u00e7indirmek zorunda oldu\u011fun kimselerden ba\u015fla.\" (M\u00fcslim)Bu arada sahabilerden Cabir b. Abdullah \u015f\u00f6yle diyor:\"Adam\u0131n biri bir g\u00fcn, elinde yumurta b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcnde bir alt\u0131n k\u00fcl\u00e7esi ile \u00e7\u0131kageldi ve Peygamberimize `Ya Resulallah, bunu bir maden oca\u011f\u0131nda buldum, bunu sadaka olarak al, ba\u015fka hi\u00e7bir mal\u0131m yok' dedi. Peygamberimiz y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Bunun \u00fczerine adam Peygamberimize sa\u011f yan\u0131ndan sokularak az \u00f6nceki s\u00f6zlerini tekrarlad\u0131. Peygamberimiz yine y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Adam bu defa Peygamberimize sol yan\u0131ndan sokularak ayn\u0131 s\u00f6zleri s\u00f6yledi. Peygamberimiz yine y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Fakat adam bu kez de Peygamberimize arka taraf\u0131ndan yakla\u015farak ayn\u0131 s\u00f6zleri tekrarlad\u0131. Bunun \u00fczerine Peygamberimiz adam\u0131n uzatt\u0131\u011f\u0131 alt\u0131n k\u00fcl\u00e7eyi alarak \u00fczerine f\u0131rlat\u0131verdi. \u00d6yleki, e\u011fer k\u00fcl\u00e7e, adama isabet etseydi mutlaka can\u0131n\u0131 ac\u0131t\u0131rd\u0131. Arkas\u0131ndan da \u015f\u00f6yle buyurdu:\"Aran\u0131zdan biri nesi varsa getiriyor ve `Bu sadakad\u0131r' diyor. Sonra oturup ba\u015fkalar\u0131na el a\u00e7\u0131yor. En hay\u0131rl\u0131 sadaka varl\u0131ktan ayr\u0131larak verilen sadakad\u0131r.\"Y\u00fcce Allah insan\u0131n en \u00e7ok yak\u0131n aile fertlerini, yani ehli ile ana-babas\u0131n\u0131 sevdi\u011fini iyi biliyor. Bunun i\u00e7in ona kendi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lad\u0131ktan sonra ataca\u011f\u0131 ilk yard\u0131mla\u015fma ad\u0131m\u0131nda bu sevdiklerine yararl\u0131 olmas\u0131n\u0131 \u00f6neriyor. Bunlara g\u00f6n\u00fcl ho\u015flu\u011fu ile yard\u0131m yapacak, b\u00f6ylece zararl\u0131 olmayan f\u0131tri e\u011filimlerini tatmin etmi\u015f olacakt\u0131r. Bu e\u011filimleri tatmin etmenin zararl\u0131 bir \u015fey olmad\u0131\u011f\u0131 bir yana tersine bunun arkas\u0131nda bir hikmet ve yarar vard\u0131r. Asl\u0131nda ki\u015finin, ge\u00e7imlerini sa\u011flad\u0131\u011f\u0131 ve yard\u0131m elini uzatt\u0131\u011f\u0131 bu kimseler en yak\u0131n akrabalar\u0131d\u0131r. Evet, ama bu insanlar ayni zamanda bu \u00fcmmetin bir par\u00e7as\u0131d\u0131rlar ve e\u011fer bir yerden yard\u0131m g\u00f6rmezlerse muhta\u00e7 duruma d\u00fc\u015feceklerdir. Buna g\u00f6re bunlar\u0131n yak\u0131nlar\u0131 olan birinden yard\u0131m g\u00f6rmeleri, yak\u0131nlar\u0131 olmayan bir yabanc\u0131dan yard\u0131m almalar\u0131ndan daha onurlu bir \u015feydir. Ayn\u0131 zamanda bu aile i\u00e7i yard\u0131mla\u015fma yuvada sevgiyi ve i\u00e7 bar\u0131\u015f\u0131 yayg\u0131nla\u015ft\u0131r\u0131r, y\u00fcce Allah'\u0131n b\u00fcy\u00fck insanl\u0131k camias\u0131 yap\u0131s\u0131n\u0131n ilk tu\u011flas\u0131 olmas\u0131n\u0131 diledi\u011fi aile kurumunun ba\u011flar\u0131n\u0131 g\u00fc\u00e7lendirir.Y\u00fcce Allah bundan sonra sevgisini ve yard\u0131mseverli\u011fini yak\u0131nl\u0131k derecelerinin \u00f6ncelik s\u0131ras\u0131na g\u00f6re b\u00fct\u00fcn akrabalar\u0131na yayaca\u011f\u0131n\u0131 iyi biliyor. Bunun bir zarar\u0131 yok. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu kimseler ayn\u0131 zamanda toplumun fertleri ve \u00fcmmet organizmas\u0131n\u0131n organlar\u0131d\u0131rlar. Bu y\u00fczden insana akrabalar\u0131n\u0131 a\u015fan bir ad\u0131m daha att\u0131r\u0131l\u0131yor. B\u00f6ylece hem duygular\u0131n\u0131 ve f\u0131tr\u00ee e\u011filimlerini tatmin ediyor hem bu kimselerin ihtiya\u00e7lar\u0131m kar\u015f\u0131l\u0131yor hem geni\u015f anlaml\u0131 aile ba\u011flar\u0131m g\u00fc\u00e7lendiriyor ve bunun sonucunda m\u00fcsl\u00fcman cemaatin \u00fcyelerinden biri, ba\u011flar\u0131 g\u00fc\u00e7l\u00fc ve ili\u015fkileri kopmaz sa\u011flam bir birli\u011fe kavu\u015fuyor.E\u011fer kendi ge\u00e7imini sa\u011flayan ki\u015finin elinde, bu s\u00f6yledi\u011fimiz yak\u0131nlar\u0131na yard\u0131m ettikten sonra verecek bir\u015fey kal\u0131rsa, \u0130sl\u00e2m onun elinden tutarak onu toplumun \u00e7e\u015fitli muhta\u00e7 kesimlerine yard\u0131m etmeye g\u00f6t\u00fcr\u00fcyor. Bu kesimler ya zaten bozuk olan ya\u015fam \u015fartlar\u0131 ya da \u00e7e\u015fitli sebeplerle madd\u00ee durumlar\u0131n\u0131n bozulmas\u0131 y\u00fcz\u00fcnden insan\u0131n merhamet ve katk\u0131da bulunma duygular\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7iriyorlar. Bu kesimlerin ba\u015f\u0131nda yetimler, ya\u015flar\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fck \u00f6ks\u00fczler gelir. Sonra zarur\u00ee ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131layamad\u0131klar\u0131 halde onurlar\u0131 ve sayg\u0131nl\u0131klar\u0131 izin vermedi\u011fi i\u00e7in el a\u00e7\u0131p hi\u00e7 kimseden bir\u015fey istemeyen yoksullar gelir. Daha sonra s\u0131ra yolcularda, yolda kalm\u0131\u015flardad\u0131r. Bu kimselerin memleketinde varl\u0131klar\u0131 olabilir. Fakat bu mallar\u0131ndan ayr\u0131 d\u00fc\u015fm\u00fc\u015fler varl\u0131klar\u0131 ile aralar\u0131na \u00e7e\u015fitli engeller girmi\u015ftir. B\u00f6ylelerinin say\u0131s\u0131 ilk m\u00fcsl\u00fcman cemaatte fazla idi. Bunlar her \u015feylerini arkada b\u0131rakarak Mekke'den Medine'ye hicret eden m\u00fcsl\u00fcmanlard\u0131.B\u00fct\u00fcn bu kesimler toplumun \u00fcyeleri, bireyleridirler. \u0130sl\u00e2m, yard\u0131msever ba\u011fl\u0131lar\u0131n\u0131 bu ihtiya\u00e7l\u0131 kesimlere yard\u0131m etmeye y\u00f6neltiyor. Bu y\u00f6nlendirmeyi onlar\u0131n ar\u0131nd\u0131r\u0131p harekete ge\u00e7irdi\u011fi do\u011fal iyi duygular\u0131na ba\u011fl\u0131 olarak ger\u00e7ekle\u015ftiriyor ve b\u00f6ylece yumu\u015fak ve zorlamas\u0131z bir bi\u00e7imde b\u00fct\u00fcn hedeflerine ula\u015f\u0131yor. Bu hedefler nelerdir?En ba\u015fta yard\u0131mseverlerin vicdanlar\u0131n\u0131 ar\u0131nd\u0131rma hedefine ula\u015f\u0131l\u0131yor. \u00c7\u00fcnk\u00fc ki\u015fi verdi\u011finde g\u00f6z\u00fc kalmayarak, yapt\u0131\u011f\u0131 yard\u0131mdan ho\u015fnut olarak bask\u0131s\u0131z ve \u0131srars\u0131z bir \u015fekilde vermi\u015ftir. \u0130kinci olarak s\u00f6z\u00fcn\u00fc etti\u011fimiz muhta\u00e7 kesimlere yard\u0131m sa\u011flama, onlar\u0131 sosyal g\u00fcvenlik \u015femsiyesi alt\u0131na alma hedefine ula\u015f\u0131l\u0131yor. \u00dc\u00e7\u00fcnc\u00fc olarak da hi\u00e7bir bask\u0131ya ve zorlamaya ba\u015fvurmaks\u0131z\u0131n toplumun b\u00fct\u00fcn fertleri aras\u0131nda dayan\u0131\u015fmal\u0131 ve yard\u0131mla\u015fmal\u0131 yo\u011fun bir kayna\u015fma ve b\u00fct\u00fcnle\u015fme meydana getiriyor. G\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc gibi yumu\u015fak, g\u00f6n\u00fcll\u00fcl\u00fck ilkesine dayal\u0131 istedi\u011fi hedefe varabilen; bask\u0131s\u0131z, yapmac\u0131ks\u0131z ve d\u00fczenli olarak hay\u0131rl\u0131 olan\u0131 t\u00fcm\u00fc ile ger\u00e7ekle\u015ftiren h\u00fcnerli bir y\u00f6nlendirme metodu ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yay\u0131z.Sonra b\u00fct\u00fcn bunlar ile y\u00fcce ufuk aras\u0131nda ili\u015fki kuruyor; kalbi verdi\u011finde, yapt\u0131\u011f\u0131nda ve i\u00e7inde sakl\u0131 niyet ve duygular\u0131nda Allah'a ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131n co\u015fkunlu\u011fu ile \u00e7arpmaya sevk ediyor:\"Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz, Allah yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z her hayr\u0131 bilir.\"Hem bizzat yap\u0131lan hayr\u0131 hem onu yapt\u0131ran sebepleri ve hem de ona e\u015flik eden niyeti bilir. Onun i\u00e7in de bu iyilik, bu hay\u0131r bo\u015fa gitmez, kaybolmaz. O, y\u00fcce Allah'\u0131n hesab\u0131na ge\u00e7er. O Allah ki, O'na ula\u015fan hi\u00e7bir \u015fey kaybolmaz. \u0130nsanlar\u0131 aldatmas\u0131, onlara haks\u0131zl\u0131k etmesi s\u00f6zkonusu olmad\u0131\u011f\u0131 gibi O'na kar\u015f\u0131 ikiy\u00fczl\u00fc davranmak ve oldu\u011fundan farkl\u0131 g\u00f6r\u00fcnmek de m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir.Bu metodu kullanan \u0130sl\u00e2m, insan kalbini k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden ar\u0131nd\u0131rarak Allah'a ba\u011fl\u0131l\u0131k derecesine y\u00fckseltir. Ancak bunu yaparken zora ba\u015fvurmaz, insan psikolojisini g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurarak \u00e7e\u015fitli \u00f6nlem ve dayatmalara ba\u015fvurmaz.\u0130\u015fte mutlak anlamda bilgi sahibi ve yaratt\u0131\u011f\u0131n\u0131 en iyi tan\u0131yan Allah'\u0131n benimsedi\u011fi ve \u00fczerine sosyal d\u00fczenini oturttu\u011fu e\u011fitim metodu budur. \u0130sl\u00e2m'\u0131n \u00f6ng\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc sosyal d\u00fczen insan\u0131 oldu\u011fu gibi ve bulundu\u011fu konumda kabul ederek elinden tutar ve ba\u015fka yollardan giderek ula\u015famayaca\u011f\u0131 y\u00fcceliklere, ayd\u0131nl\u0131\u011fa ve zirveye ula\u015ft\u0131r\u0131r. \u0130nsanl\u0131k ge\u00e7en d\u00f6nemlerde de ancak bu metodu ve yolu benimsedi\u011fi zamanlar s\u00f6z\u00fc edilen zirveye ve ayd\u0131nl\u0131\u011fa ula\u015fabilmi\u015fti.Sadaka verme meselesinin hemen arkas\u0131ndan gelen cihad farz\u0131na da ayn\u0131 metod uyar\u0131nca yakla\u015f\u0131l\u0131yor:","og_url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/","og_site_name":"Ebrar Medya","article_publisher":"https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/","article_published_time":"2019-07-24T07:34:05+00:00","og_image":[{"width":730,"height":360,"url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2019\/07\/Seyyid-Kutub-Bak\u0131\u015f-A\u00e7\u0131s\u0131-20.jpg","type":"image\/jpeg"}],"author":"EBRAR MEDYA","twitter_card":"summary_large_image","twitter_creator":"@ebrarmedyacom","twitter_site":"@ebrarmedyacom","twitter_misc":{"Yazan:":"EBRAR MEDYA","Tahmini okuma s\u00fcresi":"11 dakika"},"schema":{"@context":"https:\/\/schema.org","@graph":[{"@type":"Article","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/#article","isPartOf":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/"},"author":{"name":"EBRAR MEDYA","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/465b3fc234a943bf45881579159c57d6"},"headline":"SEYY\u0130D KUTUB BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA BAKARA SURES\u0130 215. AYET","datePublished":"2019-07-24T07:34:05+00:00","dateModified":"2019-07-24T07:34:05+00:00","mainEntityOfPage":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/"},"wordCount":2236,"commentCount":0,"publisher":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization"},"articleSection":["G\u00dcNDEM"],"inLanguage":"tr","potentialAction":[{"@type":"CommentAction","name":"Comment","target":["https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/#respond"]}]},{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/","name":"SEYY\u0130D KUTUB BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA BAKARA SURES\u0130 215. AYET Nedir? • Ebrar Medya","isPartOf":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website"},"datePublished":"2019-07-24T07:34:05+00:00","dateModified":"2019-07-24T07:34:05+00:00","description":"215- Sana (Allah yolunda) ne harcayacaklar\u0131n\u0131 sorarlar. De ki; \"Verece\u011finiz mal (hay\u0131r) ana-baba, yak\u0131n akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar i\u00e7indir. Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz Allah yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z her hayr\u0131 bilir.\"Bu sorudan \u00f6nce bu surede infak konusu ile ilgili \u00e7ok say\u0131da ayet yerald\u0131. \u0130nfak ve yard\u0131mla\u015fma konusu, \u0130sl\u00e2m'\u0131n do\u011fup geli\u015fti\u011fi \u015fartlara benzer ortamlarda m\u00fcsl\u00fcman cemaatin kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kald\u0131\u011f\u0131 ve g\u00f6\u011f\u00fcslemek zorunda tutuldu\u011fu s\u0131k\u0131nt\u0131larla, me\u015fakkatlerle ve sava\u015flarla ba\u015fa \u00e7\u0131kabilmesi i\u00e7in ka\u00e7\u0131n\u0131lmaz bir zorunluluktur. Bunun yan\u0131s\u0131ra yard\u0131mla\u015fma toplumsal dayan\u0131\u015fman\u0131n, sosyal g\u00fcvenli\u011fin ger\u00e7ekle\u015fmesi ve fertler aras\u0131nda duygusal farkl\u0131l\u0131klar\u0131n ortadan kald\u0131r\u0131lmas\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan da gereklidir. \u00d6yle ki, her fert bu organizman\u0131n bir \u00fcyesi oldu\u011funu, onun hi\u00e7bir imk\u00e2n\u0131n\u0131 kendinden esirgemedi\u011fini ve hi\u00e7bir \u015feyden onu mahrum tutmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 hissetmelidir. Bu durum, cemaatin duygusal olu\u015fumu a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00e7ok \u00f6nemlidir. Ayr\u0131ca fertlerin ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lamak, toplumun pratik olu\u015fumu a\u00e7\u0131s\u0131ndan da \u00f6nemlidir.Burada baz\u0131 m\u00fcsl\u00fcmanlar \"Ne verecekler\"ini soruyorlar. Bu soru, verecekleri \u015feyin t\u00fcr\u00fcne ili\u015fkin bir sorudur. Bu soruya verilen cevapta ise vermenin niteli\u011fi anlat\u0131lmakta, bunun yan\u0131s\u0131ra yard\u0131m edilecek kimselerin \u00f6ncelik ve yak\u0131nl\u0131k s\u0131ras\u0131 belirlenmektedir. Ayetin \u015fu ifadesine dikkat edelim:\"De ki; `hay\u0131r (iyilik, yard\u0131m) olarak ne verirseniz...\"Bu ifade tarz\u0131 bize iki \u015feyi d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fcr\u00fcyor: Birincisi verilen \u015fey, yap\u0131lan yard\u0131m hay\u0131rd\u0131r, hayr\u0131n ta kendisidir. Veren i\u00e7in hay\u0131rd\u0131r, alan i\u00e7in hay\u0131rd\u0131r, cemaat (toplum) hesab\u0131na hay\u0131rd\u0131r, ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na hay\u0131rd\u0131r, iyi bir davran\u0131\u015ft\u0131r, iyi bir sunu\u015ftur, iyi bir \u015feydir. \u00c7\u00fcnk\u00fc ba\u015fkalar\u0131na bir\u015fey vermek kalbi temizleyici, vicdan\u0131 ar\u0131nd\u0131r\u0131c\u0131 bir davran\u0131\u015ft\u0131r; Bunun yan\u0131s\u0131ra ba\u015fkalar\u0131na sa\u011flanan bir yarar, bir yard\u0131md\u0131r. As\u0131l kalbi temizleyen, vicdan\u0131 ar\u0131nd\u0131ran ve \u00f6zveriye soylu anlam kazand\u0131ran hay\u0131rda bulunma, eldeki \u015feylerin en iyisini bulup ba\u015fkalar\u0131 ad\u0131na onu g\u00f6zden \u00e7\u0131karabilmektir.Yaln\u0131z bu ima yollu te\u015fvik, zorunluluk anlam\u0131 ta\u015f\u0131maz. \u00c7\u00fcnk\u00fc, ba\u015fka bir ayette belirtildi\u011fi gibi, yard\u0131m ederken benimsenmesi zorunlu olan tutum, verenin elindeki \u015feyin normalini, ortalama kalitede olan\u0131n\u0131 vermesi, bunun ne daha kalitelisini ve ne de daha pahal\u0131s\u0131n\u0131 vermemesidir. Fakat bu ayetin i\u00e7erdi\u011fi imal\u0131 te\u015fvik, nefsi, iyi olan mal\u0131 verebilmeye yatk\u0131n hale getirmeyi, Kur'an-\u0131 Kerim'de izlenen nefis e\u011fitimi ve kalpleri haz\u0131rlama metodu uyar\u0131nca bu t\u00fcr \u00f6zveriyi sevdirmeyi sa\u011flar.Verilecek sadakan\u0131n t\u00fcr\u00fc belirlendikten sonra s\u00f6z, verme bi\u00e7imine ve kime sadaka verilmesi gerekti\u011fine getiriliyor:\"Verece\u011finiz mal (hay\u0131r) ana-baba, akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar i\u00e7indir.\"Ayetin bu c\u00fcmlesi, toplumda ya\u015fayan insanlardan birka\u00e7 grup insan\u0131 birbirine ba\u011fl\u0131yor. Bu kesimlerin baz\u0131s\u0131n\u0131 yak\u0131n akrabal\u0131k ba\u011f\u0131, baz\u0131s\u0131n\u0131 uzak akrabal\u0131k ba\u011f\u0131, baz\u0131s\u0131n\u0131 merhamet ba\u011f\u0131 ve baz\u0131s\u0131n\u0131 da bu inan\u00e7 sisteminin \u00e7er\u00e7evesi i\u00e7inde yeralan kapsaml\u0131 insaniyet ba\u011f\u0131 yard\u0131m edene ba\u011fl\u0131yor. B\u00fct\u00fcn bu insan kesimleri ayn\u0131 ayette s\u0131ralan\u0131yor: Ana-baba, akrabalar, yetimler, yoksullar ve yolda kalm\u0131\u015flar. B\u00fct\u00fcn bu kesimler, sa\u011flam bir inan\u00e7 \u00e7er\u00e7evesi i\u00e7inde insanlar aras\u0131nda sosyal g\u00fcvenli\u011fi sa\u011flama ili\u015fkisi uyar\u0131nca dayan\u0131\u015fmaya giri\u015fiyorlar.Bu ayetteki s\u0131ralama ba\u015fka ayetlerde de tekrarlan\u0131yor ve Peygamberimizin baz\u0131 hadislerinde a\u00e7\u0131k ve s\u0131n\u0131rland\u0131r\u0131c\u0131 bir dille ifade ediliyor. Mesel\u00e2 Cabir b. Abdullah'\u0131n bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamberimiz bir sahabeye \u015f\u00f6yle buyuruyor:\"Yard\u0131m etmeye, sadaka vermeye \u00f6nce kendinden ba\u015fla. E\u011fer kendinden bir\u015fey artarsa ailene ver. E\u011fer ailenden bir\u015fey artarsa akrabalar\u0131na ver. E\u011fer akrabandan bir\u015fey artarsa \u015funlara \u015funlara ver.\" (M\u00fcslim)Bu s\u0131ralama insan nefsini e\u011fitirken ve y\u00f6nlendirirken kulland\u0131\u011f\u0131 yal\u0131n ve hikmetli metod hakk\u0131nda bize fikir veriyor. \u0130sl\u00e2m, insan\u0131 oldu\u011fu gibi, yani f\u0131tr\u00ee yap\u0131s\u0131 ile, do\u011fal e\u011filimleri ve yetenekleri ile ele al\u0131yor. Sonra onu oldu\u011fu noktadan, durdu\u011fu yerden tutarak ad\u0131m ad\u0131m ileriye do\u011fru, \u00fcst d\u00fczeye do\u011fru zorlamaks\u0131z\u0131n y\u00fcr\u00fct\u00fcyor. \u0130nsan yukar\u0131 \u00e7\u0131karken rahatt\u0131r. \u0130sl\u00e2m onun f\u0131trat\u0131n\u0131, e\u011filimlerini ve yeteneklerini hesaba kat\u0131yor. Onun arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile hayat d\u00fczeyini geli\u015ftirip ilerletiyor. Bu s\u0131rada insan yorgunluk ve b\u0131kk\u0131nl\u0131k duymuyor. \u0130sl\u00e2m, onu \u00fcst d\u00fczeylere t\u0131rmand\u0131rmak i\u00e7in zincirler ve boyunduruklar arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile s\u00fcr\u00fcklemiyor, onu y\u00fckseltmek i\u00e7in f\u0131tri e\u011filimlerini ve i\u00e7g\u00fcd\u00fclerini bask\u0131 alt\u0131na alm\u0131yor. Yolda onu k\u0131lavuzsuz b\u0131rakm\u0131yor, onu bulutlar \u00fczerinde u\u00e7u\u015fa ge\u00e7irmiyor. Bunlar yerine onu zorlamaks\u0131z\u0131n, kolay\u0131na gelecek \u015fekilde yukar\u0131lara \u00e7\u0131kar\u0131yor. Yoku\u015fu \u00e7\u0131karken insan\u0131n ayaklar\u0131 yerde, g\u00f6zleri semaya d\u00f6n\u00fck, kalbi y\u00fccelikler ufkunun heyecan\u0131 ile \u00e7arpmakta ve ruhu yukar\u0131larda Allah'a ba\u011fl\u0131d\u0131r.Y\u00fcce Allah ba\u015fkalar\u0131ndan \u00e7ok insan\u0131n kendini sevdi\u011fini iyi biliyor. Bu y\u00fczden ona ba\u015fkas\u0131na yard\u0131mda bulunmay\u0131 emretmeden \u00f6nce en ba\u015fta kendi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lamay\u0131 \u00f6neriyor, hel\u00e2l nimetlerden yararlanmas\u0131n\u0131 serbest b\u0131rak\u0131yor, onu savurganl\u0131\u011fa ve bencilli\u011fe d\u00fc\u015fmeksizin bu nimetleri kullanmaya \u00f6zendiriyor. \u0130\u015fte bu y\u00fczden \u015fahsi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 gidermedik\u00e7e sadaka vermeyi emretmiyor. Nitekim sahabelerden Ebu Hureyre'nin bildirdi\u011fine g\u00f6re Peygamber efendimiz \u015f\u00f6yle buyuruyor:\"En hay\u0131rl\u0131 sadaka varl\u0131ktan ayr\u0131larak verilen sadakad\u0131r. \u00dcstteki el, alttaki elden daha hay\u0131rl\u0131d\u0131r. Yard\u0131m etmeye ge\u00e7indirmek zorunda oldu\u011fun kimselerden ba\u015fla.\" (M\u00fcslim)Bu arada sahabilerden Cabir b. Abdullah \u015f\u00f6yle diyor:\"Adam\u0131n biri bir g\u00fcn, elinde yumurta b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcnde bir alt\u0131n k\u00fcl\u00e7esi ile \u00e7\u0131kageldi ve Peygamberimize `Ya Resulallah, bunu bir maden oca\u011f\u0131nda buldum, bunu sadaka olarak al, ba\u015fka hi\u00e7bir mal\u0131m yok' dedi. Peygamberimiz y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Bunun \u00fczerine adam Peygamberimize sa\u011f yan\u0131ndan sokularak az \u00f6nceki s\u00f6zlerini tekrarlad\u0131. Peygamberimiz yine y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Adam bu defa Peygamberimize sol yan\u0131ndan sokularak ayn\u0131 s\u00f6zleri s\u00f6yledi. Peygamberimiz yine y\u00fcz\u00fcn\u00fc ba\u015fka tarafa \u00e7evirdi. Fakat adam bu kez de Peygamberimize arka taraf\u0131ndan yakla\u015farak ayn\u0131 s\u00f6zleri tekrarlad\u0131. Bunun \u00fczerine Peygamberimiz adam\u0131n uzatt\u0131\u011f\u0131 alt\u0131n k\u00fcl\u00e7eyi alarak \u00fczerine f\u0131rlat\u0131verdi. \u00d6yleki, e\u011fer k\u00fcl\u00e7e, adama isabet etseydi mutlaka can\u0131n\u0131 ac\u0131t\u0131rd\u0131. Arkas\u0131ndan da \u015f\u00f6yle buyurdu:\"Aran\u0131zdan biri nesi varsa getiriyor ve `Bu sadakad\u0131r' diyor. Sonra oturup ba\u015fkalar\u0131na el a\u00e7\u0131yor. En hay\u0131rl\u0131 sadaka varl\u0131ktan ayr\u0131larak verilen sadakad\u0131r.\"Y\u00fcce Allah insan\u0131n en \u00e7ok yak\u0131n aile fertlerini, yani ehli ile ana-babas\u0131n\u0131 sevdi\u011fini iyi biliyor. Bunun i\u00e7in ona kendi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lad\u0131ktan sonra ataca\u011f\u0131 ilk yard\u0131mla\u015fma ad\u0131m\u0131nda bu sevdiklerine yararl\u0131 olmas\u0131n\u0131 \u00f6neriyor. Bunlara g\u00f6n\u00fcl ho\u015flu\u011fu ile yard\u0131m yapacak, b\u00f6ylece zararl\u0131 olmayan f\u0131tri e\u011filimlerini tatmin etmi\u015f olacakt\u0131r. Bu e\u011filimleri tatmin etmenin zararl\u0131 bir \u015fey olmad\u0131\u011f\u0131 bir yana tersine bunun arkas\u0131nda bir hikmet ve yarar vard\u0131r. Asl\u0131nda ki\u015finin, ge\u00e7imlerini sa\u011flad\u0131\u011f\u0131 ve yard\u0131m elini uzatt\u0131\u011f\u0131 bu kimseler en yak\u0131n akrabalar\u0131d\u0131r. Evet, ama bu insanlar ayni zamanda bu \u00fcmmetin bir par\u00e7as\u0131d\u0131rlar ve e\u011fer bir yerden yard\u0131m g\u00f6rmezlerse muhta\u00e7 duruma d\u00fc\u015feceklerdir. Buna g\u00f6re bunlar\u0131n yak\u0131nlar\u0131 olan birinden yard\u0131m g\u00f6rmeleri, yak\u0131nlar\u0131 olmayan bir yabanc\u0131dan yard\u0131m almalar\u0131ndan daha onurlu bir \u015feydir. Ayn\u0131 zamanda bu aile i\u00e7i yard\u0131mla\u015fma yuvada sevgiyi ve i\u00e7 bar\u0131\u015f\u0131 yayg\u0131nla\u015ft\u0131r\u0131r, y\u00fcce Allah'\u0131n b\u00fcy\u00fck insanl\u0131k camias\u0131 yap\u0131s\u0131n\u0131n ilk tu\u011flas\u0131 olmas\u0131n\u0131 diledi\u011fi aile kurumunun ba\u011flar\u0131n\u0131 g\u00fc\u00e7lendirir.Y\u00fcce Allah bundan sonra sevgisini ve yard\u0131mseverli\u011fini yak\u0131nl\u0131k derecelerinin \u00f6ncelik s\u0131ras\u0131na g\u00f6re b\u00fct\u00fcn akrabalar\u0131na yayaca\u011f\u0131n\u0131 iyi biliyor. Bunun bir zarar\u0131 yok. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu kimseler ayn\u0131 zamanda toplumun fertleri ve \u00fcmmet organizmas\u0131n\u0131n organlar\u0131d\u0131rlar. Bu y\u00fczden insana akrabalar\u0131n\u0131 a\u015fan bir ad\u0131m daha att\u0131r\u0131l\u0131yor. B\u00f6ylece hem duygular\u0131n\u0131 ve f\u0131tr\u00ee e\u011filimlerini tatmin ediyor hem bu kimselerin ihtiya\u00e7lar\u0131m kar\u015f\u0131l\u0131yor hem geni\u015f anlaml\u0131 aile ba\u011flar\u0131m g\u00fc\u00e7lendiriyor ve bunun sonucunda m\u00fcsl\u00fcman cemaatin \u00fcyelerinden biri, ba\u011flar\u0131 g\u00fc\u00e7l\u00fc ve ili\u015fkileri kopmaz sa\u011flam bir birli\u011fe kavu\u015fuyor.E\u011fer kendi ge\u00e7imini sa\u011flayan ki\u015finin elinde, bu s\u00f6yledi\u011fimiz yak\u0131nlar\u0131na yard\u0131m ettikten sonra verecek bir\u015fey kal\u0131rsa, \u0130sl\u00e2m onun elinden tutarak onu toplumun \u00e7e\u015fitli muhta\u00e7 kesimlerine yard\u0131m etmeye g\u00f6t\u00fcr\u00fcyor. Bu kesimler ya zaten bozuk olan ya\u015fam \u015fartlar\u0131 ya da \u00e7e\u015fitli sebeplerle madd\u00ee durumlar\u0131n\u0131n bozulmas\u0131 y\u00fcz\u00fcnden insan\u0131n merhamet ve katk\u0131da bulunma duygular\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7iriyorlar. Bu kesimlerin ba\u015f\u0131nda yetimler, ya\u015flar\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fck \u00f6ks\u00fczler gelir. Sonra zarur\u00ee ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131layamad\u0131klar\u0131 halde onurlar\u0131 ve sayg\u0131nl\u0131klar\u0131 izin vermedi\u011fi i\u00e7in el a\u00e7\u0131p hi\u00e7 kimseden bir\u015fey istemeyen yoksullar gelir. Daha sonra s\u0131ra yolcularda, yolda kalm\u0131\u015flardad\u0131r. Bu kimselerin memleketinde varl\u0131klar\u0131 olabilir. Fakat bu mallar\u0131ndan ayr\u0131 d\u00fc\u015fm\u00fc\u015fler varl\u0131klar\u0131 ile aralar\u0131na \u00e7e\u015fitli engeller girmi\u015ftir. B\u00f6ylelerinin say\u0131s\u0131 ilk m\u00fcsl\u00fcman cemaatte fazla idi. Bunlar her \u015feylerini arkada b\u0131rakarak Mekke'den Medine'ye hicret eden m\u00fcsl\u00fcmanlard\u0131.B\u00fct\u00fcn bu kesimler toplumun \u00fcyeleri, bireyleridirler. \u0130sl\u00e2m, yard\u0131msever ba\u011fl\u0131lar\u0131n\u0131 bu ihtiya\u00e7l\u0131 kesimlere yard\u0131m etmeye y\u00f6neltiyor. Bu y\u00f6nlendirmeyi onlar\u0131n ar\u0131nd\u0131r\u0131p harekete ge\u00e7irdi\u011fi do\u011fal iyi duygular\u0131na ba\u011fl\u0131 olarak ger\u00e7ekle\u015ftiriyor ve b\u00f6ylece yumu\u015fak ve zorlamas\u0131z bir bi\u00e7imde b\u00fct\u00fcn hedeflerine ula\u015f\u0131yor. Bu hedefler nelerdir?En ba\u015fta yard\u0131mseverlerin vicdanlar\u0131n\u0131 ar\u0131nd\u0131rma hedefine ula\u015f\u0131l\u0131yor. \u00c7\u00fcnk\u00fc ki\u015fi verdi\u011finde g\u00f6z\u00fc kalmayarak, yapt\u0131\u011f\u0131 yard\u0131mdan ho\u015fnut olarak bask\u0131s\u0131z ve \u0131srars\u0131z bir \u015fekilde vermi\u015ftir. \u0130kinci olarak s\u00f6z\u00fcn\u00fc etti\u011fimiz muhta\u00e7 kesimlere yard\u0131m sa\u011flama, onlar\u0131 sosyal g\u00fcvenlik \u015femsiyesi alt\u0131na alma hedefine ula\u015f\u0131l\u0131yor. \u00dc\u00e7\u00fcnc\u00fc olarak da hi\u00e7bir bask\u0131ya ve zorlamaya ba\u015fvurmaks\u0131z\u0131n toplumun b\u00fct\u00fcn fertleri aras\u0131nda dayan\u0131\u015fmal\u0131 ve yard\u0131mla\u015fmal\u0131 yo\u011fun bir kayna\u015fma ve b\u00fct\u00fcnle\u015fme meydana getiriyor. G\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc gibi yumu\u015fak, g\u00f6n\u00fcll\u00fcl\u00fck ilkesine dayal\u0131 istedi\u011fi hedefe varabilen; bask\u0131s\u0131z, yapmac\u0131ks\u0131z ve d\u00fczenli olarak hay\u0131rl\u0131 olan\u0131 t\u00fcm\u00fc ile ger\u00e7ekle\u015ftiren h\u00fcnerli bir y\u00f6nlendirme metodu ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yay\u0131z.Sonra b\u00fct\u00fcn bunlar ile y\u00fcce ufuk aras\u0131nda ili\u015fki kuruyor; kalbi verdi\u011finde, yapt\u0131\u011f\u0131nda ve i\u00e7inde sakl\u0131 niyet ve duygular\u0131nda Allah'a ba\u011fl\u0131l\u0131\u011f\u0131n co\u015fkunlu\u011fu ile \u00e7arpmaya sevk ediyor:\"Hi\u00e7 \u015f\u00fcphesiz, Allah yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131z her hayr\u0131 bilir.\"Hem bizzat yap\u0131lan hayr\u0131 hem onu yapt\u0131ran sebepleri ve hem de ona e\u015flik eden niyeti bilir. Onun i\u00e7in de bu iyilik, bu hay\u0131r bo\u015fa gitmez, kaybolmaz. O, y\u00fcce Allah'\u0131n hesab\u0131na ge\u00e7er. O Allah ki, O'na ula\u015fan hi\u00e7bir \u015fey kaybolmaz. \u0130nsanlar\u0131 aldatmas\u0131, onlara haks\u0131zl\u0131k etmesi s\u00f6zkonusu olmad\u0131\u011f\u0131 gibi O'na kar\u015f\u0131 ikiy\u00fczl\u00fc davranmak ve oldu\u011fundan farkl\u0131 g\u00f6r\u00fcnmek de m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir.Bu metodu kullanan \u0130sl\u00e2m, insan kalbini k\u00f6t\u00fcl\u00fcklerden ar\u0131nd\u0131rarak Allah'a ba\u011fl\u0131l\u0131k derecesine y\u00fckseltir. Ancak bunu yaparken zora ba\u015fvurmaz, insan psikolojisini g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurarak \u00e7e\u015fitli \u00f6nlem ve dayatmalara ba\u015fvurmaz.\u0130\u015fte mutlak anlamda bilgi sahibi ve yaratt\u0131\u011f\u0131n\u0131 en iyi tan\u0131yan Allah'\u0131n benimsedi\u011fi ve \u00fczerine sosyal d\u00fczenini oturttu\u011fu e\u011fitim metodu budur. \u0130sl\u00e2m'\u0131n \u00f6ng\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc sosyal d\u00fczen insan\u0131 oldu\u011fu gibi ve bulundu\u011fu konumda kabul ederek elinden tutar ve ba\u015fka yollardan giderek ula\u015famayaca\u011f\u0131 y\u00fcceliklere, ayd\u0131nl\u0131\u011fa ve zirveye ula\u015ft\u0131r\u0131r. \u0130nsanl\u0131k ge\u00e7en d\u00f6nemlerde de ancak bu metodu ve yolu benimsedi\u011fi zamanlar s\u00f6z\u00fc edilen zirveye ve ayd\u0131nl\u0131\u011fa ula\u015fabilmi\u015fti.Sadaka verme meselesinin hemen arkas\u0131ndan gelen cihad farz\u0131na da ayn\u0131 metod uyar\u0131nca yakla\u015f\u0131l\u0131yor:","breadcrumb":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/#breadcrumb"},"inLanguage":"tr","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/"]}]},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/seyyid-kutub-bakis-acisiyla-bakara-suresi-215-ayet\/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Ana sayfa","item":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"SEYY\u0130D KUTUB BAKI\u015e A\u00c7ISIYLA BAKARA SURES\u0130 215. AYET"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#website","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/","name":"Ebrar Medya","description":"Tarafs\u0131z De\u011fil, Hakk'tan Taraf\u0131z","publisher":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization"},"potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/?s={search_term_string}"},"query-input":"required name=search_term_string"}],"inLanguage":"tr"},{"@type":"Organization","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#organization","name":"Ebrar Medya","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/","logo":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"tr","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/","url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png","contentUrl":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-content\/uploads\/2023\/11\/logo-ebm-2.png","width":244,"height":90,"caption":"Ebrar Medya"},"image":{"@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/logo\/image\/"},"sameAs":["https:\/\/www.facebook.com\/ebrarmedyacom\/","https:\/\/twitter.com\/ebrarmedyacom","https:\/\/www.instagram.com\/ebrarmedyacom","https:\/\/www.linkedin.com\/in\/ebrar-medya-343157188\/","https:\/\/tr.pinterest.com\/ebrarmedya\/"]},{"@type":"Person","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/465b3fc234a943bf45881579159c57d6","name":"EBRAR MEDYA","image":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"tr","@id":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/#\/schema\/person\/image\/","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/a46494f0a2df029e2f170500c2a0bf0b?s=96&d=wavatar&r=g","contentUrl":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/a46494f0a2df029e2f170500c2a0bf0b?s=96&d=wavatar&r=g","caption":"EBRAR MEDYA"},"url":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/author\/ebrarmedya2\/"}]}},"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/5990"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/13"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=5990"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/5990\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":5992,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/5990\/revisions\/5992"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/5991"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=5990"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=5990"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.ebrarmedya.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=5990"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}
