EBU’L A’LÂ MEVDUDİ’NİN (RH.A.) BAKIŞ AÇISIYLA CİN SURESİ 1. VE 5. AYETLER

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Hamd kendisinden başka ilah olmayan, mutlak manada tek güç ve kudret sahibi olan Allah(Celle Celaluhu)’a mahsustur. Salat ve selam tüm peygamberlerin ve onları takip eden tabilerinin üzerine olsun.

1- De ki: “Bana gerçekten şu vahyolundu: “Cinlerden bir grup dinleyip(1) de şöyle demişler: -Doğrusu biz, (büyük) hayranlık uyandıran bir Kur’an dinledik.(2)
2- “O (Kur’an) , ‘gerçeğe ve doğruya’ yöneltip-iletiyor. Bu yüzden biz ona iman ettik. Bundan böyle Rabbimize hiç kimseyi ortak koşmayacağız.”(3)
3- Elbette, bizim Rabbimizin şanı yücedir. O, ne eş edinmiştir, ne de bir çocuk.(4)
4- “Doğrusu şu: Bizim düşük akıllı-beyinsizlerimiz.(5) Allah’a karşı ‘gerçek dışı bir sürü saçma şeyler’ söylemişler.”
5- “Oysa biz, insanların ve cinlerin Allah’a karşı asla yalan söylemiyeceklerini sanmıştık.”(6)

AÇIKLAMA

1. Buradan anlaşılıyor ki: Allah Rasulü’ne cinler gözükmemişti ve O da onların kendisini dinlediklerini bilmiyordu. Daha sonra vahiy vasıtasıyla olaydan haberdar olmuştur. Hz. İbn Abbas bu kıssa için “Allah Rasulü cinlerin karşısında Kur’an okumadı ve onları görmedi” demektedir. (Müslim, Tirmizi, Müsned-i Ahmed, ibn Cerir.)

2. Metinde “Hayret verici bir Kur’an” cümlesi geçmektedir. Kur’an kelimesinin manası “okunacak şey” demektir. Bu kelime, cinlerin Kur’an’la ilk kez tanıştıkları ve bu dinledikleri şeyin Kur’an olduğunu bilmedikleri için bu manada kullanılmıştır.
“Acebe” mübalağa sigasıdır. Arapça’da çok hayret verici birşey hakkında kullanılır. Böylece cinlerin sözünden “Biz öyle bir söz dinledik ki, gerek dil yönünden gerekse konu itibarıyle emsalsizdir” dedikleri anlaşılmaktadır.
Öyle anlaşılmaktadır ki, cinler yalnızca insanları dinlemekle kalmıyor, aynı zamanda onların lisanını da çok iyi anlıyorlar. Bütün insanların dillerini bildikleri söylenemez. Yaşadıkları bölgedeki insanların dilini bilmeleri mümkündür. Kur’an’ın buradaki beyanından, bu Kur’an dinleyen cinlerin Arapça’yı çok iyi bildikleri -ki onun belagatini, yüksek edebiyatını hissettikleri ve yüce mesajını anladıkları- anlaşılmaktadır.

3. Bundan birçok şey anlaşılır. Evvelâ, cin Allah’ın varlığını ve Rab oluşunu inkar ediyor değildir. İkinci olarak, onlarda da insanlar gibi Allah’a ortak koşan müşrikler vardır. İşte Kur’an’ı dinleyip de kendilerine döndükleri kavimleri müşriktiler. Üçüncü olarak şu anlaşılır: Cinler için semavi kitapların nüzulü sözkonusu değildir. Dolayısıyla içlerinden iman edenler ancak insanlara kitap getiren peygamberlere iman ederler. Aynı husus Ahkaf Suresi 29-31. ayetlerden de anlaşılmaktadır ki, bu Kur’an’ı dinleyen cinler Musa (a.s) ‘nın takipçileriydiler. Ve Kur’an’ı dinledikten sonra kendi kavimlerine “Bu kelâm önceki semavî kitapları teyid etmektedir, buna iman edin” diye davette bulunmuşlardı. Rahman Suresi de aynı görüşü kuvvetlendirmektedir. Genel olarak muhtevadan Allah Rasulü’nün davetinin muhatabının hem insanlar ve hem de cinler olduğu anlaşılmaktadır.

4. Bundan iki şey anlaşılmaktadır: Birincisi, bu cinler de Hristiyan idiler veya Allah’a çocuk ve eş isnad eden başka bir dine inanıyorlardı. Allah Rasulü’nün namaz kıldırırken Kur’an’dan tilavet etmekte olduğu kısımlar, cinlerin akidelerinin yanlış olduğunu ve Allah’a eş ve çocuk isnad etmenin çok büyük bir cehalet ve küstahlık olduğunu bildiriyordu.

5. Metinde “sefihuna”-(beyinsizimiz) kullanılmaktadır. Bu, bir şahıs için de kullanılabilir, bir gurup için de. Eğer tek bir şahıs anlamında alırsak bundan kasıt iblis olur. Eğer bir grup olarak alırsak bu sefer cinlerden pekçok ahmak ve beyinsiz böyle söylüyor demek olur.

6. Yani, onların bu gibi yanlış tavsiyeleri sonucu biz doğru yoldan çıktık. Bir insan ya da bir cinin Allah’a karşı bu kadar büyük bir iftira edeceğini düşünemedik. Şimdi ise bu Kur’an-ı Kerim’i dinledikten sonra onların söylediklerinin Allah’a karşı çok büyük bir iftira ve yalan olduğunu anladık.