HAKKINDA HADD VE KEFFARET CEZALARI OLMAYAN GÜNAHLAR
BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM
Hamd kendisinden başka ilah olmayan, mutlak manada tek güç ve kudret sahibi olan Allah’a mahsustur. Salat ve selam tüm peygamberlerin ve onları takip eden tabilerinin üzerine olsun.
Daha önce de söylediğimiz gibi, haklarında hadd ve keffaret cezaları olmayan suçlar üç neviye ayrılır:
1) Kendi cinsinden olan fiiller hakkında hadd meşrû kılındığı halde, kendisi hakkında hadd cezası olmayanlar.
2) Kendi cinsi hakkında hadd meşrû kılındığı halde, kendisine hadd cezası tatbik edilemeyenler.
3) Kendi cinsinde ve kendisinde hiçbir haddin konulmadığı suçlar.
Birinci ve ikinci nevilerle ilgili hükümleri yukarıda, hadd suçları ile kısas ve diyet suçları hakkındaki hükümlerden bahsederken açıkladık. Üçüncü neviye ise, suçların çoğu girer. Bu suçlar sınırlı olsaydı, diğer nevilerde yaptığımız gibi bunlar hakkında da bütün hükümleri söyleyebilecektik. Fakat bu neviye giren suçlar pek çoktur. Binaenaleyh hepsini söylemeyeceğiz. Ancak en önemli suçları yasaklayan hükümlere yer verilecektir. Böylece İslâm’ın bu çeşit suçlarda “Kanunsuz suç ve cezanın olmadığı” genel kuralının tatbik edildiği ispatlanmış, gösterilmiş olacaktır.
- a) Bazı yiyeceklerin yasaklanması:
Allah (cc) şöyle buyuruyor: “O size ölüyü, murdar hayvanı, kanı, domuz etini, bir de Allah’tan başkası için kesileni katiyyen haram kıldı. Fakat kim bunlardan yemeye muztar kalırsa kimseye saldırmamak ve haddi geçmemek şartıyla, onun üzerine günah yoktur.”'(118), “Ölü, kan, domuz eti, Allah’tan başkası adına boğazlanan, henüz canı üstünde iken yetişip kestikleriniz müstesna olmak üzere, boğulmuş, vurulmuş, yukarıdan yuvarlanmış, süsülmüş, canavar parçalamış olup da ölenler, dikili taşlar üzerinde onlar adına boğazlanan hayvanlar , fal oklarıyla kısmet ve hüküm aramanız, üzerinize haram kılınmıştır. Bütün bunlar yoldan çıkıştır.”(119), “…Aşağıda okunacak olanlar hariç kalmak şartıyla, davarların etleri size helâl edildi.”(120), “…Onlara temiz şeyleri helâl, murdar şeyleri de üzerlerine haram kılıyor.”(121). Hz. Peygamber (as) şöyle buyuruyor: “Köpek murdardır, parası da murdardır.”(122). Hz.Câbir, Hz.Peygamberden şöyle rivayet ediyor: “Huneyn günü at, eşek ve katır kestik. Hz. Peygamber (as) eşekle katırı yememizi yasakladı. At kesmemizi yasaklamadı.”(123). İbn Abbas , Peygamber’in “Köpek dişi olan vahşi hayvanla, pençeli her kuşun yenmesini yasakladı”'(124) ğını rivayet etmiştir. Hz. Âişe, Hz. Peygamber (as) den şunu rivâyet ediyor: “Şu beş şey her zaman öldürülür: Yılan, fare, alaca karga, akbaba ve uyuz köpek.”(125).
- b) Emânete hıyanet:
Allah (cc) şöyle buyuruyor: “Biz emâneti göklere, yere ve dağlara arz ve teklif o ettik de onlar bunu yüklenmekten çekindiler. Insana gelince, o tuttu bunu sırtına yükledi. Çünkü o çok zülümkâr, çok cahildir.”(126), “Şüphesiz ki, Allah size emânetleri ehil ve erbabına vermenizi, insanlar arasında hükmettiğinizde adaletle hükmetmenizi emreder.”(127), “Ey iman edenler! Allaha ve Peygamber’e ihanet etmeyin. Siz kendiniz bilip dururken, kendi emânetlerinize ihanet eder misiniz?”(128), “Yetimlere, rüşdüne gelince mallarını verin. Temizi, murdara değişmeyin; onların mallarını kendi mallarınıza katarak yemeyin. Çünkü bu muhakkak büyük bir günahtır.”(129), “Mallarını onlara teslim edin. Büyüyecekler de ellerinizden alacaklar diye bunları israf etmeyin, tez elden yemeyin.”(130), “Yetimin malına yaklaşmayın. Meğer ki, bu en iyi bir suretle ola.”(131), “Gerçekten yetimlerin mallarını haksız ve haram olarak yiyenler, karınlarına ancak ateş yemiş olurlar. Onlar çılgın bir ateşe, cehenneme gireceklerdir.”(132), “Ey iman edenler! Birbirinizin mallarını haram sebeplerle yemeyin. Meğer ki, o mallar sizden karşılıklı bir rizadan doğan bir ticaret malı ola.”(133). Hz. Peygamber (as) şöyle buyuruyor; “Şu dört husus kendisinde bulunan insan tam bir münâfiktır; bu dört şeyde ne kadarı bir insanda bulunursa onu bırakıncaya kadar kendisinde o nisbette münafıklık vardır: Bir şey kendisine emânet bırakıldığında, emânete hıyanet eder, konuştuğunda yalan söyler, vadini yerine getirmez, başkasıyla arasında dayalı hale gelirse doğruluktan ayrılır. ”#134). “Emin olmayanın imanı yoktur.”(135).
- c) Ölçü ve tartıda ve diğer şeylerde hile:
Allah (cc) şöyle buyuruyor; “Ölçüde ve tartıda hile yapanların vay haline ki, onlar insanlardan ölçekle aldıklarında haklarını tastamam alırlar, insanlara ölçekle, tartıyla verdiklerinde ise eksiltenlerdir.” (136), “Ölçüyü tam ölçün, eksiltenlerden olmayın, doğru terazi ile tartın. İnsanların haklarından bir şeyi kısmayın. Yeryüzünde fesatçılar olarak bozgunculuk etmeyin.”:(137).
- d) Yalancı şahitlik:
Allah (cc) şöyle buyuruyor; “Şahitler, şehadeti edaya çağrıldıklarında kaçınmasın.”(138), “Şahitliği gizlemeyin. Kim onu gizlerse hakikat şudur ki, onun Kalbi bir günahkardır.”(139), “Ey iman edenler! Adâleti titizlikle ayakta tutan hâkimler ve Allah için şahitlik eden insanlar olun. O hükmünüz veya şahitliğiniz, velev ki kendinizin veya ana-babalarınızın, yakın hısımlarınızın aleyhinde olsun.”(140), “Onlar ki, yalan şahitlik etmezler…”‘(141). “O halde murdardan, putlardan kaçının, yalan sözden çekinin.”'(142), “Ebu bekir (ra) Hz. Peygamber (as)’in şöyle dediğini rivâyet eder: “Size büyük günahların en büyüğünü haber vereyim mi? Bunu üç kez tekrarladı. Biz şöyle dedik: Haber ver ey Allah’ın Rasûlü! Hz. Peygamber (as) şöyle buyurdu: Allaha şirk koşmak ve ana babaya evlatlık görevini edâ etmemek. Hz. Peygamber (as) bir yere dayanıyordu. Sonra oturdu ve şöyle dedi: Yalan ve yalan şahitlikten kendinizi koruyun. Biz, sussabari, deyinceye kadar bunu tekrarladı.'”143).
- e) Faiz Yemek
Allah (cc) şöyle buyuruyor: “Ribâ (faiz) yiyenler kendilerini şeytan çarpmış birer mecnundan başka bir halde kabirlerinden kalkmazlar. Böyle olması da onların, alım satım da ancak riba gibidir, demelerindendir. Halbuki Allah, alış verişi helâl, ribâyı (faizi) haram kılmıştır.”(144), “Allah, ribânın bereketini tamamen giderir, sadakası verilen malları ise artırır.”(145), “Ey iman edenler! Gerçek mü’minler iseniz, Allah’tan korkun, faizden henüz alınmamış olup da kalanı bırakın, almayın. İşte böyle yapmazsanız, Allah’a ve Peygamberi’ne karşı harbe girmiş olduğunuzu bilin. Eğer tefeciliğe, murabahacılığa tevbe ederseniz mallarınızın başları, sermâyeleriniz yine sizindir. Bu suretle ne haksızlık yapmış ne de haksızlığa uğratılmış olmazsınız.”(146), “Ey iman edenler! Ribâyı (faizi) öyle kat kat artırılmış olarak yemeyin.”'(147), “İnsanların mallarında artış olması için faizden verdiğiniz şey, nakit, mal ve saire Allah katında artmaz.”(148) Hz.Peygamber (as) şöyle buyurdu: “Yedi mahvedici şeyden kaçınınız. Sahabe, onlar nedir Ey Allah’ın Rasûlü? diye sordular. O da, Allah’a şirk koşmak, sihir, Allah’ın öldürülmesini yasakladığı cana kıymak, faiz yemek, savaştan kaçmak, hiçbir şeyden haberi olmayan evli, iffetli mü’min kadınlara zina iftirasında bulunmak.”(149)
- f) Sövmek:
Allah (cc) şöyle buyuruyor: “Allah çirkin sözün alenen söylenmesini sevmez. Zulme uğrayanlar başka.”(150), “Allah’tan başkasını tanrı edinerek çağıranlara sövmeyin, sonra onlar da haddi aşarak nâdânlıkla Allah’a söver-»,(151)ler.”(151), “… aşırı gitmeyin. Şüphesiz ki, Allah aşırı gidenleri sevmez. .”(152), “Ey iman edenler! Bir kavim diğer bir kavim ile alay etmesin. Olur ki, alay edilenler Allah indinde kendilerinden yani alay edenlerden daha hayırlıdır. Kadınlar da kadınları eğlenceye almasın. Olur ki, onlar eğlenceye alınanlar kendilerinden daha hayırlıdır. Birbirinizde kusur aramayın. Birbirinizi kötü lakaplarla çağırmayın. İmandan sonra fâsıklık ne kötü bir addır. “(153). Hz.Peygamber (as) da hadislerinde şöyle buyurur: “Müslüman müslümanın kardeşidir. Ona haksızlık etmez, ondan yardımı kesmez ve onu küçümsemez.”(154), “Kişiye, müslüman kardeşini küçümsemesi, kötülük olarak kâfidir. Her müslümana diğer müslümanın cani, irzı ve mali haramdır.”(155) , “Haksız olarak müslümanın ırzına dil uzatmak faizden daha şiddetlidir, çok veballidir.”(156), “Müslümana sövmek fâsıklık, onu öldürmek ise küfürdür.”(157).
- g) Rüşvet:
Rüşvet konusunda da Allah (cc) şöyle buyurur: “Alabildiğine yalanı dinleyenler, haram yiyenlerdir onlar.”(158), “Aranızda birbirinizin mallarını haksız sebeplerle yemeyin ve kendiniz bilip dururken, insanların mallarından bir kısmını günahı gerektiren sebeplerle yemeniz için onları, hâkimlere aktar- mayın.”(159) Hz. Peygamber (as) da şöyle buyuruyor: “Allah, rüşvet verene, alana ve ikisi arasındaki vasıtaya lânet etmiştir.”‘(160), “Karar, hüküm konusunda rüşvet veren ve rüşvet alana Allah lânet etmiştir.”(161), “Emirlerin hediyeleri hıyanettir ve emirlerin hediyeleri rüşvettir.”'(162). Ebu Humeydi’s Sâidî şunu rivâyet eder: Hz. Peygamber (as), İbnu’l-Letbiyye’yi zekât toplaması için gönderdi. O döndüğünde, bu size, bu da bana verilen hediyedir dedi. Bunun üzerine Hz.Peygamber (as); “Pekâlâ, Allah’ın bizim sorumluluğumuza bıraktığı işlere tayin ettiklerimize ne oluyor da, bu sizin hakkınız, bu da bana hediye edilendir, diyorlar? Bunlar babalarının evinde oturup dursalardı, acaba kendilerine halkın hiçbir hediye vermesi düşünülür müydü?”(163).
- h) Kumar ve şans oyunları:
Allah (cc) bu konuda şöyle buyuruyor; “İçki, kumar, tapmaya mahsus dikili taşlar, fal okları ancak şeytanın amelinden birer murdardır. Onun için bunlardan kaçının. »(164)
- i) İzinsiz olarak evlere girmek:
Allah (cc) şöyle buyurur; “Ey iman edenler! Kendi ev ve odalarınızdan başka evlere ve odalara sahipleriyle alışkanlık peydâ etmeden ve selâm da vermeden girmeyiniz. Bu sizin için daha hayırlıdır. Olur ki, iyice düşünür, hikmetini idrak edersiniz. Eğer orada bir kimse bulamazsanız, size izin verilinceye kadar oraya girmeyin.”(165), “Meskûn olmayan, içerisinde sizin için bir menfaat ve alâka bulunan ev ve odalara girmenizde size bir vebâl yoktur.”(166).
- j) Kusur araştırmak:
Allah (cc) şöyle buyuruyor; “… birbirinizin kusurunu araştırmayın.”(167). Yukarıdan beri sayılan ve hakkındaki hükümler belirtilen fiil ve davranışlar taʼzîr suçlarının en önemlilerinden on kadarıdır. Kendileri ve hükümleri gözden geçirildi. Gâyet açık olarak görülüyor ki, suçları belirleyen hükümler, açık bir şekilde bu cürümleri yasaklamaktadır. İslâm hukuku ile ünsiyeti olan herkes, İslâmın yasakladığı her şey hakkında suçu gösteren, tarif eden bir hükmü orada bulacaktır. İşte bütün bunlar ve daha önce bahsedilen hadd veya keffaret cezasını gerektiren suçlar, hep naslarla tespit olunmuştur. İşte bu da İslâm’ın yasakladığı her fiile “Kanunsuz suç ve ceza yoktur”, kuralını açıkça tatbik ettiği konusunda kesin bir delildir.
118) Kur’an, Bakara 173.
119) Kur’an, Mâide 3.
120) Kur’an, Mâide 1.
121) Kur’an, A’râf 157.
122) Müslim, musakat 41. Ebu Davud, büyü 38. Nesef, büyü 46. Dårimî, büya 78.
123) Tirmizi, sayd 11. Ebu Davud, et’ime 25, 32. Ibn Mace, zebâyih 14.
124) Buharî, tip 57. Müslim, sayd 1. Tirmizi, sayd 9.
125) Buharî sayd 7. Müslim, hacc 67, 73, 76, 79. Ebu Davud, menâsik 39. Neseſ, hacc 82, 84.
126) Kur’an, Ahzâb 72.
127) Kur’an, Niså 58.
128) Kur’an, Enfâl 27.
129) Kur’an, Nisa 2.
130) Kur’an, Nisa 6.
131) Kur’an, Isrå 34.
132) Kur’an, Nisâ 110.
133) Kur’an, Nisa 29.
134) Buharî, iman 24. Müslim, iman 102. Ebu Davud, sünnet 15. Tirmizi, iman 14.
135) Müsnedu Ahmed, c.3/135, 154, 210, 251.
136) Kur’an, Mutaffifin 1-3.
137) Kur’an, Şuarâ 181-183.
138) Kur’an, Bakara 282.
139) Kur’an, Bakara 283.
140) Kur’an, Nisâ 135.
141) Kur’an, Furkân 72.
142) Kur’an, Hacc 30.
143) Buharî, istitabe 1. Muslim, iman 143. Ebu Davud, akdiyye 15. Tirmizî, birr 4. Müsnedů Ah-
med, c.1/408, c.3/131.
144) Kur’an, Bakara 275.
145) Kur’an, Bakara 276.
146) Kur’an, Bakara 278-279.
147) Kur’an, Âl-i İmrân 130.
148) Kur’an, Rom 39.
149) Müslim, iman 144. Buharî, vasâyâ 23.
150) Kur’an, Nisa 48.
151) Kur’an, En’âm 108.
152) Kur’an, Bakara 190.
153) Kur’an, Hucurât 11.
154) Müsnedu Ahmed, c.2/68, 277, c.3/491, c.4/66, c.5/71.
155) Muslim, birr 32. Ebu Davud, edeb 35. Tirmizî, birr 18. Ibn Mace, fiten 2.
156) Ebu Davud, edeb 35.
157) Buhari, iman 36. Muslim, iman 116. Tirmizî, birr 51. Nesei, tahrim 27.
158) Kur’an, Maide 42. Âyetteki hükümden maksad; rüşvetle hukum satan, bâtılı hak yapmayı adet
edinen zenginleri ele alıp da fakirleri ayak altında çiğneyen… (Çantay, c.1/116, dipnot 49).
159) Kur’an, Bakara 188.
160) Tirmizi, ahkâm 9, Ebu Davud, akdiyye 4. Ibn Mace, ahkâm 2.
161) el-Camiu’s-Sagir, c.2/123.
162) Tirmizi, ahkam 8.
163) Buharî, hıyel 15.
164) Kur’an, Mâide 90.
165) Kur’an, Nûr 27, 28.
166) Kur’an, Nûr 29.
167) Kur’an Hucurât 12. Allah’ın gizlediği ayıpları deşmeyin. Casusluk etmeyin. (Çantay, c.3/949,
dipnot 17).