TANIDIK BİR KAVRAM; GAFLET

Alemlerin Rabbine hamd olsun. Salat ve Selam peygamberlerin en şereflisi, Peygamberimiz Hz. Muhammed(sav)’e, aline ve ashabına olsun.

Gaflet büyük bir hastalıktır. Kişiye hakim olursa kişiyi hüsrana uğratır. ALLAHU TEALA (Celle Celaluhu) şöyle buyurur;

“ALLAH’I(C.C.) unutan ve bu yüzden ALLAH(C.C.)’ında kendilerine kendilerini unutturduğu kimseler gibi olmayın. İşte onlar fasık kimselerin ta kendileridir.” (HAŞIR 19)

Gafletin tanımına bakacak olursak; Gaflet, insan zihninde bir şeyin gitmesi ve onu hatırlamasıdır. Bir şeyi yanlışlıkla veya bilerek terk etmektir. Yine ihmal ederek veya istemeyerek terk etmek anlamında da kullanılmıştır.

Istılahi manası ise hissedilmesi gereken hak konusundaki şuur kaybıdır. Ragıb El-Isfahani gafleti şöyle tanımlar; Uyanıklık ve hafızanın zayıflığından dolayı insanın başına gelen yanlışlıktır. Yine nefsin istediğine uymasıdır diye tanımlayanda olmuştur. ALLAH(Celle Celaluhu) gafleti kötülemiş, gafillere karşı müminleri uyarmış Peygamber’ini onlardan olma ve onlarla birlikte olma konusunda uyarmıştır.

“Kendi kendine, yalvararak ve ürpererek, yüksek olmayan bir sesle sabah-akşam Rabbini an. Gafillerden olma.” (ARAF 205)

“Onlar dünya hayatının ancak dış yönünü bilirler. Ahiret konusunda ise tamamen gaflettedirler.” (Rum 7)

Gafleti inleyecek olursak 2 türlüdür;

Övülen gaflet ve yerilen gaflet, Övülen gaflet günahlardan, kötülüklerden ve ALLAH(C.C)’ın razı olmadığı her şeyden gafil olmaktır.

ALLAH(Celle Celaluhu) iffetli kadınları bununla över;

“Hiçbir haberi olmayan, hür, namuslu, inanmış kadınlara iftira edenlere dünyada da lanet edilmiştir, ahirette de ve onlara pek büyük azap vardır.” (NUR 23)

Burada gafillerden (hiçbir şeyden haberi olmayanlardan) kasıt kötülüklerden gafil olanlardır. Onların aklına kötülük gelmez, onu hatırlamazlar.

Yerilen gaflet ise ALLAH(Celle Celaluhu)’tan, O’nun itaatinden, zikrinden, ahiret yurdundan, hesap ve ceza gününden gafil olmaktır. Üstünde duracağımız gaflet budur.

Bir çok insanın gafil olduğunu ALLAH(Celle Celaluhu) tasdik etmiştir;

“İnsanların hesaba çekilmeleri yaklaştı. Halbuki onlar gaflet içinde yüz çevirmekteler.” (ENBİYA 1)

Burada sözü edilen gaflet yerilen gaflettir ve 3 kısımdır;

Birinci Kısım Anlık gaflet; Bu gaflet bazı zamanlar Salihlere saldırır. Salihlerin gafleti geçici ve çabuk olur. Hemen Tevbe ederler ve hatalarından dönerler. ALLAH(Celle Celaluhu) bununla ilgili olarak şöyle buyuruyor;

“Takvaya erenler var ya, onlara şeytan tarafından bir vesvese dokunduğunda (ALLAH(C.C)’ın emir ve yasaklarını) hatırlayıp hemen gerçeği görürler.” (ARAF 201)

İkinci kısım ise tekrarlayan gaflet; Müslümanlardan fasıklar, günahkar olarak yaşayanlar bu gaflettedirler. Günahları değişkendir, bazen azalır, bazen çoğalır. Onları bazen gaflette, bazen uyanıklık içinde görürsün. Onlar kendilerini unutacak hale gelirler. Bazen de kendilerine gelirler. Doğru bir yola bağlanana kadar her an düşünürler.

Üçüncü kısım ise tam gaflet; Kafirlerin içinde bulunduğu gaflettir. ALLAH(Celle Celaluhu)’tan ve ahiret gününden tam bir gafletle gafildirler. Öyle ki hayvanlar gibidirler, niçin yaratıldıklarını ve niçin yaşadıklarını bilmezler. ALLAH(Celle Celaluhu) şöyle buyurmaktadır;

“İnkar edenler ise dünya zevklerinden yararlanırlar ve hayvanların yediği gibi yerler. Onların kalacakları yer cehennemdir.” (MUHAMMED 12)

Sarhoş gibi gaflettedirler ve etraflarını fark etmezler. Kendilerine söylenenleri anlamazlar. Bu kafirlerin gafletten çıkmaları için onları İslam’a davet etmek gerekir. Onları ümmete dahil etmeye çalışmak gerekir.

Bu gafletlerin sebebi ise pek çoktur. Bazılarını şöyle sıralayabiliriz;

1- Bedenin rahatlığı için çalışmak; Birçok insan gece- gündüz bedenin rahatlığı için çabalar. Bilmezler ki aradığı rahat, yorgunluk ve hüsran sebebidir. Gerçek rahatlık nefsi iman faziletleri ve İslam ahlakıyla yormaktır.

2- Dünya hayatını istemek; Bunlar dünya lezzetlerinin envai türünü isterler, kalbi ölene kadar bunlarla meşgul olurlar. ALLAH(Celle Celaluhu)’ın zikrinden ve O’nunla buluşmaktan gafil olurlar. Bundan dolayı ALLAH(Celle Celaluhu)’a karşı görevler terk edilir, haramlar işlenir.

3-Günah işleme hissizlik; Birçok gafilde günah işlerken his ölür. Hisler günahlarla gider. Öyle ki bazıları iyilikte olduklarını zannederler, ondan sonra hesap günüyle aniden karşı karşıya kalırlar.

4- Hevaya uymak; ALLAH(Celle Celaluhu) hevaya uymayı hakkın dışında saymıştır. Sad/26 en güzel örneğidir.

5- Çalışmak ve rızık temin etmek; Şüphesiz çalışan ailesini ve kendini ALLAH(Celle Celaluhu)’ın emri olduğu için geçindirir. En büyük hata bu çalışmanın onu ALLAH(Celle Celaluhu)’tan ve ahiret yurdundan gafil hale getirmesidir. Çalışmanın onun kaygısı ve ilk hedefi olmasıdır.

6- Oyun ve sporlar; Bu gafletin en büyük sebebir.

7- Refah ve nimetlenme; Rahat etme günümüzde teknolojinin ürünüdür. Bundan olayı insanlar büyük bir gaflet içindedirler.

8- Dünyaya meyletmek; Bu nefsi hesaba çekmeyi terk etmeye neden olur. İnsanın tuli emelde (uzun yaşama isteğinde) bulunmasına neden olur. Boş emellere sevk eder ve onu tevbeden alıkoyar.

9- Boş insanlarla yakınlık kurmak; Gafletin en büyük sebeplerin biride budur.

“Kalbini bizi anmaktan gafil kıldığımız, kötü arzularına uymuş ve işi gücü aşırılık olan kimseye boyun eğme.” (KEHF 28)

10- Mübah olan şeylerle çokça ilgilenmek; Gaflet, mubahlarla çokça ilgilenmekle ortaya çıkar. Çünkü o, kalbi katılaştırır. ALLAH(Celle Celaluhu)’tan ve ahiret gününden gafil kılar.

Devam edeceğiz İNŞAALLAH.

Kıpırdama bizden, Tevfik ALLAH(Celle Celaluhu )’tandır.

VELHANDULİLLAHİ RABBİL ALEMİN